Географиялық деректерді ұсынудың екі әдісі

Географиялық нысандар ГАЖ-да екі үлгі көмегімен ұсынылуы мүмкін: векторлық және растрлық.

Векторлық моделде әрбір нысан кесте жолымен беріледі, ал нысан формасы кеңістіктегі координат х, у нүктелерімен анықталады (ГАЖ нүктелерді сызықтарға және контурларға біріктіреді). Нысандар дискретті орналасулы немесе оқиғалы, сызықты немесе аудандық болуы мүмкін (5-сурет). Орналасулық, мысалы, тапсырыс берушілердің мекен-жайы немесе қылмыс орны, бір жұп географиялық координаты бар нүкте түрінде көрсетіледі.

Өзендер, жолдар немесе су құбырлары сияқты сызықты нысандар, кезектескен жұп координаттар жиынтығы түрінде көрсетіледі.

Аудандық нысандар шекараларымен анықталады және тұйықталған полигон түрінде көрсетіледі. Шекаралар ретінде жерді пайдалану учаскілері үшін нақты бекітілген шекаралар немесе әкімшілікке бөлінген шекаралар пайдалануы мүмкін, мысалы, округтер немесе табиғи шекаралар, өзен алабының шекаралары. Векторлық мәліметтерді сараптау процесінің жүру барысында, анализдің ауқымды бөлігі қабаттар үшін мәліметтер кестесіндегі атрибуттармен жұмысты қосады.

Растрлік моделде нысандар үздіксіз кеңістікте ұяшықтар түрінде көрсетіледі. Әрбір қабат бір атрибутты сипаттайды (бірақ басқа да атрибуттарды қосуға болады), және басқа мән де ұяшықты жаңа қабаттар кұру үшін сараптаудың үлкен бөлігі растрлік қабаттарды жинақтауға негізделген.

Пайдаланылатын ұяшық өлшемі сараптау кезінде алынатын нәтижеге және құрылатын карта қандай болатынына әсерін тигізеді.

Ұяшық өлшемі шығатын карта масштабын және минималды картографиялық бірліктерді ескеруі қажет. Өте үлкен немесе кіші ұяшықтарды пайдалану растрді сақтау үшін үлкен көлемді жадыны қажет ететін болады және картаның дәлдігі жоғарыламайды, оны өңдеу уақыты ұзарады (6-сурет ).

Үлкен өлшемді ұяшықтарды таңдау жалпы заңдылықтарды сипаттайды, бірақ бұл жағдайда кейбір детальдар жоғалып кетеді.