(5)
Ойықтар айналғаштың радиусына бұрышпен орналасқан кезде жұмыс көлемі келесіге тең:
У0 = 2 к (г,2 - г2 2 )- (г ; - г2 )/ со5 52\>
(6)
Тісті дөңгелекті сораптар. Тісті дөңгелекті сораптар ішкі және сыртқы іліністі болып бөлінеді. Сыртқы іліністі сораптар көбінесе сорушы және арынды құбырлармен қосылған, тұлғада 3 аса үлкен емес саңылаулармен 5 (сурет 6) орнатылған және іліністе болатын бірдей тісті дөңгелектер 1 және 2 жұбы ретінде орындалады. Тұлға кесіктік жақтары бүйірлік дискілермен тұйықталады. Тісті дөңгелектердің біреуі жетекші, ал екіншісі жетектегі болып бөлінеді. Тісті дөңгелектер айналғанда сорушы қуыста тістер ілініске кіреді. Жұмыс камералары болып табылатын тістер арасындағы ойыстың үлғаюы сорушы қуыстағы қысымның азаюына және оның сұйықтыққа толуына әкеп соқтырады. Жұмыс камералары үрлеуші қуысқа ауысқанда, тісті дөңгелектер тістері ілініске кіреді және сүйықтықты арынды қүбырға ығыстырады.
Сурет 6 - Тісті дөңгелекті сорап
Тісті дөңгелектер бір рет айналғандағы екі бірдей тісті дөңгелектердің тістерінің көлемі ойыстардың көлеміне тең деп алсақ, онда сораптың жүмыс көлемін екі тісті дөңгелектің ойыстарының көлемі ретінде анықтауға болады. Бүл көлем сыртқы диаметрі шеңберлік диаметрге тең және қалыңдығы тістің биіктігіне /; тең , ені тісті дөңгелектің еніне бтең сақинаның көлеміне сәйкес келеді. Бұл сақинаның көлемін бастапқы шеңбер ұзындығының осы сақинаның кесіндісінің ауданына көбейтіндісі., яғни
У0 = лсІҺЪ (7)
Мүнда сі = ті - бастапқы шеңбер үзындығы;
Һ = 2т- ілінісу модулі. Онда
Ү0=2тп22Ъ (8)
Жұмысты орындау тәртібі
1. Айналмалы сораптардың әртүрлі түрлерімен танысу.
2. Сораптың қүрылысына кіретін жеке элементтердің тағайындамасын
анықтау.
Сораптың жүмыс көлемін анықтауға қажет өлшемдерді анықтау.
Сораптың жеке элементтерін бекіту оны жинау.
Тәжірибелік мәліметтерді талдау
Сораптың жеке элементтерінің өлшеу нәтижесінде алынған мәліметтері бойынша сораптың қүрылысына байланысты жоғарыда келтірілген формулалар негізінде сораптың жүмыс көлемі анықталады.
Зергханалық жұмыс №5
Тақырыбы: Тісті дөңгелекті сорапты сынау.
Жұмыс мақсаты: Көлемдік тмпті сораптың арынды сипаттамасын тәжірибелік жолмен аііу.
Негізгі теориялық мәлімегтер
Суреті-Тісті дөңгелекті сораптың ықшамсызбасы
25
Айналмалы гидромашиналардың ішінде кең тараған түрі тығыз қапталған тұлғаға 3 енгізлген, екі қиыстырылған тісті дөңгелектерден 1 және 2 түратын тісті дөңгелекті сорап болып табылады (сурет 1). Тісті дөңгелектер айналған кезде сораптың қабылдау бөлімінде тістер ілініске кіреді («П» әріпімен бекітілген). Тістер арасындағы ойыстар көлемінің үлғаюы нәтижесінде сорушы қуыстың қысымы азаяды. Тіс аралық кеңістік жүмыс сүйықтығымен толтырылады, бұл сүйықтық соңынан шеңбер доғасы бойымен сораптын беруші қуысына «О» ауысады. Бүл жерде сұйықтық арынды гидросызыққа ығыстыры л ад ы.
 Сораптың берілісі деп ^д бір бірлік уақыт ішінде сораптан арынды
құбырға түсетін сұйықтық саны аталады. Бұр беріліс сораптың тістер іліністен шыққан кезде пайда болатын барлық геометриялык көлем сұйықтықпен толтырылса, соңынан барлық сұйықтық аранды құбырға түскен кезде орын алатын идеалды (теориялық) берілісінен ()мбіраз азырақ.
Ом-дан 2д аз' себебі:
- саңылаулар арқылы гидромашинаның беруші қуысынан сұйықтықтың
ағып кетуінен;
тіс аралық кеністіктердің бір фазалық сұйықтықпен толық толтырылмауынан;
- жұмыс сұйықтығының сығылуы және оның жоғары қысым аумағына
ауысуы.
Сораптың ақиқат берілісінің идеалдыдан айырмашылығы сораптың беріліс коэффицентімен (көлемдікКПД) сипатталады.
лго=бд/ем (і)
Көлемдік типті сораптың жүмыс көлемі деп ағып кетулер мен сығылулар болмағанғы сорап білігінің бір айналымы кезідегі берілетін сұйықтық аталады. Жүмыс көлемі Ур соаптың идеалды берілісімен келесі катынаспен байланысты:
Ся = Урп (2)
Мұнда п- сораптың айналу жиілігі. Сораптың қысымы Р келесі тәуелділікпен аныкталады:
Р = Р/-Р2+ГҒ/-Ғ2;/2 + ^/-22; (3)
Мұңда Р] және Р2 - сораптың кірісі мен шығысындағы қысым, Па;
V және Ұ2 - сораптың кірісі мен шығысындағы сұйықтық
жылдамдығы, м/с;
§ - еркін қүлау үдеуі, м/с;
7/ және 22 - сорапгың кірісі мен шығысындағы кесіндінің ауырлық центрінің биіктігі.
26
о
Сурет 2 - Қондырғының принципиалдық гидравликалық ықшамсызбасы
Қондырғының принципиалдық гидравликалық ықшамсызбасы 2-ші суретте келтірілген. Қондырғыда орнатылған сыналатын сорап сорушы құбыр бойынша жүмыс сүйықтығын гидробактан Б алады. Сораптың арынды қуысы жоғары қысымды иілгіш щлангиен кондырғының штуцерына гидравликалық блоктың БГ кірісіне қосылады. Дроссельдың көмегімен сынау режимі үшін қажетті жүктеме жасалады. Манометр МН 2 дроссельдың ашылу дәрежесіне сәйкес келетін қысымды көрсетеді. Жүмыс сүйықтығы өрескел тазалау сүзгісінен Ф1 өтеді. Жүмыс сүйықтығы кранмен Р центрден тепкіш фильтрмен Ф 2 тазалауға жіберілуі мүмкін, немесе СЧ 1, СЧ 2 екі сұйықтық есептегіштерінің біреуі арқылы өлшеуге жіберілуі мүмкін.
Редукциондық қақпақша (КР) манометр МН 1 бойынша бақыланатын, алдындағы сүйықтық қысымы 0,6-0,65 МПа центрден тепкіш фильтрдің жүмыс режимін қамтамасыз етеді. Суытушы қүрылғыдағы (АТ) жүмыс сүйықтығы температураны реттегіш (РТ) белгілеген температураға дейін суытылады. Жүмыс сүйықтығының температурасы термометрмен Т өлшенеді.
Есептегіштер сораптың көлемдік берілісін анықтаған кезде сүйыктық санын өлшеу қызметін атқарады. Сүйықтық есептегіштерін 16 ШЖ-40С-6 0,42-2,4 м/ч (7-40 л/мин) шегіндегі сораптың берілісін өлшеген кезде қосады.
Есептегіштерді жүмыс сүйықтығының лайынан қорғау үшін сыналатын сораптың центрден тепкіш сүзгінің жүмысынан кейін қосқан жөн.
Сорап білігінің айналымын есептеу үшін сорап берілісін аныктау кезінде айналымды электрондық импульсты есептегіш ЭСО - 5 қарастырылған (сурет 3)Басқару элементтері мен аспаптардың орналасуы 3-ші суретте көрсетілген. Суретте түтқа бастапқы күйде дроссель күш түсіруші 9 «Ашык», жіңішке
тазалау - центрден тепкіш сүзгі 8 жоне 2,4 - 7,2 м/ч (40-120 л/мин) берілісіне арналған сүйықтық есептегіші 7 қосылған.
Достарыңызбен бөлісу: | 
