- Ойлау дегеніміз – сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының байланыс - қатынастарының миымызда жалпылай және жанама түрде сөз арқылы бейнелеуі.
- Ойлау - өзіндік ішкі қарама - қарсы қайшылықтар-ға толы процесс. Бұл оның дамуының және іске асуының қозғаушы күштері болып табылады. Ой-лаудың пайда болуына жаңа белгісіз нәрселерге зер салып, қызығудың да маңызы зор.
Ойлаудың күрделі формаларының бірі – ой қорытындылары. Ой қорытындылары дегеніміз бірнеше пікірлерден жаңа бір пікір шығару тәсілі. Ойлаудың күрделі формаларының бірі – ой қорытындылары. Ой қорытындылары дегеніміз бірнеше пікірлерден жаңа бір пікір шығару тәсілі. Ой қорытындыларының үш түрі бар: - Дедукциялық;
- Индукциялық;
- Аналогиялық.
Индукция – жекеден жалпыға қарай жасалатын ой қорытындысы, мәселен, оттегі болмаған ауада өсімдік өсе алмайды, сондай-ақ оттегі жоқ ауада жануарлар да, адам да тіршілік ете алмайды. - Индукция – жекеден жалпыға қарай жасалатын ой қорытындысы, мәселен, оттегі болмаған ауада өсімдік өсе алмайды, сондай-ақ оттегі жоқ ауада жануарлар да, адам да тіршілік ете алмайды.
- Аналогия – ұқсастық бойынша ой қорытындыла-рын жасау. Мәселен, И.Ньютон бүкіл әлемдік тар-тылыс заңын топқанда, ой қорытындысының осы түріне сүйенген. Ол жер үстіндегі денелердің қоз-ғалуы, әсіресе құлауы мен аспан денелерінің қозға-луы арасындағы ұқсастықты түсіндіруде анало-гияны келтіреді.
- Дедукциялық ой қорытындысында бала өзі білетін нақтылы фактілерді, байланыстарды, қатынас-тарды сол жалпы заңдылықтарға негіздей ұғуға тырысады.
Психолог А.Н.Леонтьев оқушылардың ақыл-ойын да-мыту мен оқыту өзара байланысты екенін атап көрсет-ті. Психолог А.Н.Леонтьев оқушылардың ақыл-ойын да-мыту мен оқыту өзара байланысты екенін атап көрсет-ті. Оқыту арқылы ойлаудың төмендегі сапаларын дамытуға ықпал етуге болады: 1.Ойлаудың икемділігі. 2.Ойлаудың тереңділігі мен кеңділігі. 3.Ойлаудың сынилығы. 4.Ойлаудың мақсаттылығы. 5.Ойлаудың жалпылығы. 6.Ойлаудың өз бетіншелігі. 7.Анықтылығы,дәлелдігі. Ойлауға тән осы сипаттар оқушылардың ойлауының мәдениетін көтеруге, олардың интеллектуалдық потенциа-лын дамытуға көмектеседі. - Тәжібаев Т. Жалпы психология. А., 1995. 167-182 беттер.
- Жарықбаев Қ. Психология. А., 1993. 129-146 беттер.
- Рубинштейн Л. С. Основы общей психологии. М., 256-295 беттер.
- Гамезо М. В. Атлас по психологии. М., 1997. 161-175 беттер.
- Столяренко Л. Д. Основы психологии. М., 1997. 35-43 беттер.
- Аймауытұлы Ж. Псиқология –А., 1995. –152-162 беттер
Назарларыңызға рақмет!
Достарыңызбен бөлісу: |