1. Цитомегалия қоздырғышының таксономиялық жағдайын, морфологиясын және ультрақұрылымын көрсетіңіз.
Таксономиясы:
Тұқымдастығы: Herpesviridae
Тұқымдасшасы: Betaherpesvirinae
Туыстастығы: Cytomegalovirus
Цитомегаловирустар (цитос- үлкен + мега – үлкен) – альфагерпесвирустарға қарағанда ДНК молекулалық салмағы үлкен, репродукциялану циклы ұзақтау және адамдардың фибриобластарынан дайындалған жасуша дақылдарында ғана өсіреді. Алғашқы вирусты 1956ж. К.Смит ашқан.
Морфологиясы: Вирус сопақша пішінді, диаметрі 150-200 нм, ол ядролық мембрананың ішкі қабатынан құрылған гликопротеинді тікенекшелері бар қабыршықпен қоршалған. Вирус 162 капсомерден тұратын икосаэдр типтес капсидпен қоршалған ДНК-сы бар. Капсид пен қабықша арасында құрамында репликацияна инициациялау үшін вирустың нәруыздары бар тегумент орналасқан.
Құрылымы: Вириондары сфера пішінде пішінді, диаметрі 120-200нм. Гликопротеинді тікенекшелері сыртқы қабықша (суперкапсидпен) қоршалған. Тікенекшелер ядролық мембрананың ішкі қабатынан қалыптасады, өйткені ұрпақтың популяцияның жетілуі вирус жұққан жасуша ядросының ішкі мембрананың ішкі қабатынан атқарылады. Нуклеокапсид пен суперкапсидтің арасында қабатпен жабынды қабат-тегумен, яғни ішкі қабықша орналасқан. Капсиді куб – симметриялы, диаметрі 100-110 нм, 162 капсомерлерден тұрады. Геномы – екі жіпшелі сызықша ДНК, мөлшері және нуклеотидтер саны бойынша айырмашылығы бар қосақталған қысқа (18%) және ұзын (82%) фрагменттерден тұрады. Ұшық вирусы геномында шамамен 80 ген бар. Вирион құрамында 300-ден астам ақуыздар табылған. Одан басқа, инфицирленген жасушаларда 20-дай вирусспецификалық ақуыздар табылады, олар вирусты бөлшек құрамына кірмейді.
Ұшық вирустарының арасында ең үлкен ДНҚ-геномды вирус болып табылады
Задача №59.
Әйелдер консультациясына ауыр анамнезі бар жүкті әйел жүгінді. Ол баланы толық көтере алмайды. Гинеколог ПТР көмегімен цитомегаловирустық инфекцияны анықтады.
1. Зертханалық диагностика әдістерін сипаттаңыз. Цитомегалияны емдеу және алдын-алу.
Зерттеу материалы: қан, емшек сүті, несеп, сілекей, жұлын сұйықтығы, жатыр мойнының бөліндісі, секциялық материал. Зерттелетін заттардан таңбалы – жағынды дайындап, Романовский – Гимзе әдісімен бояп микроскопта қарап, құрамында жарық жолақпен қоршалған қою түсті қосынды денелері бар алып жасушаларды «жапалақ (үкі) көзді» жасушаларды көруге болады. Вирусты бөліп алу (индикациялау) – фибробласт және адам өкпесінің диплоидты жасушаларынан дайындалған дақылдарға жұқтыру. Идентификациялау: КБР, БР, ИФР. Серологиялық диагноз қою – КБР, БР, ИФР. Жедел диагноз қою – ИФР, ПТР.
Емі: Симптоматикалық емдеу шаралары және арнайы препараттар қолданылады: ацикловир, иммундымодуляторлар (лавомизол, интерферон), ганцикловир, фоскарнет, интерферон индукторы.
Алдын-алуы: Жалпы медициналық сақтану шараларымен қатар спецификалық профилактика, яғни вакцина егу қолданылады:
Аттенуацияланған тірі вакцина (моновакцина);
Дивакцина (қызамыққа қарсы вакцинамен бірге).
Иммунитеті төмен адамдарды инфекцияланғандармен, туа біткен цитомегалиямен ауырған балалармен (олар 5 жыл бойы вирус шығаруы мүмкін) жанасудан сақтау керек. Туа біткен цитомегалиямен бала туған аналарға кем дегенде 2 жылға дейін қайта жүкті болудан сақтану керек. Сонымен қатар, антимегаловирустық иммундыглобулин тағайындалады.
Задача 60.
Науқас пневмонияға байланысты аурухананың терапия бөліміне түсті. Соңғы алты айда ол жиі ауырады: стоматит қайталанады, фурункулез және белдемше герпес күшейеді. Науқас қатты арықтады, әлсіздік күшейіп келеді. 10 жыл бойы гомосексуалдық байланыстар болды. АИТВ-инфекциясына ИФТ нәтижесі оң. Алдын ала диагноз: АИТВ инфекциясы.
Достарыңызбен бөлісу: |