З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Ханныѓ алым-салыћ жќне сауда-саттыћ саясаты

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 178/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

5. Ханныѓ алым-салыћ жќне сауда-саттыћ саясаты.  Кенесары еѓ алдымен алым-салыћ тлеудiѓ тќртiбiн ретке келтiрдi. Мал сiру- шiлер –  зекет,  ал егiншiлер –  џшыр  тлейтiн болды. Патша ќскер- лерiмен соѕысты одан ќрi жалѕастыру ћосымша материалдыћ жќне ћаржы шыѕындарын ћажет еттi. Сондыћтан алым-салыћтыѓ да ћо- сымша тљрi енгiзiлдi: халыћтан киiм-кешек, ћару-жараћ, ат ќбзел- дерiн жинау ћолѕа алынды. Салыћ жинауда халыћтыѓ жаѕдайы жеке- жеке ескерiлдi. Меншiгiнде малы 40 бастан аспайтындар алым-са- лыћтан босатылды. 40-тан 100 басћа дейiн малы барлар бiр малдан, ал 100 бастан артыћ малыныѓ ќрбiр 40 басына бiр малдан тлеп тџратын болып белгiлендi. Егiншiлер здерiнiѓ ндiрген нiмiнiѓ оннан бiр блiгiн тлеуге мiндеттi болды. Ктерiлiске деп жиналѕан астыћты патша љкiметi жиi-жиi тќркiлеп кетiп жљрдi. Тќуекел етiп, ктерiлiсшiлерге астыћ апарып сатћандар жазалаушы ќскердiѓ ћањарына џшырады. Сон- дыћтан да Кенесары ћазаћтардыѓ егiншiлiкпен айналысуын ћатты ћолдады. Кпестердiѓ сауда керуендерiнен алынатын баж салыѕы едќуiр табыс беретiнiн ескерген Кенесары ондай керуендердi то- науѕа тыйым салды. Сауда керуендерiнiѓ толыћ ћорѕалуын ћамта- масыз еттi. Керуенбасыларын жеке зi ћабылдап та отырды. Баж салыѕын тлеуден жалтарѕандарѕа ћосымша салыћ салынды. Баж салыѕынан тљскен ћаржыѕа Орта Азия базарынан ћару-жараћтар мен оћ-дќрi сатып алынды. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз