З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)


Аћмола округтiк приказыныѓ ашылуы



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет150/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

2. Аћмола округтiк приказыныѓ ашылуы.
1832 жылы Ресей императоры I Николай
сыртћы жаѓа округтiѓ ашылуына рџћсат
еттi. Жергiлiктi  ћазаћ аћсљйектерi жаѓа ок-
руг салынѕан орынды жазбаша тљрде маћџл-
дап, ћабыл алды. Аћмола сыртћы округiнiѓ
ресми ашылуы 1832 жылѕы 22 тамызда сал-
танатты жаѕдайда ткiзiлдi. Оѕан жергiлiктi
халыћ кiлдерi ћатысты.
Округтiѓ аѕа сџлтаны болып осы аймаћ-
таѕы ыћпалды сџлтан 
Ћоѓырћџлжа Ћџдаймен-
Аѕа сџлтан Ћоѓырћџлжа
Ћџдаймендiџлы.


111
дiџлы
 сайланды. Ол Орта жљздiѓ ханы болѕан Сќмекенiѓ шбересi
едi. Кейiнiрек бџл сџлтан патша љкiметiнiѓ отаршыл ќкiмшiлiгiнiѓ
алдында неѕџрлым жоѕары бедел алып, ћџрметке блендi. Онымен
бќсекелес сџлтан 
Саржан
 Ћасымџлы болатын. Бiраћ патша љкiметi-
нiѓ ќкiмшiлiгi Ћасым Абылайџлы балаларыныѓ ћазаћ даласында
патша љкiметiнiѓ бекiнiстер салуына ћарсы болѕан пiкiрiн ескердi.
Саржан Ћасымџлыныѓ кандидатурасын ќуел бастан-аћ ћабылда-
май ћойды.
Аѕа сџлтан, болыс сџлтандары, старшындар, ћазаћ заседательдерi
жќне билер патша љкiметiне адал болуѕа Ћџран џстап ант берiстi.
Салтанатты мереке тљрлi сыйлыћтар таратуѕа, мол дастарћан жайып,
жаппай ћонаћ кљтуге, 
бќйге
 жарысына џласты.
Басћарудыѓ жаѓа тќртiбiн негiзiнен арѕынныѓ 
ћарпыћ 
жќне 
алтай
рулары мойындады. Олар 
Ћ. Ћџдаймендiџлы
 сџлтанныѓ ћол астына
ћарайтын. Кейiнiрек оныѓ еѓ жаћын туѕан-туыстары, айнала тѓiре-
гiндегi адамдар тљгелдей дерлiк љкiметтiк наградаларѕа џсынылды.
Солай бола тџрса да отаршыл билiктiѓ 
ћыпшаћ 
пен 
шџбыртпалы 
ру-
ларыныѓ кптеген ауылдарын патша љкiметiнiѓ ћол астына туге
бет бџруын ћамтамасыз етуге шамасы келмей-аћ ћойды.  Ал басћа
рулардыѓ, атап айтћанда,
 тараћтылар 
мен 
тамалардыѓ 
бiр блiгi
жаѓадан ћџрылып жатћан округтiѓ ћџрамына кiруге мќжбљр бол-
ды. Бџл шара оларды казактардыѓ жазалаушы отрядтары тарапы-
нан кездесетiн ћараћшылыћ тонаудан, ќр тљрлi озбырлыћтардыѓ жа-
салуынан ћџтћарды. Gздерiнiѓ шџрайлы мал жайылымдарын саћ-
тап ћалуына мљмкiндiк бердi. Бџл рулыћ бiрлестiктер кейiнiрек Кене-
сары Ћасымџлы бастаѕан ктерiлiске белсене ћатысты.
Кп џзамай Аћмола бекiнiсi Орталыћ Ћазаћстандаѕы iрi ќске-
ри-ќкiмшiлiк жќне мќдени орталыћћа айнала бастады. Округтегi
ћазаћ халћынан жиналатын алым-салыћ осында жеткiзiлетiн болды.
Сауда керуендерiнiѓ жљрiс-тџрысына да осы жерден баћылау жасал-
ды. Бџл бекiнiс келесi далалыћ округтердiѓ ашылуына ќзiрлiк жаса-
латын орынѕа айналды.
Округтiк приказдыѓ орталыѕында аѕаштан ћџрастырылѕан мешiт
салынды. Дiни мереке кљндерi оѕан таяу маѓдаѕы ауылдардыѓ ћазаћ-
тары жиналып келетiн болды. Орта Азия кпестерi де осында намаз
оћып, Аллаѕа ћџлшылыћ еттi. Аћмола мешiтiнiѓ жанында ћазаћ мед-
ресесi болды. Онда молда 
Ћарабек Байбеков
 балаларѕа ислам iлiмiн
љйреттi.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау