З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Патша љкiметiнiѓ Ћазаћстандаѕы билер сотыныѓ Hкiлеттiгiн

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 114/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

Навигация по данной странице:

• Шоћан Уќлиханов

6. Патша љкiметiнiѓ Ћазаћстандаѕы билер сотыныѓ Hкiлеттiгiн шектеуi.  Билер сотыныѓ дала тџрѕындарыныѓ арасындаѕы беделi зор болатын. Кп жаѕдайда Ћазаћстандаѕы орыстардыѓ здерi де империялыћ соттан грi ћазаћтыѓ билер сотына жљгiнгендi артыћ санады. Мќселен, мынадай бiр елеулi оћиѕа туралы айта кетуге бола- ды: 1865 жылѕа дейiн Ккшетау сыртћы округiнде орыстар 117 рет билер сотына шаѕым тљсiрген. Билер сотыныѓ артыћшылыѕын ћазаћ- тардыѓ тџрмысы мен ќдет заѓын зерттеумен айналысћан орыс зерт- теушiсi А. Гейнс те жаћсы байћаѕан болатын. Ол былай деп жазды: «Билер соты ашыћ жќне барынша ќдiл жљргiзiледi. Сондыћтан да оны ћазаћтар ѕана емес, орыс зиялылары да, казактар да ћџрметтейдi, олар- дыѓ кпшiлiгi билер сотына барып шаѕынады».  Патша љкiметi ХIХ ѕасырдыѓ 20–90-жылдары аралыѕында билер сотын тарата бастады. Gйткенi билер соты отаршыл кiмет орындарыныѓ жалпыимперия- лыћ басћару тќртiбiн енгiзуiне кп кедергi келтiрген болатын. Озыћ ойлы ћазаћ зиялыларыныѓ кiлдерi билер сотыныѓ бџрынѕы ћал- пында згерiссiз ћала беруiн жаћтады. Мќселен, ћазаћтыѓ крнектi ѕалымы  Шоћан Уќлиханов  билер сотына жоѕары баѕа бердi. 87 жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз