36
оқушылардың бойындағы елін, жерін сүйетін Отансүйгіштік қасиеттерді қалыптастыру
мүмкіндіктерінің мол екен і делелденді /63/.
-
Қазақ деген атаудың мағынасын Ш.Уәлихановтың тұжырымы бойынша "Ер
жүрек, батыл", Э.Диваев бойынша "Еркін жүрген адам", Ш.Құдайбердиев бойынша "Ӛз
алдына ел болып, еркін жүрген халық", В.В.Радлов бойынша "тәуелсіз, еркін, ерікті адам"
тұжырымдамаларын бере отырып, қазақ халқының басынан қаншалықты ауыртпалық
тауқымет, соғыс зардабын ӛткерсе де, ӛздерінің жауынгерлік дәстүрлерін жоғары ұстап,
елін, жерін жауға бермей, ұлан-байтақ ӛлкесін артындағы ұқрпағына мәңгі қоныс еткен
түркі халқының батыры Құлтегін, Алтын Орда батыры Ер Едігіден, "Ақтабан
шұбырынды, алқакӛл сұлама" заманындағы ерліктің ӛшпес мұрасын қалдырған Қабанбай,
Бӛгенбай, Наурызбай, Ханкелді, Кӛкжарлы кӛкжал Барақ, Қасабай, Баян, Райымбек сынды
ерлердің ерен ерліктері қазақ деген атқа сай екеніне тоқтала келе, оның бүгінгі ұрпақты
тәрбиелеуде басты орын алатыны ғылыми-теориялық тұрғыда негізделді /64/.
-
Кене түркі, кӛшпелілер тарихындағы жауынгерлік дәстүрлерлі, ХҮІІІ ғасырдағы
қазақ халқының ерен ерліктерін, бүгінгі ғылыми еңбектерді саралай келе батырлық,
батыр, ерлік, ер, ұлттық, жауынгерлік дәстүр, оның ерекшеліктері және ерлік тәрбиесінің
педагогикалық тұрғыда нақтыланды.
-
ХҮІІІ ғасырдағы қазақ халқының сыртқы жаулардан қорғану үшін талай қиямет
жылдарды басынан ӛткізген "Ақтабан шұбырынды, алқакӛл сұлама", Ш.Уәлиханов "Бұл
қазақ халқының ӛміріндегі сұмдық ауыр кезең болды" деп атап кӛрсеткендей қазақ
ерлігінің ӛшпес мұрасын, ұлттық ерлік мектебінің дәстүрін жалғастыра отырып, елін,
жерін жаудан сақтап қалған Қабанбай, Бӛгенбай, Наурызбай, Ханкелді сынды т.б. баһадүр
ерлерді берді.
Бұл істерді келешек зерттеушілер бірлесе отырып қолға алса, әскери педагогика
ғылымына қосылған сүбелі үлес болады. Осы жоғарыда айтылғанның бәрі тәуелсіздіктің
қазақ еліне ӛздігінен келмегендігін, геноцид пен талай қанды қырғынды басынан кешірсе
де, халқымыздың ұлттық рухының сынбағандығын, «арым үшін жан пида» деп, «мың
ӛліп, мың тірілген» қазақтың болмысы мен ерлігін дәлелдейді.
Әдебиеттер тізімі:
1. "Абай тағылымы" атты республикалық ғылыми-практикалық конференция
материалдары. – Алматы. Рауан, 1995. – 280 бет.
2. Абылай хан. /Редакциясын басқарған М.Қозыбаев/ Ғылыми-практикалық
конференция материалдары. – Кӛкшетау, 1991.
3. Ауқашева Ғ. "Кӛкшетау" және "Батыр Баян" поэмасының сабақтастығы. /Қазақ тілі
мен әдебиеті. №5, 1993. – 33-42 беттер.
4. Аупбаева Л. "Мен қазақпын" поэмасын оқыту жолдары. //Қазақ тілі мен әдебиеті.
№2. 1994. – 69-74 беттер.
5. Ахметжанов Қ. Найзаны ұзын саптаған //Ана тілі. 5 қараша. 1992. – 5 бет.
6. Байжанов Т. Қолбасшылардың атауы. /XV-XVIII ғ.ғ./. //Жалын журналы. №3. 1993.
– 54-58 беттер.
7. Ғабдуллин М. Батырдың мінезі. /Қазақ әдебиеті. 29 қазан. 1993. – 8-10
8. Н.Р.Рамашов, А.Н.Иманбетов. Әскери патириоттық тәрбие негіздері. 2013.- 47-
54бет
Аннотация
Патриотизм – жаңа түсінік емес, ол – қоғамдық сана нысандарының бірі, бұл тарихи
және таптық санат қоғам дамуымен бірге дамып, жаңа мазмұнмен толығып отырады.
Патриотизм ұғымы азаматтардың қоғамдық ӛмірінің саяси құрылымына және басқа да
компоненттеріне деген идеологиялық қарым-қатынасын білдіреді.
Аннотация
Патриотизм – не новое понятие, это – один из объектов сознания общества, который
дополняется новым сознанием развиятия общества. Понятие патриотизм обозначает политическое
37
строение общественной жизни человека, а также идеологическое взаимоотношение к другим
компонентам общества.
Annotation
Mites in the history of the Turkic nomads of the XIII century Kazakh heroic feats of martial
traditions and modern scientific papers analyzing the hero, courage, man, national, military tradition, the
updated features and courage pedagogical approach to education. People learn the educational heritage,
we lived in large quantities will determine the type of society.
ӘОЖ 373:76.
ТӘУЕЛСІЗДІК ЕЛІМНІҢ – ТҦҒЫРЫ
Сыздықова Ғ.А.
Жамбыл медициналық колледжі, Тараз қ.
Біз тәуелсіздікті ақылмен, ата-баба жолымен алдық деп ойлаймын
Н.Ә. Назарбаев
Тәуелсіздік - ең алдымен қазак халқының бостандыққа ұмтылған асқақ армандары
мен қайсар рухының жемісі. Сондықтан да біз үшін
егемен еліміздің ең ұлық, ең қастерлі
мерекесі – Тәуелсіздік күні. Бүгінде тӛл тарихымыздың алтын дінгегіне айналған 1991
жылдың 16 желтоқсанында Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Тәуелсіздік туралы
конституциялық заңға қол қойылып, ежелден еркіндік аңсаған елімізде азаттықтың
арайлы таңы, шұғылалы шапағатын шашқаны баршамызға аян. Қазақ халқы- тағдырдың
талқысы мен тауқыметін талай рет кӛрсе де, ерлігі мен ӛрлігінің арқасында Ұлы
даламызды сыртқы жаудан қорғай білген, соның арқасында тұғыры биік тәуелсіздікке
жетіп отырмыз. Талай – талай қас батырлар жанын қиып, қорғап қалған, талай арулар
махаббат құрбаны болған, талай ӛзегі ӛртенген ӛкінішті жандар мен қуаныштан жүрегі
жарыла шаттанған пенделердің куәгері болған қасиетті Отанымыз – Қазақстан!
Еліміз тәуелсіздігін жариялап, дербес мемлекет ретінде әлемге танылды. Қазақ елі
бір тудың астына жиналып, біртұтас ел болуды армандаған қаза қ елінің ұлы ұлдары-
Ахмет Байтұрсынов,Мұстафа Шоқай, Әлихан Бӛкейхановтар және тағы басқалар қазақ
елінің тәуелсіздігі үшін ӛз ӛмірлерін қиды. Алаш ұлдарының арман тілегі іске аспай
қалғанымен, ұлттық сананы оятуда қазақ тарихында рухани түрткі болды.Олар қазақ
елінің болуы мен ӛркениетті ел қатарына қосылуын қалады. Қазақстан – тәуелсіз ел. Сол
тәуелсіздік жолында қазақ бабам не кӛрмеді десеңізші?! Еліміздің басынан азап та, аштық
та, сұм соғыста ӛтті. Әсіресе, ХХ ғасыр қазақ халқы үшін ауыр тиіп, қайғыға толы
кезеңімен есте қалды.
Тәулсіздік- ежелден еркіндікті серік етіп, ешкімнің бұйрығынсыз азат ӛмір сүруді ту
еткен қасиетті бабаларымыздың келер ұрпағына сақтаған қасиетті мұрасы.
Бұл күнге
дейін жеткен ұмытылмас оқиғалар – ел бостандығын қорғау соғыстары мен ұлт-азаттық
кӛтерілістердің тарихымызда ӛшпес ӛнеге, ӛлмес мұра ретінде сақталатыны рас. Елдің
біртұтастығы мен тыныштығын сақтауға хан-сұлтандар, батырлар, қарапайым халықтың
ӛзі де жандарын пида еткен. Тәуелсіздік деген ұлы жеңіске қол жеткізуде әлі де жаңғырып
тұрған кешегі желтоқсанның да септігі аз болған жоқ – студент жастардың кӛшеге шығып
үндеуі және егемендік үшін зардап шегуге дайын екендігін кӛрсете білуі барша халыққа
сенім мен жігер берген болатын.
Алғашқы жылдарда басым мақсаттардың қатарында егемендікті нығайту, ұлттық
қауіпсіздікті қамтамасыз ету, экономикадағы қиыншылықтарға жауап беру болған еді.
Сондықтан да бүгінгі күні халқымыз ӛткеннен қалған тарихи ӛнегені, отансүйгіштікті,
ұлтына деген махаббатты жоғалтпай, әрі қарай жастардың патриоттық сезіміне енгізуге
ерекше кӛңіл бӛлуі керек деп ойлаймын. Барлық игіліктерден ең ұлы – тәуелсіздік-деп
Достарыңызбен бөлісу: |
