96
- зерттеушілік қабілеттерде дамытуға бағытталған тапсырмаларды
студенттердің танымдық қызығушылықтары мен ізденімпаздық қабілеттеріне,
қажетсінулеріне қарай топтап жіктеп бөлу;
- болашақ мамандарға кәсіптік білім мен практиканы байланыстыруда
алдыңғы қатарлы тәжірибелерді, инновациялық технологиялар мен ғылыми
жаңалықтарды, әлемдік тәжірибедегі материалдарды талдауда оқытушының
әдістемелік қызметінің тиімді құрастырылуы;
- мамандарды кәсіптік даярлауда кәсіптік білімнің маңыздылығы мен
мәнін, танымдық әлемі мен көзқарастарын, рухани интеллектуалдық сапаларын
дамытуда оқыту мен қатар тәрбиелеудегі практикалық қызметтің оңтайлы
сабақтастықта жүргізілуі;
- білім беруде қажетті оқу-әдістемелік кешенді толық қамтамасыз ету,
техникалық, кәсіптік құрал-жабдықтармен, қажетті көрнекілік құралдармен
толық жабдықтау;
-
студенттердің
ғылыми-зерттеу
жұмыстары
мен
ізденушілік-
шығармашылық жұмыстарының пәндік нақты мақсаттарға бағытталып,
құндылық бағыттарының болуы;
- оқу үдерісінде шығармашылық жұмыстарды жоспарлаудан бастап,
мақсат, міндеттерін айқындауда, әдіс-тәсілдерді қолдануда, перспективалық
бағыттарын таңдауда дербестіктің болуы;
- ғылыми-теориялық білімдерді, дербестік сапаларын, шығармашылық
тұрғыда әрекет ету және креативтілік, когнитивтілік сапаларын болашақ
маманның кәсіптік қызметінде пайдалануға бағыт-бағдар беру, мүмкіндіктерді
талдау, артықшылықтарын көрсету.
Ұсынылып отырған дидактикалық шарттар білім беру мазмұнымен тығыз
байланыста іске асады. Педагогикалық-психологиялық әдебиеттерге, ғылыми
зерттеу жұмыстарына жасалған талдаулар нәтижесінде болашақ маманның
даму үдерісі олардың бойындағы шығармашылық қасиеттерінің дамуына,
интеллектуалдық деңгейінің артуына, танымдық біліктерін ұштауға, білім
сапасынның көтеріліп, ғылыми-зерттеу жұмыстарына қызығушылығының
қалыптасуына жетелейді деген тұжырым жасауға болады.
Аграрлық саладағы зерттеу университеті оқыту үдерісінде жүйелі ойлау
біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру оған қажетті педагогикалық
шарттардың болуын қажет етеді, олардың ішінде ең маңыздылары ретінде
мыналарды бөліп көрсетуге болады: оқытушының осы үдерісті іске асыруға
даярлығы; білім алушылардың өзінің жүйелі ойлау біліктері мен дағдыларын
және танымдық, теориялық, ғылыми, тәжірибелік және басқа да іс-
әрекеттерінде жүйелік тұғырды қалыптастыруға саналы және мақсатты
даярлығы; сәйкестендірілген оқу үдерісін ұйымдастыру; оқытудың арнайы
жүйелі әдістері мен технологияларының болуы.
Осы міндеттерді шешуге зерттеу университеті ұжымының жүйелі ойлау
біліктері мен дағдыларын қалыптастыру мен жүйелік тәсілдеме бойынша
қосалқы (өтпелі) бағдарламасын қабылдауы көмектеседі. Бұл бағдарламаға
сәйкес әрбір пән бойынша жүйелі ойлау біліктері мен дағдыларын
97
қалыптастыру мен жүйелік тәсілдеме бойынша сұрақтар қарастыру керек. Бұл
өз кезегінде оқытушыларға жүйе ғылымы мен жүйелік тәсілдеметеориясы мен
тәжірибесін оқып-үйрену бойынша бағыт береді.
Жүйелі ойлау біліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған
оқытудың әдістері мен технологияларын жасау және ендіру біршама уақыт пен
оған қажетті шығынды талап етеді. Бұл үдерісті ынталандыратын бірнеше
тәсілдер бар. Ол үшін ең тиімдісі басқармалық шешім болып
табылады.Ұсынылып отырған жүйелік тәсілдеме негізіндегі оқытудың әдіс-
тәсілдері мен технологиялары көпжылдық сынақтан өтіп, өзінің тиімділігін
көрсетті. Бұл әдіс-тәсілдер мен технологиялар дәстүрлі оқыту үдерісінде
қосымша дамыта оқыту құралы ретінде ұсынылады, ол білім алушылардың
жүйелі ойлау түсініктерін, біліктері мен дағдыларын және олардың танымдық,
басқа да іс-әрекеттерінде жүйелік тұғырды қалыптастыруға бағытталған.
Агралық саладағы зерттеу университеті оқыту үдерісінде бұл әдіс-тәсілдер
мен технологияларды пайдалану болашақ мамандарды оқыту мен даярлауда
көптеген міндеттерді шешеді, себебі ол тек жүйелі ойлауды ғана емес, сонымен
бірге талдау, зерттеу, инновациялық, болжау және ойлаудың басқа да тәсілдерін
қалыптастыруды көздейді. Бұл әдістер қоршаған болмысты тұтастай танып-
білуге және тұлғаның зияткерлік әлеуетін дамытуға бағытталған. Жалпы
айтқанда, жүйелік тәсілдеме негізіндегі озық оқыту идеясы өте өзекті және оған
барша мамандардың қатысуын талап етеді.
98
3 ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСНАМАЛЫҚ МОДЕЛЬДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ
ТӘЖІРИБЕСІ
3.1 Аграрлық саладағы зерттеу университетінің концепциясы
Аграрлық саладағы зерттеу университеті концепциясы бір жағынан,
гуманитарлық және фундаменталды жоғары білім беру алғышарттарымен
сипатталатын классикалық либералды университеттік білім беру принциптерін
ұстанса, екінші жағынан бітіруші түлектерді қазіргі заман талаптарына сәйкес
бағдарлау қажеттігін қарастырады. Аграрлық саладағы зерттеу университеті
концепциясын тұжырымдау мақсатында Philip Altbach және Jamil Salmi-дің
«The road to academic excellence: The making of world-class research universities»
атты еңбегін және «Public Research Universities: Understanding the Financial
Model by American Academy of Arts & Science» [35, р.65; 36, р.210] еңбегін,
түрлі зерттеу университеттердің даму бағдарламаларын талдай келе аграрлық
саладағы зерттеу университеті концепциясын анықтауға талпындық.
Зерттеу университетінің концепциясы:
- үздік білім алушылар;
- үздік профессорлық-педагогикалық құрам (халықаралық тәжірибе,
белсенді ғылыми қызмет, жоғары ғылыми дәреже);
- университет автономдылығы;
- білім берудің инновациялық бағдарламалары;
- жоғары сапалы зерттеулер жүргізу;
- коммерциализацияландырудың жоғары деңгейі;
- университеттің өзіндік брендін қалыптастыру;
- білім беру саласындағы халықаралық серіктестік, зерттеулер және
кәсіпкерлік;
- корпоративтік басқару;
- негізгі экономикалық кластерлер бойынша ғылымды дамыту;
- білім берудің екі бағыты: кәсіптік және зерттеу жұмыстарына
бағытталған бағдарламалар.
Аграрлық саладағы зерттеу университеті миссиясын ауылшаруашылық
саласында озық, заманауи зерттеулер жүргізумен аса жоғары білім деңгейіне
қол жеткізу арқылы жаһандық, мемлекеттік әлеуметтік әл-ауқаттылықты
көтеруге, АӨК-ін дамытуға өз үлесін қосу, білім шеңберін кеңейту деп
тұжырымдадық.
Аграрлық саладағы зерттеу университеті бағыты дүние жүзілік ғылыми
қауымдастықтар мойындаған және тұрақты дамуда әрдайым инновацияларға
ұмтылып отыратын, аграрлық саладағы глобалды мәселелерді шешуге
бағытталған өзекті халықаралық зерттеулер жүргізетін зерттеу университетін
қалыптастыру.
Аграрлық саладағы зерттеу университеті негізгі құндылықтары:
-
академиялық және зерттеу жұмыстарында үстемділік;
Достарыңызбен бөлісу: |
