В ближайшее полвека стоимость передачи информации не будет зависеть от расстояний

жүктеу 4,95 Mb.

бет	1/92
Дата	26.05.2023
өлшемі	4,95 Mb.
	#42775

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 92

treatise177480

Желілерінің негіздері 1.1 Желіні пайдалану
- мәліметтерді желіге қойып, көрсетілген мекен-жайға жіберіңіз.

Ә Л-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Ш.Ә. Джомартова
А.С.Тергеусизова
ЖЕЛІЛІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР

Оқу құралы

Алматы
«Қазақ университеті»

2020

ӘОЖ
КБЖ

Д
Баспаға әл-Фараби атындағы Қазақ үлттық университеті
ақпараттық технологиялар факультетінің
Ғылыми кеңесі және Редакциялық-баспа кеңесі
шешімімен үсынылған
(№ хаттама 2020 жыл)
Пікір жазған
физика-математикаылымдарының каднидаты, доцент К.С.Дуйсебекова

Джомартова Ш.А.
Д Желілік технологиялар: оқу күралы / Ш.А.Джомартова, А.С. Тергеусизова. – Алматы: Қазақ университеті, 2020. - б.
ISBN
Автордың редакциясымен шығарылды
ӘОЖ
КБЖ

1 БӨЛІМ

Желілерінің негіздері

1.1 Желіні пайдалану

1.1.1 OSI желісінің моделі
Желінің жұмысы деректерді бір компьютерден екінші компьютерге беру болып табылады. Бұл процесте бірнеше жеке тапсырмаларды бөлуге болады:
- деректерді тану;
- мәліметтерді басқарылатын блоктарға бөлу;
- мәліметтердің орналасқан жерін көрсетіп, алушыны көрсететін әр блокқа ақпарат қосыңыз;
- синхрондау және қателерді тексеру ақпаратын қосу;

- мәліметтерді желіге қойып, көрсетілген мекен-жайға жіберіңіз.

Барлық осы тапсырмаларды орындай отырып, желілік операциялық жүйе қатаң рәсімдер жиынтығын ұстанады.

Хаттама – әр желінің жұмысын реттейтін рәсімдер (тәртіп ережелері).
Стандартты хаттамалар әртүрлі өндірушілердің бағдарламалық және аппараттық құралдарымен қалыпты байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Стандарттардың екі негізгі жиынтығы бар: OSI моделі және оны өзгерту Project 802. Желінің жұмыс істеуінің техникалық жағын зерттеу үшін осы модельдер туралы нақты түсінікке ие болуыңыз керек.

1984 жылы ХСҰ (ISO (International Standards Organization) (Халықаралық стандарттар ұйымы) ашық жүйелердің өзара әрекеттесуіне арналған OSI (Open System Interconnection) анықтамалық моделін шығарды. Ол халықаралық стандартқа айналды: желілік өнімдерді шығаруда өндірушілер нақты ерекшеліктерді және желілерді құру кезінде пайдаланады. OSI моделі жүйелер арасындағы өзара әрекеттесудің әртүрлі деңгейлерін анықтайды, оларға стандартты атаулар береді және әр деңгей қандай функцияларды орындау керек екенін көрсетеді. OSI моделінде өзара әрекет ету құралдары жеті қосымшалар, көріністер, сеанстар, тасымалдау, желілік, каналды (арналы) және физикалық деңгейлерге бөлінеді (1.1 сурет).
Әрбір деңгей желілік құрылғылардың белгілі бір ерекшелігімен өзара әрекет етеді. OSI моделі операциялық жүйе, жүйелік аппаратура іске асыратын жүйелік әрекеттесу құралдарын ғана сипаттайды. Модель соңғы қолданушыға арналған өзара әрекеттесу құралдары кірмейді. Бағдарламалар жүйелік құралдарға қол жеткізу арқылы өзара әрекеттесу хаттамаларын орындайды. Сондықтан қосымшалардың өзара әрекеттесу деңгейі мен қосымшалардың деңгейлерін ажырата білу қажет.

1.1 сурет – OSI моделінің деңгейлері арасындағы байланыс

Қалыптастыру процесі қосымшалар деңгейінде басталады (1.2-сурет). Егер бағдарлама қосымша деңгейіне, мысалы, файлдық қызметке сұрауға салынсын. Осы сұраныстың негізінде қолданбалы деңгейдегі бағдарламалық қамтамасыз ету стандартты форматтағы (түрдегі) хабарлама жасайды.

1.2 сурет – Деректер пакетінің берілісі.

Әдеттегі, қарапайым хабарлама тақырыптар мен деректер өрісінен тұрады. Хабарлама тақырыбы қандай жұмыс істеу керектігін айту үшін желі арқылы тағайындалған машина-мекенжайдың қосымша деңгейіне жеткізілуі керек болатын қызмет туралы ақпаратты қамтиды. Хабарламаны қалыптастырғаннан кейін, қосымша деңгейі оны стекпен төмен қарай ұсыну деңгейіне бағыттайды. ұсыныс деңгейінің хаттамасы, қосымша деңгейдің тақырыбынен алынған ақпарат негізінде қажетті әрекеттерді орындайды және өзінің қызмет ақпаратын, ұсыну деңгейінің тақырыбын - қызметтік ақпарат хабарламасына қосады. Алынған хабарлама төменгі сеанс деңгейіне жіберіледі, ол өз кезегінде тақырыпты және т.б. қосады.

Соңында, хабарлама төменгі физикалық деңгейге жетеді, ол оны байланыс желілері арқылы тағайындалған машинаға жеткізеді. Бұл кезде хабарлама барлық деңгейлердің тақырыптарымен «толып кетті». Хабарлама тағайындалған машинаға желі арқылы келген кезде, оның физикалық деңгейі қабылданады және дәйекті деңгейден деңгейге ауысады. Әр деңгей өз деңгейлеріне сәйкес функцияларды орындай отырып, өз деңгейінің тақырыбын талдайды және өңдейді, содан кейін осы тақырыпшаны алып тастайды және жоғарғы деңгейге хабарлама жібереді.

жүктеу 4,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 92