17
восприятию всех учебных предметов, практической жизни в обществе, осмыслению
своей человеческой роли.
С этой целью в Казахстане создана сеть пилотных организаций образования,
выстраивающих целостный образовательный процесс на основе программы
нравственно-духовного образования «Самопознание».
Взрастить и воспитать поколение с высоким интеллектуальным и духовно-
нравственным потенциалом необходимо для того, чтобы казахстанцы, как
подчеркнул в своем Послании к народу наш Президент, «крепко держали в своих
руках штурвал будущего страны».
Программа нравственно-духовного образования «Самопознание» нацелена
на решение насущной проблемы ХХI века: воспитание совершенного человека,
характеризующегося качествами доброты и милосердия, ответственности и
законопослушания, чуткости и внимания ко всем людям, провозглашения
принципа великого Абая «Адам бол!» - «Будь Человеком!».
Литература:
1. Назарбаева С.А. Этика жизни. Алматы, 2001
2. Назарбаева С.А. Ұстаздан ұлағат.-Алматы: Атамұра, 2000.-40 б.
3. Самопознание (теория, практика, поиск новых парадигм). Материалы
международной научно-практической конференции «Самопознание» -
программа гармоничного развития человека» (Алматы, 21-22 октября 2003 г.)
Выпуск 2 в трех частях. Часть 3.-Алматы, 2003.-216
Рухани жаңғыру, рухани гүлдену
Қабашева Ж.Қ., №2 қазақ орта мектебінің бастауыш мектебінің ұстазы. Ақсу
қаласы, Павлодар облысы
Рухани Жаңғыру аясындағы өз мектебіміздің ішіндегі көп игі істер істеліп
жатыр. Оның қасында да басында болып келе жатқан ұстаздар отбасымен бірігіп
ұлтымыздың өзіне тән ерекшелігін дәріптеу біздің парызымыз деп шешті. Көпұлтты
еліміздің достықтық арқасында қарым қатынасымыз нығая түскені рухани байлығымыз
және болашағымыз деп білген жөн. Мектебіміздің ішінде Рухани Жаңғыруға арнайы
мұражай ашылды. Бүгінгі күні осы мұражай ішіндегі нышандар қазақ халқының сал
дәстүрін дәріптеп ғана қоймай болашамыздың сана сезімін оятып, оқушыларымыздың
бойларына рухани азық беру мақсатынмен әр жұмысымызды жүйелі тұрде өткізіп
жатырмыз. Бастауыш сыныбының ұстаздары өз сабақтарында жаңартылған бағдарлама
бойынша әр сабақтарында және тақырыпты ашу барысында баланың бойындағы
рухани дамытудың жолдарын қарастырып отырады.
Ертедегі ғұламалар бала тәрбиесіне көп көңіл аударғанда ғана нәтиже көруге
болады деп ойларын ортаға салатындарын шығармалардан оқуға болады. Үлкендерін
айтылған сөзі ісімен екі бөлініп кетсе тәрбиенін мағналы болатынына сенуге болмайды.
Нағыз азаматтың сөзі бір ғана рет айтылады. Ул баланы болашақ елін қорғайтын
ғылып тәрбиелен жөн, ал қыз баланы отбасын жақсы ұстайтын ғылып өсірсе одан еш
кемістіп болмайды. Әр сынып жетекші өз тәрбиелік жоспарында негізінде отбасындағы
тәрбие жолдарына көп көңіл бөледі. Кеше ғана табалдырықтан аттаған бүлдіршін
бірінші сынып оқушы аталады. Осы сәттен бастап бала өмірінде үй жұмысы,
жауапкершілік, еңбек істеу дағдыға айналады. Күнделікті сабаққа дайындалу және
өзбетінше шешімін шығарудығы маңызы да ешкімге теріс болмас. Күндер жылжып өте
бастайды. Сана сезімінің өзгере бастағаның көруге болады. Мейірімділікке, адалдыққа,
18
еңбекқорлыққа бағытталған жол өз нәтижесін болашақта көрсете біледі. Демек, дұрыс
тәрбие жолында екен айтпай ақ сеземіз. Әр баланың қалыптасатын мінез - құлқын дер
кезінде болашақта қоғам ішінде өз орнын табатын ғылып ашқан жөн. Сонда ғана
жеңіске де қолы жетеді. Әр баланың күрделі болмыс иесі екенің ұмытпаған жөн. Үнемі
балаға қолынан келеді деген сенімді ұялатқан жөн. «Еңбегін жемісті болсын десен
талмай талаптан» деген ойды санасына жеткізу ата – ананың, ұстаздың да парызы
болып саналады. Ұстаз алдына келген бүлдіршіндер аппақ қағаздай оған жазылған
бағыт – бағдар өз жемісін өсе келе бере бастайды. Ғасырлар өткен сайын әр тарихы
деректерді дәріптеуші де бүгінгі мектеп қабырғасындағы ұстаздар деп ашық айта
аламыз. Әр сабақтан шәкірттеріміз өмірлік ырзығын алатын ғылып өткізген жөн. Білім
және тәрбие қос егіздей. Бастауышта баланы оқуға деген құштарлығын арттырып,
ұқыптылыққа, тазалыққа, жиналықты болуды дағдылыққа үйреткен жөн. Әр балаға
ұстаз тұлға ретінде қарағаны дұрыс болар. Ақылды бүгінгі күні жастан да сурауға
болады. Жас буын қалай бурсан солай ғарай өмірге талпынады. Мейірімді ата - ана
және ұстаздары көп нәрсеге мән беріп бала тәрбиесінде еш қате жібермеу керек. Осы
туралы талай айтылған және айтылып та келеді. Біздің қазырғы балаларға жағдай жасап
оның болашағына сүраныс болған күнде ғана сол күні епті, ел тұтқасын ұстайтын нағыз
азамат шыға келеді. Демек, болашағымыз рухани бай болғаны да бәріміздің
қолымызда. Атсалып шет қалмай бірігіп, ақыл беріп, кеңесіп негізгі сұрақты қолға
алғанда көптеген сұрақтар өз - өзі шешіліп жатады. Әріптестеріме айтарым: «Бала
тәрбиесіне көп көңіл бөлген ғана өз мұратына жетеді». Елбасымыздың халқын
ойлағаны, оның рухани жағынан ұлтымыздың болашағына жарқын жолды көрсеткені
ол деген қазырғы партада отырған балалардың келешекте өз жолдарын табатындары,
еліміздің құндылығын сақтап оны әрман ғарай ұрпақтан ұрпаққа жеткізу бүгінгі
ұстаздардың жұмысы деп түсінген жөн. Мықты елге айналған біздің егемен
мемлекетіміздің ұлтымызды сақтап қалуының бір де бір жолы. Осы жарқын жолдағы
істеліп жатқан игі істеріміз ол, сана сезімді, көкіректі ояту, өз тарихымызды, салт -
дәстүрімізді құдылықтарымызды дәріптеуміз. Әр баланының бойына, ойына
мейірімділікті, еліне, ұлтына, тарихына, ата - балаларына деген сүйіспеншілікті
жеткізу.Ұлттық тәрбие алған ұрпақ дені сау, білімді, ақылды, ұлтжанды, еңбекқор,
сыпайы,
кішіпейіл,
болып
өседі.
Жаңа
ғасырдың
жастары
ана
тілін,
тарихын,мәдениетін, әдет - ғұрпын салт - дәстүрін, қол өнерін біліп, қазіргі заманға сай
озық біліммен қарулануы және отаншыл болуы керек. Ол үшін бабалар дәстүрімен
тағлым алып, ұлттық салт - санамен сусындауы керек. Ұстаздардың қолында
болашағымыздың қандай болатыны, ұлтымыздың тарихы, діні, тілі, мәдениеті, салт –
дәстүрінің сақталуы. Өз мектебімізде ұрапағымыздың жан - жақты дамуы, рухани жан
дүниесінің бай болуы ұстаздармен және отбасымен бірігіп жүйелі түрде істелуі жолы
қолға алынып оңтайлы өз нәтижесін беруде. Алғашқы Президентіміздің «Болашаққа
бағдар Рухани Жаңғыру» жарқын жолы ұстаздардардың атсалысқандары қандай
ғанибет. Біздің көзқарасымыз елімізге, ұлтымызға, ұлттық біргейлікті сақтап қалу,
еліміздегі жақсыларымен зердемізді ояту маңызды болып саналады. Осы орайда
ұстаздар ата - аналармен бірге әр тәрбиелік сұрақтарға зор мән бергендері тамаша деп
санаймыз. Барлық республикадағы ұстаздарға осы Рухани Жаңғыру жарқын жолында
ұжым болып сәттілік тілейміз.
