Умкд по дисциплине растениеводство для специальности 050801 -агрономия

Танаптық дақылдарды өсіру технологиясының (агротехникасының) негізгі элементтері және егістікті жинау

жүктеу 1,77 Mb. бет 11/72 Дата 08.05.2023 өлшемі 1,77 Mb. #42482 түрі Білім беру бағдарламасы

Навигация по данной странице:

• Вегетациялық тәжірибе

Танаптық дақылдарды өсіру технологиясының (агротехникасының) негізгі элементтері және егістікті жинау: - ауыспалы егістегі орны және алғы дақылдар; - топырақ өңдеу жүйесі; - тыңайтқыш жүйесі; - тұқымды себуге (отырғызуға) дайындау; - себу (отырғызу) жұмыстары (мерзімі, тәсілі, мөлшері, сіңіру тереңдігі); - егістікті күтіп-баптау; - егістікті жинау. Жоғарыда аталғандарды ескере отырып өсімдік шаруашылығы ғылымына мынадай анықтама беруге болады: өсімдік шаруашылығы – танаптық (екпе) дақылдардың көптүрлілігі мен сорттарын, олардың биологиялық ерекшеліктері мен осы заманғы жетілдірілген өсіру технологияларын оқытатын ғылым және мүмкіндігінше аз еңбек шығынын жұмсап, өзіндік құны төмен жоғары сапалы мол өнім алу. Өсімдік шаруашылығы басқа ғылымдармен тығыз байланыста дамиды және ғылыми пән ретінде өзінің зерттеу тәсілдері бар: - Танаптық тәжірибе – өсіру технологиясы шараларының (элементтерінің) іссаналық маңызын салыстырмалы бағалауға бағытталған: топырақ өңдеу, тыңайтқыштар енгізу, алғы дақылды бағалау, себу мерзімі, себу мөлшері ж.б. (тәжірибелер -бір, -екі, -көп факторлы болуы мүмкін). Бұл өсімдік шаруашылығындағы негізгі зерттеу тәсілі. - Танаптық тәжірибенің түршелері: лабораториялық (шағын алаңдарда) және өндірістік (үлкен алқаптарда) тәжірибелер. - Вегетациялық тәжірибе – биологиялық, физиологиялық, агрохи-миялық және көптеген басқа мәселелерді зерттеуге қолданылады. Танаптық және вегетациялық тәжірибелердің нәтижелерін түсіндіру және бағалау үшін жиі түрде топырақтың құнарлылық дәрежесі мен ылғалдылығы, өнімділіктің құрылымы мен алынатын өнімнің сапасы жөнінде мағлұмат болу керек. Мұндай жағдайларда қосымша бақылаулар жүргізеді және әртүрлі зертханалық зерттеулер қолданылады. Танаптық (екпе) дақылдар өсімдіктеріне көптеген ботаникалық тұқымдастарға жататын 90-ға таяу түрлер жатады, бұл түрлердің әрқайсысы, тіпті жекелеген сорттары өздерінің морфологиялық, биологиялық, шаруашылық белгілерімен және өсіру шаралармен ажыратылады. Оқып-үйренуге ыңғайлы болуы үшін танаптық дақылдардың алуан түрлерін барынша ортақ белгілерін ескеріп топтарға бөлу үрдісі қалыптасқан. Танаптық дақылдарды өндірістік және ботаникалық-биологиялық топталуы: 1. Дәнді және дәнді бұршақ дақылдары (бидай, арпа, сұлы, қара бидай, жүгері, шәй жүгері, күріш, қарақұмық, тары, асбұршақ, атбас бұршақ, ноқат, ноғатық, майбұршақ, ж.б.). 2. Түйнек-тамыр жемістілер, бақшалық дақылдар, малазықтық қырыққабат (картоп, жер алмұрты, қант қызылшасы, қарбыз, қауын, асқабақ, мал азықтық қырыққабат ж.б.). 3. Мал азықтық дақылдар (бұршақ тұқымдас шөптер, астық тұқымдас шөптер ж.б.). 4. Майлы және эфирмайлы дақылдар (күнбағыс, рапс, қыша, арыш, майлы зығыр, кориандр, анис т.б.). 5. Талшықты (тоқыма) дақылдары (мақта өсімдігі, зығыр, қара құрай ж.б.). 6. Темекі, қара темекі. жүктеу 1,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз