Тобы: дшс-21-03 Орындаған: Нағашбек С. С

• Халықаралық туризм және меймандостық университеті
•  
•  
•  Кафедра: Туризм және спорт
•  
• Тақырыбы: «Мәдениет анатомиясы»
•  
•  
• Тобы: ДШС-21-03
• Орындаған: Нағашбек С.С.
• Қабылдаған: Оңалбайқызы Р.
•  
•  
•  
•  
•   Түркістан 2022 жыл

МӘДЕНИЕТТІҢ МӘНІН ТҮСІНУГЕ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ КӨЗҚАРАС

• Мәдениет (латын мәдениетінен - өсіру, өңдеу, тәрбиелеу, білім беру, даму) — бұл адамдардың өмірі мен қызметін ұйымдастырудың түрлері мен формаларында, сондай-ақ олар жасаған материалдық және рухани құндылықтарда көрінетін қоғам мен адам дамуының тарихи анықталған деңгейі. Мәдениет ұғымы белгілі бір тарихи дәуірлердің, әлеуметтік-экономикалық формациялардың, нақты қоғамдардың, ұлттар мен ұлттардың материалдық және рухани дамуын, сондай-ақ Қызметтің немесе өмірдің нақты салаларын сипаттау үшін қолданылады.

МӘДЕНИЕТТІҢ МӘНІН ТҮСІНУГЕ СОЦИОЛОГИЯЛЫҚ КӨЗҚАРАС

• Мәдениет-қоғамдық өмірдің әмбебап қасиеті.
• "Мәдениет-бұл адамдар қоғам мүшелері ретінде жасайтын, ойлайтын және қолындағы барлық нәрсе". (Р. Бирстедт)«
• Сыртқы гетерогенділік, әр түрлі қоғамдар арасындағы гетерогенділік және ішкі біртектілік, әр осындай қоғам ішіндегі іс - әрекеттер мен ойлардың бірлігін анықтайтын біртектілік-бұл бір-бірімен байланыстыратын және мәдениет ұғымын біріктіретін екі тұрақты"(Штомпка А).

МӘДЕНИЕТ ҚҰРЫЛЫМЫ

• Материалдық мәдениет:- бұл адамдардың материалдық қызмет саласы және оның нәтижелері;- қоршаған ортаның өзгеруіне байланысты;- өндірістің материалдық ортасын қалыптастырады, өмір сүру ортасын және адамның физикалық дамуының әлеуметтік ортасын өзгертеді.

• Рухани мәдениет:- қоғамдық сананың барлық түрлерін, формаларын, деңгейлерін қамтиды;- білім беру, тәрбиелеу, мәдениет мекемелері жүйесі;- білім мен ағартудың барлық түрлерін қамтиды;- әдебиеттің, өнердің, философияның, діннің, ғылымның, адамгершіліктің барлық түрлері мен түрлері.

МӘДЕНИЕТТІҢ НЕГІЗГІ ЭЛЕМЕНТТЕРІ:

• Тіл-белгілі бір мағынаға ие ұғымдар, белгілер мен таңбалар жүйесі.
• Білім мен сенім-бұл интеллектуалды рационалды принциппен, жеке маңызды және сенімді Білім ретінде сенсорлық тәжірибемен сипатталатын белгілі бір рухани мемлекет.
• Әлеуметтік құндылықтар-бұл адам ұмтылуы керек нәрсеге қатысты әлеуметтік мақұлданған, қабылданған нанымдар.
• Әлеуметтік нормалар-белгілі бір мәдениеттің құндылықтарына сәйкес адамдардың өзара әрекеттесуін реттейтін ережелер, мінез-құлық үлгілері мен стандарттары.
• Әдет - ғұрыптар, дәстүрлер, әдет-ғұрыптар-адамдардың мінез-құлқын әлеуметтік реттеудің өткен түрінен алынған.

МӘДЕНИ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ НЫСАНДАРЫ:

• топтық мәдениет - ұлттық, ұлттықтан жоғары, конфессиялық, кәсіби, отбасылық және басқалар;
• мәдени сәйкестілік-әртүрлі мәдени ықпалдардың қабаттасуы нәтижесінде пайда болады;
• мәдени диссонанс-әртүрлі мәдени әсерлер бір-біріне сәйкес келмейтін жағдай;
• мәдени өзін-өзі тану-ережелерді меңгеру, идеялар мен рәміздерді түсіну;
• мәдени қысым-мәдениет байланыстыратын, шектейтін, мәжбүрлейтін жағдай;
• мәдениеттердің қақтығысы - қоғамдық санада өмірдің жаңа балама тәсілдері пайда болған кезде, қауіп төнген мәдениет өзін қорғауға мәжбүр болады, оның ерекшелігін күшті көрсетеді.

МӘДЕНИЕТТІҢ "АНАТОМИЯСЫ"

• Мәдени элемент-мәдениеттің қарапайым жасушасы, "мәдени атом" (мінез-құлық нормасы, салт-дәстүр, киім элементі және басқалар).
• Мәдени кешен-мазмұны мен қызметі бойынша біртекті мәдени элементтер топтастырылған күрделі комбинациялар.
• Мәдени конфигурациялар-орталық объектінің (автомобиль, компьютер) айналасында топтастырылған мазмұны мен қызметі бойынша әртүрлі мәдени элементтердің мәдени құрамы.
• Мәдени артта қалу (кешіктіру) — мәдениеттің бір элементі басқаларға сәйкес келмейтін жағдай жеткіліксіз дамыған.
• Субмәдениет-бұл өмір салты, әдет-ғұрпы және мінез-құлық нормалары бар басым мәдениеттің ішіндегі автономды тұтас білім.
• Контркультура — субкультура, противостоящая іргелі қағидаттарына құрбан болып кете мәдениет.

МӘДЕНИЕТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ФУНКЦИЯЛАРЫ:

• Бейімделу функциясы.
• Әлеуметтік мұраны беру функциясы.
• Реттеуші-аксиологиялық.
• Әлеуметтену функциясы.
• Гедонистік функция.
• Танымдық-эвристикалық.

МӘДЕНИ ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ (ТОЛҚЫНЫ):

• Әлсіз қоғамды күшті қоғамға бағындыру, сендіру немесе күш арқылы үстем, үстем мәдениетті енгізу және жергілікті мәдениеттерді жою.
• Көптеген эмигранттар топтары күрделі, негізінен стихиялық өңдеуге ұшыраған мәдени үлестерін қосатын көп ұлтты қауымдастықтардағы мәдениеттердің араласуы (американдық балқытқыш).
• Жаһандану дәуіріндегі мәдени империализм, ол нарық пен бұқаралық ақпарат құралдары арқылы мәдени рухани құндылықтар мен өнімдермен алмасу арқылы жүзеге асырылады.

• Назарларыңызға рахмет!