55
қарашаға дейін созылады.Кейбір университеттер желтоқсан мен ақпан айы
аралығында
қосымша
жазғы
3-семестр ұйымдастырады. Әр
университеттің өзінің жеке кредиттік оқыту жүйесі бар. Австралия
лық жоғары оқу орындарында 7 балдық бағалау жүйесі енгізілген: 7 балл –
өте жақсы, 6 балл, 5 балл –жақсы, 4 балл– қанағаттанарлық, 3 балл, 1-2
балл– қанағаттанарлықсыз. Австралиялық жоғары білім жүйесі көпсатылы.
Оның негізін 3 жылдық бакалавриат
бағдарламасы құрайды. Бітірушілерге
белгілі бір сала бойынша бакалавр дәрежесі тағайындалады және әлемнің
барлық мемлекеттерінде танылатын тиісті құжат беріледі. Келесі саты – 2
немесе 1 жылдық магистратура, содан кейін 3 жылдық докторлық
бағдарлама.
Бұл
бағдарламаны
бітіргеннен
кейін
философия
ғылымдарының докторы атағы беріледі. Академиялық атақтардың ең
жоғарғы шыңы – профессор атағы.
Малайзияда білім беру үкіметтің басымды міндеттерінің бірі болып
табылады және Білім Министрлігінің қарауында. жоғары білім мемлекеттік
және жеке меншік білім беру орындарында жүзеге асырылады.
Мемлекеттік жоғары білім колледж және политехникалық университтер
деңгейінде беріледі. Үш жылдық оқу жүйесі ағылшын тілінде жүргізіледі.
Бітірушілер екі жылдан кейін сертификат немесе үш жыл оқып, диплом
алады. Бағалау жүйесі британдық жоғары оқу орындарындағыдай. Орта
мектепті бітірген талапкерлер 1 жыл «фаундейшн» дайындық курсынан
өту керек. Оқуға қарашадан мамыр айына дейінгі мерзімде қабылдайды.
Орта мектептік білім беру жүйесіндегі айырмашылықтарға байланысты
қазақстандық орта білім туралы аттестат Малайзияда танылмайды. Себебі
Малайзияда 12-жылдық орта білім. Қазақстандық студенттер бұл елдің
жоғары оқу орындарына тек отандық университтердің 1-2 курстарынан
кейін қабылданады.
Мысалы, АҚШ-та орта мектептен кейінгі білімді жалғастыратын кез
келген оқу орындары «колледж», «мектеп», «институт» немесе, тіпті,
«университет» деп аталады. Университеттер мен колледждер халықаралық
танымалдық және білім берудің жоғары рейтингілері бойынша 3 деңгейге
бөлінеді. Жоғары білім үш кезеңнен тұрады. Инженерлік факультеттерде 1-
кезеңде бакалавр, 2-кезеңде академиялық дәреже – ғылым магистрі атағы
беріледі. 3-кезеңде ең жоғарғы доктор атағын алады. Оқу кезеңі 2
семестрге бөлінген, оқу жыл әдетте тамыз-қыркүйек айларында басталып,
мамыр-маусым айларында аяқталады. АҚШ-тың көптеген жоғары оқу
орындарында әріптік бағалау жүйесі қабылданған. Бұл мемлекеттің жоғары
оқу орындарына түсетін талапкер ағылшын тілін жетік білу керек.
Ағылшын тілін шет тілі ретінде оқитын студенттер міндетті түрде TOEFL
емтиханын тапсырады.
Талқылау.
2-тапсырма. Ойлау, зерттеу, талқылау.
56
а) Отандық білім беру жүйесі мен
Батыстық
білім
беру
жүйесінің
ұқсастығын айтыңыз, айырмашылығын
талқылаңыз.
Яғни, әрине, бір сөзбен
айтқанда,
керісінше,
біршама,
соншалық,
айтарлықтай
сөздерін
қолданыңыз.
ә) Олардың әлсіз жақтары мен артықшылықтарын атаңыз. Ойыңызды
дәлелдеңіз.
3-тапсырма. Өз көзқарасын дәлелдеу.
Отандық жоғары білім беру жүйесі туралы пікіріңіз қандай?
Қандай идеялар қосасыз?
Кестені толтырып, өз ойыңызды дәлелдеңіз.
Артықшылықтары
Кемшіліктері
Қызық
идеялар
4-тапсырма.
Мына
пікірлермен
келіспейтіндігіңіздің,
оны
қолдайтындығыңыздың себебін 3-4 сөйлеммен түсіндіріңіз.
*
Елімізде жоғары білім берудің сапасы басқа мемлекеттерден жоғары.
*
Жаңа бітірген студент кәсіби даяр кадр.
*
Қазақстандық білім беру жүйесі өзгеруі тиіс.
Топтық жұмыс. Топпен жұмыс жасаңыз да, өз түсіндіруіңізді
салыстырыңыз.
Өз көзқарасыңыздың дұрыстығына тыңдаушының көзін жеткізу үшін
түсіндіру, дәлелдер, мысалдар келтіріңіз.
*
Бағалау және емтихан тапсыру жүйесі.
*
Олар сізге
маңызды ма, маңызды емес пе?
Талқылау. Екеуара талқылаңыз. Өз ойыңызды немен дәлелдей
аласыз?
Білімді адам бақытты ма?
Сіз өзіңізді бақыттымын деп ойлайсыз ба?
5-тапсырма. Сұраққа 10 жауап дайындаңыз. Оларды дауыстап оқып,
өзгелердің жауаптарымен салыстырыңыз. Өз ойыңызды дәлелдеңіз.
ҚАЖЕТТІ СӨЗ ОРАМДАРЫ
Мүмкін солай да шығар, алайда ....
Басқа тұрғыдан алып қарағанда
Менің бұл туралы ойым
басқаша
Мен мынадай шешімге келдім ....
Барлық пікірлерді салыстыра
келе
..
Мен ........ айтқанын
қолдаймын.
57
Жазылым
Эссе
жоспарлау
Түсіндіру
6-тапсырма. Талқылау.Сұрақтарға жауап беріңіз:
Эссе деген не?
Бір нәрсені түсіндіру үшін қандай тәсілді қолданасыз? (Мысалы, сәбиді
қалай тамақтандыру керектігін түсіндіріңіз)
Түсіндірудің қандай түрін (мысалы, қысқаша сипаттау, тірек
сөздермен айту, сызба, т.б.) қолданасыз?
8-тапсырма. Берілгендердің ішінен «эссе» ұғымына қатысты
анықтаманы табыңыз.
а) философиялық, әдеби, тарихи, публицистикалық, әлеуметтану, саяси
және тағы басқа саладағы ғылыми емес, автордың жеке көзқарасын
білдіретін прозалық мәтін.
ә) жалпы (бір) тақырып төңірегіндегі біріккен, сабақтастық пен
тұтастық тән,
ақпаратты жеткізетін мазмұнды (мәнді) сөйлемдердің тізбегі.
б) өмірде шынайы болған ірі тұлғалар мен ел тарихында өткен елеулі
оқиғалар
жайында көзбен көріп, куәгер болған адамдардың сол өткенді еске
түсіріп, өз
атынан баяндап беруі.
в) өзінің таным, түйсік, көзқарасының тәжірибелеріне сүйене отырып өз
ойын
жүйелі, әдеби тіл қалыбында бере білуге
машықтандыратын жазбаша
тәжірибелік жұмыстың бір түрі.
Эссе екіге бөлінеді: 1) субъективті; негізгі мақсаты – авторды жан-жақты
ашу, таныту.
2) объективті; негізгі мақсаты – белгілі бір ғылыми тақырып бойынша
автордың көзқарасын ашу, таныту.
Білім мен байлықтың қайсысы артық?
