Тәуекелді басқару

1. 
   Тәуекелді талдауда қандай алғышарттар қолданылады?
   
2. 
   Қандай тәуекелді динамикалық деп атайды?
   
3. 
   Статистикалық тәуекел динамикалықтан несімен ерекшеленеді?
   
4. 
   Жүйелік және жүйелік емес тәуекелді сипатта.
   
5. 
   Тәуекел талдауының негізгі кезеңдерін ата.
   
6. 
   Тәуекелдің сапалы талдауының мәнділігі неде?
   
7. 
   Тәуекелдің сандық талдауы өз алдына нені береді және оның күрделілігі неде?
   
8. 
   Тәуекел дәрежеснің өсуіне қандай факторлар әсер етеді? Қайсысы обьектілікке, ал қайсысы субьектілікке жатады?
   
9. 
   Тәуекел аймағы деген не?
   
10. 
    Тәуекелдің жіберілетін, дағдарысты және апаттық аймағын сипаттаңыз.
    
11. 
    Тәуекелдің белгіленген деңгейінің пайда болу ықтималдылығында қисықтық қалай құрылды?
    

3.13 Шығын аймағын белгілуші көрсеткіші ретінде не қарастырылады?

3.14 Лоренц кестесі негізінде тәуекел деңгейі қалай белгіленеді?
4 Тәуекел таладауы және минимизация жолы
4.1 Белгісіздік және тәуекел жағдайларынла талдау мен шешімдерді қабылдау
Нәтижелі талдауға және басқарушылық шешімді қабылдауға алдымен тәуекел аймақтарын белгілеп алу қажет. Тәуекел аймағы деп ортақ шығынның кейбір аймақтары аталады, ол шекте шығын тәукелдің құрылған деңгейінің мәнділігінен асырылмайды.

Талдау әрекетінде тәуекелдің жіберілетін, дағдарыс және апатық аймақтары бөлінеді. Жіберілетін тәуекел аймағында –шығындар күткен кірістен асырылмайды және кәсіпкерді алынбаған кіріс үрейлендіреді. Жіберілетін тәуекелдің шекті аймағында кәсіпкерлік әрекеттің берілген түрі өзінің тұтастығын сақтайды. Аймақ шекарасы – шығын деңгейі

кірістің тең есебі.

Дағдарыс тәуекел аймағы шығынның күтілген кірістің шамасынан жоғары және өткізілімнен толық үстінен түсім шамасына дейін қауіптілігімен сипатталады, өйткені іске салынған бүкіл қаржыны қайтаруға және жоғарлатуға әкеледі.

П_в шығынның шамасы – шығынның аса ықтимал деңгейі. Олардың Р_в пайда болу ықималдылығы – тәуекелді аса ықтимал деңгейі. П_в шамасы абсалюттік мәнінің үстіне түсетін түсім сомасы есебінен шығын үлесінде анықталуы мүмкін.

Р _жш - шекті жіберілетін тәуекел ықтималдылығы, П_жш шығындары күтілетін кіріс сомасына тең. Р_дт - дағдарыс шығынның ықтималдылығы, ал осы шығын шамасы (П_дт ) үстіне түсетін кірістің толық есептік сомасы. Р_а – апаттық тәуекелдің ықтималдылығы, апаттық шығын (П_а) шамасы кәсіпорынның барлық жағдайына тең.

Қисықты құруда келесі ұсыныстардан шыққан жөн:

Шығын жоқтығының ықтималдылы 0-тең.

Үлкен шығындар ықтималы да 0 –ге тең, өйткені шынайы шығынның шегі бар.

Соңғы (1кіші) шығын белгілі деңгейінің максималды ықтиамлы бар, себебі, ұсынған шынайы, ол шығын деңгейі аса ықтимал.

P= f(П) функциясы үздіксіз, бір қалыпты 0- ден max –ге дейін өсетін және ықтимал шығын деңгейін ұлғайту шамасы бойынша кері реттпен шығатын болып табылады.

Тәуекелді бағалаушы кәісіпкер белгілі интервалда болатын сома шығынның мүмкіндігі қаншалықты екені қызықтырады. Шығынның қисық ықтималдылығы мына сұраққа жауап беруге рұқсат береді, ол мәселе берілген интервалда шығынның ықтималының орташа мәнін табу жолы.

Тағы да білген жөн, шығындар ықтимал кейбір деңгейге жетпейді. 15- суретте берілген қисықты құруда :

• 
  0 үлкен шығын ықтималы 1-ге тең;
  
• 
  шығын деңгейінің өсуімен бұл деңгейдің жоғарлауы бір қалыпты шығады.
  

Бұл жіберілген ( алда қисық сияқты) шартталған және кейбірінде даулы.

Тәуекел көрсеткіші болып қызмет ете алады:

• 
  Р (_жш ) жіберілетін тәуекел көрсеткіші – ықтималды шығыны П (_жш ) шекті жіберілетін деңгейінің жоғары болады;
  
• 
  дағдарыс тәуекелінің (Р _дт) көрсеткіші – ықтималды, ол шығын (П_дт) дағдарыс деңгейінен жоғары болса, ол апаттық тәуекел көрсеткіші Р(_ат ) шекті апаттық деңгейінен жоғары болса.
  

Кәсіпкерліктің берілген түрінің приемлемостінің жалпы шарты мынадай:

жн

ақ ақ