Тақырып: Сөз таптары. Зат есім
1 – нұсқа
1. Жалпы есімді табыңыз.
А) Балқаш. В) Сырдария. С) Бетпақдала. Д) Тау. Е) Жамбыл.
2. Туынды зат есімді көрсетіңіз.
А) Еңбекті. В) Еңбекші. С) Еңбекпен. Д) Еңбегің. Е)Еңбектен.
3. Туынды зат есім жасаушы қосымшаны көрсетіңіз.
А) Сөйлем. В) Қолға. С) Мектеп. Д) Әке. Е) Кеңесші.
4. Туынды зат есім жасаушы қосымшаны көрсетіңіз.
А)Септік жалғау В)Көптік жалғау. С)Жіктік жалғау. Д)Тәуелдік жалғау. Е)Жұрнақ.
5. Көптік жалғаулы зат есімді табыңыз.
А) Гүлдер. В) Өлең. С) Өтірік. Д) Шын. Е) Есік.
6. Синонимдік қатар құрайтын зат есімді табыңыз.
А) Суретші, сурет. В) Әдемі, сұлу. С)Жоғары, төмен. Д)Дәстүр, салт. Е)Ем,дәрі.
7. Туынды зат есімді табыңыз.
А) Дүкен. В) Жерде. С) Айна. Д) Жазушы. Е) Ән.
8. Керекті зат есімді табыңыз.
Мен дүкеннен жаңа ... сатып алдым.
А) Сабақ. В) Үй. С) Көйлек. Д) Дәптерде. Е) Қаламның.
9. Зат есімнің жалпы есім түрін табыңыз.
А) Алакөл маңы. В) Ердің анасы-елі. С) «Балдырған» журналы. Д) Қазақстан Республикасы. Е) Есіл өзені.
10. Киім тігумен айналысатын адамды белгілеңіз.
А) Тігінші. В) Ұста. С) Хатшы. Д) Басшы. Е) Мұғалім.
11. Туынды сөзді табыңыз.
А) Аң. В) Жұмыскер. С) Жол. Д) Оқ. Е) Ас.
12. Тәуелдік жалғаулы зат есімді табыңыз.
А) Басқа. В) Аяғым. С) Кеудеден. Д) Қолдың. Е) Көзді.
13. Негізгі зат есімді анықтаңыз.
А) Адам. В) Қойшы. С) Бұрғы. Д) Жақсылық. Е) Білім.
14. Дерексіз зат есімді табыңыз.
А)Тұңғыш президент. В)Атақты ғалым. С)Алғашқы махабат. Д)Алғашқы ұстаз. Е)Жақсы адам
15. Күрделі жалқы есімді табыңыз.
А) Астана. В) Жомарт. С) Тараз. Д) Абай. Е) Қартқожа.
2-нұсқа
1. Тырнақшаға алынып жазылатын жалқы есімді көрсетіңіз.
А) Абай, Балбырауын. В) Іле, Лепсі. С) Амангелді,Ақбота. Д) Қарағанды, Жетісу.
Е) Балқаш, Зайсан.
2. Негізгі зат есімді табыңыз.
А) Егін. В) Балықшы. С) Әке. Д) Кітапхана. Е) Бұрғы.
3. Шығыс септігіндегі зат есімді табыңыз.
А) Сабақтар. В) Табысқа. С) Дәрігерден. Д) Гүлді. Е) Оқушының.
4.Түбір сөздер қатарын табыңыз.
А) Күйші, биші. В) Қалқатай, шырағым. С) Іні, аға, көке. Д)Әнші, суретші. Е)Анашым, әкетай.
5. Асыл тастармен жұмыс істейтін адамды белгілеңіз.
А) Ұста В) Зергер С) Дәрігер Д) Мүсінші Е) Ұстаз
6. Ілік септігіндегі зат есімді табыңыз.
А) Түлкі. В) Радиодан. С) Иттер. Д) Терезенің. Е) Ағашқа.
7. Әкеңнің шешесі сізге кім болатынын анықтаңыз.
А) Әпке. В) Тәте. С) Туыс. Д) Нағашы әже. Е) Әже.
8. Жануарлардың ұйқыға кететін мезгілін көрсетіңіз.
А) Күз. В) Көктем. С) Жаз. Д) Қыркүйек. Е) Қыс.
9. Үй ішіне қатысты сөздерді табыңыз.
А) Қабырға, төбе, есік В) Тұлпар, күн сәулесі С) Дәптер, кітап, сызғыш Д) Емен, қайың, шырша Е) Бөлме, қабат, терезе
10. Қыстың өзіне тән белгісін атаңыз.
А) Жауын. В) Жел. С) Шөп. Д) Жаңбыр. Е) Қар.
11. Анаңның анасы сізге кім болатынын анықтаңыз.
А) Тәте В) Апа С) Әке Д) Нағашы әже Әпке
12. Жұрнағы бар сөзді табыңыз.
А) Көл. В) Құс. С) Көлшік. Д) Төсек. Е) Қой.
13. Жаз айын белгілеңіз.
А) Маусым В) Ақпан С) Қыркүйек Д) Қазан Е) Мамыр
14. Қай түбір сөзге қосымша дұрыс жалғанғанын көрсетіңіз.
А) Күйшы. В) Қобызші. С) Домбырагер. Д) Биші. Е) Сауынші.
15. Жұрнағы бар сөзді табыңыз.
А) Дәптерлер. В) Сыныбым. С) Оқулық. Д) Жүр. Е) Сен.
3 – нұсқа
1. Туынды сөзді табыңыз.
А) Оқушы. В) Қол. С) Ана. Д) Ас. Е) Аға.
2.Кім? деген сұрақ қай сөзге қойылатынын табыңыз.
А) Үй. В) Алма. С) Бала. Д) Қоян. Е) Гүл.
3 Түбір сөзді табыңыз.
А) Бұрғы. В) Ойыншық. С) Ауыл. Д) Атадан. Е) Егін.
3. Жер-су аттарына қатысты жалқы есімді табыңыз.
А) Төле би. В) Асанқайғы. С) «Ботагөз» Д) Ақтөбе. Е) «Астана хабары»
4. Заттық ұғымды білдіретін сөз табын табыңыз.
А) Сан есім. В) Есімдік. С) Зат есім. Д) Сын есім. Етістік.
5. Зат есімді табыңыз.
А) Екеу. В) Тарихи. С) Қызық. Д) Кең. Е) Қолөнер.
6. Жұрнағы бар сөзді табыңыз.
А) Шөп. В) Тұз. С)Құс. Д) Басшы. Е) Үй.
7. Түбір сөзді табыңыз.
А) Кісі. В) Апам. С) Дастарханға. Д) Бауырының. Е) Үйде.
8. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз.
А) Ағаң. В) Жұмысшы. С) Жұмыста. Д) Жұмыстар. Е) Кімсің.
9. Табиғат тақырыбына сәйкес сөзді табыңыз.
А) Оқушы. В) Бұтақ. С) Сабақ. Д) Мектеп. Е) Бала.
10. Отбасы тақырыбына жатпайтын сөздер.
А) Әке. В) Апа. С) Қол. Д) Қарындас. Е) Шеше.
11. Түбір сөзді табыңыз.
А) Асхана. В) Түн. С) Қалада. Д) Көрсеткіш. Е) Түндік.
12. Қыс айларын анықтаңыз.
А) Қаңтар, ақпан. В) Маусым, шілде. С) Қазан, тамыз. Д) Наурыз, сәуір. Е) Мамыр, қыркүйек.
13. Жұрнағы бар сөзді табыңыз.
А) Таулар. В) Доп. С) Ала-құла. Д) Аурухана. Е) Қара.
14. Түбірлес сөздерді табыңыз.
А) Тал, қамқор. В) Құлыншақ, бота. С) Жұмыс, жұмыскер. Д) Зат, доп. Е) Қалам, бақша.
15. Жұрнағы бар сөзді табыңыз.
А) Үйдің. В) Көшеге. С) Даңғылдан. Д) Кітапхана. Е) Салтанатпен.
4-нұсқа.
1. Туынды зат есімді табыңыз.
А) Сушы. В) Үйді. С) Көлдің. Д) Кітапқа. Е) Бала.
2. Жұрнағы бар сөзді анықтаңыз.
А) Елім. В) Елдік. С) Елмен. Д) Елде. Е) Еліміздің.
3.Септік жалғаулы зат есімді анықтаңыз.
А) Жердің. В) Аналар. С) Мапқсатым. Д) Оқытушымын. Е) Даласы.
4. Туынды түбірді табыңыз.
А) Жапырақ. В) Бөлім. С) Мектеп. Д) Арыстан. Е) Мәдениет.
5. «Бала» сөзіне қосылатын қосымшаны анықтаңыз.
А) –шы. В) –лық . С) –тың. Д) –лік. Е) –ші.
6. Күрделі зат есімді табыңыз.
А) Балалар, оқушы, қыз. В) Отбасы, саяжай, белбеу. С) Қызыл, жасыл, көк. Д) Ешкім, ештеңе, әлдекім. Е) қыс, жаз, күз.
7. Туынды түбірді анықтаңыз.
А) Жол. В) Тазалық. С) Сынып. Д) Жаңа. Е) Бол.
8. Жұрнағы бар сөзді анықтаңыз.
А) Мемлекетте. В) Мемлекеті. С) Мемлекеттік. Д) Мемлекеттің. Е) Мемлекетім.
9. Жалқы есімді көрсетіңіз.
А) Абай. В) Білгіш. С) Орман. Д) Оқушы. Е) Кітап.
10. Оқу құралдарын табыңыз.
А) Қалам, сызғыш, кітап, дәптер. В) Есік, тақта, шкаф, қабырға. С) Еден, терезе, желдеткіш.
Д) Ағаш, шөп, жапырақ , гүл. Е) Асық , ойыншық , шаңғы, доп.
11. Түбірлес сөздер тобын табыңыз.
А) Күрес, тартыс, арпалыс. В) Үнемді, тиімді, пайдалы. С) Сұлу, әдемі, көркем.
Д) Паналау, панасыз, пана. Е) Тіршілік, орталау, улы.
12. Етістіктен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Белдік. В) Сағат. С) Білім. Д) Кітап. Е) Қызметкер.
13. Негізгі зат есімді белгілеңіз.
А) Қолбасшы. В) Әуежай. С) Қолғап. Д) Тілші. Е) Дәптер.
14. Жұрнақ арқылы жасалған зат есімді табыңыз.
А) Дәптердің . В) Дәріге. С) Қаламмен. Д) Балалық . Е) Үйлер.
15. Жұрнақ жалғанған сөзді анықтаңыз.
А) Балалар. В) Оқушылар. С) Мұғалімге. Д) Ақкөңіл. Е) Сабыр.
5 – нұсқа
1. Киіз үй сөз тіркесіне қойылатын сұрақты табыңыз.
А) Қашан? В) Қайда? С) Неге? Д) Ненің? Е) Не?
2. Түбір сөзді табыңыз.
А) Кәмпиттер. В) Бауырының. С) Ақылың. Д) Дастарқанға. Е) Ақыл.
3. Түбірлес сөздерді табыңыз.
А) Жаз, орман. В) Орман, арман. С) Доп, ойыншық. Д) Түн, түндік. Е) Ақ, аға.
4. Мектепке қатысты сөздерді табыңыз.
А) кең, таза, суретші В) сынып, қабат, жарық С) әдемі, сұлу, көрікті
Д) шебер, тігінші, қоғам Е) көше, даңғыл, шағын аудан
5. Деректі жалпы есімді көрсетіңіз.
А) Жел. В) Өмір. С) Ағаш. Д) Көңіл. Е) Ауа.
6. Жалқы есімді табыңыз.
А) Қарлыға. В) Дуадақ. С) Қарға. Д) Сауысқан. Е) Тауық .
7. Негізгі зат есімді анықтаңыз.
А) Білім. В) Жақсылық . С) Адам. Д) Қойшы. Е) Бұрғы.
8. Зат есімді көрсетіңіз.
А) Өлең айт. В) Осында. С) Әдемі. Д) Жыл. Е) Сұр.
9.Кім? сұрағына жауап беретін сөздердің қатарын анықтаңыз.
А) Сағат, мектеп, қалам. В) Кеше, бүгін, ертең. С) Әдемі, жақсы, таза. Д) Оқушы, сатушы, биші. Е) Бес, он бес, сегіз.
10. Негізгі зат есімді белгілеңіз.
А) Жазу. В) Аяқ . С) Он алты. Д) Бұлтты. Е) Қара.
11. Жалпы есімді табыңыз.
А) Абай. В) Алатау. С) Балқаш. Д) Көкшетау. Е) Тау.
12. Күрделі зат есімді анықтаңыз.
А) Азық-түлік. В) Тағамдар. С) Нан. Д) Сушы. Е) Аспаз.
14. Етістіктен жасалған туынды зат есіді табыңыз.
А) Қаламсыз. В) Тарақ . С) Еңбекші. Д) Жерлес. Е) Басшы.
15. Дерексіз зат есімді белгілеңіз.
А) Оқушы. В) Бала. С) Ой. Д) Ағаш. Е) Кітап.
Тақырып: Зат есімнің жасалуы
1- нұсқа.
1. Барыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Дәрігерге. В) Сатушы. С) Аспаз. Д) Заңгерлер. Е) Мұғалім.
2. Септік жалғауы жуан буынды сөз тіркесін көрсетіңіз.
А) Орманды дала В) Табиғатты қорғау С) Газет шығару Д)Сурет салу Е)Жануарлар мен құстар
3. Керек жалғауды таңдаңыз: Сен... досың.
А) –де. В) –мен. С) –ім. Д) –ің. Е) –ың.
4. Тәуелдік жалғауындағы сөзді табыңыз.
А) Апайлар. В) Жолдас. С) Ауылданбыз. Д) Дәптеріңіз. Е) Уақыт.
5. Шығыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Әншіден. В) Орындаушымен. С) Мұғалімнің. Д) Малшыға. Е) Дәрігермін.
6. Шығыс септігінің сұрағын табыңыз:
А) Кімде? Неде? В) Кім? Не? С) Кімнің? Ненің? Д) Кімнен? Неден? Е) Кімге? Неге?
7. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
А) Пияз. В) Көкөніс. С) Бақша. Д) Жидек. Е) Жемістер.
8. Қай септіктің жалғауы жоқ?
А) Барыс. В) Көмектес. С) Атау. Д) Табыс. Е) Жатыс.
9. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
А) Құстар. В) Дәптер. С) Өшіргіш. Д) Тапсырма. Е) Сызғыш.
10. Заттың меншіктілігін білдіретін қосымшаны табыңыз.
А) Болымсыздық. В) Тәуелдік жалғау. С) Септік жалғау. Д) Жіктік жалғау. Е) Көптік жалғау.
11. Көптік жалғауды табыңыз.
А) Көрпем. В) Төсектің. С) Найзағай. Д) Ауруханаға. Е) Қызғалдақтар.
12. Тек қатаң дауыссыз дыбыстан басталатын септік жалғауларын көрсетіңіз.
А)–мен,-пен,-ын В)–ты, -ті, -ды, -ді С)–на, -не, -де Д)–тар, -тер, -лар, -лер Е)–пен, -қа, -ке,-та
13. Көптік жалғауды көрсетіңіз.
А) –лар. В) –ым. С) –ге. Д) –ды. Е) –ның.
14. Ісмердің – сөзі қай септікте тұрғанын анықтаңыз.
А) Шығыс септік В) Атау септік С) Табыс септік Д) Барыс септік Е) Ілік септік
15. Жіктік жалғауын табыңыз.
А) –ын, -ін. В) –пын, -пін. С) –ға, -ге. Д) –мен, -бен. Е) –дың, -дің.
2 – нұсқа
1. Жатыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Көктемгі. В) Жазғытұры. С) Күзде. Д) Жазғы. Е) Қыстың.
2. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
А) Жағада. В) Көлдер. С) Өзен. Д) Тау. Е) Биіктен.
3. Барыс септігіндегі сөзді табыңыз:
А) Қаламмен. В) Қағазды. С) Әншіге. Д) Кітаптың. Е) Ақынның.
4. Жатыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Көшемен. В) Оңтүстікте. С) Ағаштан. Д) Қаламмен. Е) Көршінің.
5. Жіктік жалғауының ІІ-жағында тұрған сөзді табыңыз.
А) Азаматсың. В) Азаматпен. С) Азаматпыз. Д) Азамат. Е) Азаматқа.
6. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз:
А) Аспан. В) Ұшақтар. С) Ай. Д) Жұлдыз. Е) Күн.
7. Тәуелдік жалғауының ІІІ жағында тұрған сөзді көрсетіңіз.
А) Досы. В) Олар. С) Біздер. Д) Сабағың. Е) Біреу.
8. Сөйлемде септік жалғаулы сөзді табыңыз: Қарағанды жерінде темір, көмір көп.
А) Қарағанды. В) Жерінде. С) Темір. Д) Көмір. Е) Көп.
9. Тәуелдік жалғауынан соң жалғанып тұрған барыс септік жалғауын табыңыз.
А) Әжеге. В) Әжесіне. С) Әжелер. Д) Әжетай. Е) Әженіні.
10. Көптік жалғау жалғанған сөздерді табыңыз.
А) Өнердің, халыққа. В) Үйірмелер, әншілер. С) Әртісті, театрды. Д) Шымылдығым, қалам.
Е) Үйірмесі, әнші.
11. Пысықтауыш қызметіндегі зат есімді табыңыз.
А) Төрт бөлмелі ағаштан салған үй. В) Сарыарқаның бейнесі өзгерді.
С) Даусынан сыр алғызды. D) Әсет далада ойнап жүр. Е) Қара көк қамыстар мұнартады.
12.«Гүріл» деген туынды зат есім қай сөз табынан жасалғанын анықтаңыз:
А)Одағайдан В) Шылаудан С) Еліктеу сөзден D) Етістен Е) Үстеуден.
13.Анықтауыш қызметіндегі зат есімді табыңыз.
А) Ақ басты Алатаудың Жамбылымын. В) Ойлаған мақсатына жетті. С) Ендігі кезек сендердікі.
D) Астанаға көшіп келген. Е) Әркімге сыр айту қателік.
14.Біріккен зат есімді табыңыз.
А) Ата В) Белбеу С) Ешкім D) Бала –шаға Е) Сары май
15.Зат есім жұрнақтарының бөліну түрлерін көрсетіңіз.
А) 1 В) 2 С) 4 D) 3 Е) 5
3 – нұсқа
1.Еліктеуіштен жасалған зат есімді табыңыз.
А) Қызыл В) Таныл С) Айыл D) Ырыл Е) Жазыл
2.Туынды зат есімді көрсетіңіз.
А) Созба В) Кетті С) Күшейтпелі D) Табиғи Е) Жеңілдік
3.Негізгі зат есімді анықтаңыз.
А) Білім В) Жақсылық С) Бұрғы D) Қойшы Е) Адам
4.Етістіктен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Боран В) Сана С) Қызметкер D) Кітап Е) Белдік
5.Күрделі зат есімді көрсетіңіз.
А) Шаруашылық В) Ертеңгі С) Қызыл ала D) Қасым Аманжолов Е) Егемен
6.Мына жалқы есімді қай қатарға жатады. «Құлагер»
А) Проза аты В) Роман С)Повесть D) Әңгіме Е) Поэма аты
7.Заттық ұғымның атауы болатын сөзді табыңыз.
А) Сегіз В) Бауырсақ С) Күшті D) Қызғылт Е) Кел
8.Түрленбейтін сөзді табыңыз.
А) Есімше В) Етістік С) Белгісіздік есімдік D) Одағай Е) Үстеу
9.Бас әріппен жазылатын сөзді анықтаңыз.
А) Тарбағатай В) Су С) Мекеме D)Мемлекет Е)Жер
10.ҚазМҰУ – сөзін жатқызуға болатын қатарды көрсетіңіз.
А) Дара сөз В) Туынды сөз С) Дерексіз сөз D) Күрделі сөз Е) Жалпы сөз
11.Жалқы есімді табыңыз.
А) Мемлекет В) Үкілі Ыбырай С) Орталық басылым D) Педагогикалық университет Е) Ауыл мектебі
12.Заттың жалпы атауын беретін жалпы сөзді атаңыз.
А) Бала В) Жетісу С) Ақсүйек D) Қасым Е) Қаратау
13.Күрделі сөзді көрсетіңіз.
А) Балалар бақшасы В) Ертеңгілік С) Адамға D) Болашақ Е) Азамат
14.Бас әріппен жазылатын сөзді анықтаңыз.
А) Таразы В) Тараз С) Шілде D) Ақпан Е) Көлік
15.Көмекші есімді тіркесті табыңыз.
А) Ауылдың маңы, өзеннің қасы. В) Торғайдың жұмыртқасы, тауықтың балапаны. С)Салт атты, қарлы борасын. D) Назымның әжесі, Талғаттың досы. Е) Болаттың жағасы, гүлдің жапырағы.
4 – нұсқа
1.Емле бойынша дұрыс жазылған күрделі жалқы есімді көрсетіңіз.
А) «балдырған » журналы В) Балдырған журналы С) Менің атым Қожа хикаяты
D) «абай жолы» романы Е) «Абай жолы» романы
2.Көмекші есімді ажыратыңыз.
А) Ауыл В) Тау С) Өзен D) Кітап Е) Маңы
3.Ағаш, қала, институт сөздері жататын қатарды көрсетіңіз.
А) Дерексіз В) Күрделі С) Туынды D) Жалпы есім Е) Жалқы
4.Көмекші есімді табыңыз.
А) Ала жаздай В) Бейбіт өмір С) Сексен бес D) Қала арасы Е) Бақытты балалық
5.Зат есімнің жалпы есім түрін табыңыз.
А) Ердің сыншысы – елі В) Қазақстан Республикасы С) Тарбағатай өңірі D) Ертіс маңы
Е) Нұра өзені
6.Деректі зат есімнің анықтамасын белгілеңіз.
А) Бір тектес заттардың ортақ атауы. В) Кісі аттарына байланысты атаулар. С) Көзбен көріп, қолмен ұстауға болатын заттар. D) Құбылыстың атын білдіретін сөз Е) Оймен танылатын сөздің атауы
7.Морфологияға тән атауды атаңыз.
А) Термин В) Жалпы есім С) Сатылы бағыңқы D) Екпін Е) Синоним
8.Зат есімнен зат есім тудырушы жұрнағы бар сөзді көрсетіңіз.
А) Қырғыш В) Мінбе С) Қойшы D) Сызық Е) Күйзеліс
9.Бірыңғай көмекші есімді қатарды анықтаңыз.
А) Тұсы, тарағы В) Төбесі , бұрғы С) Маңы, жеңіл D) Жаны, арасы Е) Ортасы, жүрісі
10Жалпы есімді табыңыз
А) Майра В) Көл С) Құлагер D) Қарағанды Е) Алматы
11. Туынды зат есім жасайтын қосымшаны табыңыз.
А) –рақ, -рек. В) –лас, -лес. С) –ы, -і. D) –лау, -леу. E) –шық, -шік.
12. Туынды зат есімді табыңыз.
А) Салмақты. В) Ақылды. С) Мамандар. D) Өнерлі. E) Оқулық.
13. Туынды зат есімі бар сөйлемді табыңыз.
А) Мен интернетті көп қолдандым. В) Осы аптада тағы да ақпараттар жинадым.
С) Оқулықсыз келген оқушылар да болды. D) Құжаттарды дұрыс толтыру керек.
E) Мектепте достарыммен кездестім.
14. Туынды зат есімі бар мақал-мәтелді табыңыз.
А) Екі кеменің басын ұстаған суға кетеді. В) Жеті рет өлшеп, бір рет кес. С) Татулық- табылмас бақыт. D) Ынтымақ түбі береке. E) Аңдамай сөйлеген, ауырмай өледі.
15. Етістіктен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Елші. В) Көрме. С) Балалық. D) Ақылдас. E) Биіктік.
5 – нұсқа
1. Сын есімнен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Жеңілдік. В) Кеспе. С) Ағажан. D) Қойшы. E) Сыпырғыш.
2. Жұрнақ арқылы жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Балалар. В) Достық. С) Ғарыш. D) Сымбатты. E) Абыройлы.
3. Негізгі зат есімді табыңыз.
А) Білекті. В) Білімді С) Сүзгіш. D) Білгіш. E) Салмақ.
4. Мақал-мәтелден негізгі зат есімді табыңыз. Сулы жер - нулы жер, бұлақты жер - тұрақты жер.
А) Сулы. В) Нулы. С) Бұлақты. D) Жер. E) Құрақты.
5. Тәуелдік жалғаулы зат есімді табыңыз.
А) Сатушылар. В) Сатушыға. С) Сатушымын. D) Сатушым. E) Сатушысыз.
6. «-шы, -ші» жұрнақтары арқылы жасалатын сөз табын табыңыз.
А) Туынды етістік. В) Туынды зат есім. С) Туынды есімдік. D) Негізгі зат есім.
E) Туынды сан есім.
7. Шығыс септіктегі сөзді белгілеңіз.
A) Саған B) Сенің C) Сіздер D) Сендерден E) Сіздермен
8. Тәуелдік жалғау жалғанған сөзді белгілеңіз.
A) Шайға. B) Шайларыңыз. C) Шайдың. D) Шайнек. E) Шайдан.
9. Жатыс септіктің жалғауын белгілеңіз.
A) -ба, -бе. B) -а, -е. C) -нан, -нен. D) -ты, -ті. E) -нда,-нде.
10. Барыс септік жалғауындағы сөзді табыңыз.
A) Әкелер. B) Әкетай. C) Әкесіне. D) Әкежан. E) Әкесінікі.
11. Кімге? Неге? Қайда? - қай септіктің сұрақтары екенін белгілеңіз.
A) Атау. B) Көмектес. C) Жатыс. D) Шығыс. E) Барыс.
12. Барыс септігінде тұрған сөзді белгілеңіз.
A) Халықпен. B) Бидай. C) Оған. Д) Ащы. Е) Мен.
13. Етістіктен жасалған туынды зат есімі бар сөйлемді табыңыз.
А) Әжемнің үйінде алма бағы бар. В) Жаңбырлы күні далада көп жүруге болмайды.
С) Еңбекқор адам ғана өмірден өз орнын табады. D) Кезекші кабинетті сыпырғышпен сыпырды.
E) Көңілді жүрген адамның өмірі ұзақ болады.
14. Зат есімнен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Білімді. В) Сатушы. С) Биші. D) Кеспе. E) Биіктік.
15. «Сыпырғыш» зат есімі қай сөз табынан жасалғанын анықтаңыз.
А) Зат есім. В) Сын есім. С) Етістік. D) Есімдік. E) Сан есім.
Тақырып: Сын есім. Сын есімнің жасалуы, түрлері
1 – нұсқа
1.Күрделі сын есімнің жасалу жолын көрсетіңіз.
а)Зат есімдер қосарланып келген жағдайда; в)Шырай арқылы түрлене алмайтын сын есімнен; с)Бір сөздің қайталануы не қосарлануы; д)Күрделі сан есімдерден; е)Септік қосымшаларынан;
2. Сын есім сөйлемнің қандай мүшесі екенін анықтаңыз.
а)Анықтауыш; в)Пысықтауыш; с)Баяндауыш; д)Бастауыш; е)Толықтауыш;
3. Дара сын есімді көрсетіңіз.
а)Қонымды; в)Қып-қызыл; с)Аппақ; д)Көкпеңбек; е)Өткір көзді;
4. Қатыстық сын есімді көрсетіңіз.
а)Көк; в)Сабырлы; с)Ешкім; д)Нашар; е)Биік;
5. Төменгі үй. Сын есім түрін белгілеңіз.
а)Негізгі; в)Қатыстық; с)Күрделі; д)Салыстырмалы; е)Сапалық;
6. Сын есімдерді көрсетіңіз.
а)Сырбаз, өнерлі, үп-үлкен, талапты; в)Елең-алаң, үстірт; с)Ақ боз ат, ақсақал кісі, д)Жол-жөнекей, ертелі-кеш; е)Сырт-сырт, шыр-шыр;
7. Заттанған сын есім – сөйлемнің қандай мүшесі, белгілеңіз.
Ақылды орнымен сөйлер де, жауабын күтер.
а)Баяндауыш; в)Пысықтауыш; с)Анықтауыш; д)Толықтауыш; е)Бастауыш;
8. Сын есімнің күшейтпелі шырай түрін көрсетіңіз.
а)Сап-сары; в)Кішкене; с)Сарыақ; д)Бозғылт; е)Күзгі;
9. Сапалық сын есімді көрсетіңіз.
а)Шоқпардай; в)Еріншек; с)Әдемі; д)Ақылды; е)Алпамсадай;
10. Салыстырмалы шырайды табыңыз.
а)Қуаңдау, көкшіл; в)Ұзынды-қысқалы, балалы-шағалы; с)Орасан зор, тым әлсіз; д)Өте ауыр, ең тамаша; е)Биік үй, ауыр жүк;
11. Күрделі сын есімді көрсетіңіз.
а)Түнгі ауа; в)Қызыл алма; с)Сары ала көйлек; д)Шырайлы сұлу; е)Тәтті қант;
12. Сын есім – қандай сөйлем мүшесі, белгілеңіз.
Әдемі, қысықтау көздері өзіне жарасып-ақ тұр.
а) Пысықтауыш; в)Баяндауыш; с)Толықтауыш; д)Бастауыш; е)Анықтауыш;
13. «Шілтім, ғыл» - сын есімнің қай шырайының қосымшасы?
а)Жай шырай; в)Шырай; с)Салыстырмалы шырай; д)Асырмалы шырай; е)Күшейтпелі шырай;
14. Күрделі сөзді табыңыз.
а)Отыз бестерге жуық; в)Ертеңгі ас; с)Ит арқасы қиянда; д)Тізесін бүкті; е)Қос қазақ;
15. Сын есімнің асырмалы шырай түрін көрсетіңіз.
а)Аса үлкен; в)Көгірек; с)Әп-әдемі; д)Көкшілтім; е)Қалалық;
2 – нұсқа
1. Заттың дәмін білдіретін сөзді атаңыз.
А) Алыс В) Ақылды С) Үлкен Д) Қара Е) Тәтті
2. Сын есімді табыңыз.
А) Доп. В) Аспан. С) Қарлығаш. Д) Көрпе. Е) Қызыл.
3. Сын есім болмайтын сөзді табыңыз.
А) Көз. В) Ұзын. С) Кең. Д) Ақымақ. Е) Көк.
4.Зат есімнен сын есім жасап тұрған жұрнақты табыңыз.
А) Кішкене төбешік. В) Малды ауыл. С) Биіктеу адам. Д) Сыпайы бала. Е) Баспахана үйі.
5. Күрделі сын есімді табыңыз.
А) Қызыл ала. В) Көкшіл. С) Қара. Д) Қызылдау. Е) Әдемі.
6. Сапалық сын есімді көрсетіңіз.
А) Ынталы. В) Киелі. С) Тамаша. Д) Білімді. Е) Атақты.
7. Арман сөзіне тіркес бола алатын сын есімді көрсетіңіз.
А) Биік. В) Көк. С) Таза. Д) Ширақ. Е) Ашық.
8. Сын есім нені білдіретінін көрсетіңіз.
А) Заттың атын В) Заттың іс-қимылының мекенін С) Заттың іс-қимылының мезгілін
Д) Заттың қимылын Е) Заттың түр-түсін
9. Қатыстық сын есімді көрсетіңіз.
А) Пырақ. В) Алтын. С) Жаңбырлы. Д) Қос. Е) Бейне.
10.Туынды сын есімді табыңыз.
А) Тауың. В) Таумын. С) Таулы. Д) Тауға. Е) Таулар.
11. Дұрыс тіркескен сөзді табыңыз.
А) Семіз өзен. В) Тәртіпті ой. С) Жуас кітап. Д) Әдеби тіл. Е) Тәтті ауыл.
12. Сын есімді сөз тіркесін көрсетіңіз.
А) Адамды қуанту. В) Адамның өмірі. С) Алты адам. Д) Адал адам. Е) Адам үшін.
13. Күрделі сын есімді табыңыз.
А) Көк. В) Сары ала. С) Қызық. Д) Жасыл. Е) Сұлу.
14. Қатаң дауыссыз дыбыстан тұратын сын есімді көрсетіңіз.
А) Үлкен. В) Әдемі. С) Жабайы. Д) Қысқыш. Е) Дәмді.
15. Қандай? сұрағына жауап беретін сөзді табыңыз.
А) Рәміз. В) Тағдыр. С) Арман. Д) Мерекелік. Е) Дастарқан.
3-нұсқа
1.Күрделі сын есімді табыңыз.
А) Жақсырақ. В) Қызғылт. С) Көгілдір. Д) Биіктеу. Е) Тұп-тұнық..
2. Заттың түсін білдіретін сын есімді көрсетіңіз.
А) Зейінді, ынталы. В) Жас, кәрі. С) Қара, көк. Д) Үлкен, биік . Е) Жақсы, ақылды.
3. Сын есімді табыңыз.
А) Жаңбырлы. В) Дәптер. С) Терезе. Д) Кілем. Е) Орындық.
4. Зат есімнен жасалған сын есімді көрсетіңіз.
А) Адамның мінезі. В) Ұзын ағаш. С) Биіктеу адам. Д) Таулы жер. Е) Кішкене төбешік.
5. Адамның шашы қандай болатынын көрсетіңіз.
А) Үлкен. В) Арық. С) Биік. Д) Қысқа. Е) Қатал.
6. Сын есімді табыңыз.
А) Естігенді. В) Әйелді. С) Дәптерді. Д) Кеткенді. Е) Дәмді.
7. Сын есім қандай сөйлем мүшесі, белгілеңіз.
Еркін- сабағын жақсы оқитын бала.
А) Бастауыш. В) Пысықтауыш. С) Анықтауыш. Д) Баяндауыш. Е) Толықтауыш.
8. Сын есімі бар сөз тіркесін табыңыз.
А) Анау бала. В) Сұлу әйел. С) Алты адам. Д) Бес қыз. Е) Менің атам.
9. Қыста ауа райы қандай болатынын табыңыз.
А) Ыстық. В) Жылы. С) Қарлы. Д) Жаңбырлы. Е) Жауынды.
10. Көп нүктенің орнына керекті сөзді қойыңыз.
Айдынның көзі қара, бойы ұзын, мінезі ...
А) Жұмсақ. В) Кіші. С) Көк. Д) Ұзын. Е) Қысқа.
11. Күрделі сын есімді табыңыз.
А) Әп-әдемі. В) Кемдеу. С) Аласалау. Д) Сарғылт. Е) Көкшіл.
12. Сын есімнің сұрақтарын табыңыз.
А) Кімнің? ненің? В) Қандай? қай? С) Қанша? неше? Д) Қайда? қалай? Е) Не істеді? қайтты?
13. Сын есімді табыңыз.
А) Бөлме. В) Төсек. С) Кілем. Д) Жайлы. Е) Төсеніш.
14 Сын есімі бар сөз тіркесін табыңыз.
А) Менің апам. В) Алты ұл. С) Сұлу жігіт. Д) Жеті ата. Е) Анау бала.
15. Толықтырыңыз: «Менің отбасым ... тұрады»
А) Бауырмал. В) Тату-тәтті. С) Үлкен. Д) Ақылды. Е) Дәстүр.
Достарыңызбен бөлісу: |