2.Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке еңбекті дәріптеуге ана тілді құрметтеуге тәрбиелеу.
3.Дамытушылық: оқушылардың дауыссыз дыбыстардың түрлерін ажырата алу дағдыларын арттыру, өз бетінше жұмыс істеу қабілеттерін жетілдіру, талдау дағдыларын арттыру.
Сабақтың типі: аралас
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, салыстыру.
Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты кесте,үлестірмелер.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу
2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру
3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару
II.Үй тапсырмасын тексеру:
1. Дауыссыз дыбыстар туралы түсінік .
ІІІ Білім тексеру
Фонетикалық талдау жұмысын жүргізу
Жаңбыр. Жаңбырсол күйі, тоқтар да, толастар емес.
IVЖаңа тақырыпты түсіндіруге дайындық
4.Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты туралы хабарлау
V Жаңа сабақ
Дауыссыз дыбыстардың түрлері
Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай: қатаң, ұяң, үнді болып үш топқа бөлінеді.
Салдырдан жасалған дауыссыз дыбыстарды қатаң дауыссыздар деп атаймыз. Қатаң дауыссыздар мыналар: п, ф, к, қ, т, с, ш, щ, х, ц, ч, һ.
VІ. Жаңа сабақ бойынша түсінік тексеру.
1.Оқулықпен жұмыс
264– жаттығу (жазбаша)
* Мәтінді көшіріп, қатаң дауыссыздардың астын сыз.
265 –жаттығу(ауызша)
Төмендегі жұмбақтың шешуі болатын дыбыстарға сипаттама бер.
270 – жаттығу
Мәтіннен қатаң дауыссыздардан басталатын сөздерді теріп жаз.
VІІ Сабақты бекіту
Өздік жұмыс.
І топ
1.Қатаң дауыссыздарды жаз.
2. Әже, кею сөзіне фонетикалық талдау жаса
ІІ топ
1.Бірде дауысты, бірде дауыссыз болатын дыбыстарды жаз.
2.Хатшы, қоян сөзіне фонетикалық кешенді талдау жаса
ІІІ топ
1.Қазақ тілінде қанша дыбыс, қанша әріп бар? Төмендегі сөздерге фонетикалық талдау жаса
Қою, стиль, ноян
VІ. Сабақты қорыту
Бағалау
Үйге тапсырма:
Қатаң дауыссыздар туралы түсінік
267-269- жаттығулар
ҮНДЕСТІК ЗАҢЫ
1. Буын үндестігі (слоговой сингармонизм)
а) жуан + жуан + жуан; оқушылар
ә) жіңішке + жіңішке + жіңішке; етікшілер
2. Дыбыс үндестігі (звуковой сингармонизм)
а) қатаң; б, в, г, д+қатаң бас+тық
ә) ұяң (б,в,г,д әріптерінен басқа) – ұяң, үнді ауыл+ға
б) ... к г шелек+і шелегі
... п + дауысты б кітап+ы кітабы
... қ ғ тарақ+ы тарағы
V. Фонетикалық талдау жасау.
Оқулықта берілген фонетикалық талдауды негізге ала отырып, оқушылар берілген сөздерге фонетикалық талдау жасайды. Әр топқа әр түрлі сөздер беріледі. Дайындыққа 4 минут уақыт. Содан кейін оқушылар жауап үлгісі бойынша бір-бірінің тапсырмаларын тексереді.
1-топ: мамандық; 2-топ: заңгер; 3-топ: шөбере.
Жауап үлгісі
1-топ
Ма-ман-дық – үш буынды, 1-ашық, 2,3-бітеу буындар
м – дауыссыз, үнді;
а – дауысты, езулік, ашық, жуан;
н – дауыссыз, үнді;
д – дауыссыз, ұяң;
ы – дауысты, езулік, қысаң, жуан;
қ – дауыссыз, қатаң.
Жауап үлгісі
2-топ
Заң-гер – екі буынды, 2,3-бітеу буындар
з – дауыссыз, ұяң;
а – дауысты, езулік, ашық, жуан;
ң – дауыссыз, үнді;
г – дауыссыз, ұяң;
е – дауысты, езулік, ашық, жіңішке;
р – дауыссыз, үнді.
Жауап үлгісі
1-топ
Шө-бе-ре – үш буынды, 1, 2,3-ашық буындар
ш – дауыссыз, қатаң;
ө – дауысты, еріндік, ашық, жіңішке;
б – дауыссыз, ұяң;
е – дауысты, езулік, ашық, жіңішке;
р – дауыссыз, үнді.
Сабақ жоспары
1.Пән аты: Қазақ тілі
2.Сыныбы: 5 «Ә»
3.Күні, айы, жылы: 13.02.2015ж
4.Тоқсан: IІІ
5.Мұғалім: Юнусова Жұлдызай
Сабақтың тақырыбы: Ұяң дауыссыздар
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: оқушылардың ұяң дауыссыз дыбыстар туралы түсініктерін кеңейту, жаттығу жұмыстары мен қосымша тапсырмалар арқылы бекіту.
2.Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке еңбекті дәріптеуге ана тілді құрметтеуге тәрбиелеу.
3.Дамытушылық: оқушылардың фонетика жайындағы, тіл дыбыстары және олардың түрлері туралы ұғымдарын кеңейту, ойлау қабілеттерін дамыту, талдау дағдыларын арттыру.
Сабақтың типі: аралас
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ-жауап, жаттығу, салыстыру.
Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа байланысты кесте,үлестірмелер.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу
2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру
3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару
II.Үй тапсырмасын тексеру:
Қатаң дауыссыздар туралы түсінік
267-269- жаттығулар
ІІІ Білім тексеру
Терме диктант
Иса әрі әнші, әрі ақын еді. Оның әншілігіне жұрт қатты риза болды. Исаға сыйлық тапсырылды. Жұрт Исаны сыйлап, қол шапалақтады.2. Оқушылардан бір бригада құрылды. Ол бригада қауын, қарбыз жинады.3. Гүлжан сабақты жақсы оқиды. Ол жолдастары арасында сыйлы.
IVЖаңа тақырыпты түсіндіруге дайындық
4.Оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсаты туралы хабарлау
V Жаңа сабақ
Дауыссыз дыбыстардың түрлері
Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай: қатаң, ұяң, үнді болып үш топқа бөлінеді.
Салдыр мен үннің қатысы арқылы жасалған, бірақ үннен салдыры басым дауыссыз дыбыстарды ұяң ұяң дауыссыздар деп атаймыз.
Ұяң дауыссыздар мыналар: б, в, г, ғ, д, з, ж.
Үн мен салдырдың қатысынан жасалып, бірақ салдырдан үн басым болатын дайыссыз дыбыстарды үнді дыбыстар деп атаймыз. Үнді дауыссыздар мыналар: р, л, й, у (тау), м, н, ң.
VІ. Жаңа сабақ бойынша түсінік тексеру.
1.Оқулықпен жұмыс
271– жаттығу (жазбаша)
* Суреттер топтамасындағы 24- суретті зер салып қараңдар да, мәтінді оқыңдар.
* Мәтіннен ұяң дыбыстан басталатын сөздерді теріп жазыңдар.
274–жаттығу(ауызша)
Суреттер топтамасындағы 11- суретке қарап, жыл мезгілдеріне байланысты мәтін құраңдар.
276– жаттығу
Мәтінді көшіріп жазып, ұяң дауыссыздары бар сөздердің астын сызыңдар.
VІІ Сабақты бекіту
Өздік жұмыс.
І топ
1.Ұяң дауыссыздарды жаз.
2. Бидай, сиыр сөзіне фонетикалық талдау жаса
ІІ топ
1.И – дыбысының ерекшелігі туралы айт.
2.Кеш түсті, айна сөзіне фонетикалық кешенді талдау жаса
ІІІ топ
1.Қос дауыстылардың ерекшелігі туралы айт.
2. Төмендегі сөздерге фонетикалық талдау жаса
Жайдары, сөйлейді.
Достарыңызбен бөлісу: |
