Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

3. Тесттік жэне рейтингтік бакылау, тестгердін типтеріне токталыныз.
4. Багалау үдерісін үйымдастыруға қойылатын талаптар.
5. Багалау үдерісіне оқушылардың қатысуы 
және
өзара эрекеттестігі: бірін- 
бірі багалау, өзін-өзі багалау, бағалау пікірі.
13 тақы ры п. ОҚУШЫЛАРДЫҢ Т¥ТАС ПЕДАГОГИКАЛЫҚ 
ҮДЕРІСТЕГІТАНЫМДЫҚІС-ӘРЕКЕТІН БЕЛСЕНДІРУ
13.1 
Белсенді таны м ды қ іс-эрекет үғымы. Білімді меңгеру 
ұзақ уақытты керек ететін күрделі үдеріс. Таным үдерісі турапы тео- 
риялық түсініктемені таным теориясы береді, онда бейнелеу тео- 
риясының алатын орны ерекше. Бұл теорияға сай объективті дүниені 
тану үдерісі адамның сана-сезіміндегі шындық қүбылыстар бейнесінің 
ерекше үрдісі болып табылады.
Таным
дегеніміз сыртқы кұбылыстардың адам санасында бейне- 
ленуі. Танымның мақсаты - жеке тұлганын санасындағы объективтік 
шындықтың бейнеленуі. 
Танымдық белсенділік -
окушының іс-әре- 
кетіндегі, оқу-тэрбие үдерістерінде тұлғанын іс-эрекетінің сапасы.
Г.И.Щукинаның анықтауынша 
оцушының танымдыц іс-әре-
кетін белсендендіру
- оқу мен оқытудың қалыптасып калған түрле- 
ріне деген инерцияны жеңуғе, мүғапім мен оқушының тиімді бірлескен 
танымдық іс-әрекетгеріне бағытталған үдеріс.
Танымдык іс-әрекет - шэкірттің білімге деғен өте белсенді 
ақыл-ой эрекеті. Оқу, білім алу - адам жеке басының танымдық 
қызметінің ерекше түрі. Оки жүріп, білім негіздерін меңғере отырып, 
олар өздерін қоршаған дүниені таниды.
Мектептің міндеті - окушыларға кұндылықтар жүйесін дары- 
тудың үдерісі кезінде танымдык іскерлікті окушынын талабына сай 
калыптастырып, олардың мектеп қабырғасында ғылыми танымнын 
әдістемелері туралы мағлұмат алуларына жағдай жасап, осы бағытта 
оку-тәрбие үрдістерін ұйымдастыру. Егер оқушылар жеке тұлғаның 
құндылық бағдарының мэнін маңыздылығын ұғынса, білсе, жеке тұл- 
ғаның құндылық бағдар үдерісінің ерекшеліктері мен заңдылықгарын, 
компоненттерінің маңыздылығын, жеке тұлғаның құндылык бағдарын 
меңгеруге қажетті іс-әрекеттердің маңыздылығын түсініп, соны мең- 
геруге қажетті білім негіздерін игерсе, онда танымдык іс-эрекеттің 
гиімділігінің артқаны.
Бұл окушыларға өздерінің болашағы туралы, болашақ маман- 
дығы туралы, бастапқы мағлұматтар алып, өз мүмкіндігін пайдалана 
білуіне, білімнің пайдасы мен маңызын саналы түрде ұғынып, түсі- 
нуіне көмектеседі. Білімді меңгерудің басты көрсеткіштері оқушы- 
лардың алған білімдерін жалаң түрде қайталап айтып берулерімен 
анықталмайды, сол алған мазмұнына орай өз пікірлерін ортаға салып, 
291

ойларын ашық білдіруді, жалпы өзініц көзқарасын анық батыл түрде 
білдіріп, өз бағасын беруі болып табылады.
Мектеп іс-тәжірибесінде білімді формапьды түрде, яғни нем- 
кұрайлы меңгеру жиі кездеседі. Оқушы ғылыми фактіні біле тұра, оны 
саналы түрде түсініп, үгынбайды, ғылым окушы үшін бұл жағдайда 
жеке түлғалық мэнғе ие болмайды, жай кұбылыс ретінде калып қояды. 
Білім мен оны саналы түрде сезінудің арасындагы мұндай алшақтық 
білімнің маңыздылығын, яғни кұнын түсіреді, білімнің маңыздылыгы 
оның абстрактілі күйде болуының сапдарынын пайда болады. Оқушы 
білімді жай, уакытша қажетгілік деп санаса, онда білімнің маңыздылы- 
ғы төмендейді. Ал егер де оқу әрекетін басқа іс-эрекеттермен (шығар- 
машылык, болжамдық, танымдық қырым-катынас, багалау) байланыс- 
тырса, онда «білсем», «маған керек», «маған кажет» сиякты мотив- 
терге ұласатыны сөзсіз.

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: