36
4.9-кесте. 2000-2012 жылдар аралығында ғылыми-техникалық қызмет үшін
пайдаланылған негізгі құралдардың орташажылдық құны, млн. теңге (ағымдағы бағамен)
Көрсеткіш
Жыл
2000
2005
2006
2007
2008
2009
2010 2011
2012
Негізгі
құралдардың
орташажылдық
құны, млн. теңге
6902,9
14584,2
19247,7
18781,9
19176,7
22003,3
22810,9
29527,5
37950,6
соның ішінде
машиналар мен
жабдық құны,
млн. теңге
1489,3
7105,7
9809,8
10005,4
9 654,5
12393,0
12066,6
14764,6
15216,4
Негізгі
құралдардың
орташажылдық
құнына
шаққанда
белсенді
бөліктің үлесі, %
21,6
48,7
50,9
53,3
50,3
56,3
52,9
50,0
40,1
Ғылым
саласымен
айналысатын
қызметкерлер
саны, мың адам
14,8
18,9
19,6
17,8
16,3
15,8
17,0
18,0
20,4
Қормен
қарулану, млн.
теңге
466,4
771,7
982,0
1055,2
1176,5
1392,6 1341,8 1640,4 1860,3
Сонымен қатар, негізгі құралдар құнының белсенді бөлігінің үлесі
негізгі құралдардың орташажылдық құнына шаққанда 2011 жылғы 50%-дан
2012 жылы 40%-ға түскенін айта кетуіміз керек. Соңғы онжылдық бойы ғы-
лымға жұмсалған шығынның аздығынан ғылыми-техникалық ұйымдардың
қормен қарулануы 2000-2012 жылдар аралығында болмашы ғана ұлғайды.
Еліміздің ғылыми әлеуеті тиімді жұмыс істеуі үшін оның материалды-техни-
калық базасын замануи ғылыми жабдықпен және аспаптармен жабдықтай
отырып, оны айтарлықтай жақсарту қажет.
37
5. ҒЫЛЫМНЫҢ БАСЫМ БАҒЫТТАРЫН НЕГІЗДЕУ.
(Қазақстан Республикасы үкіметі жанындағы жоғары
ғылыми-техникалық комиссиясы мен бекітілген)
2013 жылы ЖҒТК отырысында бекітілгендей ғылым дамуының 2011-
2013 жылдарға арналған бес басымдылығына сәйкес ғылыми зерттеулердің
жүзеге асырылуы жалғастырылды:
Энергетика;
Шикізат пен өнімді терең өңдеу;
Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар;
Өмір туралы ғылымдар;
Елдің зияткерлік әлеуеті.
Басым бағыттарды іріктеудегі негізгі алғышарттар:
– еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына, ҚР
2020жылға
дейінгі Стратегиялық даму жоспарына, ҚР үдемелі
индустриалды-инновациялық даму бойынша 2010-2014 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасына сәйкестігі;
– ғылым дамуының әлемдік үрдістеріне сәйкестігі;
– кадрлық және материалдық-техникалық әлеуеттің болуы;
– ұлттық қауіпсіздік мүдделеріне сәйкестігі;
– келешекте инновациялық дамуда пайдалану үшін ғылыми зерттеу
нәтижелерін коммерцияландыру мүмкіндігі.
«Энергетика» басымдығы бойынша – жаңаратын энергия көздері
бойынша зерттеулер жүргізу, лазерлік және плазмалық технологиялар, сутегі
энергетикасы, энергетикадағы нанотехнологиялар және т.б.
«Шикізат пен өнімді терең өңдеу» басымдығы бойынша – пайдалы
қазбалар саласында зерттеулер жүргізу және әзірлемелер дайындау, сондай-
ақ барлау және геология, шикізат пен өнімді өңдеу технологияларын жасау,
материалдар нанотехнологиясы, жаңа материалдар жасау, соның ішінде
құрылыс және машина жасау материалдары мен технологияларын жасау
қарастырылған.
«Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар» басымдығы
бойынша экономика, басқару жүйесі, қорғаныс пен қауіпсіздік, білім беру және
өзге ғылым салалары тарапынан сұранысқа жұмыстардың алуан түрін атқару
қарастырылған.
«Өмір туралы ғылым» басымдығы бойынша – медициналық және
биологиялық зерттеулер, биотехнологиялар, экология және өзге осыған
ұқсас бағыттар қарастырылған.
«Еліміздің зияткерлік әлеуеті» басымдығы бойынша әлемдік ғылымда
бәсекеге қабілетті, неғұрлым озық бағыттар бойынша ғылыми-
жаратылыстану, гуманитарлық іргелі зерттеулер жүргізу жоспарланған.
2013-2015
жылдарға арналған ғылыми зерттеулерді гранттық
қаржыландыру конкурсының нәтижелері бойынша 2013 жылы ғылым
38
дамуының 5 басымдығы бойынша ғылыми ұйымдар, ЖОО, жеке тұлғалар
тарапынан 2744 өтінім қарастырылды.
Ұсынымдардың басымдықтар бойынша жіктелуі:
Басымдықтар
Жоба саны
Энергетика
182
Шикізат пен өнімді терең өңдеу
450
Ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар
226
Өмір туралы ғылым
416
Еліміздің зияткерлік әлеуеті
1470
БАРЛЫҒЫ:
2744
Аталған ұсынымдарды сараптау үшін ҚР Ұлттық ғылыми-техникалық
сараптама орталығы тарапынан 1087 ғалым мен инженер қатыстырылды,
олардың 609-ы – шетелдіктер.
Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама нәтижелері:
Басымдық
Жоғары
баға
Орташа
баға
Төмен
баға
Энергетика
16
138
28
Шикізат пен өнімді терең өңдеу
33
372
45
Ақпараттық және телекоммуникациялық
технологиялар
19
191
16
Өмір туралы ғылым
32
338
46
Еліміздің зияткерлік әлеуеті
167
1141
162
Барлығы 2744
267
2180
297
«Энергетика» басымдығы
Аталған басымдық аясындағы ғылыми зерттеулердің негізгі бағыттары:
– жылу және электр энергетикасы;
– ядролық және сутектік энергетика;
– жаңаратын энергия көздері (жел және гидроэнергетика, биоотын және
фотоэлектр қуаты);
– энергетикалық сектордың қоршаған ортаға әсері;
– Қазақстанның
қолданыстағы
жылу
электр
станцияларының
энергетикалық тиімділігін арттыру.
2013-2013 жылдары «Энергетика» басымдығы бойынша ғылыми
жобаларды гранттық қаржыландыру конкурсына 393 өтінім тапсырылып,
олардың 183-і мақұлданды. Соның ішінде 2013 жылы 154 өтінім
тапсырылып, 59-ы мақұлданды.
2013 жылғы «Энергетика» ҰҒК аясында гранттық қаржыландыру мен
бағдарламалық-нысаналы
қаржыландыру
жобалары
заманауи
технологиялар, соның ішінде нанотехнологиялар негізінде жаңа отын
түрлерін алуға, жаңаратын энергия көздері мен шағын агрегаттардың алуан
түрлі конструкцияларын жасауға бағытталды.
Достарыңызбен бөлісу: |
