126
туралы бiледi. Н.Ќ.Назарбаевтыѓ «Бiздiѓ Ћџрылтайы-
мыздыѓ басты маћсаты — бљкiл дљниежљзiндегi ћазаћ
ћауымыныѓ болашаѕы жнiнде ойлау, џлтымыздыѓ таѕды-
ры...» Одан ќрi Президент «Бiздiѓ бџл дљниеде бiр ѕана
Отанымыз бар, ол — Тќуелсiз Ћазаћстан»
дей келе, шетел-
дерден келген бауырларѕа Ћазаћстанныѓ кеѓ ћџшаѕы
айћара ашыћ екендiгiн айтты. Ћай жерде мiр сљру ќр
адамныѓ зi шешетiн мќселе екенiн айта келiп, Президент
з ойын былай ћорытты: «Дљниежљзiндегi ћазаћтар ћай елде
жљрсе де зiн Ћазаћстанныѓ кiлi, ћазаћ азаматы ретiнде
сезiнетiндей жаѕдай жасау — бiздiѓ болашаћтаѕы мќрте-
белi мiндетiмiздiѓ бiрi. Ћазаћстан азаматы ћай
жерде де
з џлтыныѓ озыћ дќстљрлерiн, тiлiн саћтаса, асыл ћасиет-
терiн ардаћ тџтса, атамекенге деген сезiмiн ќлпештей
бiлсе, туѕан халћы алдындаѕы перзенттiк сезiмiн теп
жљр деп бiлемiз» — деген сздерiне талдау жасап, сабаћ-
тыѓ тќрбиелiк маћсаттарын iске асыруѕа болады.
Дљниежљзi ћазаћтарыныѓ Ћџрылтайында Ћазаћ диаспо-
расынан шыћћан ћайраткерлер дiн зерттеушi, ѕалым
Халифа Алтай, ресейлiк ћоѕам ћайраткерi Амангелдi Т-
леев, Германиядан келген Ћаби Сульмер ћатысып, ћџттыћ-
тады. Олардыѓ сздерiн жеке-жеке оћушылар баяндайды.
Алаш сыйлыѕыныѓ иегерi Халифа Алтайдыѓ Ћџрылтайды
«Ћазаћ халћыныѓ тарихында алтын ќрiппен
жазылатын
оћиѕа» деп баѕалаѕанын айтып, Ћџрылтайдыѓ мќнiн ашып
крсетуге болады.
Мџѕалiм оћушылардыѓ назарын Дљниежљзi ћазаћта-
рыныѓ ћауымдастыѕын ћџру туралы Ћџрылтай шешiмiне
аударып, оныѓ траѕасы болып Н. Ќ.Назарбаевтыѓ сайлан-
ѕанын айтады. Мџѕалiм оћушыларды Ћџрылтайдыѓ Ћа-
заћстан халћына жќне ќлем халыћтары мен кiметтерiне
ћабылдаѕан љндеудiѓ мазмџнымен таныстырып, Дљниежљзi
ћазаћтарыныѓ I Ћџрылтайы туралы мќселеге ћорытынды
жасайды.
Екiншi таћырыпша оћушыларѕа онша ћиындыћ тудыр-
майды. Базалыћ бiлiмге сљйенiп оћушылардыѓ
ойын да-
мыту, мќселеге здiгiнен наћты талдау жасай бiлуге даѕды-
ландыру маћсатында мынадай жоспар бойынша талдау
жљргiзiледi.
1. Ћазаћтардыѓ дљниежљзiлiк II Ћџрылтайыныѓ ашы-
луы.
2. Ћџрылтайда ћаралѕан мќселелер.
127
3. Ћџрылтайда ћабылданѕан шешiмдер.
4. Ћџрылтайда Ћазаћстан Республикасыныѓ Президентi
Н.Ќ.Назарбаевтыѓ «Бџл Ћџрылтай ћазаћ халћыныѓ жаѓа
мыѓжылдыћћа бiртџтас џлт ретiнде ныћ ћадам басћаныныѓ
белгiсi» деген баяндамасы бойынша талдау.
— Дљниежљзi ћазаћтарыныѓ екi Ћџрылтайы аралы-
ѕындаѕы Ћазаћстан Республикасыныѓ дамуындаѕы жетiс-
тiктерi;
— Ћазаћстанныѓ шетелдегi ћазаћ диаспорасы арасын-
даѕы байланыстыѓ нќтижесi жќне маћсаты мен мiндетi.
Ескерту. Ћазаћтардыѓ II Ћџрылтайы туралы мќселе
ћосымша берiлiп отыр. Сондыћтан ол туралы мќлiметтердi
газет-журналдардан алу џсынылады.
Дљниежљзiлiк деѓгейдегi ћазаћтар мќселесi оћушы-
лардыѓ iзденiсi тљрiнде жљргiзiледi. Дайындалѕан баян-
дамалар оћылады (баяндамалар оћушыларѕа
алдын ала
берiледi, ќдебиеттерi крсетiледi). Оћушыларѕа баянда-
маларды тыѓдап, ћажеттi мќселелердi дќптерге жазып,
тљсiнбегендерiн белгiлеп жќне баяндаманыѓ мазмџны тура-
лы з пiкiрлерiн айтуѕа даяр отырулары ескертiледi.
Баяндама клемi шаѕын (џзаћтыѕы 3-4 мин шамасында)
љш немесе трт баяндама жасалады. Олар оћулыћта аты
аталѕан ћайраткерлерге арналѕаны дџрыс.
Мќселе бойынша ћорытынды жасалып оћушылардан
жолдастары жасаѕан баяндамаларѕа баѕа беру сџралады.
Дџрыс жасалѕан баяндамалардыѓ мынадай белгiлерi болуы
шарт: материалды тиiмдi iрiктеп алу; ћысћа уаћытта
ћайраткерлердiѓ ќлем таныѕан тџлѕа екендiгiн крсете бiлу;
ћайраткерлердiѓ еѓбектерiн сз
еткен кезде сол тарихи
кезеѓнiѓ ерекшелiгiмен байланыстыру, мљмкiндiгiнше
ќртљрлi материалды тиiмдi пайдалана бiлу; оћушыныѓ тiлi
жатыћ жќне наћты болуы. Мџѕалiм зiнiѓ ћорытынды
сзiнде оћушылардыѓ жасаѕан баяндамасына ћысћаша баѕа
бередi жќне ћайраткерлердiѓ мiр тарихы туралы
жазылѕан еѓбектердi оћуды џсынады.
Параграфтыѓ келесi мќселесiн ћарастыру љшiн ткен
материалдармен байланыстыру сџраћтары ћойылып,
тапсырмалар берiледi.
1. Ћазаћ халћыныѓ кп блiгiнiѓ шетел асуыныѓ
себептерiн
атаѓдар.
2. Ћазаћ диаспорасы кп шоѕырланѕан елдердi картадан атап
крсетiѓдер.
128
Осы сџраћтар мен тапсырмалар жќне оларѕа берiл-
ген жауап оћушылардыѓ логикалыћ ойлау ћабiлетiне
тљрткi болады. Осы тџста мџѕалiм Ћазаћтардыѓ дљниежљзi-
лiк III Ћџрылтайындаѕы Ћазаћстан Республикасыныѓ
Президентi Н. Ќ. Назарбаевтыѓ сйлеген сзiне тоћталады.
Ендiгi мiндет — оћушыныѓ ойын ћозѕауды џйымдас-
тыру. Кеѓес Одаѕы тџсындаѕы ќкiмшiл-ќмiршiл жљйенiѓ
ћыспаѕынан шетелге тiп кеткен ћазаћтардыѓ алѕашћы-
лары 1960—1965 жылдарда Маѓѕыстау, Атырау облыс-
тарына, Ћытайѕа тiп кеткен ћазаћтар 1956—1962 жыл-
дары Отанына орала
бастауы туралы айта келiп, «Мќдени
мџра» баѕдарламасына тоћталады.
§ 36. ШЕТЕЛДЕРДЕГI ЋАЗАЋТАРДЫЃ АТАМЕКЕНIНЕ ОРАЛУ
МЌСЕЛЕЛЕРI
Сабаћтыѓ маћсаты.
Сабаћтыѓ маћсаты.
Сабаћтыѓ маћсаты.
Сабаћтыѓ маћсаты.
Сабаћтыѓ маћсаты.
Ћазаћтардыѓ тарихи Отанына оралу мќселесiнiѓ љкiмет
деѓгейiнде шешiлуiне тљсiнiк беру жќне кестенi таћтаѕа тљсiру
№
Заѓныѓ ћабылдануы
Заѓныѓ мазмџны
«&зге республикалар мен шетел-
дерден Ћазаћстанѕа келiп, ауыл
шаруашылыѕында еѓбек етуге ниет
бiлдiрген жергiлiктi џлт кiлдерiн
кшiрiп алу тќртiбi мен жаѕдай-
лары туралы.
«Иран
Ислам Республикасынан
жќне басћа мемлекеттерден Отан-
дастарды кшiрiп алуды џйым-
дастыру шаралары жќне кшi-ћон
квотасы туралы» .
«Кшi-ћон туралы».
Оралмандарды тџрѕын љймен ћам-
тамасыз ету туралы.
Ћазаћстан БЏЏ-ныѓ 1951 жылѕы
конвенциясына жќне 1967 жылѕы
босћындар статусы туралы хатта-
масына ћосылды.
Ћазаћтардыѓ тарихи отанына ора-
лу тџжырымдамасы.
1.
1991 ж., 18 ћарашада
ЋР
Министрлер
кабинетiнiѓ ћаулысы
2.
1993 ж., 15 сќуiрде
ЋР Президентiнiѓ
ћаулысы
3.
1992 ж. ЋР Президентi
ћабылдаѕан заѓ
4.
1993 ж., 21 сќуiрде ЋР
Президентi ћабылдаѕан
ћаулысы
5.
1998 ж., желтоћсанда
ЋР ћаулысы
6.
1998 ж., 16 ћыркљйек-
тегi ЋР Љкiметiнiѓ
№ 900 ћаулысы
