37
StringGrid компоненті жолдар және бағандардан тұратын кесте құруға
көмектеседі. Бұл компонентті тағы кесте, тор деп те атайды. Осы кестелер
оқуға және өңдеуге арналуы мүмкін.
Кесте арнайы құралған жолдар мен бағандардан тұрады. Онда
бағандардың атаулары мен әр жолда сипаттамалар орналасады.
Image компоненті дайын бейнені көрсету үшін арналған. Image
компонентінде BMP, JPEG, WMF аясындағы графикалық файлдар ашылады.
Picture – компоненттің негізгі сипаты.
Bevel компоненті панель болып табылмайды. Басқа компоненттерге
контейнер ретінде қызмет атқара алмайды. Ол пішіннің белгілеу мен аймағын
анықтауға арналған. Оны объектті бөлңп көрсету, белгілеу немесе айқындау
үшін қолдануға болады.
Шектеудің ішінде бір-бірімен тығыз байланыста болатындай көрңнетңн
батырмаларды орналастыруға болады.
Win 32 бетіндегі компоненттер тізімі 3-кестеде көрсетілген.
3 кесте
– Win 32 бетіндегі компоненттері
Компонент түрі
Компонент сипаттамасы
TabControl
Қосымша беттер
PageControl
Көп беттік блакнот
RichEdit
Бейне тізімі
DateTimePicker
Күнтізбеге сай уақыт
ToolBar
Панель жабдықтары
CoolBar
Панель жабдықтарын қайта баптау
PageScoller
Үлкен ұяшықтарды өңдеу
TabControl – бір жолдық блакнот. Ол құрамды белгісі бар үшбұрышты
аймақ. TabControl компоненті барлық беттерге тән ортақ белгіні қамтиды.
PageControl – көп парақты блакнот бірінің астына бірі орналасқан
бірнеше беттерден тұрады. Әрбір беті TTabShееt түрінің объектісі болып
табылады.
ToolBar компоненті батырмаларды орналастыруға арналған. Мұнда
SpeedButton батырмасын, арнайы ToolButton батырмасын, батырманы айыру
(Separator) және көп құрамды тізімдерді орналастыруға болады.
ToolBar панель жабдықтары автоматты түрде өзінде орналастырылған
барлық батырмаларға бірдей өлшемді көрсетеді, қажет болған жағдайда басқа
бетке ауыстырады.
CoolBar компонентімен іске асырылатын панель жабдықтары өзінде
арнайы жолақтарды қамтиды. Олар Bands сипатымен айқындалады. Бұл
жолдар өлшемдері мен орындарын ауыстыру мүмкіндігіне ие басқа да басқару
компоненттерін құра алады. Жолақтарда аяқталмаған белгі сияқты
компоненттерді көрсетуге болады.
38
PageScoller бір ғана компонентті тек бір бағытта айналдыруға мүмкіндік
береді: горизонтальді және вертикальді. Айналдыру үшін компоненттің керек
жағын көрсететін бастырмасы бар.
System бетіндегі компоненттер тізімі 4-кестеде көрсетілген.
4 кесте
– System бетіндегі компоненттері
Компонент түрі
Компонент сипаттамасы
Timer
Процедура кезіндегі уақытты көрсету
MediaPlayer
Бейне және аудионың орындалуы үшін арналған панель
Timer объектісі бағдарламамен жұмыс барысында белгіленген уақыт
арасында кез келген іс-әрекетті орындай алады. Ол тек OnTimer оқиғасын
шығара алады. Бұл оқиға әр «Х» милли секунд аралығында жүріп отырады.
«Х» интервал сипатымен беріледі.
Timer-ді қолдану мысалдары:
- қолданушыға белгілі бір іс-әрекетті орындауды есіне түсіру үшін
мәтіннің немесе суреттің экран бетінде жанып-өшуі;
- сағат пен таймерді визуалды уақыт имитациясы;
- белгілі бір оқиғалардың болуын тексеру және нәтижесін қадағалау.
MediaPlayer,
Delphi
бағдарламасымен MCI драйвер арасында
байланысты орнататын компонент - MediaPlayer компоненті. Бұл компонент
көпфункционалды элементтері бар әртүрлі мультимедиялық файлдар мен
құрылғыларды басқарады.
Dialog бетіндегі компоненттер тізімі 5-кестеде көрсетілген.
5 кесте
– Dialog бетіндегі компоненттері
Компонент түрі
Компонент сипаттамасы
OpenDialog
Файлды ашу
OpenPictureDialog Диалог үшін суретті ашу
OpenDialog файлдарды ашу және сақтауды қамтамасыз етеді. Әдетте
ашып-сақтау файлы деп те атайды, алайда бұл тек файлдың атын таңдауға
көмектеседі, ал барлық іс-әрекет файл ашылып сақталғаннан соң қолданбалы
түрде жасалады. Бұл диалогты ашқан кезде ұяшық пайда болады. Онда файл
атауын таңдайды [8].
OpenPictureDialog компоненті графикалық файлдардың ашылуының
стандартты диалогы болып табылады. OpenPictureDialog компоненті үшін
мынадай графикалық файлдардфң форматтары қолданылады:
- JPEG (*.jpg);
- JPEG (*.jpeg);
- (*.bmp);
- (*.ico);
- (*.emf);
39
- (*.wmf).
Samples бетіндегі компоненттер тізімі 6-кестеде көрсетілген.
6 кесте
– Samples бетіндегі компоненттері
Компонент түрі
Компонент сипаттамасы
Calendar
Күнтізбеде көрсетілген уақытты көрсету
3.2.3 Мәліметтер қорын құруда қолданылған Delphi компоненттері
Мәліметтер қорымен жұмыс:
- мәліметтер қорының негізгі мәнін қарастыру;
- реаляциялық мәліметтер қоры және оны қолдану техникасының
элементтерін сипаттайды;
- мәліметтер қорына арналған амалдар мен компоненттер беріледі,
сонымен қатар қосымшалардың құрылу механизмі беріледі;
- ақпараттық жүйені құру технологиясы сипатталады.
- BDE, ADO және dbExpress технологияларына арналған кесте мен
мәліметтер қорының қосымшаларды құруда көрініс табады.
Microsoft ActiveX Data Objects (ADO) технологиясы мәліметтер
қорының қосымшаларына универсальді механизмдік рұқсат алады. ADO
технологиясының негізіне COM объектісінің жалпы интерфейс құрамын
пайдалану кіреді. Бұл технологияның артықшылығы OLЕ DB интерфейсінің
бастапқы құрамы қазіргі кездегі Microsoft жүйесінің оперцияларында
кездеседі. Біздің жағдайда Microsoft Access мәліметтер қорының базасы
арқылы ADO технологиясы байланысып жасалады.
Microsoft Access мәліметтер қорымен байланысқа түсетін Delphi
бағдарламасының ADO бүктемесінің компоненттері:
- ADOConnection
– ADO байланысының қайнар көзі мен
транзакцияларды қамтамасыз етеді;
- ADOTable –ADO мәлімет көздеріндегі бір ғана кестеге рұқсат етеді
және өзге де компоненттерді басқаруға арналған ADO кестесі.
Мәліметтер қорының негізгі компоненттерінің жұмысы: мәліметтің
қайнар көздері, қолданушылар қордың жиынтығын визуалды компоненттер
арқылы басқару, сонымен қатар қор жиынтықтары да компоненттерде
орындалады. Мәліметтер қорымен жұмыс істеу компоненттері Borland
Database Engine МҚ процессоры, Data Access, Data Controls беттерінде
орналасқан. Ал визуалды қор компоненттері DBGrid, TDBNavigator, TDBText,
TDBEdit,
TDBMemo,
TDBListBox,
TDBComboBox,
TDBRadioGroup
стандартты компоненттер қолданушы интерфейсі мен кестелерінде көрініс
табады.
DBEdit(Data Controls) түзету терезесі - өрістердегі мәліметтерді
көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: | 
