Сн рк 02-13-2019 Қазақстан Республикасы

Мазмұны

Қолданысқа енгізілген күні

2019-ХХ-ХХ

«Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңы (бұдан әрі – Заң);

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексі (бұдан әрі – Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы кодекс);

«Өндірістік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағын белгілеу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 237 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11124 болып тіркелген) (бұдан әрі – «Өндірістік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағын белгілеу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары);

«Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 23 маусымдағы № 439 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15501 болып тіркелген) (бұдан әрі – «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» ТР);

«Электр қондырғыларын орнату қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10851 болып тіркелген) (бұдан әрі – ЭҚҚ);

Ескертпе* - Пайдаланған кезде ағымдағы жағдай бойынша жыл сайын жасалатын және ай сайын шығарылатын, ағымдағы жылы жарияланған ақпараттық бюллетеньдерге – журналдар мен стандарттардың ақпараттық көрсеткіштеріне сәйкес келетін «Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласында нормативтік-құқықтық актілердің және нормативтік-техникалық құжаттардың тізбесі» деген ақпараттық каталогтар бойынша сілтемелік құжаттардың қолданылуын тексерген орынды.

3-тарау. Терминдер мен анықтамалар
4. Осы құрылыс нормаларында тиісті анықтамалары бар келесі терминдер қолданылады:

1) алаң – ғимараттың ішінде немесе одан тыс, өзіндік тіректерге, ғимараттың конструкцияларына немесе жабдыққа тірелетін және жабықты орнатуға, қызмет көрсетуге немесе жөндеуге арналған бір ярустық (қабырғасыз) ғимарат;

2) арна – байланысты ұйымдастыру, қандай да бір затты жіберу немесе ауыстыру үшін арналған, созылған, жасанды шек қойылған кеңістік;

3) биік стеллаждық сақтау – қоймалау биіктігі 5,5 м асатын стеллажда сақтау;

4) бункер – уақытша сақтауға және еспе материалдардың артық мөлшерде тиеуіне арналған, жоспарда енжарман минималды шамасынан аспайтын тік бөліктің биіктігі бар, өздігінен жүк түсіретін кеңдік құрылысы. Бункерлер отынның, шикізаттың, жартылай фабрикаттардың немесе дайын өнімдердің жіберілу мен таратылуының әртүрлілігін теңгереді;

5) газгольдер – газды бөлу газ құбыр жолдарына қабылдауға, сақтауға және шығаруға немесе оларды қайта өңдеу мен қолдану үшін орнатуға арналған тұрақты имарат. Сақталатын газдардың артық қысымына байланысты газгольдерлер тұрақты және ауыспалы көлемде орындалады;

6) градирня – су энергетикалық және өндірістік агрегатан көп мөлшердегі жылуды бұрып беретін құрал болып табылатын және айналымдық су жабдықтау жүйесінде суды салқындатуға арналған құрылғы. Салқындату қағидаты градирнядан өтетін су жұқа немесе тамшылы қабықшаға бөлінуден тұрады, соның арқасында салқындатудың беті артады және ауамен желдетіледі;

7) ғимарат – біріншіден техникалық процестердiң массасына қызмет көрсететін құрылыс конструкцияларының жерүстiлік, жер бетiндегі немесе жерастылық жүйесі;

8) ғимараттың инженерлік жабдығы – газ, электр қуатының жіберілуі мен сұйықтықты бұрумен қамтамасыз ететін құрал, аппарат, машина және байланыстардың жүйесі (су жүргізетін, газ өткізетін, жылытатын, электрлік, кәріздік, желдеткіш жабдықтар);

9) докшелтер – қойма үй-жайының қабырғасы және көлік құралы қорабының арасындағы ойылған орынның герметизация жүйесі;

10) желдеткіш градирня – ауаның күші тартатын және соратын желдеткіштен пайда болады;

11) конвейерлік галерея – әдетте, ғимараттар арасында орналасқан, көбіне үлкен ұзындықты, жерүстілік горизонталь немесе еңісті көпірлік типтес болып келетін имарат.

Галереялар аралық құрылыстар мен тіреулерден тұрады. Аралық құрылыстың ішінде еспе материалдарын тасымалдау үшін баулық конвейер орналасады. Аралық құрылыста, керектілігіне қарай, әртүрлі мақсаттағы технологиялық байланыстар да орналасуы мүмкін.

12) көмір мұнарасы – көмір шихтасын кокстау алдында аккумуляциялауға және оны кокстық пештерге бөлу үшін жүк вагондарына тиеуге арналған ғимарат;

13) қамба – астықты, ұнды және басқа да сусымалы (бор, әк, минералдық тыңайтқыштар және тағы басқа) және даналық материалдарды сақтауға арналған ағаш жәшік түріндегі астық қоймасында, қамбадағы немесе қоймадағы қоршалған бөлім;

14) мұнаралық градирня – ауаның табиғи күші соратын мұнараның арқасында пайда болады;

15) мұнаралық копралар – терең шахта діңгегінің аузынан салынатын тұрақты ғимарат (әдетте 500 м жоғары). Мұнаралық копра діңгектің көтергіш түтікшелердің (клетейдің және скиптің) қозғалысын қамтамасыз ететін көтергіш машинаны, электрлік және басқа жабдықтарды орналастыруға арналған. Мұнаралық копралар монолиттік темірбетоннан, жиналмалы темірбетоннан, металл, аралас құрылыс түзілістерінен салынады;

16) платформа – белгіленген рампаға ұқсас ғимарат. Рампамен салыстырғанда екі жақты етіп жобаланады: бір жағынан теміржол жолын жағалай, ал қарама-қарсы жағынан автоподъезді жағалай орналасады;

17) рампа – жүк тиеу-жүк түсіру жұмыстары өндірісіне арналған ғимараттар. Рампа бір жағынан қойма қабырғасына жалғасқан, екінші жағынан теміржолды (теміржолды рампа) жағалай немесе автоподъезде (автокөліктік рампа) орналасқан. Рампа қойманың ішінде орналасуы мүмкін. Рампаның еден дәрежесіндегі биіктігі көлік түрімен анықталады;

18) соратын мұнара – атмосфераның жоғарғы қабатында тазалаудан кейін зиянды заттардың құрамын сақтайтын өндірістің қалдықтарын және күш шығаруға арналған арнайы биік ғимарат;

19) сүрлем – жоспарда енжарма диаметрінің үлкендігін немесе кіші мөлшерден асатын, көп жағдайда цилиндрлік тік бөліктің биіктігі бар, өздігінен жүк түсіретін кеңдік ғимарат; негізінде ұзақ уақыттық сақтау және сусымалы материалдарды артық мөлшерде тиеуге арналған корпуста топталады. Әдетте, сүрлемдер жиналмалы және монолиттік темірбетоннан жасалады;

20) сүрлемдік корпус – ортақ іргетаспен, көліктің кіруіне арналған сүрлем астылық қабатпен, төрт және алты қырлы банка мен жүкті беретін механизмдері бар сүрлем үстілік галерея кезінде ортақ қабырғалармен біріктірілген сүрлем жүйелерінен тұратын құрылыс;

21) терминал – кірісті, шығысты және ішкі дүрмекті қосатын, қоймада жүктің ең қолайлы орналасуын және автоматтандырылған басқарудың сыртқы ортамен өзара байланысын қарастыратын қоймалық мақсаттағы ғимараттар;

22) туннель – көліктік мақсаттарда, судың ауысуы, жерастылық байланыстардың тартылуы және тағы да басқа қызмет атқаратын горизонталь және еңістік жерастылық ғимарат;

23) тіреу қабырғасы – топырақты шашпа мен шұңқырдың еңісіндегі опырылудан ұстайтын ғимарат;

15. Жаяу жүргіншілерге арналған туннельдердің, галереялардың және эстакадалардың өлшемдері:

1) туннельдер мен галереялардың биіктігі еденнің деңгейінен арақабырғаның немесе жабынның шығып тұрған конструкциясының табанына дейін өлшенеді (еңісті туннельдер мен галереяларда биіктікті дұрыстан еденге қарай өлшеу керек);

2) туннельдердің, галереялардың және эстакалардың ендері – еннің бір метріне бір бағытта шығару қабілетінің шартынан есептеледі.

16. Конвейерлік туннельдердің, галериялар мен эстакадалардың ішкі өлшемдері Заңның 20 бабы 23-16) тармағына сәйкес бекітілетін сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге (бұдан әрі – сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтер) сәйкес қабылданады.

17. Ішінде шоғырсымдар орналасуы керек жертөлелер, арналар, туннельдер мен эстакадаларды қолданыстағы өртке қарсы нормалардың және ЭҚҚ талаптарына сәйкес жобаланады.

18. Ашық крандық және жүк тиейтін темір жол эстакадаларын жобалаған кезде жұмысшыларды жағымсыз метеорологиялық әсер етуден қорғауға арналған үй-жайлар қарастырылуы керек. Бұл мақсат үшін, егер ең қатты алыстатылған жұмыс орындарынан осы үй-жайларға дейінгі қашықтық нормативтік қашықтықтан аспайтын болса, көрші ғимараттардың немесе эстакадалар жанасатын ғимараттардың үй-жайларын пайдалануға жол беріледі. Үй-жайлар қолданыстағы өртке қарсы нормалардың талаптарына жауап беруі тиіс.

19. Атмосфералық шөгінділермен жүйелі ылғалдандыруға ұшырайтын ғимараттардың бетон және темірбетон конструкцияларының горизонталь элементтерде (карниздерде, сөрелерде және тағы басқа) судың еркін ағуын қамтамасыз ететін гидрооқшаулау мен төкпесі болуы қажет.

20. Жүк түсіретін темір жол эстакадаларының, ашық крандық эстакадалардың, сормалы мұнаралардың және басқа ғимараттардың қызмет көрсететін алаңының төсемесін жүрген кезде тайғанап кетуге жол берілмейтіндей (болат төсемелерде торды қарастыру керек) және жаңбыр мен еріген судың ағуы қамтамасыз етілетіндей жобаланады; ағаш төсем кезінде тақтайлар арасында тесіктер қарастырылуы тиіс.

21. Ауыспалы түрде қататын және еритін конструкция үшін жобада аязға төзімділік пен су енудің бетон маркасы көрсетілуі қажет. Бетонның жобалық маркасы ғимаратты пайдалануға беру кезінде пайда болатын температуралық әндерге және құрылыс ауданындағы сыртқы ауаның есептік қыстық температурасының мәндеріне байланысты белгіленеді.

22. Жертөленің, туннельдердің, арналардың, тіреуіш қабырғалардың және басқа да жерастылық ғимараттардың жобаларында қолданыстағы өртке қарсы нормалардың талаптарына сәйкес тығыздау арқылы топырақ төсеу қажеттілігі туралы нұсқау жүргізілуі керек.

23. Ашық ғимараттардың болат тіректерінің тірейтін тақтайшасының табаны жердің жоспарлық белгісінен жоғары орналасуы тиіс.

24. Құрылыс конструкциялары мен технологиялық жабдықты бетон және темірбетон конструкуцияларға (іргетастарға, күш түсетін едендерге, қабырғаларға және сондай сипаттағы) анкерлік бұрындалармен бекіту керек. Тиісті негіздеме болған кезде жабдықты іргетасқа бекітудің басқа да жолдарын (діріл сөндіргіштермен, желіммен ж.б.) қолдануға жол беріледі.

25. Биік ғимараттардың (сүрлемдердің, су айдайтын мұнаралардың, градирнялардың, түтін мұржаларының, соратын мұнаралардың, көмір және руда шахталарының мұнаралық копраларының) жобаларында әуе көлігін пайдалануға беруге қатысты нормативтерге сәйкес әуелік кемелердің ұшуының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралар (жарықпен қоршау, маркалап бояу) қарастырылады.

26. Түтін мұржаларын, соратын мұнараларды, градирнялар мен басқа да биік ғимараттарды ғимараттың ең созылмалы тұйық қабырғалары жағынан орналастыру керек. Бұл ғимараттарды жарық ойықтары бар ғимарат қабырғаларынан өртке қарсы және снитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау арқылы олардың жоспардағы диаметрінен немесе ғимаратқа қараған жақтың ұзындығынан кем емес қашықтықта орналастыру қажет.