Шымкент 2016 Әож 343(075. 8) Кбж 67. 408 я7

Ревизия кезінде мемлекеттік жоғарғы оқу орны деканының құжаттар жасау арқылы ақша ұрлағандығы анықталды. Tepгеуші сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асырудан бас тартты, оның себебін жоғарғы оқу орнының ректорының арызы болмағандығымен түсіндірді.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Қандай шешім қабылдануы шарт?

Прокурор арқылы Қасымбековке қатысты, жұбайы Оспановаға жеңіл дене жарақатын салғаны үшін сотқа дейінгі тергеп тексеру басталды. Оспанова Қасымбековке тауелді болатын. Қылмысты тер­геу барысында Оспанова қылмыстық icтi қысқартуды өтініп арыз жазды, оның себебін өз зайыбымен татуласқандығымен және оның қылмыстық жауапкершілікке тартылмауын қалайтындығын түсіндірді.

1. Жағдайды саралаңыз

2. Прокурордың ic-әpeкeтi дұрыс па?

Tepгеуші арқылы №4 қалалық емхана қызметкерлерінің арызына сәйкес, осы емхананың бас дәрігіеріне қатысты ҚР ҚҚ-нің 176-бабының 2-бөлігі бойынша, яғни сеніп тапсырылған мүлікті иеленіп алған немесе ысырап еткені үшін сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүзеге асырылды. Прокурор арқылы тергеушінің сотқа дейінгі тергеп-тексеру туралы қаулысы қысқартылды. Содан кейінгі уақытта прокурор қылмыстық icті қосымша тергеу үшін алдын ала тергеу өндірісіне жібереді.

1. Жағдайды саралаңыз,

2. Прокурордың ic - әрекеті дұрыс па?

11-сынып оқушысы Хасанованың анасы Елек ПБ арызданды. Ол өз арызында оның қызын сыныптас танысы Маратовтың зорлағанын атап өтеді. Кәмелетке толмаған Хасанова тергеушіге, өзінің Маратовты қылмыстық жауапкершілікке тартқысы қелмейтіндігін және оған қатысты айғақ бермейтіндігін айтады.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Сотқа дейінгі тергеп-тескеруді жүзеге асыруға бола ма?

Сарымсақовқа қатысты Оспанованың жеке мүлкін ұрлаған деген күдікпен, ҚР ҚПК-нің 132-бабын басшылыққа ала отырып ұстауды жүзеге асырады. Сарымсақовтың пәтерін тінту барысында жоғалған заттар алынды. Тергеу барысында ұрлықты Сарымсақов емес, Салдарбектің жасағандығы анықталды, Салдарбек ұрлаған заттарын Сарымсақовтың үйіне уақытша қойған, соңғысы ұрлық туралы ештеңе білмеген. Сарым­сақов келтірілген моральдық шығынның орнын толтыруын сұрап арызданды. Қызметтік тексеру барысында Сарымсақовтың ұсталуы негізді бо­лып есептелінді.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Tepгеуші қандай шешім қабылдауы шарт?

Есенов деген азамат Ақтөбе қаласында Байтұрсынов көшесінің қиылысында полиция қызметқерлері арқылы 0,5 кг көлемде марихуана салынған пакетпен қолға түстi. Жауап беру ба­рысында Есенов ecipткi заттары өзіне тиесілі екендігін айтты, нәтижесінде ол ҚР ҚПК-нің 132-бабына сәйкес қамалды. Алдын ала тергеу аяқталу барысында Есенов eciрткі заттар өзінікі емес, оны 14 жасар інісінікі екендігін жеткізді, яғни ол інісінің қылмыстық жауапкершілікке тартылмауы үшін бар кінәні өз мойнына алғандығын айтады.

1. Жағдайға баға беріңіз.

2. Есенов өзінің қамауда отырған уақытындағы келтірілген моральдық шығынның орнын толтыруын талап ете ала ма?

Тергеу экспериментін жүргізу барысында, жол көлік апатынан айыпталушы мен куәгер дене жа­рақатын алды. Тергеу экспериментінің екі қатысушысы да тергеушіге өздеріне келтірілген дене жарақатына байланысты, емдеуге қаржы беруін сұрап арызданды.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Тергеуші қандай шешімдерді қабылдауы қажет?

Сотталушы Сәрсенбаев сот отырысында өзінің бұрынғы жары Қасенованы өлтірмегендігін, одан алдын ала тергеу жүргізу барысында алынған барлық айғақтар, мәжбүрлеу арқылы, яғни полиция қызметкерлерінің өзінің ұрып- соғып мойындатқанымен түсіндірді.

Нәтижесінде Сәрсенбаев сот арқылы ақталып, сот отырысынан бірден босатылды.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Сәрсенбаев өзіне келтірілген шығындарды өтеп алуға құқығы бар ма?
9 - есеп

Қасымовқа қатысты қылмыстық ic рақымшылық актісін қолданылуына байланысты қысқартылды. Қасымов тергеушіге өтінішпен ке­ле отырып, өзінің бip ай бойы қамауда болғандығына байланысты, жұмысқа бармағандығын және ақшадан айырылғандығын, сондықтан да осы уақытта келтірілген матери-алдық шығынның орнын толтыруын сұрап өтініш жасады.

1. Жағдайға баға беріңіз.

2. Тергеуші қандай шешім қабылдауы керек ?

Жылқыбаевқа қатысты қылмыстық ic оның қылмысқа қатыстылығын дәлелдей алмау салдарынан, тергеуші арқылы қысқартылынды. Жылқыбаев тергеушіге өзінің қамауда отырған уақытында келтірілген материалдық және мо­ральдық шығынның орнын толтыруын сұрап өтініш жасады.Бірақ тергеуші оның өтінішін қанағаттандырудан бас тартты, оның себебін қылмыскердің кінәсi ic жүргізу құжаттардан кеткен қателіктер салдарынан дәлелденбеген, істің қысқартылуы кінәсіздігін тану жолымен ақтауға жатпайтындығымен түсіндірілді.

1. Жағдайды саралаңыз.

2. Тергеушінің ic-әрекеті дұрыс па?

ҚР ҚПК-нің 214-бабына сәйкес куәдан және жәбiрленушiден жауап алудың ерекшелiктерi сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам жауап алу алдында куәнiң, жәбiрленушiнiң күдіктiге қандай қатысы бар екенiн анықтайды, оларға процестік құқықтары мен мiндеттерiн түсiндiредi, айғақтар беруден бас тартқаны үшiн қылмыстық жауаптылығы туралы ескертедi. Бұл ретте сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам куәнің, жәбiрленушiнің өзiнiң, жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының қылмыстық құқық бұзушылық жасағанын әшкерелейтін, сондай-ақ ал діни қызметшінің тәубеге келу үстінде өзіне сырын ашқан адамдарға қарсы айғақтар беруден бас тартуға құқылы екенiн түсiндiруге мiндеттi. Бұл құқықты пайдаланбаған куәге, жәбiрленушiге олардың көрiнеу жалған айғақтар бергенi үшiн қылмыстық жауаптылығы туралы ескертiледі.

      ҚР ҚПК-нің 371-бабына сәйкес кәмелетке толмаған жәбiрленушiден, куәдан жауап алу ерекшелiктерi кәмелетке толмаған куәдан немесе жәбірленушіден жауап алу кезінде оның заңды өкiлдерi мен педагог қатысады. Көрсетілген адамдар төрағалық етушiнiң рұқсатымен жәбiрленушiге және куәға сұрақтар қоя алады.

2014 жылдын 25-қазанында азамат Пакқа қатысты сотқа дейінгі тергеп тексеру бойынша, оның қылмысқа қатыстылығы дәлелденбегендіктен қылмыстық iзгe түсу қысқартылды. Осыдан кейін Пак өзін заңсыз 3 тәулік ұсталғандығын негізге ала отырып, келтірілген залалдың орнын толтыруды сұрап, прокурорға шағымданады.

1. Жағдайды бағалаңыз. Азамат Пактің әрекеті заңды ма?

2. Ұстаудың түpлepi, оларды қолданудың процессуалдық тәртіптері қандай?

2014 жылдыц 20-қазанында қылмысты жаса­ды деген сезікпен ҚР ҚПК-ның 132, 134-бабының тәртібімен азамат Иляев ұсталынды. Ұсталған уақытта, оның шизофриния психиклық аурумен ауыратындығы және ПД есепте тұратындығы анықталды.

1. Жағдайды бағалаңыз. Иляевты ұстауға бо­ла ма?

2. Қылмыстық ic жүргізудегі адамның жеке басына тиіспеушілік қағидасын және оның қолданылуын түсіндіріңіз.

Азамат Исаевқа қатысты тонау фактісіндегі қылмыстық ic бойынша ҚР ҚПК-нің 132, 134 баптары тәртібімен азамат Сеиітов ұсталынды.

1. Жағдайды бағалаңыз. Ұстау мерзімі өткен соң, тергеуші қандай шараларды қолдануы тиіс. Бұған қандай негіздер бар?

2. Алдын ала тергеу барысында қолданылатын бұлтартпау шараларын атаңыз.

Mүлікті тұрғын-уйге заңсыз кipe отырып, ұрлау оқиғасына байланысты қозғалған қылмыстық ic бойынша ҚР ҚПК-нің 132, 134-бабының тәртібімен азамат Әшітов ұсталынды. Ұстау мерзімі өткеннен соң, тергеуші Әшітовке қатысты қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдау туралы қаулы шығарады.

1. Жағдайды бағалаңыз. Бұлтартпау шарасын таңдау кезінде қандай жағдайлар ескертілді.

2. Қамау түріндегі бұлтартпау шарасын қолданудың процессуалдық тәртібі.

Азамат Сейітовке қатысты жасалған тонау оқиғасындағы қылмыстық ic бойынша ceзікті ре­тінде азамат Орманов ұсталынды, ұстау мерзімі өткен соң, тергеуші оған қатысты ҚР ҚПК-нің 150-бабының тәртібімен қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдады. Ceзіктінің қорғаушысы қолданылған бұлтартпау шарасымен келіспей қорғауындағы адамның өкінуіне сәйкес, бұрын сотталмағандығын ескере отырып, таңдалған бұлтартпау шарасын ешқайда кетпеу және өзін-өзі дұрыс ұстау туралы қолхат берумен алмастыруын сұрап прокурорға шағымданады.

1. Жағдайды бағалаңыз. Мұндай бұлтартпау шарасын таңдауда қандай негіздер қарастырылуы тиіс?

2. Қамауға алу түріндегі таңдалған бұлтартпау шарасын ауыстыру тәртібі қандай?

Азаматша Нуриеваның мүлкінің ұрланғандығы туралы қозғалған қылмыстық, ic бойынша ceзікті ретінде кәмелетке толмаған Иманов ұсталынды. Teргеуші сезікті Имановқа қатысты оньң қашып кететіндігін және сот пен тергеуден жалтаратындығын ескере отырып, оған қатысты қамау түріндегі бұлтартпау шара­сын қолдану туралы қаулы қабылдады. Проку­рор тергеушінің қаулысымен танысы отырып, оған санқция беруден бас тартты. Тергеуші жоғары тұрған, облыстық прокурорға шағымданды.

1. Жағдайды бағалаңыз. Прокурор мен тер­геушінің әрекеттері заңды ма?

2. Қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын тандауда прокурордың санкция берудегі міндеттері қандай?

Денсаулыққа орташа ауырлықтағы зиян келтipy оқиғасына байланысты сотқа дейінгі тергеп тексеру бойынша ceзікті ретінде кәмелетке толмаған Әкімов ұсталды, оған қатысты тергеуші Тәжиев қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын қолданды.

1. Жағдайды бағалаңыз? Тергеушінің әрекеттері заңды ма?

2. Бұлтартпау шарасын қолдану туралы қаулының мазмұны мен құрылымын түсіндіріңіз.

ЖҚО оқиғасы нәтижесінде, адам өліміне әкеліп соққан қылмыстық ic бойынша ҚР ҚПК-нің 132, 134 бабы тәртібімен азамат Абаев ұсталынды. Айып тағылғаннан кейін тергеуші айыпталушыға қатысты қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдады. Абаевтың қорғаушысы, қорғауындағы ceзіктінің өз қылмысын шын өкінуіне байланысты, тұрғын-жай, жұмыс орнынан жақсы жағынан мінезделетіндігін және ЖҚО кезінде өзі де дене жарақатын алғандығын ескере отырып, оған қатысты жеңілдеу бұлтартпау шарасын қолдануын өтінді. Тергеуші бұдан бас тартқандықтан, қорғаушы прокурорға шағымданды.

1. Жағдайды бағалаңыз. Абаевқа қатысты үйде қамап ұстау түрінде бұлтартпау шарасын таңдау және оны қолдану туралы негіздер бар ма?

2. Мұндай бұлтартпау шарасын таңдау және оны қолданудың ic жүргізу тәртібі.

Азамат Исаевқа қатысты жасалған тонау оқиғасына байланысты сотқа дейінгі тергеп тексеру бойынша азамат Асанов қамауға алынды, ол тергеу изоляторында бола отырып ауырып қалды да, ауруханада оған қатысты ауыр опе­рация жасалынды. Операциядан кейінгі кезекте оның қорғаушысы мен жақын туыстары тергеушіге, ceзіктіге қатысты өзін -өзі ұстау және ешқайда кетпеу туралы қолхат беруге ауыстыруды сұрайды.

1. Жағдайды бағалаңыз. Бұлтартпау шарасын ауыстыруға негіздер бар ма?

2. Бұлтартпау шарасын өзгерту мәселесін кім шешеді? Бұлтартпау шарасының процессуал­дық тәртібін, мұндай қаулының құрылымы мен мазмұнын түсіндіріңіз.

Mүлікті ұрлау оқиғасына байланысты сотқа дейінгі тергеп тексеру бойынша айыпталушы Расуловқа қатысты ҚР ҚПК-нің 144-бабы тәртібімен өзін-өзі дұрыс ұстау мен ешқайда кетпеу туралы қолхат беру түріндегі бұлтартпау шарасы таңдалды. Тергеу барысында Расулов жасырынып кетіп, оның мекенжайын анықтауға мүмкіндік болмады да, оған қатысты iздеу жа-рияланды да, ол ұсталып, тергеу бөліміне жеткізілді.

1. Жағдайды бағалаңыз. Teргеуші не icтey ке­рек?

2. Бұлтартпау шарасын өзгертуге негіздер бар ма, мұндай шешімді қабылдаудың процес­суалдық тәртібі қандай?

1. Қылмыстық құқық бұзушылық белгілері бар екендігі туралы рапорт. Бланк 1.

8. Заттай дәлелдеме деп тану және қылмыстық іске қоса тіркеу туралы қаулы. Бланк 8.

15. Жәбірленушіні қылмыстық іс материалдарымен таныстыру хаттамасы. Бланк 15.

16. Адамды күдікті деп тану туралы қаулы. Бланк 16.

17. Күдіктіден жауап алу хаттамасы. Бланк 17.

18.Күдіктіні және оның қорғаушысын қылмыстық іс материалдарымен таныстыру хаттамасы. Бланк 18.

19. Күдіктінің әрекетін саралау туралы қаулы. Бланк 19.

20. Ұстап алынған азаматтың құқықтарын түсіндіру. Бланк 20.

21. Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы қаулы. Бланк 21.

22. Бұлтартпау шарасын қолдану туралы қаулы. Бланк 22.

23. Жәбірленуші деп тану туралы қаулысы. Бланк 23.

25. Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жаңартып, өзімнің іс жүргізуіме қабылдау туралы қаулы. Бланк 25.

26. Қылмыстық сот ісін жүргізу тілін таңдау туралы қаулы. Бланк 26.

27. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру деректерін жариялауға жол берілмейтіндігі туралы ескерту қохаты. Бланк 27.

28. Мәлімет ескі делоны сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай реестіріне (ЕРДР) тіркеу. Бланк 28.

29. Приемникке кіруге өтініш. Бланк 29.

30. Сот алдында күзетпен ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын қолдануға санкция беру туралы өтінішхатты қозғау туралы қаулы. Бланк 30.

31. Оқиға орнын қарап-тексеру хаттамасы . Бланк 31.

32. Прокурорға қылмыстық істі жолдау хаты. Бланк 32.

33.Сот психолого-психиатриялық сараптаманы тағайындау туралы қаулымен танысу хаттамасы. (жәбірленушіні) Бланк 33.

34. Сот психолого-психиатриялық сараптаманы тағайындау туралы қаулымен танысу хаттамасы. (күдіктіні) Бланк 34.

35. Сот-медициналық сараптамасын тағайындау туралы қаулы. Бланк 35.

36. Тергеу әрекеттерін жүргізудің аяқталғаны туралы хабарлама. Бланк 36.

37. Қылмыстық істің титул беті. Бланк 37.

38.Түсініктеме. Бланк 38.

39. Ұсыныс қылмыс жасауға әсер ететін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі шаралар қабылдау туралы. Бланк 39.

40. Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің басталуы туралы хабарлау. Бланк 40.

41. Қылмыстық құқық бұзушылық жасауға күдікті адамды ұстап алу хаттамасы. Бланк 41.

42. Фотосурет бойынша тану үшін көрсету хаттамасы. Бланк 42.

43. Қылмыстық сот ісін жүргізу тілін таңдау туралы қаулы. Бланк 43.

44. Өтінішхатты қанағаттандыру туралы қаулы. Бланк 44.

45. Сот-наркологиялық сараптаманы тағайындау туралы қаулымен танысу хаттамасы. Бланк 45.

46. Беттестіру хаттамасы. Бланк 46.

47. Талап арыз. Бланк 47.

Бланк №1

(алдын-ала тергееу органының бастығына)

Бланк №2

ХАТТАМАСЫ

Жалған ақпарат бергенім үшін Қылмыстық жауаптылыққұа тартылатындығым ескертілді

Бланк3