Сәулет, қала құрылысы және құрылыс

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
85
 
- сымдарды  немесе  көтеру  арқандарын  4,5  м  кем  емес  биіктікке  орналастыру,  ал 
көлік өтетін орындарда – 6 метрден кем емес биіктікке орналастыру қажет.  
Сымды керген кезде ішкі бұрыш жағынан адамдардың  болуына болмайды.  
22.35 Барабаннан  кабельді  тарқатқан  кезде  кабель  оның  жоғарғы  бөлігінен 
тарқатылуы тиіс.  
Барабаннан  кабельді  тарқатуды  тек  тежеуіш  тетігі  болған  кезде  ғана  жүргізуге 
рұқсат етіледі.  
22.36   Кабельді  электр  тоғымен  жылытқан  кезде  380  В  жоғары  кернеуді  қолдануға 
болмайды.  50  В  жоғары  кернеуде  жылыту  үшін  қолданылатын  электр  машиналардың 
корпустары,  сонымен  қатар  кабельдің  металл  жабыны  жермеленуі  тиіс,  жылыту 
орындарында өрт сөндіру құралдары орналасуы және кезекшілік қойылуы тиіс.  
22.37 Электр 
сымдарын  басқару  тетігіндегі,  басқару  қалқанындағы  және 
механизмдердегі  қызметкерлермен  байланысты  орнатқаннан  кейін  сынап  көруге  рұқсат 
етіледі.  
22.38 Жол  және  соңғы  сөндіргіштерді,  датчиктерді  және  басқа  да  автоматика 
құралдарын баптауды күштік тізбектерді кернеуден алғаннан кейін ғана жүргізу қажет.  
22.39 Қолданыстағы қондырғылардағы жұмысты еңбек қорғау жөніндегі салааралық 
ережелердің талаптарына сәйкес жүргізу қажет. 
22.40 Қолданыстағы  қондырғылардағы  электр  монтаж  және  жөндеу  жұмыстарын 
жұмыс  өндірісі  аумағындағы  барлық  тоқ  өткізетін  бөліктерден  кернеуді  алғаннан  кейін, 
оларды электр қондырғыларының қолданыстағы бөліктерінен ажыратқаннан кейін, электр 
желісінің  көзге  көрінетін  ажыратуларын  және  ажыратылған  тоқ  өткізетін  бөліктерін 
жермелеуді қамтамасыз ете жүзеге асыру қажет.  
Жұмыстар өндірісінің аймағы электр қондырғыларының қолданыстағы бөліктерінен 
осы  бөлікке  монтаждау  қызметкерлерінің  өтуіне  кедергі  болатын  тұтас  немесе  торлы  
қоршаулармен бөлінуі тиіс.  
22.41 Жұмыстар  өндірісінің  қоршалған  аймағына  қызметкерлердің  өтуі  және 
монтаждау ұйымының механизмдерінің өтуі ереже бойынша қолданыстағы қондырғылар 
орналасқан ғимараттармен және аумақпен қиылысумен қосарланбауы тиіс.  
22.42 Монтаждау  ұйымы  үшін  жұмыстар  өндірісінің  аумағын  бөлу,  оған  қателесіп 
кернеуді  жіберудің  алдын  алу  шараларын  қабылдау  және  қызметкерлер  мен 
механизмдердің  өту  орындарын  көрсетумен  қолданыстағы  бөліктерінен  оқшаулау  акті-
рұқсатпен  ресімделуі,  ал  монтаждау  ұйымының  қызметкерлері  наряд-рұқсат  бойынша 
жұмыстарды  орындауы  тиіс,  оларды  ресімдеу  ҚР  ҚН  1.03-05  сәйкес  жүзеге  асырылуы 
тиіс. 
22.43 Монтаждау  жұмыстарын  қолданыстағы  ашық  немесе  жабық  тарату 
құрылғыларында  жүзеге  асыру  қажет  болған  жағдайларда  жұмыстарды  ҚР  ҚН  1.03-05 
сәйкес нысан бойынша берілетін наряд-рұқсат бойынша жүргізген жөн.  
Бұл  жағдайда  жұмыстарға  рұқсатты  пайдалану  ұйымының  қызметкерлері  жүзеге 
асырулары тиіс.  
Бөлгіш  құрылғының  қолданыстағы  бөліктерінің  аймағы  бойынша  жұмыстар 
өндірісінің  қоршалған  аймағына  қызметкерлердің  және  механизмдердің  өтуіне  тек 
пайдалану ұйымының осыған уәкілетті өкілімен бірге  ғана рұқсат етіледі. 

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
86 
22.44 Айырықша  жағдайларда  22.40  және  22.41-тармақтардың  талаптарын  орындау 
мүмкін  болмаған  жағдайда  жұмыстарды  ҚР  ҚН  1.03-05  сәйкес  нысанда  берілетін  наряд-
рұқсат  бойынша  жүргізеді,  онда  басқа  талаптармен  қатар  осы  телiмде  жұмыстарды  
пайдалану  ұйымының  өкілі  –  бақылаушы  қатысында  ғана  жүргізуге  рұқсат  етілетіндігі 
туралы нұсқама көрсетілуі тиіс.  
Бақылаушы 
жұмысшы 
орындардың 
уақытша 
қоршауларының, 
ескерту 
плакаттарының сақталуына және сөндірілген тоқ өткізетін бөліктерге жұмысшы кернеуді 
жіберудің алдын алуға, монтаждаушы бригадасы мүшелерінің кернеуге қосулы қалған тоқ 
өткізетін бөліктерінен қауіпсіз қашықтықта болуына жауапкершілікті артады.  
22.45 Электр 
монтаж 
ұйымының 
қызметкерін 
қолданыстағы 
электр 
қондырғыларында жұмыс істеуге жіберу алдында оған жұмысқа рұқсат  беретін жауапты 
тұлға жұмысшы орында электр қауіпсіздігі сауалдары бойынша нұсқамалар беруі тиіс.  
22.46 Қайта  монтаждалған  электр  қондырғыларына  жұмысшы  кернеуді  жұмысшы 
комиссияның шешімі бойынша жіберуге болады.  
Анықталған  кемшіліктерді  жою  қажеттілігі  туындаған  жағдайда  электр 
қондырғысын сөндіру және шлейфтерді, шиналарды бөлшектеу, жабдықты түсіру немесе 
кабельдерді ажырату арқылы жұмыс істемейтіндер қатарына өткізілуі тиіс. 
Сөндірілмеген  тоқ  өткізетін  бөліктер  қысқартылған  және  кемшіліктерді  жою 
бойынша жұмыстарды жүргізу уақытында жермеленуі тиіс. 
 
 
23 ҚҰРЫЛЫСТАҒЫ ЖЕР АСТЫ ЖҰМЫСТАРЫН ЖӘНЕ ТАУ-КЕН 
ҚАЗБАЛАРЫН ӨТКІЗУ 
 
23.1 Кен  қазбасын  үңгілеу  бойынша  жұмыстарды  (бұдан  әрі  үңгілеу  жұмыстары) 
және  жерасты  қазбаларында  жұмысшы  орындарды  орналастыруға  байланысты  басқа  да 
жұмыстар  (бұдан  әрі  –  жерасты  жұмыстары)  бойынша  жұмыстарды  жүргізген  кезде 
жұмысшыларға  жұмыстың  сипатына  байланысты  келесі  қауіпті  және  зиянды  өндірістік 
ықпалдардың әсер етуінің алдын алу жөніндегі шараларды қарастыру қажет: 
- опырылатын тау жыныстары; 
- қозғалатын  машиналар  және  олардың  қозғалмалы  бөліктері,  сонымен  қатар  олар 
қозғалтатын көлік құралдары; 
- жұмысшы аумақ ауасында шаң және зиянды заттардың жоғары мөлшері; 
- қысқа  тұйықталуы  адам  денесі  арқылы  болуы  мүмкін  электр  тізбегіндегі  жоғары 
кернеу. 
23.2 Үңгілеу  жұмыстарының  қауіпсіздігі  ұйымдастыру-технологиялық  құжаттарда 
(құрылыс, жұмыстар өндірісі және т.б. ұйымдастыру жобаларында) берілген еңбек қорғау 
жөніндегі келесі шешімдерді негізінде қамтамасыз етілуі тиіс: 
- жыныстарды  қазу  тәртібін,  сонымен  қатар  жұмыстар  телiмінің  геологиялық  және 
гидрогеологиялық жағдайларын ескере отырып, қазбаны уақытша және тұрақты бекітуді 
анықтау; 
- жыныстарды  қазу  және  тиеу,  жыныстарды  және  материалдарды  (құралымдарды) 
тасу, тұрақты бекітпені салу үшін механизация құралдарын таңдау; 
- жерасты қазбаларының желдету сұлбалары және жобалары;