Сәрсеке М. Шығармалары

жүктеу 3,61 Mb.

Pdf просмотр

бет	81/245
Дата	20.01.2023
өлшемі	3,61 Mb.
	#40981

1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 ... 245

null

«Что касается вопроса о возможных за-
пасах Джезказгана, то они, по-видимому, в лучшем случае, могут
превысить вдвое известные сейчас... запасы металла...» *
Жезқазған мыс кенінің дүние жүзіне мә
лім бертінгі атақ-
дақпыртын білетін бүгін гі оқырман біз асқан білгір деп отырған,
шынында да аса ірі мамандардың білім-танымына шүбә келтіріп,
бәлкім миығынан күле қарап, бас шайқауы ғажап емес. Шын-ау,
не себепті олар қателесті? Әрі кісі күлерлік теріс-қағыс болжам
айтуының сыры неде?
Сөйтсек, бар гәп өзара бәсеке геологиялық екі мектептің бір-
бірінің табысына қызғанышпен қарап, ашқан жаңалықтарын
елемей, тіпті жоққа шығаруға тырысқан күйкі де ұсақ пиғыл-
дарында екен... Біз сөз етіп отырған ғалым-геологтардың екеуі
де (И.С. Яговкин 40-жылдарда Свердлов (қазірде Екатеринбург)
қаласында өз мектебін түзеген ғұлама) – Санкт-Петербург гео-
логия мектебінің түлектері. Көптеген білгір ғалымдар шыққан
ұлағатты бұл ұя сол қарсаңда Ресей мен Еуропа көлеміндегі
ең озық ғылыми мектеп саналған. Осы жайт, сірә, мектеп тү-
лектерінің кейбірінің көкейінде, сенесіз бе, «Менің айтқаным –
басқалар үшін бұл жымас заң!» деген жалған мадақ туғызған...
Қазақ қауымына да есімі мәлім орыс жазушысы А. Бек 1934
жы лы жария еткен «Курако» атты деректі хикаятында профес-
сор Котульскийдің байырғы әріп тесі, академик М.А. Усов тура-
лы:
«Мальчишка из бакалейной лавки, а не профессор геологии»
деп әжуа айтқанын қынжыла қайталап, өз ойын былайша түйеді:
«Когда образовался Сибгеолком, петербургские геологи боролись
про тив этого. Котульский пришел в ярость. Он отказался подчи-
няться «соплякам» и не подавал руки....»
Сондықтан да Сібір геологтары мектебінің түлегі, профес-
сор Усовтың сүйікті шәкірті һәм кешегі көшпелі де қараңғы
халықтың ортасынан шыққан, Владимир Клементьевичтің
ойынша, «Қарапайым инженер, дилетант, соған қарамастан ерек-
ше өркөкірек» қазақтың Геолкомның айтулы мамандарының
Жезқазған жөніндегі бұрыннан қалыптасқан тұжырымына қар-
сы шығып, кен орнын түбегейлі түрде әрі тереңге барламақ жоба-
сына немқұрайды қарағаны түсінікті...
* Қ.И. Сәтбаев. Таңдамалы еңбектері. 1-том, А., «Ғылым» 1967. 142 б.

198
Медеу СӘРСЕКЕ
Нәтижесінде Қ.И. Сәтбаевтың жобасы техникалық кеңесте
мақұлданбай, Яговкиннің ұсынысымен екі станокпен шолғын
барлау жасауға рұқсат етіл
ді...
«Ленинградтан 16 қаңтарда
қайттым, мәселенің жай-жапсарын кездескенде айтармын,
қазір соны тәптіштеп жазуға құл қым жоқ, тым ұзақ та күйкі
әңгіме...
– депті Қаныш Имантайұлы Таисияға жұлдыздың 17 жа-
ңасында жолдаған қысқа хатында.
– Сірә, 22-сі күні, яки алдағы
жексенбіде елге қарай жолға шығамын...»
Жаңа астанада бірақ өзі жобалағандай, екі-үш апта емес, ай
жарымдай уақыт болды: уәде еткен таныстары ағасының ісіне
араласуды сөзбұйдаға салып, Әбі кей Зейінұлының Қазақ АКСР
Орталық Атқару комитетіне түрмеден жолдаған арызын қарауды
қасақана кешеуілдеткен; ақыры сол іс оңға басты. Біржола
ағармаса да, сот кескен үш жылға кешірім жасалды. Оның жөн-
жосығын Қаныш Имантайұлының 18-наурызда Таисия Алек-
сеевнаға Мәскеуден жазған ұзақ хатынан білеміз:
«16-сы күні түнде Мәскеуге келдім... Ға лым тай мені аса жоқ-
тамаған сияқты, хал-күйі жақсы. Хатың мен сыйлық тақияңды
бердім. Қатты қуанды. Бірнеше мәрте киіп, айнаға қарап, біраз
қоқиланып жүрді де: «кірлетпей тығып қояйын, өзі келгенде
ғана киемін» деп сандыққа салып қойды. Кеш ке таман Досов,
Файзолла мен Әзім бай келіп, түннің бір уағына дейін отырып,

жүктеу 3,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 ... 245