167
«Құстың ұясын бұзба» сияқты тыйым сөздер бір жағынан, халқымыздың жан-жануарлар мен
құстарды қорғауға ерекше мән беріп отырғанын көрсетсе, екінші жағынан, бала тәрбиесін
дұрыс жолға қоюға көмектеседі [7,24].
Шығыс ойшылы Фирдоусидің (940-1020 жж.) «Құмырсқаны баса көрме, оның аузында
бала-шағасына апара жатқан титтей дәні бар, ол да бір кішкентай өмірдің иесі ғой. Осы
құмырсқадан үлгі алыңыз» деген сөздері кез-келген баланы ойландырары анық [8,31].
Қорыта айтсақ, экологиялық тәлім-тәрбие адамгершілік тәрбиенің құрамды бөлігі. Бұл
салада халық педагогикасының озық үлгілерін пайдалану әрбір ұстаз бен тәрбиешінің төл ісі,
азаматтық борышы және парасатты парызы болмақ.
Әдебиеттер тізімі
1. Қалиев С., Молдабеков Ж., Иманбекова Б. Этнопедагогика. Астана: Фолиант.- 2014.
2. Адамбаев Б. Қазақтың шешендік өнері. А. - 1984.
3. Қазақстанның педагогикалық ойлар антологиясы // Құрастырушылар: Қ.Жарықбаев, С.Қалиев. –
Алматы. – 1995.
4. Абай Құнанбаев. Шығармалары. 2 томдық. А. – 1998.
5. Әлімбаев М. Халық ғажап тәлімгер. А. – 1994.
6. Молдағалиев Ж. Шығармалары. А.: Атамұра. – 2008.
7. Ахметов Ш. Қазақ совет балалар әдебиеті. Алматы - 1976.
8. Әлемдік педагогикалық ой-сана. 10 томдық. 1-2 том. – Алматы. - 2009.
9. Есім Ғ. Қазақ философиясының тарихы. Алматы: Қазақ университеті, 2006.
10. Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Алматы: Санат. – 1997. – 464 б.
ӘӨЖ 371.311/1:502.1
ҚОРШАҒАН ОРТА МӘСЕЛЕЛЕРІНЕ ҚАТЫСТЫ ҚОҒАМДАҒЫ ИНДИВИДТІК
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Нұртілеу Аружан, Османова Жамиля, Тұңғыш Айкерім
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті,
Астана қаласы, Қазақстан Республикасы
E-mail: aruzhan.nurtileu@gmail.com, osmanova-zhamilya@mail.ru, aikerimtungish@gmail.com
Ғылыми жетекшісі – Бакешова Ж.У
Аннотация: Современная социо- культурная ситуация предъявляет
новые требования
к образовательному пространству. Реакцией системы образования на нарушение устоев гар-
моничного существования общества стало определением экологизаций и гуманитаризаций,
обусловливающие становление экогуманитарного подхода к отбору, структурированию со-
держания экологического образования. Ориентация образования на современные цели, цен-
ности: экологическая культура, экологическая этика, коэволюция — рассматривается усло-
вием повышения эффективности образования.
Ключевые слова: система образования, экологизация, гуманитаризация, экогумани-
тарный подход, экологическая этика, экопсихология, экопедагогика
Annotation: The modern sociocultural situation makes new demands on the educational
space. The reaction of the education system to the manifestations of the systemic crisis, the
violation of the foundations of the harmonious existence of society in the natural environment, the
identification of such relevant, mutually complementary processes, such as ecologicalization and
humanitarization. Orientation of education on modern goals and values: ecological culture,
ecological imperative,
ecological ethics, coevolution are considered as a condition for increasing the
effectiveness of education.
Key words: system of education, ecologization, humanitarization, ecohumanitarian
approach, ecological ethics, ecopsychology, eco-pedagogy