Сабақтың тақырыбы Траектория және

Кері байланыс

3 минут

Бүгінгі сабақ қандай пәнмен байланысты болды?

Қандай қосымша жаңа сөздермен таныстыңыз?

Сабақтан алған әсеріңіз

Сабаққа бір ұсыныс.

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

9.6.1.10 атом ядросының байланыс энергиясы формуласын есептер шығаруда қолдану;

2. Изотоп туралы мағлұмат аламын

3.Ядролық күштің пайда болу себебін түсіндіре аламын

15 минут

1. 1сұраққа дұрыс жауап бере аламын

2. 2 сұраққа дұрыс жауап бере аламын

3.3 сұраққа дұрыс жауап бере аламын

Оқушылар «Табыс критерийіне» сүйене отырып бір бірін «Бас бармақ» арқылы бағалайды

Жәй сұрақтар: Атом деген не? Атом ядросы деген не? Оның заряды қандай? Атом бөліне ме? Атомның планетарлық моделін ашқан кім?Ол қандай тәжірибе жасады?

Енді оқулықтан атом ядросының құрамы тақырыбын оқып, піспеген макеттеріңді

Ақ парақ, маркер, сызғыш, карандаш

22 минут

1 фм=10^-15 м

2. Атомдар, ядролар және элементар бөлшектр үшін массаның бірлігі ретінде массаның атомдық бірлігі (м.а.б) қолданылады:

1 м.а.б.=1,6605406·10^-27 кг.

Көміртегі-12 изотопы атомының массасының 1/12 бөлігі массаынң атомдық бірлігі ретінде алынады.

3. Атом физикасында энергияның бірлігі ретінде электрон-вольт (эВ) алынады .

Заряды бір элементар зарядқа (е=1,6·10^-19Кл) тең электронның потенциалдар айырымы бір вольт болатын электр өрісінде алатын кинетикалық энергиясы электрон-вольт болады.

1эВ=1,6·10^-19Дж

1кэВ=1,6·10^-16Дж

1МэВ=1,6·10^-13Дж

1ГэВ=1,6·10^-10Дж

1905 ж. А. Эйнштейн:Е₀=mc² (Эйнштейн қатысы)

с≈3·10⁸ м/с –вакуумдағы жарық жылдамдығы.

Ядролық тарту күшінің жұмыс есебінен нуклондардан атом ядросы түзілгенде пайда болатын массалар айырымын массалар ақауы деп атайды.

∆m=(Z·m_p+N·m_n)- Мя

М_я-ядро массасы, m_p-протон массасы m_n-нейтрон массасы,Z- протон саны

N- нейтрон саны ∆m=(Z·М_н+N·m_n)- Ма

М_н-сутегі атомының тыныштық массасы

М_а-зерттейтін атомның тыныштық массасы

Жеке бөлшектр бірігіп ядроны құрағанда, пайда болатын масса ақауы есебінен бөлініп шығатын энергия ядроның байланыс энергиясы деп аталады.

Eб= ∆mc²=(Z·m_p+N·m_n- Мя)·c²==(Z·M_H+N·m_n- Мат)·c²

Eб= ∆m·931,5 МэВ=(Z·m_p+N·m_n- Мя)·931,5МэВ

∆m – ядроның масса ақауы

Ядроны жеке нуклондарға толық ыдыратуға жұмсалатын энергияны байланыс энергиясы деп аталады.

Бір нуклонға келетін байланыс энергиясының шамасын меншікті байланыс энергиясы деп атайды:

А-ядродағы нуклондар саны.

• 
  Атом радиусы ≈10^-10м
  
• 
  Ядро радиусы ≈10^-14-10^-15 м
  

Ядролық күштердің қасиеттері:

1. 
   Ядролық күштер қысқа әрекетті күштер.
   
2. 
   Ядролық күштер зарядтарға тәуелсіз.
   
3. 
   Ядролық күштер қаныққыш күштер.
   

2. Атомдар, ядролар және элементар бөлшектр үшін массаның бірлігі ретінде массаның атомдық бірлігі (м.а.б) қолданылады:

Көміртегі-12 изотопы атомының массасының 1/12 бөлігі массаынң атомдық бірлігі ретінде алынады.

3. Атом физикасында энергияның бірлігі ретінде электрон-вольт (эВ) алынады .

Заряды бір элементар зарядқа (е=1,6·10^-19Кл) тең электронның потенциалдар айырымы бір вольт болатын электр өрісінде алатын кинетикалық энергиясы электрон-вольт болады.1эВ=1,6·10^-19Дж

1кэВ=1,6·10^-16Дж

1МэВ=1,6·10^-13Дж

1ГэВ=1,6·10^-10Дж

1905 ж. А. Эйнштейн:

Е₀=mc²(Эйнштейн қатысы)

с≈3·10⁸ м/с –вакуумдағы жарық жылдамдығы.

Ядролық тарту күшінің жұмыс есебінен нуклондардан атом ядросы түзілгенде пайда болатын массалар айырымын массалар ақауы деп атайды.

 1-топ

1. Ядро қандай бөлшектерден тұратынын білемін

2. Изотоп туралы мағлұмат аламын

3. Ядролық күштің пайда болу себебін түсіндіре аламын

Оқушылар «Табыс критерийлерін» басшылыққа ала отырып, бір бірін «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалайды

Атом дегеніміз не?

Атомның ашылуы жайлы не білесіңдер?

Резерфорд тәжірбиесін түсіндір?

Темір мен мыс атомының құрамын салыстыр?

Атомның планетарлық моделі қандай тәжірибеге негізделген

Атом құрамын білу біз үшін маңызы қаншама