9. Асты сызылған сөздердің қайсысы өзгелерінен басқа қызметте жұмсалып тұр?
А) Жақсы сөз-жарым ырыс В) Ол қазақша жақсы сөйлейді.
С) Оның жақсы іске жаны жолдас
Д) Ол көршілерімен жақсы қарым-қатынас орнатқан.
Е) Ол жақсыкиімдерді таңдап алды.
10. Қай сөйлемде іс-қимылдың мезгілін білдіретін сөз бар.?
А) Марат бұл жерге екі рет келді. В) Ат баспаймын деген жерін екі басады
С) Олар бұл жерге екіде келді. Д) Олар сыныпқа екі-екіден кірді.
Е) Ол алманың екеуін алды.
«Сөйлем мүшелері-2» тақырыбы бойынша
1. Сөйлем мүшесіне талданатын сөзді тап.
А) сондықтан В) меніңше С) әрине Д) керісінше Е) балам
2. Бірыңғай мүшелерді байланыстыратын ыңғайластық жалғаулық шылаулар қайсы?
А) та,не,немесе В) және, мен,әрі С) бен,я,яки Д) мен,бірақ,алайда
Е) ма,ме,ше
3. Бірыңғай мүшелерді байланыстыру үшін қандай жалғаулық шылау қолдану керек?
Ол....биік,....аласа,....қатал,.....жұмсақ мінезді еді.
А) бірақ В) және С) немесе Д) да Е) бірде
4. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді тап.
А) Бұл не деген үлкен қала. В) Ауа райы қандай тамаша?
С) Тыңда,дала,Жамбылды. Д) Бұл өңірде,әсіресе Алатау маңында тарихи
ескерткіш көп.
Е) Бәрекелді,балам,осы бетіңнен тайынба!
5.Берілген сөйлемдерден оңашаланған айқындауышты тап.
А) Ауыр жол ерді сынайды. В) Менің жеңгем—Қалиса
С) Адам баласына адам баласының бәрі—дос .
Д) Бала кезімізде Абайдың көп өлеңін жатқа білетінбіз.
Е) Жазда,демалыс кезінде,балық аулауға барамыз.
6. Қай сөйлемде барлық сөздер сөйлем мүшесіне талданады?
А) Меніңше,осы істегеніміз дұрыс емес. В) Жасеке,жоғары шығыңыз!
С) Бәрекелді,қарағым,өркенің өссін! Д) Дала суық,қараңғы.
Е) Е,бәсе,сенің бүйтпейтініңді біліп едім.
7. Айқындауыш мүше қатысып тұрған сөйлемді тап.
А) Біз,жастар,еңбекте,оқуда алда болуымыз керек.
В) Содан бері бір қыс,екі жаз өтті. С) Айқыз ірілеу бір тасқа келіп,отыра кетті.
Д) Мүйізінен ұстады да,сол қалпы қатты да қалды.
Е) Ұжым тамаша табыстарға жетіп келді.
8. Қыстырма сөз қолданылған жай сөйлемдерді тап.
А) Ойбай,Жақа,ол Жоламанның дүмпуі ғой.
В) Шынында да, халіміз онша мәз емес. С) Жігіттер,ойын арзан,күлкі қымбат.
Д) Толғауы тоқсан қызыл тіл,сайраймын десең,өзің біл.
Е) Қарағым,дұғагөйім,қамқор анам!
9. Жалпылауыш сөздердің анықтамасы қайсы?
А) Бірыңғай мүшелерден бөлініп айтылады,жеке сөйлем мүшесі болады.
В) Бірыңғай мүшелердің мағынасын нақтылап тұрады.
С) Сөйлем мүшесіне талданбайтын сөйлем.
Д) Бірыңғай мүшелерден тыс жүретін сөздер
Е) Бірыңғай мүшелермен қызметтес болып,оған жинақтау мағынасын қосатын сөздер.
10. Кею мағынасында қолданылған одағайды тап.
А) Па,жігіт-ақ екен! В) Әй,көзіңе қара! С) А,мен кешіккен екенмін ғой.
Д) Япырай,-деп ойлады ақырында. Е) Құр-құр...-десті қора ішінен екі дауыс.
«Төл сөз.Автор сөзі.Төлеу сөз» тақырыптары бойынша.
1. Төл сөзді сөйлемді тап.
А) Сен дегенде сөз барма? В) Әй дер әже,қой дер қожа жоқ.
С) Балалардың соңғы ермегі—«Ақсүйек», «Соқыртеке».
Д) «Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл»,-дейді.
Е) Саутты болу дегеніміз-дұрыс жазып,дұрыс сөйлеу.
2. Төл сөзді сөйлемді тап.
А) Туған жер—алтын бесік.
В) –Білмеске сөзің қор боп кетер,-деген М.Дулатұлы.
С) Бала жігіт бұйрықты екі етпейді Д) Бұл-ойланатын нерсе. Е) Әркім-әуелі өз аулының баласы.
3. Төлеу сөзді тап.
А) Бүгін жылқышыларға да бірдеме болған сияқты. В) Жұман отыратын жерге бір әулие келіпті.
С) Үйге кіре бере қара саба жарылып кетті. Д) «Білмегенді біле бер»,-дейді Шәкәрім.
Е) Әжем үйге кіріп,малдың өрістен қайтқанын айтты.
4.Айжан: «Менің үйім алыс еді,ертерек қайтайын»,-деді.Қай жауап толымды және дұрыс?
А) Айжан өзінің үйінің алыс екенін айтты.
В) Айжан өзінің үйінің алыс екенін және ертерек қайту керекекенін айтты.
С) Айжан ертерек қайту керектігін айтты. Д) Үйіне қайту керектігін Айжан айтты.
Е) Айжан айтты үйге қайтамын деп.
5.Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді тап.
А) Ол: «Арман қалыңыз қалай»?-деді. В) Ол, «Арман, қалыңыз қалай?-деді.
С) Ол: «Арман, қалыңыз қалай?»-деді. Д) Ол: «Арман қалыңыз қалай?»-деді.
Е) Ол: «--Арман, қалыңыз, қалай?»-деді.
6. Сұрау есімдігі қатысқан төл сөз төлеу сөзде қандай өзгіріске түседі?
А) Төлеу сөзде сұрау есімдігі түсіп қалады.
В) Сөйлем мазмұнына қарай басқа сөз табына ауысады.
С) –ма,-ме шылауға айналады. Д) сұраулық шылауға айналады.
Е) Сұрау есімдігі сол күйінде сақталады.
7. Төл сөздің тыныс белгілері қай қатарда дұрыс қойылмаған?
А) –Неге қорқады?—дейсіз ғой. В) –Көкпардан қалайша болады?—дейсіз ғой.
С) –Жұрт қалай таратады екен,--деді. Д) –Соғымның сирағы кесіле ме?-деді,анау екеуі.
Е) –Қап,әттеген-ай!-деді анау екеуінің біреуі.
8.Төлеу сөздің баяндауышы етістің бұйрық райынанболса,төлеу сөзде қандай өзгеріске ұшырайды?
А) тұйық етістікке айналып,оған барыс,табыс септік жалғауы,немесе туралы жөнінде,жайында шылыулары мен «керек» сөзінің бірі қосылып айтылады.
В) Өзгеріске түспейді. С) Есім сөздерге айналады. Д) Есімше жұрнағы жалғанады.
Е) жедел өткен шақ жұрнағы жалғанады.
9.Төл сөздің баяндауышы етістіктің ашық райынан болған жағдайда төлеу сөзде бұл сөз қалай өзгереді?
А) Тұйық етістікке айналады В) сол қалпында қала береді.
С) сол қалпында қалып,одан кейін туралы шылауы жазылады.
Д) Есімшеге айналып,оған –дық,-дік жұрнағы тәуелдік жалғауы және табыс септігі жалғанады да,толықтауыш болады.
Е) «екенін» деген көмекші етістік жалғасады.
10. Төл сөзде «мен» деп берілген сөз төлеу сөзде қандай өзгеріске түседі?
А) маған В) мені С) өзінің Д) оның Е) оған.
Қазақ тіл білімі
|
В
|
Е
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
А
|
А
|
С
|
Қазақ тіл біліміне шет тілдерден енген термин сөздер
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
С
|
С
|
С
|
В
|
Д
|
Дыбыс және әріп
|
Е
|
А
|
Д
|
С
|
А
|
Е
|
В
|
Д
|
С
|
А
|
Дауысты дыбыс
|
Д
|
А
|
Д
|
А
|
Е
|
А
|
А
|
Е
|
Е
|
А
|
Дауысты дыбыстардың емлесі
|
Д
|
А
|
Е
|
В
|
А
|
Е
|
С
|
А
|
А
|
С
|
Дауыссыз дыбыс
|
В
|
А
|
Е
|
Д
|
А
|
Е
|
С
|
А
|
В
|
Д
|
Дауыссыз дыбыстардың емлесі.
|
В
|
А
|
В
|
Е
|
А
|
А
|
Е
|
Д
|
В
|
С
|
Буын.тасымал,екпін
|
В
|
В
|
В
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
В
|
Е
|
Үндестік заңы,ілгерінді ықпал.
|
В
|
В
|
С
|
Е
|
С
|
С
|
С
|
Д
|
С
|
А
|
Кейінді ықпал,орфог,орфоэпия
|
В
|
Д
|
В
|
А
|
С
|
Д
|
Е
|
В
|
Е
|
В
|
Көнерген,жаңа,диалект
|
Е
|
А
|
Е
|
В
|
А
|
С
|
В
|
С
|
Д
|
Д
|
Термин,кірме,кәсіби
|
С
|
А
|
Е
|
Е
|
С
|
Е
|
В
|
д
|
Е
|
А
|
Табу,эвфемизм,дисфемизм
|
С
|
В
|
Д
|
Е
|
С
|
А
|
С
|
А
|
С
|
В
|
Тұрақты тіркес
|
Д
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
Д
|
А
|
В
|
Е
|
Е
|
Мақал-мәтел,нақыл сөз
|
Е
|
С
|
Е
|
Е
|
Д
|
Е
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
Туражәне ауыспалы мағ
|
А
|
В
|
В
|
В
|
Д
|
Е
|
С
|
Е
|
Д
|
Д
|
Омоним,антоним
|
Е
|
С
|
С
|
Е
|
Е
|
Е
|
Е
|
Е
|
В
|
Е
|
синоним
|
Е
|
С
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
А
|
С
|
Сөз құрамы
|
А
|
В
|
Д
|
С
|
Е
|
С
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
қосымша
|
А
|
Е
|
В
|
Д
|
С
|
Д
|
А
|
С
|
С
|
В
|
Зат есім
|
Д
|
С
|
Е
|
Д
|
Д
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
Сын есім
|
В
|
Е
|
А
|
Е
|
В
|
С
|
В
|
Д
|
Д
|
В
|
Сан есім
|
Е
|
Д
|
Д
|
Е
|
С
|
Д
|
Е
|
Д
|
А
|
Е
|
Есімдік
|
Д
|
А
|
Д
|
В
|
Д
|
С
|
С
|
С
|
В
|
Д
|
Етістіктің түрлері
|
А
|
В
|
С
|
В
|
Д
|
С
|
С
|
Д
|
С
|
Е
|
Есімше.көсемше
|
С
|
В
|
А
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
В
|
С
|
В
|
Етістіктің шақтары
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
С
|
Е
|
В
|
А
|
А
|
Етістіктің райлары
|
А
|
С
|
Е
|
С
|
Д
|
В
|
В
|
А
|
Д
|
Д
|
Етіс.Тұйық етістік
|
А
|
В
|
Д
|
Д
|
С
|
С
|
Д
|
А
|
В
|
С
|
Үстеу
|
А
|
Д
|
А
|
С
|
С
|
Е
|
Е
|
С
|
А
|
В
|
Еліктеу.Одағай.
|
А
|
Е
|
В
|
С
|
В
|
Е
|
С
|
Д
|
В
|
Е
|
Шылау
|
В
|
В
|
С
|
А
|
С
|
В
|
Е
|
В
|
В
|
С
|
Сөздердің байланысу тәсілдері.
|
Д
|
Д
|
А
|
В
|
С
|
С
|
С
|
А
|
В
|
Е
|
Сөз тіркесі
|
Д
|
В
|
Е
|
А
|
С
|
Д
|
Е
|
Д
|
Д
|
Д
|
Сөйлемнің айтылу мақ. т
|
Е
|
Д
|
А
|
А
|
С
|
А
|
В
|
А
|
Д
|
С
|
Жай сөйлемнің түрлері
|
Д
|
А
|
Е
|
А
|
С
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
Сөйлем мүшелері-1
|
Е
|
В
|
С
|
Д
|
В
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
С
|
Сөйлем мүшелері-2
|
Е
|
В
|
Е
|
С
|
Е
|
Д
|
А
|
В
|
Е
|
С
|
Төл сөз.Автор сөз ?
|
Д
|
В
|
Е
|
В
|
С
|
Е
|
С
|
А
|
Д
|
С
|
Пәні: қазақ тілі
Сыныбы: 7-сынып
Сабақтың тақырыбы : Тіл ұстарту
Сабақтың мақсаты :
а) Оқшылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал ету. Ойлау шеберлігін сөйлеу мәдениетін арттыру;
ә) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққа баспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу;
б) Оқушылардың білімін бақылау арқылы дұрыс жаза білуге үйрету.
Достарыңызбен бөлісу: | 
