Сабақтың тақырыбы: Техника қауіпсіздігі және жұмыс орнын ұйымдастыру



жүктеу 2,47 Mb.
бет4/10
Дата22.05.2018
өлшемі2,47 Mb.
#16011
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Сызықтық массив(1 өлшемді).

Массив типi - күрделi тип. Ол бiр типтi шамалардың бiр ғана ат берiлiп, реттелген тiзбегi. Массивтi бiр қалыпты анықталатын (регулярлық) тип деп те атайды. Массив екi жолмен сипатталуы мүмкiн. Бiрiншiсiнде программаға енгiзiлетiн типтер бөлiмiнде массив <тип атауы> арқылы сипатталады. Сипаттау үлгiсi:

type<тип атауы>=array [T1] of T2;

var<массив атауы>:<тип атауы>;

Мұндағы: array [T1] of T2 - массивтi анықтау; T2 - массив элементтерiнiң типi (оны негiздiк тип деп те атайды); Т1 - индекстiң типi (ол INTEGER, REAL типтерiнен басқа кез келген жай тип болуы мүмкiн. Әдетте ол үшiн аралық тип алынады);

тип атауы - типтi (массивтi) анықтайтын кез келген белгiлеме(айнымалы);

массив атауы - типi тип атауынан тұратын айнымалы;

TYPE (тип), ARRAY (массив), OF - қызметшi сөздер. Бiр өлшемдi (сызықтық) массивтердi сипаттау :

type m1= array [1..10] of real;

m2= array [1..20] of integer;

m3= array [0..25] of char;

var a, b : m1; c : m2; r : m3;

Мұндағы 1..10, 1..20,0..25 - аралық (шектеулi) типтер;

a, b, c, r - типтерi TYPE бөлiмiнде анықталған массивтердiң атаулары (a, b айнымалыларының типi - m1; m1 - REAL типтi 10 элементтен тұратын массив; индекстер - 1..10 шектеулi типiне жататын бүтiн сандар, т.с.с ).

Программаға TYPE бөлiмiн енгiзбей, массивтi VAR бөлiмiнде сипаттау да мүмкiн. Мысалы, a, b массивтерiн мынадай түрде сипаттауға болады:var a, b : array [1..10] of real;

Бірақ күрделi типтердi TYPE бөлiмiнде анықтау программаны оқуды көп жеңiлдетедi және ол программалаудың жақсы тәсiлi.




  1. Компьютермен жұмыс

Бақылау сұрақтары.

  1. Массив деген не және оны қандай мақсатта қолданады?

  2. Бiр өлшемдi массив элементтерiнiң енгiзiлуi қалай орындалады?

Қорытынды. Үйге тапсырма: 12 тапсырма. «Жиымдар. Бір өлшемді жиымдармен жұмыс.» оқу



САБАҚ ЖОСПАРЫ

«Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

3, 12 қараша 2014 жыл

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Массивтер туралы түсінік, массивтерді өңдейтін стандартты алгоритмдер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды массив типті берілгендерді өңдеу әдістерімен таныстырып программа құрып үйрету..

Дамытушылық: Оқушыларға бір өлшемді жиымға программа құруғажәне

жиымдармен жұмыс жасауға дағдыландыру, жиымның

жазылу форматын үйрету.

Тәрбиелелігі: Оқушыларды шапшаңдыққа, ақпараттық мәдениетке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың барысы:


  1. Ұйымдастыру кезеңі.

  2. Жаңа сабақ

  3. Компьютермен жұмыс

  4. Қорытынды.

Жаңа сабақты түсіндіру



Жоспары:

  1. Массивті жариялау.

  2. Сызықтық массив. Массивті элементтерін еңгізу және шығару.


Массив.

ЭЕМ арқылы шешiлетiн көптеген мәселелер математикалық мағынасы бойынша бiрiктiрiлген немесе мағынасы бiрдей деректердiң жиынын құрайтын көлемдi ақпаратты өңдеуден тұрады. Кеңiстiктегi нүктенi анықтайтын координаттар, сызықтық теңдеулер жүйесiн анықтайтын коэффициенттер матрицасы, функцияның кез келген нүктедегi мәндерi, көпмүшелiктiң коэффициенттерi - осындай бiртұтас деректер жиынын құрайды. Алгоритмде оларды бiр немесе екi индекстi айнымалылар арқылы белгiлеу есептеулердi жеңiлдетедi.



Жоғары математикада бiр және екi индекстi айнымалы шамалар тiзбегiн вектор және матрица деп анықтайды, ал программалауда оларды индексiнiң санына байланысты бiр немесе екi өлшемдi массив деп айтады. Бiздiң мақсатымыз - программада ыңғайына қарай индекстi айнымалылар қолдану, сондықтан алгоритм құру барысында мұндай шамаларды массив деп атайық.

Массив дегенiмiз индексi бүтiн сан арқылы белгiленген индекстi айнымалылардың тiзбегi, мысалы n элементтен тұратын А бiр өлшемдi массивiнiң элементтерi а1, а2, . . ., аn арқылы анықталады, мұндай массивтi қысқаша , A(n) немесе түрiнде жазуға болады.

Массив ЭЕМ жадының әрбiр элементiне сәйкес ұяшықтардың тiзбегi орналасқан бiр облысын анықтайды. Мысалы, n=7 болғанда жоғарыдағы массив



a1 a2 a3 a4 a5a6 a7

A
облысын бередi. Массивтi қолданған программада алдын ала арнайы оператор арқылы ЭЕМ жадынан массивке облыс (ұяшықтар) дайындап қою керек. Массивтiң әрбiр элементiмен қатынас оның индексi арқылы орнатылады, мысалы а2 А массивiнiң 2-шi элементi, аi- i-шi элементi.

Массивке тағы бір анықтама беруге болады: Айнымалы шамалардың бiр ғана атпен аталған реттелген тiзбегi массивдеп аталады, ал тiзбектiң айнымалылары массив элементтерi деп аталады.

Массивпен жұмыс iстеу үшiн оның әр элементiнiң мәнi белгiлi болуы тиiс. Оның жалпы түрi :VAR бөлiмiнде осылай сипатталады. Массив аты ARRAY [n,m] of type.

Массивтi сипаттауға ARRAY of сөздерi қолданылады. Массивте әр элементің нөмiрiн элементтiң индексi деп атаймыз. Индекстердiң саны - массивтiң өлшемi. Индекстiң мүмкiн мәндерi оның диапозоны деп аталады. Диапозон мен өлшемi массивтiң формасы деп саналады.

Мысалы: A: ARRAY [1..10] OF INTEGER;

Массивтi TYPE бөлiмiнде алдын ала белгiлеп алуға болады.

CONST N=10;

TYPE T= ARRAY [1..N] OF WORD;

VAR A:T;

A[1]=15; A[10]=100;

Массивтіенгізужәнебаспағашығарупрограммасы:

PROGRAM mas;

CONST N=20;

I: INTEGER;

A: ARRAY [1.. N] OF REAL;

BEGIN


FOR I:=1 TO N DO

READLN (A[I]);

FOR I:=1 TO N DO

WRITE (‘ ‘,A[I]:5:1);END.



Сызықтық массив(1 өлшемді).

Массив типi - күрделi тип. Ол бiр типтi шамалардың бiр ғана ат берiлiп, реттелген тiзбегi. Массивтi бiр қалыпты анықталатын (регулярлық) тип деп те атайды. Массив екi жолмен сипатталуы мүмкiн. Бiрiншiсiнде программаға енгiзiлетiн типтер бөлiмiнде массив <тип атауы> арқылы сипатталады. Сипаттау үлгiсi:

type<тип атауы>=array [T1] of T2;

var<массив атауы>:<тип атауы>;

Мұндағы: array [T1] of T2 - массивтi анықтау; T2 - массив элементтерiнiң типi (оны негiздiк тип деп те атайды); Т1 - индекстiң типi (ол INTEGER, REAL типтерiнен басқа кез келген жай тип болуы мүмкiн. Әдетте ол үшiн аралық тип алынады);

тип атауы - типтi (массивтi) анықтайтын кез келген белгiлеме(айнымалы);

массив атауы - типi тип атауынан тұратын айнымалы;

TYPE (тип), ARRAY (массив), OF - қызметшi сөздер. Бiр өлшемдi (сызықтық) массивтердi сипаттау :

type m1= array [1..10] of real;

m2= array [1..20] of integer;

m3= array [0..25] of char;

var a, b : m1; c : m2; r : m3;

Мұндағы 1..10, 1..20,0..25 - аралық (шектеулi) типтер;

a, b, c, r - типтерi TYPE бөлiмiнде анықталған массивтердiң атаулары (a, b айнымалыларының типi - m1; m1 - REAL типтi 10 элементтен тұратын массив; индекстер - 1..10 шектеулi типiне жататын бүтiн сандар, т.с.с ).

Программаға TYPE бөлiмiн енгiзбей, массивтi VAR бөлiмiнде сипаттау да мүмкiн. Мысалы, a, b массивтерiн мынадай түрде сипаттауға болады:var a, b : array [1..10] of real;

Бірақ күрделi типтердi TYPE бөлiмiнде анықтау программаны оқуды көп жеңiлдетедi және ол программалаудың жақсы тәсiлi.




  1. Компьютермен жұмыс

Бақылау сұрақтары.

  1. Массив деген не және оны қандай мақсатта қолданады?

  2. Бiр өлшемдi массив элементтерiнiң енгiзiлуi қалай орындалады?

Қорытынды. Үйге тапсырма: 12 тапсырма. «Жиымдар. Бір өлшемді жиымдармен жұмыс.» оқу




САБАҚ ЖОСПАРЫ

«Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

Күні: 17, 19 қараша 2014 жыл

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Массивтер туралы түсінік, массивтерді өңдейтін стандартты алгоритмдер.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды массив типті берілгендерді өңдеу әдістерімен таныстырып программа құрып үйрету..

Дамытушылық: Оқушыларға бір өлшемді жиымға программа құруғажәне

жиымдармен жұмыс жасауға дағдыландыру, жиымның

жазылу форматын үйрету.


жүктеу 2,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау