ІІ топ оқушыларына
Есеп №1
Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)184464,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 164486,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек.
Шешуі:
Ққай = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай =184464,5 /164486,5 *100=112 теңге
Қс = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 164486,5 /184464,5 *100= 89,1 теңге
Есеп №2
Кесте мәліметтері негізінде айналым құралдарының айналымдылығына талдау жасаңдар
Кесте – берілген мәліметтер
Көрсеткіштер
|
Өткен жыл
|
Есептік жыл
|
Өзгеруі (+,-)
|
Өнім өткізуден түскен табыс, теңге
|
38 000
|
49 000
|
|
Талдау кезеңдегі күндер саны, күн
|
360
|
360
|
|
Айналым қаражатының орташа қалдығы, теңге
|
2125
|
2305
|
|
Бір айналымның ұзақтығы, күн
|
|
|
|
Айналым қаражатының айналымдылығы, айналым
|
|
|
|
Айналымдағы қаражаттың жүктеу коэффициенті, тиын
|
|
|
|
Екі фактордың әсерін анықтаңдар:
1) өнім өткізуден түскен табыстың өзгеруін
2) айналым қаражатының жылдамдылығының өзгеруіне айналым қаражатының орташа қалдығын.
Шешуі:
Көрсеткіштер
|
Өткен жыл
|
Есептік жыл
|
Өзгеруі (+,-)
|
Өнім өткізуден түскен табыс, теңге
|
38 000
|
49 000
|
11 000
|
Талдау кезеңдегі күндер саны, күн
|
360
|
360
|
-
|
Айналым қаражатының орташа қалдығы, теңге
|
2125
|
2305
|
+180
|
Бір айналымның ұзақтығы, күн
|
20,13
|
16,94
|
-3,19
|
Айналым қаражатының айналымдылығы, айналым
|
17,9
|
21,25
|
3,35
|
Айналымдағы қаражаттың жүктеу коэффициенті, тиын
|
0,055
|
0,047
|
-0,008
|
Айналым қаражатының айналымдылығы = Өнім өткізуден түскен табыс/ Айналым қаражатының орташа қалдығы
Ақ=Өт/Ақ орт
Ақ (өткен жыл) = 38 000/2125 = 17,88 айналым;
Ақ (есептік жыл) = 49 000/2305 = 21,25 айналым
Бір айналымның ұзақтығы= Талдау кезеңдегі күндер саны, күн/ айналым қаражатының айналымдылығы
Аұ(өткен жыл) = 360/17,88 = 20,13 күндер;
Аұ (есептік жыл) = 360/21,25 = 16,94 (күндер)
3)Айналымдағы қаражаттың жүктеу коэффициенті = Айналым қаражатының орташа
қалдығы/ Өнім өткізуден түскен табыс
Ақ коэф (өткен жыл) = 2125/38 000 = 0,055;
Ақ коэф (есептік жыл ) = 2305/49 000 = 0,083
Есеп №3
Пайдалылық көрсеткіштеріне талдау жасау . Қор рентабельділігінің есеп айырысу рентабельділігінің өзгеруіне әсерін , факторлардың өзгерісі арқылы есептеп шығару .
№
|
Көрсеткіштер
|
Болжам
|
Нақты
|
1
|
Баланстық пайда
|
8220
|
8640
|
2
|
Айналым қорлардың орташа калдығы
|
6910
|
7480
|
3
|
Негізгі құралдардың орташа жылдық құны
|
31300
|
33080
|
4
|
Сатудан түскен түсім
|
42960
|
43410
|
Есептеулер бойынша қорытындылар жасау .
Шешуі:
1.Негізгі құралдары мен айналым қорларының пайдалылық және рентабельділік көрсеткіштерінің есептелуі :
№
|
Көрсеткіштер
|
Есептеу формуласы
|
Болжам
|
Нақты
|
Ауытқу(+,-)
|
1
|
Баланстық пайда (БП),мың теңге
|
х
|
8220
|
8640
|
+420
|
2
|
Айналым қорларының орташа қалдығы (АҚ),мың теңге
|
х
|
6910
|
7480
|
+570
|
3
|
Негізгі құралдардың орта жылдық құны (НҚ),мың теңге
|
х
|
31300
|
33080
|
+1780
|
4
|
Сатудан түскен түсім (ТТ),мың теңге
|
х
|
42960
|
43410
|
+450
|
5
|
Тауарлардың өткізілу рентабельділігінің коэффициенті (Кр)
|
стр.1
стр.4
|
0,191
|
0,199
|
0,008
|
6
|
Негізгі құралдардың қор қайтарымдылығы (ҚҚ)
|
стр.4
стр.3
|
1,372
|
1,312
|
-0,06
|
7
|
Негізгі құралдардың қор сыйымдылығы (Қс)
|
стр.3
стр.4
|
0,728
|
0,762
|
+0,0034
|
8
|
Айналым қорларының пайдалану коэффициенті (КАЙН)
|
стр.2
стр.4
|
0,160
|
0,172
|
0,012
|
9
|
Қор рентабельділігі (ҚР),%
|
стр.1 *100%
стр.3
|
26,26
|
26,11
|
-0,15
|
10
|
Есепті рентабельдік (ЕР),%
|
стр.5
стр.7+стр.8 *100%
|
21,50
|
21,30
|
-0,2
|
2.Қор рентабельділігінің өзгеруіне факторлардың әсер етуі:
Қор рентабельділігінің өзгеруіне екі фактор әсер етеді: баланстық пайда (БП)және негізгі құралдардың орта жылдық құны (НҚ)
 *100%
а)қор рентабельділігінің базистік мәні:
б) баланстық пайданың (БП) әсерінен қор рентабельділігінің өзгеруі:
яғни,қор рентабельділігінің өзгеруіне баланстық пайданың әсері :
КРБП-КРо=27,603 % – 26,261%=1,342%
в)негізгі құралдардың орта жылдық құнының (НҚ)әсерінен қор рентабельділігінің өзгеруі:
яғни қор рентабельділігінің өзгеруіне негізгі құралдардың орта жылдық құнының (НҚ)әсері:
КРНК-КРБП = 26,118% – 27,603%= -1,485%
Сонымен,қор рентабельділігінің аз ғана (яғни 0,001%) төмендеуі мына себептерге байланысты болып отыр: негізгі құралдардың орта жылдық құнының (НҚ) 1,485 % теріс әсері және баланстық пайданың 1,342% оң ықпалы нәтижесінен туындап отыр.
3.Есептік рентабелділіктің өзгеруіне факторлардың әсерін мына формула арқылы есептелінеді :
VІ . Екі топ оқушылары, екі топ бір біріне өздері дайындаған сөз жұмбақтарын
қояды. (5-10 мин)
VІІ . Ойынның қорытындысы (1-2 мин)
Осымен ойынымызды аяқтап, ұпайларын есептеп, жеңімпаз топты анықтаймыз.
VІІІ. Тақырыпты бекіту. (4-5 мин)
Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)171243,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 161146,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек.
1.Ққай = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай = 171243,5/161146,5*100=106 теңге
2. Қс = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 161146,5/171243,5*100= 94 теңге
ІХ . Оқушыларды бағалау (2 мин)
Екі топ оқушылары екі топ бір біріне баға қояды.
Х. Үйге тапсырма беру. (1-2 мин)
1. Есептер жинағынан №51,52,53,54 есептерді шығару
2. С. Егемдергенова «Экономикалық талдау» Алматы, Экономика 2009 жыл
( 37-110 беттер )
Көпсалалы «Ұлағат Қызылорда»колледжі
Бекітемін
Директордың оқу ісі
жөніндегі орынбасары
............. Рахымжан А.Б.
«........».................2016ж
АШЫҚ САБАҚ
Тақырыбы: «Өндірістің техникалық-ұйымдастырушылық деңгейін талдау. Еңбек өнімділігін, материал қажетсінуін, қор қайтарымын талдау, өнім, жұмыс, қызмет көлемі мен құрылымын талдау, өнім шығындарын және өзіндік құнын талдау.»
Пәні : Оқу тәжірибе «Экономикалық талдау және қаржы есебін талдау»
Оқу тәжірибесінің оқытушысы: Сугурова З.А
Қаралды
Пән бірлестігінде
............. Абдимомынова М.Ш
«.........»................2016ж
Қызылорда 2016ж
Достарыңызбен бөлісу: |
