Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі

                   Инновациялық Еуразия Университеті

Тақырыбы: Жұмыс уақыты және оның түрлері.

Орындаған: Нигматова Р.Н.

Топ: Қ-201

           Дайындық-қорытынды жұмысы уақытының кезеңдері, еңбек 

технологиясында, еңбекті ұйымдастыруда; еңбекті қорғау және еңбек 

қауіпсіздігі қағидаларында көзделген үзілістер; жұмыскер өзінің уақытына 

еркін иелік ете алмайтын жұмыс орнында болу немесе жұмысты күту уақыты; 

мереке және демалыс күндеріндегі кезекшіліктер; үйдегі кезекшілік, сондай-ақ 

еңбек, ұжымдық шарттарға, жұмыс берушінің актілеріне немесе Қазақстан 

Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес басқа да кезеңдер 

жұмыс уақытына жатады.

Жұмыс уақыты ?

толық емес

Жұмыс уақыты

ұзақтығы қалыпты

ұзақтығы қысқартылған 

Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы

Жұмыс уақытының қалыпты 

ұзақтығы аптасына 40 сағаттан 

аспауға тиіс.

Еңбек шартында жұмыс 

уақытының қалыпты ұзақтығы 

үшін төленетіндей төлемақымен 

ұзақтығы азырақ жұмыс уақыты 

көзделуі мүмкін.

 Жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы

Он сегіз жасқа толмаған 

жұмыскерлер үшін:

      1) он төрт жастан он алты жасқа 

дейінгі жұмыскерлер үшін – 

аптасына 24 сағаттан аспайтын;

      2) он алты жастан он сегіз жасқа 

дейінгі жұмыскерлер үшін – 

аптасына 36 сағаттан аспайтын 

жұмыс уақытының қысқартылған 

ұзақтығы белгіленеді.

Ауыр жұмыстарда, еңбек 

жағдайлары зиянды және қауіпті 

жұмыстарда істейтін жұмыскерлер 

үшін өндірістердің, цехтардың, 

кәсіптер мен лауазымдардың 

тізіміне, ауыр жұмыстардың, еңбек 

жағдайлары зиянды және қауіпті 

жұмыстардың тізбесіне сәйкес 

аптасына 36 сағаттан аспайтын 

жұмыс уақытының қысқартылған 

ұзақтығы белгіленеді.

       Бірінші және екінші топтардағы 

мүгедек жұмыскерлерге аптасына 36 

сағаттан аспайтын жұмыс уақытының 

қысқартылған ұзақтығы белгіленеді.

      Бірінші және екінші топтардағы мүгедек 

жұмыскерлердің күнделікті жұмысының 

ұзақтығы жеті сағаттан аспайды.

                                          Жұмыс уақыты режимі

•

       Жұмыскерлер үшін екі демалыс күні бар бес күндік жұмыс 

аптасы белгіленеді. Бес күндік жұмыс аптасы кезінде күнделікті 

жұмыстың (ауысымның) ұзақтығы жұмыстың ерекшелігі ескеріле 

және жұмыс аптасының белгіленген ұзақтығы сақтала отырып, 

жұмыс берушінің актісінде айқындалады.

•

       Өндірістердің сипаты мен жұмыс жағдайлары бойынша бес 

күндік жұмыс аптасын енгізу орынсыз болатын ұйымдарда бір 

демалыс күні бар алты күндік жұмыс аптасы белгіленеді.

•

      Жұмыс беруші еңбек және ұжымдық шарттардың талаптарына 

немесе жұмыс берушінің актісіне сәйкес бес күндік немесе алты күндік 

жұмыс аптасын белгілейді.

•

       Өнер және мәдени демалыс кәсіптік ұйымдарының 

шығармашылық жұмыскерлері, бұқаралық ақпарат құралдарының 

жұмыскерлері, спортшылар, жаттықтырушылар үшін Қазақстан 

Республикасының еңбек заңнамасына, жұмыс берушінің актілеріне, 

ұжымдық немесе еңбек шарттарына сәйкес күнделікті жұмыстың 

(жұмыс ауысымының) өзгеше ұзақтығы белгіленуі мүмкін.

     

  Жұмыскерді қатарынан 

екі жұмыс ауысымы бойы 

жұмысқа тартуға тыйым 

салынады.

Ауысымдық жұмыс

Ауысымдық жұмыс 

кезінде жұмыс 

ауысымының ұзақтығы, 

бір жұмыс ауысымынан 

екіншісіне өту ауысым 

кестелерімен 

белгіленеді.

Жұмыс беруші ауысым 

кестелерін осы кестелер 

қолданысқа енгізілгенге 

дейін кемінде күнтізбелік 

он күн бұрын 

жұмыскерлердің 

назарына жеткізеді.

    Өндірістік 

процестің ұзақтығы 

күнделікті жұмыстың 

жол берілетін 

ұзақтығынан асатын 

жағдайларда 

ауысымдық жұмыс 

белгіленуі мүмкін.

     

      Жұмыскерлердің әлеуметтік-тұрмыстық және өзге де жеке 

қажеттіліктерін өндіріс мүдделерімен үйлестіру мақсатында жұмыскерлер 

үшін икемді жұмыс уақыты режимі белгіленуі мүмкін

.

                        

      Икемді жұмыс уақыты кезіндегі есептік кезең алты айдан аспайды.

      Икемді жұмыс уақыты режиміндегі күнделікті жұмыстың және апта 

сайынғы жұмыс уақытының ұзақтығы күнделікті және апта сайынғы 

жұмыс уақыты ұзақтығының нормасынан көп немесе аз болуы мүмкін.

  

  Икемді жұмыс уақыты

                                 Түнгі уақыттағы жұмыс

   Сағат 22-ден 6-ға дейінгі уақыт түнгі уақыт болып есептеледі.

     

              Түнгі уақыттағы жұмысқа:

      он сегіз жасқа толмаған 

жұмыскерлер;

      жұмыс берушіге жүктілігі туралы 

анықтаманы ұсынған жүкті әйелдер 

жіберілмейді.

  Жұмыс беруші:

      жеті жасқа дейінгі балалары бар 

әйелдерді және жеті жасқа дейінгі 

балаларды анасыз тәрбиелеп отырған 

басқа да адамдарды;

      он алты жасқа дейінгі мүгедек 

балаларды тәрбиелеп отырған 

жұмыскерлерді жазбаша келісімінсіз 

түнгі уақыттағы жұмысқа тартуға 

құқылы емес.

Үстеме жұмыс

      елдің қорғанысы үшін, сондай-ақ 

төтенше жағдайларды, дүлей зілзаланы 

немесе өндірістік аварияны болдырмау не 

олардың зардаптарын дереу жою үшін 

қажетті жұмыстарды жүргізу кезінде

   сумен жабдықтаудың, газбен 

жабдықтаудың, жылумен жабдықтаудың, 

энергиямен жабдықтаудың және тіршілікті 

қамтамасыз етудің басқа да жүйелерінің 

қалыпты жұмыс істеуін бұзатын өзге де мән-

жайларды жою үшін;

   егер жұмыста үзіліс жасауға болмаса, 

ауыстыратын жұмыскер келмей қалғанда, 

басқа жұмыскермен ауыстыру шараларын 

дереу қолдана отырып, жұмысты жалғастыру 

үшін;

    денсаулықтан айырылу немесе өлім 

қаупі төнген азаматтарға шұғыл және кезек 

күттірмейтін жәрдем көрсету үшін үстеме 

жұмыстарға жол беріледі.

o

       жұмыс берушіге 

жүктілігі туралы 

анықтаманы ұсынған жүкті 

әйелдер

o      он сегіз жасқа 

толмағандар

o      мүгедектерге жол 

берілмейді