inside – ішінде: inside the house – үй ішінде outside

 

along – бойы: along the road – жол бойы

 

to

 

through – арқылы:

 

into – ішіне:

 

around – айнала, маңайында:

 

between – арасында:

 

from

 

up – жоғары: up the river – өзен бойымен жоғары

 

over – жоғары, үстінде: over the fireplace – камин үстінде

 

3. Байланыс және себеп предлогтары (with, without, against, for, because of, in view of):

 with
with each other – бір-бірімен
to buy with money – ақшаға сатып алу

 without

 against – қарсы:

 for

 

because of

 

in view of 

1. 
   Lucy is arriving ____ February the 13th ____ 8 o'clock ____ the morning.
   
2. 
   The weather is often terrible in London _____ January.
   
3. 
   It’s better to get a taxi if you are out alone _____ night.
   
4. 
   She got married _____ September.
   
5. 
   They usually go to the south of France _____ the summer.
   
6. 
   Columbus sailed to the Americas _____ the 16^th century.
   
7. 
   The Beatles were popular _____ the 1960s.
   
8. 
   I graduated from university _____ 2001.
   
9. 
   His birthday is _____ June.
   
10. 
    I usually go to my parents’ house _____ Christmas.
    
11. 
    We eat turkey together _____ Christmas Day.
    

1.The wine is ______ the bottle.

2.Pass me the dictionary, it's ______ the bookshelf.

3.Jennifer is ______ work.

4.Berlin is ______ Germany.

5.You have something ______ your face.

6.Turn left ______ the traffic lights.

7.She was listening to classical music ______ the radio.

8.He has a house ______ the river.

9.The answer is ______ the bottom of the page.

10.Julie will be ______ the plane now.

11.There are a lot of magnets ______ the fridge.

12.She lives ______ London.

13.John is ______ a taxi. He's coming.

14.I'll meet you ______ the airport.

15.She stood ______ the window and looked out.

16.The cat is ______ the house somewhere.

17.Why you calling so late? I’m already ______ bed.

18.I waited for Lucy ______ the station.

19.There was a picture of flowers ______ her T-shirt.

20.She has a house ______ Japan

Тәжірибиелік сабақ №13 (4 сағат)

Сабақтың тақырыбы: Modal verbs. Text: Holidays in Kazakhstan.

Сабақтың мақсаты: Жазу және сөйлеу тілінде модальдық етістіктердің дұрыс қолдану іскерлік және дағдыларын қалыптастыру.

Әдістемелік нұсқау: Жаңа грамматикалық тақырыпта түсіндіріп берілген жаттығулар арқылы пысықтап, бекіту, сөйлемнің құрылымын толық меңгеру, дағдыландыру.

Бақылау формасы: жазбаша бақылау
The modal verbs (Модальді етістіктер)

Модальді етістіктер деп,қимыл,әрекеттің өмірге қатысы туралы сөйлеушінің көзқарасын көрсететін көмекші етістіктерді айтамыз;can-қабілеті болу,шамасы келу,рұқсат ету,батылы бару,ерікті болу,must-орындау керек (қажет) ; ought(to)-міндетті болу, мүмкін болу,need- керек,қажет болу,мұқтаж болу, might(may),have-батылы бару,ерікті болу т.б.Олар көбінесе to демеулігінсіз негізгі тұйық етістіктермен бірге қолданылады да,сөйлемде күрделі баяндауыш жасайды;

I can read German a little,-Мен немісше аздап оқи аламын.

Could you pass me salt?- Маған тұзды алып бермеспе екенсіз? Тұзға қол жалғап жіберіңізші?

You must learn Kazak-Сіз қазақ тілін үйренуіңіз керек.

I ought to read this offer- Сіз мына ұсынысты оқып шығуыңыз қажет.

You need not translate this cable-Сіздің бұл жеделхатты аударуыңыздың қажеті жоқ.

You should be more careful –Сіздің ұқыптырақ болуыңыз керек.

This work could be done at once-Бұл жұмыстың бірден орындалғаны қажет еді.

Мен билей аламын.

модаль етістігінің өткен шақ формасы-might-іс-әрекеттің рұқсат етілуін немесе болу мүмкіндігін көрсетеді;

He may not know about it-Ол бұл туралы білмес еді.

May I go out?-Менің кетуіме (шығуыма) бола ма?

You might still come but I don’t think you will-Сіз келе алар едіңіз,бірақ менің ойымша сіз енді келмейсіз.

Must-істелетін іс-әрекеттің белгілі бір жағдайға байланысты орындалу мүмкіндігін,міндеттілігін білдіретін етістік.I must learn by heart this dialogue.Мен мына диалогты жаттауым керек.

Ought(бұның өткен шақ формасы болмайды) –модаль етістігі іс-әрекеттің шүбәсіз,міндетті түрде орындалуы керек екендігін білдіреді.Қазақ тіліне аударғанда керек еді , солай болса керек еді, дұрыс болар еді деген мағынаны білдіреді.

Ought модаль етістігінен кейін келетін негізгі тұйық етістік демеулігімен қолданылады;I suppose, I ought to look through it.-Менің ойымша (пайымдауымша)бұны менің қарап шығуым керек.

Need-(өткен шақ формасы болмайды) модаль етістігі іс-қимылдың міндетті түрде болуын,істелуін көрсетеді;We need talk of this no more.-Мұны айтудың енді керегі жоқ.They needn’t discuss his project in detail.-Олардың оның жобасын егжей-тегжейіне дейін қарап,талқылауы қажет емес.Бұл модаль етістігі әдетте болымсыз сөйлемдерде көбірек қолданылады.Басқа модаль етістіктерінен айырмашылығы, сұраулы сөйлемдерде көмекші етістігі қолданылады да,негізгі етістік демеулігімен келеді;Do you need to answer this letter?-Сіздің бұл хатқа жауап беруіңіз қажет пе?

Should-кеңес беру, өзіндік пікір aйту, нұсқау беру,іс-әрекеттің болу мүмкіндігін білдіреді ,The instructions should be written in clear language.-Нұсқаулар түсінікті тілде жазылуы тиісю

Сонымен қатар should етістігі бір нәрсенің мүмкіндігін, болжамын білдіреді.She should be very angry with us-Ол мүмкін бізге өте ренжіген шығар.

Kazakhstan is a large multinational country which is rich with its both old traditions and new ones acquired for the period of Independence. The Republic of Kazakhstan observes international holidays such as New Year, 8 March but it also has holidays specific only for this country such as Unity Day, Capital Day etc.

All the holidays of Kazakhstan may be divided into national, state and professional ones. The national holidays are the holidays in honor of the events having a special historical importance for the development of Kazakhstan. Celebration of the national holidays is accompanied with holding of official events. Such holiday is considered Independence Day of Kazakhstan.

The state holidays are the holidays devoted to the events having social and political importance, they also include traditional Kazakh holidays. This category of the holidays includes New Year, 8 March, Nauryz, Unity Day, Capital  Day, Constitution Day etc.

In addition to these holidays Kazakhstan has another type of holidays – professional ones celebrated by some categories of citizens:

• Fatherland Defender’s Day – 7 May

The holidays of national and state nature are days off for the whole Kazakhstan population. These days Kazakhstan holds open-air merrymaking and official events. Various festive events and festive concerts with participation of both Kazakh and foreign stars are arranged for the country’s population.

1. I ... not go out today: it is too cold. 2. ... I take your pen? — Yes, please. 3. We ... not carry the bookcase upstairs: it is too heavy. 4. We ... not carry the bookcase upstairs ourselves: the workers will come and do it. 5. When ... you come to see us? — I ... come only on Sunday. 6. Shall I write a letter to him? — No, you ... not, it is not neces­sary. 7. ... you cut something without a knife? 8. Peter ... return the book to the library. We all want to read it. 9. Why ... not you understand it? it is so easy. 10. ... we do the exercise at once? Yes, you do it at once. 11. ... you pronounce this sound? 12. You ... not have bought this meat-we have everything for dinner.

1. ... I use your pen? 2. ... I find a pen on that table? 3. You ... read this book: you know the lan­guage well enough. 4. You ... take this book: I don't need it. 5. ... I help you? 6. ... I ask you to help me? 7. ... you help me? 8. I ... not imagine her speaking in public: I knew that she was so shy. 9. Something was wrong with the car: he ... not start it. 10. A fool ... ask more questions than a wise man ... answer. 11. She asked me if she ... use my telephone. 12. The school was silent: noth­ing ... be heard in the long dark corridors. 13. Waiting ... be endless, you know. 14. ... you tell me the nearest way to the city museum? 15. They ... think that I am too weak to take part in the excursion, but I am strong enough to do any kind of hard work, indeed. 16. He knew this period of history very well: he had read everything on the subject he ... find in the rich university library.