Зерттеудің нысандары мен әдістері
Зерттеудің объектілері – бейорганика-
лық сорбенттердегі адсорбция үрдісі.
Зерттеудің әдістері
-
теориялық, химия-
лық, физика-химиялық.
Дүниежүзілік су қорларының ластануы
бүкіл адамзат қауымын аландатып отыр. Бұл
мәселе Қазақстанға да тән. Судың ластануы
көп түрлі әрі ең соңында су экожүйесін бүл-
дірумен аяқталады.
Ауыз судың сапасын бақылау үшін
зиянды заттардың шектеулі - рұқсат етілген
мөлшері бекітілген, 1 литр суда зиянды заттар
мына мөлшерден (мг/л) көп болмауы керек.
1-кесте - Зиянды заттардың шектеулі - рұқсат етілген мөлшері (мг/л)
Сынап
0,005
Қорғасын
0,1
Кадмий
0,01
Керосин
0,1
Гексахлоран
0,02
Молибден
0,5
Изопрен
0,05
Мышьяк
0,5
ДДТ
0,1
Кольбат
1,0
Мұнай
0,1
Метанол
3,0
Ереже бойынша шектеулі - рұқсат етіл-
ген мөлшері қойылмаған зиянды заттары бар
қалдық суларды өзенге, көлге, су қоймалары-
на жіберуге тыйым салынған.
Қазақстан Республикасының су кодексі
1993 жылы наурыз айының 31 жұлдызында
қабылданды. 20.02.2017 ж. өзгерістер мен
толықтырулармен Кодексте қойылған негізгі
міндет - су қорларын ластанудан, таусылудан
қорғау, зиянды әсерлерден болдырмау, суды
пайдалануда заңдылықты күшейту, халықтық
экономика салдарын қажетін өтеу үшін суды
ұтымды пайдалану.
Суды қорғау - адамзаттың жер бетіндегі
табиғи су қорларының жай-күйін жақсартуға,
қалпына келтіруге және оларды сақтауға ба-
ғытталған әрекеті. Адамдардың кәсіптік әре-
кетінің және тұрмысқа пайдаланылуының
тікелей немесе жанама әсерінен судың құра-
мының және қасиеттерінің өзгеріске ұшыра-
уын, яғни су көзінің бір бөлігінің немесе түге-
лімен пайдаланудың кез келген бір түріне жа-
рамсыз болып калуын судың ластануы деп
атайды. Әдетте, су көзіне оның сапасын өзге-
ріске ұшыратпайтын, суда ерімейтін бөгде зат-
тардың түсіп жиналуын коқыстану дейді [2].
Ағынды су деп бұрын өндірісте, тұр-
мыста немесе ауыл шаруашылығында пайда-
ланылған, сондай-ақ қандай да бір лас аймақ,
оның ішінде елді мекен (өнеркәсіптік, ауыл-
шаруашылықтық, коммуналдық-тұрмыстық,
нөсер, тағы баска ағындылар) арқылы өткен
су. Ағынды су гетерогенді күрделі жүйе бо-
лып саналады, оның құрамында болатын ор-
ганикалық және минералды қоспалар ерімей-
тін, коллоидты және еритін түрде кездеседі.
Лас суды тазартуға төмендегідей әдіс-
тер қолданылады: механикалық, химиялық,
физика-химиялық және биологиялық әдістер.
Дисперстіктің деңгейі жоғары болған
сайын сарқынды судағы мұнай өнімдері бөл-
шектері соншалықты кіші болады. Тұндыру
үшін мұнай ұстағыштар пайдаланылады.
|