С.Қ. Малыбаев, Н. А. Данияров, А. Ж. Қарсақова

 
 
мұндағы,  0,9 – локомотив бактарындағы міндетті отын қалдығын есептейтін 
коэффициент;  
т
V
 - локомотивтің отын бактарының сыйымдылығы,л; 
 
- тәулігінде локомотивтің отын шығыны, л. 
т
q
Локомотивті әр кәсіпорында пайдалану қарқындылығы әртүрлі, 
сондықтан дизельдік отын және майдың орташа шығыны әр сериялы 
локомотивтер үшін,оның жұмысының тұрақты шартына сәйкес. Тәулікте 
тепловозбен шығындалатын отын шамамен келесі формулалар бойынша 
анықталады: 
- карьерлік тепловоздар үшін: 
 
 
 
 
 
уд
c
c
q
M
q
=
,      кг,  
 
 
 
 
(3.7) 
мұндағы 
- карьерден тау-кен массаларын шығаруының тәуліктік    
c
M
        жоспары, т;  
уд
q
 - 1 т тау-кен массаларына келетін дизель отынының меншікті  
шығыны, кг (карьердің тереңдігіне сәйкес 
=0,5-1,0 кг/т); 
уд
q
- зауыт ішіндегі тепловоздар үшін:  
 
 
 
 
уд
c
c
q
L
q
=
,     кг, 
 
 
 
 
(3.8) 
мұндағы 
- тепловоздың жүк тасымалының тәуліктәк жоспары, ткм; 
c
L
 
 - 1 ткм-ге  0,012- 0,014 кг  қабылданатын отынның меншікті  
уд
q
шығыны;  
          - айлалық тепловоздар үшін: 
- ТЭМ1 и ТЭМ2 
   
 
)
6
,
0
5
,
16
(
24
ч
т
c
п
K
q
+
=
, кг, 
 
 
 
 
(3.9) 
-ТГМЗ  
   
 
)
35
,
0
5
,
15
(
24
ч
т
c
п
K
q
+
=
, кг,   
 
 
 
(3.10) 
       -ТГМ1 и ТГМ23 
 
 
 
 
)
4
,
0
3
,
15
(
24
ч
т
c
п
K
q
+
=
, кг, 
 
 
 
 
(3.1Қ 
мұндағы 
- температуралық  коэффициент: 
=12- 0,003 ( +30); 
т
K
т
K
0
t
 
- вагондар саны, 1 сағ ішінде қайта өңдеу жұмысы; 
ч
п
  -қоршаған ортаның температурасы, °С. 
0
t
                                                                   71
                            

 
 
Тепловоздың дизель  майының шығыны жанармай дизелінің шығынына 
байланысты: ТЭ3 тепловозыүшін 3,2% шығынды құрайды. Жанармай дизелі: 
ТЭМ1 және ТЭМ2 тепловоздары үшін  - 2,2, ТГМ6- 3,0; ТГМ1 - 5,3; ТГМЗ, 
ТГМ4-7,5% құрайды.  
Жанармайдың жалпы қоры және керек-жарақ жабдықтар қолданылады, 
ережедегідей, 30 тәуліктік  шығыннан  аспауы  керек.  Орталықтандырылған 
қойма мекемесінде мұнай өнімдері қордағы жанармай және басқа да барлық 
материалда 5-10 көлемде тәуліктік шығында қолданылады.  
Жанар жанармай жердің астында сыйымдылығы 50, 100, 200 или 300 м
3  
сақталады. Ол темір жол цистерналарының қоймаларына түседі және тіреуші 
түтікшесі арқылы жер астындағы сақталатын орнынан құйылады және жерде 
құбыр жүргізумен салынған. 
 Осы түрдегі жобамен локомативтің жанармайын жабдықтау үшін крек-
жарақ  жабдықтар  позициясымен  әрекет,  және  сондағы  колонкаға 
тазартылған  су  орнатады,  ал  май  алатын  ағындар  үшін – тіреуіштер. 
Тепловозға  жанармай  тарату  бағанасы  арқылы  керек-жарақ  жабдықтармен 
беріледі.  
Майлар  жер  астында  сыйымдылығы 25, 50 или 100 м
3
  жерлерде 
сақталады,  Нигрол,  майлы  құрал,  компрессорлық  май  және  басқа  да 
майланатын материалдар қоймадағы бөшкеге келіп түседі және таратылатын 
бактарда  сақталады.  Қыс  мезгілінде  жабысқақ  мұнай  өнімдері  цистернаға 
және локомотивке беру алдында міндетті түрде біршама қыздырылады. 
3.1  суретте  жанармай,  май  және  судың  таратылу  құрылғысы 
көрсетілген. II түрдегі құрылғы I түрдегі құрылғыдан екі бағанамен дизельді 
майды беру үшін және екі бағана дизель үшін салқындатылған су беріледі. I 
түрдегі құрылғыдағы бір сортты май және бір түрлі су беріледі. 
Алынған мұнай өнімдерін оны өңдеу үшін арнайы бөлімдерге таратады. 
Жанармайдың,  майдың  сапасын  бақылауды  және  МЕСТ  талаптарына 
қатысты орнатады және химия-техникалық зертханалық деполарында немесе 
керек-жарақ  жабдықтар  бөлімдерінде  техникалық  шарттар  тексеріледі. 
Локомотивті  құммен  үздіксіз  жабдықтау  үшін  дымқыл  құмды  сақтауға 
арналған  құрылғылар  болуы  керек,  яғни  оны  локомотивке  беруге  және 
сақтауға  қажетті.  Керек-жарық  жабдықтар  бөліміндегі  қордағы  құм  бүкіл 
қыс кезеңіне жетуі керек.   
Қоймадағы  дымқыл  және  құрғақ  құмның  сыйымдылығы  жалпы 
тәуліктік  құм  шығысымен  және  қордағы  сақтау  мөлшерімен  есептеледі. 
Қордағы  дымқыл  және  құрғақ  құмның  мөлшері  СНиП II-A.6—72 (60—150 
сут)  бойынша  анықталған,  суық  айлардағы  орташа  температурасына 
байланысты орнатылады. 
Қоймадағы  дымқыл  құмның  сыйымдылығы  келесі  формула  бойынша 
анықталады:  
 
 
 
 
,
30
k
q
V
п
γ
=
м
3
, 
 
 
 
 
(3.12) 
                                                                   72