С. А. Козлова, Т. А. Куликова

70
оның ішінде Ресейде оқыту-тәрбиелеу мекемелері жұмыс 
істейді. XX ғасырдың 20-шы жылдарының басында діни және 
философиялық оқыту негізінде құрылған. (антропософия)
Рудольф 
Штайнердің 
(1861-1925 
жж.) 
педагогикалық 
тұжырымдамасы баланың рухани дамуына, оның жеке 
жаттығулары арқылы қабілеттерін ашуға бағытталған.Білім беру 
тұжырымдамасының негізін бала қызметінің еңбек, өнер, 
театрландырылған түрлері құрайды. Вальдорф мектебінде 
тұрақты оқу жоспарлары, бағдарламалары, оқулықтар жоқ; 
сондай-ақ оқушылардың өмірін қатаң реттеу де жоқ. Балалар 
бағалаусыз оқып, мектептен шығып қалудан, екінші жылға 
қалудан қорықпайды. Тәрбиеленушілердің отбасылары 
вальдорф мектебінің жұмысына белсенді түрде қатысады. 
Дәстүрлі емес білімнің тағы бір мысалы - Мария 
Монтессоридің мектебі (1870-1952). Бұл мектепте тәрбиелеудің 
басты мақсаты өз іс-әрекеттеріне жауапты, қиындық туындаған 
кезде қорытынды жасауға және өздігінен дәстүрлі емес 
шешімдерді қалай қабылдауға болатындығын білетін адамның 
қалыптасуын 
жариялайды. 
Баланың 
педагогпен 
өзара 
әрекеттесуінің қағидасы: «Бұны өзіме істеуге көмектес». Білім 
беру үдерісінде маңызды орынды ол автодидактизм қағидаты 
бойынша ұйымдастырылған М. Монтессоридің дидактикалық 
материалдарымен баланың жұмысы алады. 
Дәстүрлік емес барлық жерде пайда болатын ұлттық оқу 
орындарында (Мәскеудегі,Санк-Петербургтегі татар, армян, 
еврей балабақшалары, «Таза жүрек» христиан мектебі және т.б.) 
балалармен жұмыс істеуді ерекшелендіреді. Көрсетілген 
мекемелер өз жұмысында ұлттық тәрбиенің идеялары мен 
дәстүрлерін іске асырады, оқуды ана тілінде жүргізеді, 
халықтың мәдениетімен, тарихымен, дінімен таныстырады.
Баламалы білім беру – тәрбиелеу мекемелері мемлекеттік 
білім беру жүйесінің шеңберін толықтыра және кеңейте отырып, 
білім беру мен тәрбиелеудің модельдерін таңдау үшін зор 
мүмкіндіктер ұсынады. Алайда мемлекеттік емес білім беру 
ұйымдарының дамуы орын алған елдердің қоғамдарында 
мұндай мекемелерді құру ағарту ісін демократизациялау 
принциптеріне қайшы келмей ме, олар қоғамның жіктелу 
факторы болмай ма екен деген қауіп туғызады. 

71
Тапсырма 
1.
«Ресей Федерациясының білім беру туралы» заңынан
(2012) Ресейдің заманауи білім беру жүйесі негізделген 
қағидаларды жазып алыңыз, мектепке дейінгі қоғамдық 
тәрбиені ұйымдастыруда олардың жүзеге асырылу ерекшелігін 
қадағалаңыз.
2.
Мектепке
дейінгі білім беру ұйымының үлгілік 
ережелерімен (2011) танысыңыз: бұл құжаттың құрылымын 
және әр бөлімнің негізгі мазмұнын жазып алыңыз.
3.
Біздің елімізде және шетелдерде баламалы білім беру
мекемелері қандай екенін түсіндіріңіз, мысалдар келтіріңіз. 
4.
Өзіңіздің білім алу жолыңызды талдаңыз, өзіңіз 
тәрбиеленген, білім алған және қазіргі уақытта білім алып 
жатқан білім беру ұйымдарын тізбек түрінде суреттеңіз, 
қайсысында білім алуды жалғастыруды болжайсыз.
5.
Үздіксіз білім беру жүйесіндегі, тұлғаны дамытудағы
мазмұнды демалыстың, қызығушылықтың рөлі 
мен орны 
туралы пікіріңізді білдіріңіз. Сіздің қандай жалпы мәдени 
қажеттіліктеріңіздіқанағаттандыру 
сіздің 
кәсіби 
дайындығыңызға оң ісерін тигізеді. 
IV ТАРАУ

жүктеу 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: