Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары

424 

 

ҕаЯалдъ.  Оръ  мәреле  бойънча  біЯінчі  болъп  рҲз  алған  Ҕтандъҕ 

ДормағанбесҰлънъң  азамассъҕ  келбесі  айҕъндалдъ.  Ол  жарсаЯ  аЯаръндағъ 

ҕазіЯгі  раьри  жағдайдъң  сҲЯкіні  үкімессің  жүЯгізіп  осъЯған  раьрасъна 

байланърсъ екенін айссъ. Ол кезде орълай рҲйлет азамассъҕ еЯлік еді. Ғълъми 

кеңер рстденске рҲгір жаЯиьлатмен чекселіп онъң оҕтдъ бісіЯіп чъғтъна жол 

ачсъ.  

Ҕтандъҕ ДормағанбесҰлъ жеспірсен аьҕ барҕанда дүниеден Ҳссі.  70 жар 

аз ба, кҲп пе... Адамнъң ҲміЯге деген ҕҰчсаЯлъғъ сҰЯғърънан бҰл кҲпсе емер, 

ал аЯсънда ҕалдъЯған Ұлағассъ ҰЯпаҕсаЯъ, мъңдаған чәкіЯссеЯі мен асҕаЯған 

игіліксіірсеЯі сҰЯғърънан аз да емер.  СопъЯағъ соЯҕа, жанъ жәннәсса болрън 

жаҕръ азамас. 

9 қансар 2006 ж. 

 

 

 

 

Шаэфмесов С.К., Ролсан Е.Е.,  

Каирбаев К.К., Кадькалов В.Г., 

Кадькалова В.И., проуеррора 

Павлодарркого гортдаррсвенного 

педагогицеркого инрсистса 

 

ПЕРВЫЙ ЗАВЕДТЮЩИЙ 

 

Жоламанов  Ктандък  Дормаганбесовиц  Яабосал  в  ПавлодаЯрком 

пединрсистсе  р  1963  по  1972  годъ,  со  ерсы  пЯаксицерки  р  рамого  орнованиь 

инрсистса,  косоЯъй  бъл  оскЯъс  в  декабЯе  1962  года.  В  со  вЯемь  коллексив 

пЯеподаваселей  рорсоьл  в  орновном  из  молодъф  лбдей,  поцси  не  имебшиф 

опъса  Яабосъ  в  втзе.  Одним  из  «опъснъф»  нам  пЯедрсавльлрь  Ктандък 

Дормаганбесовиц,  косоЯъй  тже  пЯоЯабосал  некосоЯое  вЯемь  в  втзе.  Он  и 

возглавил  единрсвеннтб  рпехиалынтб  кауедЯт  на    уизико-масемасицерком 

уактлысесе – кауедЯт «Уизики и масемасики». Порколыкт вре бъли, как бъло 

тже  осмецено,  малоопъснъми,      заведтбший  кауедЯой  тдельл  болычое 

внимание  месодике  пЯеподаваниь  в  втзе  и  сЯебовал  сого  же  ос  рвоиф 

подциненнъф. Дль него не бъло мелоцей в Яабосе. Лббое дело въполньлоры им 

кацерсвенно и р полной осдацей.  

Молодъми и неопъснъми бъли согда и Ятководисели инрсистса - ЯексоЯ 

КасеЯинин  Анасолий  Ременовиц  и  пЯоЯексоЯ  ЗикЯин  ОмиЯжан  ЗикЯиновиц, 

косоЯъе  согда  не  имели  тценъф  рсепеней  и  званий.  Врем  пЯифодилоры 

ровмешасы Яабост, тцебт и натцнтб Яабост. Чарсо Ктандък Дормаганбесовиц в 

се  вЯемена  ирполньл  обьзаннорси  пЯоЯексоЯа  инрсистса,  сак  как  ЗикЯин  О.З. 

въезжал в натцнъе командиЯовки дль Яабосъ над дирреЯсахией. 

Начи Ятководисели инрсистса, уактлысеса и кауедЯъ рвоим осночением 

к  Яабосе  и  натке  показъвали  пЯимеЯ  нам,  «молодъм»,  фось  мъ  бъли 

425 

 

оснориселыно молодъми: Яазниха в возЯарсе рорсавльла ос двтф до пьси лес. 

Болычое  внимание  К.Д.  Жоламанов  тдельл  и  розданиб  коллексива  на 

кауедЯе  –  в  полном  рмърле  асого  рлова.  Во  вЯемь  его  Ятководрсва  и  бъла 

заложена  сЯадихиь  -  пЯоводисы  ровмерснъе  меЯопЯиьсиь  пЯеподаваселей  и 

рстденсов:  «Голтбъе  масемасицеркие  огоныки»,  КВН,  пЯазднование  дней 

Яождениь  коллег,  а  засем  и  зашис  дирреЯсахий.  Одним  из  пеЯвъф 

зашисивчифрь, как и подобаес, бъл пеЯвъй «зав.» - Ктандък Дормаганбесовиц 

Жоламанов. 

Порле зашисъ емт не тдалоры поЯабосасы в ППИ, сак как МинирсеЯрсво 

напЯавило  его  в  дЯтгой  молодой  втз  –  Кокцесавркий  ПИ  –  на  должнорсы 

пЯоЯексоЯа. Эсо робъсие нами бъло ворпЯиньсо р двоьким цтврсвом. Р одной 

рсоЯонъ? бъло жалы Яаррсавасырь р Ктандъком Дормаганбесовицем, р косоЯъм 

нар  рвьзъвали  целовецеркие  и  дЯтжеркие  осночениь,  а  р  дЯтгой  рсоЯонъ,  мъ 

бъли  гоЯдъ  сем,  цсо  сЯтд  начего  коллеги  и  дЯтга  бъл  въроко  охенен 

Ятководрсвом  обЯазованиь  Яерптблики,  и  мъ  желали  емт  трпефов  на  новом 

мерсе, в новом коллексиве. 

Порле  осщезда  Ктандък  Дормаганбесовиц  не  пЯеЯъвал  рвьзы  р  нами, 

рвоими коллегами. Каждъй Яаз, бъваь в ПавлодаЯе, он врсЯецалрь р нами, аси 

врсЯеци бъли пЯиьснъ и памьснъ как нам, сак и емт. 

Когда  его  рън  БатъЯжан  оконцил  тнивеЯрисес,  ерсерсвенно, 

масемасицеркий  уактлысес,  со  он  пЯиефал  в  «инрсистс  молодорси  осха»  – 

ПавлодаЯркий  педагогицеркий  инрсистс.  Здеры  он  более  10  лес  пЯоЯабосал 

пЯеподаваселем  в  коллексиве  р    бъвчими  коллегами  Ктандъка 

Дормаганбесовица,  зашисил  кандидасрктб  дирреЯсахиб.  БатъЯжан  орсавил  о 

ребе соже личы фоЯочие ворпоминаниь, желаем емт врьцеркиф трпефов. 

 

 

 

 

Хайруллина Н.Ж. 

Павлодар педагогикалық  

институтының ардагері 

 

ӚШПЕС ІЗ ҚАЛДЫРҒАН НАР ТҦЛҒА 

 

Бәрі  де  күні  кеше  сияқты  еді.  1970  жылы  қыркүйек  айында,  оқу  жылы 

басталысымен,  кафедра  меңгерушісі  Қуандық  Досмағамбетұлы  Жоламанов 

кабинетіне  шақырып,  менің  оқу-тәрбие  жағынан  кафедра  атқарып  жатқан 

жұмысына  тоқталып  ризашылығын  білдірді.  Кӛңілінен  шығып  жатқанымды 

айтып,  сӛзінің  соңында  білім  жетілдіру  курстарына  барып  оқып,  алға  қойған 

мақсат ретінде ғылыми жұмысымның тақырыбын анықтау керектігін айтты. 

Кісі  кӛңілін  қалдырмауға  тырысып,  қоластындағыларға  айтайын  деген 

талап-тілектерін асқан жеберлікпен жеткізе алатын қасиетіне қанық мен, оның 

алғашқы  сӛздеріненақ  маған  оңай  тие  қоймайтын    бір  талабы  бар  екенін 

426 

 

сезгенмін. 

Үйде  жастары  келген  ата-анамыз  және  жас    бала  бар,  отағасы  Қанатбек 

болса,  аспирантурада  оқып  жатқан  еді.  Қуандық  Досмағамбетұлына 

ұсынысының  орынды  екенін  айтып,  қолдайтынымды  білдірдім...  Осы  орайда 

Конфуцийдің  «Егер  ӛзің  түзу  болсаң,  ӛзгелер  бұйрықсыз-ақ  айтқаныңды 

істейді,  егер  ӛзің  қисық  болсаң,  бұйырсаң  да  сені  ешкім  тыңдамайды»  деген 

тағылымды ойы әрдайым есіме түседі. 

Қуандық  Досмағамбетұлы  білгір  үйымдастырушы,  ағымдағы  және 

болашақтың міндеттерін ұсынып қана қоймай, оларды нәтижелі шеше білді. 

Павлодар  педагогикалық  институтының  кӛптеген  белгілі  азаматтарымен 

қызметтес болды. Олардың қатарына Т. Шаяхметов, Ғ. Мұқанов, Қ. Зағыпаров, 

О. Жармакин, Қ. Қайырбаев, У. Қапенов, бұл тізімді жалғастыра беруге болады. 

Осы  азаматтардың  барлығыда  Қуандық  Досмағамбетұлын  ӛте  жоғары 

бағалады.  Адам  жоғары  баға  алу  үшін  оның  сондайлық  ел  арасында, 

жолдастары арасында кісілік және тектілік қасиеттері айшықтанып тұруы керек 

қой. Ол ӛте адал, ӛте шыншыл және ӛте турашыл еді. 

Тірі  ӛледі,  жер  қойнында  жатады.  Із  қалады  болса  жақсы  атағы,  -  деп 

ӛнеге  айтыпты  бабамыз  Жүсіп  Баласағұн.  Қуандық  Досмағамбетұлы  артында 

ӛшпес із қалдырған Нар Тұлға дер едім. 

20 авгтрса 2016 г. 

 

 

 

 

 

Роза Бокаева, 

Р.Сорайғыров  асындағы  

Павлодар мемлекессік  

тниверрисесінің ардагері 

 

ҒЫЛЫМҒА ӘРЕРІ 

 

Ҕтандъҕ  ДормағанбесҰлъ  Жоламановсъ    ПавлодаЯ  педагогикалъҕ 

инрсистсънъң  уизика-масемасика  уактлысесінде  ҕъзмессер  болған  1968 

жълдан  барсап  білемін.  Ол  кезде    жаңа  1962  жълъ  ачълған  инрсистсҕа  кҲп 

жар  мамандаЯ  келді.  ЖоғаЯъ  оҕт  оЯънънда  рабаҕ  беЯт,  дәЯір  оҕт, 

әдірсемелеЯіміздің  ҕалъпсартъна  Ҕтандъҕ-аға    кауедЯа  меңгеЯтчірі  Яесінде 

кҲп  ҕамҕоЯчълъҕ  жарадъ.  Мінезі  байъпсъ,  сеЯең  ойлайсън,  жан-жаҕсъ  кҲп 

жағдайдъ байҕап осъЯасън. 

ұсе  саң  ҕалаЯлъҕ  жағдай  ол  кірінің  іркеЯлік,  ҰйъмдарсъЯтчълъҕ 

ҕабілессеЯі  боласън.  ӘЯ  сүЯлі  ҕъзмессік  командиЯовкаға,  ғълъми 

конуеЯенхиьлаЯға  және  барҕа  да  ғълъми  осъЯърсаЯға  баЯғанда  кездеркен 

ғалъмдаЯмен  пікіЯлеріп,  ройлеріп  уактлысессің  мҰғалімдеЯіне  ғълъми 

жесекчілеЯді  сатъп  беЯіп,  жан-жаҕсъ  жҰмърсаЯдъ  съндъЯъп  жүЯесін.