| Өндірістік бағдарлама — бұл өндіріс көлемі мен өнімдерді сату, әдетте, жылдық есептеу бойынша тиісті номенклатурасы, ассортименті және сапасы. Өндірістік бағдарламаны әзірлеу процесінде бұрын жасалған шарттар бойынша өнімнің әрбір түрін жеткізу көлемі және анықталған қосымша нарықтық сұраныс бойынша маркетингтік зерттеулердің нәтижелері ескеріледі, ал оны әзірлеу негізіне кәсіпорынның белгіленген өндірістік бағдарламаны орындау жөніндегі нақты өндірістік-техникалық мүмкіндіктері, яғни оның өндірістік қуаты салынады.
Өндірістік бағдарлама қажетті көлемін айқындайды, өнім өндірісінің жоспарлы кезеңде, тиісті бойынша номенклатурасы, ассортименті және сапасы бойынша талаптарға сату жоспарын. Ол жаңа өндірістік қуаттарды іске қосу бойынша тапсырмаларды, материалдық-шикізат ресурстарына, персоналдың санына, көлікке деген қажеттілікті негіздейді.
Өндіріс жоспарының орындалуын талдау
Номенклатура,ассортимент,ырғақтылық және сапа
Резервтер
Тапсырыс қоржынын талдау
Өнім-үлгі
Құрылымы,
тиімділігі
Еңбек сыйымдылығы, уақыт қоры құралдар құрамы, жұмыс режимі, өнімділік
Өндірістік қуатты есептеу
Өндірістік қуат
Өнім шығаруды жоспарлау (натуралды түрде)
Өндірістік қуат, тапсырыс қоржыны, өнім қалдығы
Өндірістік бағдарлама
Бағалар, өндірістік бағдарламалар
Өндірісті құндық өлшеммен жоспарлау
Өндіріс және өткізу жоспары
Өндірістік бағдарламаны бағалау
Рентабельділік нормасы
Өндірістік бағдарламаның тиімділігі
Бағдарламаны жүзеге асыру бойынша іс-әрекеттер жасау
Қуаттар балансы
Ұйымдастыру-техникалық шаралар жоспары
Схэма-1. Өндірістік бағдарламаны жоспарлау
Өндірістік бағдарлама тұтынушыларға сату үшін өнім шығаратын немесе жұмыстар мен қызметтердің жекелеген түрлерін орындайтын барлық кәсіпорындарда әзірленеді. Ол өнім (жұмыс, қызмет) өндіру көлемінің және өндірістік қуаттардың, материалдық және еңбек ресурстарының есебін қамтиды.
Тауарлар мен қызметтердің әртүрлі түрлері өндірістік бағдарламаның номенклатурасы деп аталады. Өнімнің (қызметтердің) ассортименті өндірістік бағдарламада бұйымдардың (жұмыстардың) жекелеген түрлерінің үлес салмағының арақатынасын сипаттайды.
Өнеркәсіптік кәсіпорындар мемлекеттік тапсырыс негізінде Өндірістік бағдарламаны; тұтынушылардың тапсырыстарын; тұтынушылық сұраныс нарығын зерттеу процесінде анықталған.
Өнеркәсіптік кәсіпорынның өндірістік бағдарламасы мынадай талаптарға жауап беруі тиіс:
Өнімді пайдалануға уақытылы енгізуді қамтамасыз ету
Қауырт болу
Жұмыстың ағымында ырғақтылығына кепілдік беру
Келесі жоспарлы кезеңдерде үздіксіз жұмыс істеу мүмкіндігін жасайтын бітімді қамтамасыз ету.
Өнеркәсіптік кәсіпорынның өнімін уақытында пайдалануға беру:
- жоспарлы жылда сатуға жататын өнімдер үшін-осы өнімге қажетті материалдық-техникалық және еңбек ресурстарын кейіннен шоғырландыра отырып, ақшалай қаражатты толық бөле отырып;
- өнеркәсіптік кәсіпорынның жаңадан өндірілетін өнімі үшін-осы өнімді өндірудің жалпы ұзақтығы ғана емес, сондай-ақ жыл тоқсандары бойынша ақшалай қаражаттың нормативтік бөлінуі Объектінің жалпы құнының өсу қорытындысымен пайызбен белгіленетін өндіріс ұзақтығының нормаларына сәйкес ақша қаражатын бөлу:
- жыл басында артта қалушылық пайда болған жағдайда, өнімді өндіру барысында мынадай есептер орындалады:
1) жыл басында нақты игерілген жұмыс көлемі орындалуы тиіс нормативтік уақыт анықталады;
2) жоспарлы жыл соңындағы өнімнің дайындық деңгейі анықталады; 3) жоспарлы жылда орындалуға жататын жұмыс көлемі анықталады.
Осылайша, өнеркәсіптік кәсіпорынның өндірістік бағдарламасы-өндірістік-экономикалық жоспардың негізгі бөлімі,яғни өндірістік қуаттарды іске қосу жоспары және өндірістік өнім көлемін орындауға көзделген. Өндірістік-экономикалық жоспардың қалған барлық бөлімдері өндірістік бағдарламаны орындау жолдарын қалыптастырумен байланысты немесе бастапқы ақпаратта оның көрсеткіштеріне негізделеді.
Өндіріс шикізатты, материалдарды өңдеу, жұмыс күші мен жабдықтарды пайдалану жолымен тұтынушыларға қажетті тауарлар мен қызметтерді дайындау процесін білдіреді. Тауарлар мен қызметтер өндіріс процесінің өнімдері болып табылады. Әрбір кәсіпорын өнімді дайындау процесінде өндірістің барлық элементтерін барынша тиімді пайдалануға ұмтылуы тиіс,өйткені оның өзіндік құны мен кәсіпорынның пайдасы осыған байланысты. Өндірістің барлық элементтерін ұтымды пайдалану айтарлықтай шамада қолданылатын технологияға байланысты».
Технология тиісті өндіріс құралдарымен шикізатқа, материалдар мен жартылай фабрикаттарға әсер ету тәсілдері туралы ғылыми білімге негізделген тауарлар мен қызметтерді дайындау процесінде еңбек заттарын өңдеу әдістерінің жиынтығы болып табылады
Ғылыми білімді дамыту және жинақтау өнімді дайындаудың технологиялық әдістерін жетілдіру үшін алғышарттар жасайды. Жақсартылған технология өз кезегінде неғұрлым жетілдірілген машиналар мен жабдықтарды пайдаланатын өндірістің жаңа әдістеріне, неғұрлым білікті еңбекке әкеледі, бұл шикізат пен материалдарды үнемдеуге және ресурстардың бұрынғы немесе аз мөлшері кезінде өнім шығаруды ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: | 
