Реферат тақырыбы: Салауатты өмір салтын қалыптастыру мен денсаулықсақтаудың өзекті мәселелері

жүктеу 32,35 Kb.

Дата	25.11.2022
өлшемі	32,35 Kb.
	#40327
түрі	Реферат

ауыз су сапасы

ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Салауатты өмір салтын қалыптастыру мен денсаулықсақтаудың өзекті мәселелері

Студент: Батыр Сымбат Серікқызы
Тобы: 1402-12-05
Пән: Валеология
Оқытушы: Бекбосунов Аңсарбек Құралұлы

2022-2023 оқу жылы
Судың сапасын бағалау суды пайдалану түрінен қарап жүргізіледі. Тәжірибелік көзқарастан, оларға қойылатын жеке талаптарына сәйкес, суды пайдаланудың келесі түрлерін ажыратады: орталықтанған сумен қамтамасыздандырудағы ауыз суы үшін, орталықтанбаған (жергілікті) сумен қамтамасыздандырудағы (құдықтардың, бұлақтардың) ауыз суы үшін.
Тұрғындардың шаруашылық-ауыз су қажетіне пайдаланылатын су келесі гигиеналық талаптарға сәйкес келуі қажет:
1. органолептикалық қасиеттері жағымды, мөлдір, түссіз болуы және суға тән емес ешқандай бөгде дәм мен иістің болмауы;
2. адам ағзасына зиянды әсерлерді беру қабілеті бар тұздар мен уытты заттардың шамадан артық мөлшерде болмауы;
3. патогенді қоздырғыштардың, гельминттердің жұмыртқалары және личинкаларының болмауы.
Орталықтанған сумен қамтамасыздандыру жүйесіндегі ауыз судың сапасына қойылатын талаптар санитарлық ережелер нормативті құжатында берілген. Осы стандартқа сәйкес ауыз су эпидемиологялық және радиациялық тұрғыдан қауіпсіз, химиялық құрамы бойынша зиянсыз және жағымды органолептикалық қасиеттері болуы керек. Судың эпидемиологялық тұрғыдан қауіпсіздігі оның № 2 кестеде берілген микробиологиялық көрсеткіштеріне сәйкестігімен анықталады. Қазіргі уақытта жердің беткі қабатындағы су көздерін пайдаланушы су құбырының су тарату желісіндегі судың вирустармен ластануын бағалау үшін колифагтарды анықтау қабылданған. Олардың көрсеткіші болып 100 мл судағы түйін құраушы бірліктердің (ТҚБ) саны қабылданған. Олар ауыз суда болмауы қажет. Ауыз суда патогенді микроорганизмдер және гельминттер мүлдем болмауы тиісті. Олардың болуы сумен қамтамасыздандыру жүйесінде маңызды ақаулардың барын және ауыз су құбырының канализация коллекторымен немесе өнеркәсптік су жүйесімен тікелей байланысының барын көрсетеді. і.
Ауыз судың химиялық құрамы бойынша зиянсыздығы ауыз суда кездесетін уытты заттардың топтарын зертханалық зерттеулермен анықтайды. Табиғи суларда неғұрлым жиі кездесетін химиялық заттардың концентрациялары № 3 кестеде келтірілген нормативтерден (ШРЕК) аспауы керек. Ауыз судың радиациялық тұрғыдан қауіпсіздігі оның жалпы α- және β белсенділігінің нормативтік көрсеткіштеріне сәйкестігімен анықталады (№ 4 кесте).
Судың жағымды органолептикалық қасиеттері суды ішуде тікелей физиологиялық сезу қарқындылығы бойынша нормаланады (йісі, дәмі, түсі, лайлығы т.б.). Олардың негізгілері № 5 кестеде берілген.
Ауыз судың сапасына бақылау сумен қамтамасыздандыру жүйесін пайдаланушы ұйымның арнайы зертханаларымен (өндірістік бақылау) және аймақтық санитарлық-эпидемиологиялық ұйымдарымен жүргізіледі.
2 кесте Ауыз судың сапасының микробиологиялық және паразитологиялық көрсеткіштері

Көрсеткіштері	Өлшем бірліктері	Нормативтері
Жалпы микробтық саны	1 млсудағы бактерия колонияларының саны	50 аспауы керек
Жалпы колиформды бактериялар	100 мл судағы бактериялардыңсаны	Болмауыкерек
Термотолерантты колиформды бактериялар	100 мл судағы бактериялардыңсаны	Болмауыкерек
Колифагтар	100 мл судағы бляшка құраушы бірліктердің (БҚБ) саны	Болмауыкерек
Спора құраушы сульфитредуцирлеуші клостридиялар	20 мл судағы споралардың саны	Болмауыкерек
Лямблия цисталары	50л судағы цисталардыңсаны	Болмауыкерек

3 кесте- Химиялық заттардың жалпылама көрсеткіштері

Көрсеткіштері	Өлшем бірліктері	Нормативтері (шектеліп рұқсат етілген концентрациялары-ШРЕК), аспауы керек.	Зияндылық көрсеткіші	Қауіптік классы

Жалпылама көрсеткіштері
Сутегі көрсеткіші	рН	6-9 шегінде
Жалпы Минералдануы (құрғақ қалдығы)	мг/л	1000 (1500)
Жалпы кермектігі	мг-экв./л	7,0 (10)
Перманганатты тотығуы	мг/л	5,0
Мұнай өнімдері, Жиынтықты, мг/л		0,1
Беткейлі белсенді заттар (ББЗ), анионды-белсенді.	мг/л	0,5.
Фенол индексі	мг/л	0,25
Бейорганикалық заттар.
Алюминий (А1 3+)	мг/л	0,5	с.-т.
Барий(Ва 2+)	мг/л	0,1	с.-т.
Бериллий (Ве 2+)	мг/л	0,0002	с.-т.
Бор (В, суммарлық)	мг/л	0,5	с.-т.
Темір (Fе, суммарлық)	мг/л	0,3 (1,0)	орг.
Кадмий (Сd, суммарлық)	мг/л	0,001	с.-т.
Марганец (Мп, суммарлық)	мг/л.	0,1 (0,5)	орг.
Мыс (Сu, суммарлық)	мг/л	1,0	орг.
Молибден (Мо, суммарлық)	мг/л	0,25	с.-т.
Мышьяк (Аs, суммарлық)	мг/л	0,05	с.-т.
Никель (Ni суммарлық)	мг/л	0,1	с.-т.
Нитраттар (NО_{3 бойынша})	мг/л		с.-т.
Сынап (Нg, суммарлық)	мг/л	0,0005	с.-т.
Қорғасын (Рb, суммарлық)	мг/л	0,03	с.-т.
Селен (Sе, суммарлық)	мг/л	0,01	с.-т.
Стронций (Sr 2+)	мг/л	7,0	с.-т.
Сульфаттар (SО₄)	мг/л		орг.
Фторидтер (F), климаттық аудандар үшін:
I и II	мг/л	1,5	с.-т.
III	мг/л	1,2	с.-т.
Хлоридтер (СL-)	мг/л		орг.
Хром (Сr 6+)	мг/л	0,05	с.-т.
Цианидтер (СN-)	мг/л	0,035 .	с.-т
Мырыш(Zn 2+)	мг/л	5,0	орг.
Органикалық заттар:
γ-ГХЦГ(линдан)	мг/л	0,002	с.-т
ДДТ (изомерлер қорытындысы)	мг/л	0,002	с.-т.
2,4-Д	мг/л	0,03	с.-т.

Судың сапасына қойылатын талаптар
Адамның негізгі қажеттерінің бірі – таза және қауіпсіз су. Барлық адамзат үшін таза судың жетіспеуі 20 % құрайды. Судың сапасы дегеніміз – шаруашылық, мәдени-тұрмыстық, балық шаруашылығы және техникалық қажеттілікті анықтайтын судың құрамы мен қасиетінің сипаттамасы. Ауыз су эпидемиологиялық тұрғыдан және химиялық құрамы бойынша қауіпсіз қасиеттері жағынан қолайлы болуы керек. ҚР судың сапасы 2.1.4.559-96 МеМСТ сай болуы керек. Судың сапасының физикалық көрсеткіштері: температура, лайлылығы, концентрациясы және тағы басқалары. Судың биологиялық көрсеткіштерінің бірі – коли-индекс, бұл 1 литр судың көлеміндегі ішек таяқшаларының саны. Бұл көрсеткіш бойынша табиғи сулар бес түрге бөлінеді: өте ластанған – коли-индексі 10000 – нан көп, ластанған – 1000-нан көп, аз ластанған – 100-ден көп, қанағаттанарлық – 10-нан көп, жақсы – 3-тен аз. Тағы бір көрсеткіші – коли-титр: бір ішек таяқшасы болатын судың миллилитрмен өлшенген көлемі – 300 мл кем болмауы керек. Химиялық көрсеткіштері бойынша ауызсуға қойылатын талап 1-кестесінде көрсетілген.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Сәрсенова, Ж. Н. Әлеуметтану: ЖОО студ. арналған оқу құралы. - Алматы: Нұр-Принт, 2013. - 201 б.

2. Абдирайымова Г.С. Жастар социологиясы. 2-басылым.- Алматы: Қазақ университеті, 2012.-224 б.
3. Садырова М.С. Әлеуметтану: өзекті мәселелер.-Алматы: Эверо, 2011.-284 б.
4. Абдикерова Г.О. Әлеуметтану.-Алматы: Қазақ университеті, 2011.-192 б.
5. Биекенов Б.У., Садырова М.С. Әлеуметтану. Ұғымдар мен баламалар.- Алматы: Эверо, 2011.-400 б.
6. Әженов М.С., Садырова М.С., Омарова А. Білім социологиясы. Оқулық. - Алматы: Эверо, 2011.-124 б.
7. Сәрсенова Ж.Н. Әлеуметтану. Кредиттік технология оқу процесінде пайдалану үшін дайындалған оқу құралы.Алматы: Нұр-Принт, 2010.-238 б.
8. Абсаттаров Р., Дәкенов М. Әлеуметтану: Оқу құралы.- Алматы: Қарасай баспасы, 2010.-384 б.
9. Жаназарова З.Ж. Отбасы социологиясы: оқу құралы.-Алматы: Қазақ университеті, 2010.-240 б.

жүктеу 32,35 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: