Мотивация – қажеттілікті қанағаттандыруға бағытталған іс -
əрекетті жасауға ынталандыратын күй.
Мотивацияның мазмұнды теориясы – адамның қажетіліктерін
идентификациялауға негізделген мотивация теориясы.
Мотивацияның процессуалдық теориясы - адамның мінез -
құлқын қабылдауын жəне тануын идентификациялауға негізделген
мотивация теориясы.
Хоризматикалық билік – көшбасшы қабілеттілігі немесе жеке
тұлғаның ерекше күшіне құрылған билік.
Көшбасшылық – арманның нақты іске айналуында қолда бар
билік қорын дұрыс пайдалану қабілеттілігі.
Байланыс – байланыс адамнан адамға ақпаратты жеткізуді
білдіретін адамның еңбектаным қызметінің процесіндегі өзара əрекет
етудің спецификалық формасы.
Гомофильді Байланыс – пайда болу көзі – «алушы» белгілі бір
белгілерге сəйкес:көзқарас, білім, əлеуметтік статус.
Байланыс эффектісі – хабарды жеткізу салдарынан алушының
мінез – құлқының өзгеруі.
Канал – хабарды физикалық жеткізу жолы, хабарды пайда болу
көзі мен алушыға жеткізуге көмектесетін құрал.
Гетерофильді Байланыс – пайда болу көзі мен алушы белгілерге
сəйкес емес:көзқарас, білім, əлеуметтік статус.
Толық жүйенің Байланыслық желісі – жүйеде Байланысда
барлық индивидтердің тұрақты сызбаларын қамтитын желі.
Байланыстың жеклік желісі – кез –келген барлық индивилтердің
берілген индивидке Байланыслық толассыз тұрақты сызбасы.
Байланыстың радикалда, жекелік желісі - өзара қарым-қатынас
жасамайтын жеке тұлғаның басқалармен өзара əрекет ету желісі.
Байланыслық роль – ақпаратты тапсыру процесіндегі ұйым
мүшелерімен орындалатын функциялар.
«Күзетші» - ақпараттың кіру қызметін бақылайтын индивид.
«Байланыстырушы» - бір-біріне бағынышты болмай, жүйедегі
топ негізін байланыстыратын жеке тұлға.
«Пікір көшбасшысы» - басқалардың мінез-құлқына шешуші əсер
ететін жеке тұлға.
«Космополит» - ішкі ортамен жүйені байланыстырушы жеке тұлға.
Жоспарлау – мақсат пен шешімге жету үшін қажетті технологияны
өндеудің таңдау процесі.
Болжамдау – болашақ дамудың болар бағытын көрудің ғылыми
бекітілген əдісі.
113
Экстраполяция - өткенде орыны бар тенденцияның болашақта
қайталануының болжамы.
Эконометриялықмодель – регрессиондық теңдеудің жүйесінің
негізінде статистикалық баға.
Эконометриялық индикаторлар – негізгі экономикалық
көрсеткіштің өзгеруінің болжауына бағытталған əр уақытта
қайталанып отыратын регрессиондық баға.
Функционалды жоспарлар – жоспарды жетудің уақытшалылығы
жақындағы мақсаттың тізімінен тұратын нақты өндіріс саласында
жақындағы уақытта болатын істерді бейнелейтін жоспар.
Тұрақты жоспар – ұйымның қарапайым принциптерін сақтау жəне
ұйымдағы күнделікті процестерді басқаруға есептелуге негізделген
жалпы эффектіні өсіруге бағытталған директивалар.
Саясат – қайталанатын екінші қатардағы шешімдерді қабылдаудың
параметрлері белгіленетін тұрақты жоспар түрі.
Процедура (тұрақты нұсқау) – белгілі бір міндеттерді орындауда
немесе бөлек(қайталанатын) тапсырма орындауда еріп отыру қажет
тұрақты жоспар түрі.
Қажетті əр түрліліктің заңы – күрделі басқару механизмі күрделі
жүйені талап ететін заң.
Ситуациялық жоспарлау – іс-əрекетті алдын-ала жоспарлау
əдістемелік əдісі.
Адаптивті бағдарламалық жоспар - əр қайсысы белгілі бір
ситуацияда күшіне енген жағдайлық жоспарлардың жиыны.
Бағдарламалық жоспарлау – жағдайлық негізде құрылатын ұзақ
мерзімді мақсатты əр күндегі іспен қатыстыру жоспарлауы.
Баға бойынша көшбасшы бағдарламасы - өндірістің үлкен
көлемімен аз шығындар негізіндегі арзан баға бағдарламасы.
Дифференциация бағдарламасы – сапа деңгейін жоғарлату
ассортимент көлемін ұлғайту бағдарламасы.
Фокустау бағдарламасы – ерекше сұранысы бар тұтынушыларды
өзіне тарту жəне нақты бір нарық тармағындағы концентрациялау
бағдарламасы.
Мақсат бойынша басқару (мақсатты менеджмент) – ұйым
мүшелерінің мақсатты əр қызметке жəне оларға жетудің күш салу
координациясын бірігіп белгілеу процесі.
Программалық менеджмент – келер жұмыстың детальді
бейнеленуінің қайталанып келетін тəртібінің белгілі бір сызбаны өңдеу
процесі.
114
Басқарудың жəне жоспарлаудың программалық – мақсатты
əдісі программаның көмегімен ресурстардың жоспар мақсатымен
байланысының əдісі.
Бағалау – құбылысқа, адам қызметіне, мінезіне қатысты, олардың
маңызын белгілеу, белгілі бір норма мен принциптерге сəйкес келуі.
Бақылау – жұмысты түзетумен бірге қойылған мақсаттардың
орындалуының тəртібін жүйелік түрде қарап отыру.
Бақылау функциясы – мəселенің дағдарысқа айналмай тұрып
ұйым қызметінің мəселесін табу жəне түзетудің басқару сипаттамасы.
Стандарт - өлшеуге келетін прогресс,нақты мақсаттар.
Басқарушылық шешім – мақсатқа жетудің тура немесе жанама
қандайда бір əрекетін іске асырудың қажеттілігін тудыратын, ойланып
жасалған шешім.
Мəселе – фактілік жəне қалаулы затардың үйлеспеушілігін
сипаттайтын жаттығулық жағдай немесе күрделі теоретикалық
сұрақтар.
Ұйымдық шешім – қызметінің негізінде жетекшінің міндеттерді
орындаудағы таңдауы.
Программіленген шешімдер – қадамның немесе əрекеттің белгілі
бір ретінің нақты іске айналуындағы қорытындысы.
Программіленбеген шешімдер – іштей құрылымы жоқ жаңа
шешімдер.
Интуитивті шешімдер – дұрыс деген сезім негізінде жасалған
таңдау.
Пайымдау негізіндегі шешім – білімі немесе жинақталған
тəжірибес негізіндегі таңдау.
Рационалды шешім – бұрынғы тəжірибеге байланысты емес жəне
объективті аналитикалық процестің қорытындысы болып табылатын
шешім.
Релевантты ақпарат – тек нақты мəселе, адамға, мақсатқа жəне
уақыт периодына қатысты ақпарат.
Детерменистік жағдай – нақтылықтың болу ситуациясы.
Менеджмент - əлеуметтік-экономикалық процестерді басқарудың
ғылымы мен жаттығусы.
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптары
1. Менеджмент дамуының шарты мен кезеңдері
2. Менеджменттің негізгі мектептерінің сипаттамасы
3. Ұйым ұғымы жəне мəні
4. Ұйымдық құрылымды жобалау
115
Достарыңызбен бөлісу: |
