«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»

  
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» 
 
 «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты  еңбегін жалпы білім беретін 
оқу  мекемелерінде  оқытуда  білім  алушылардың  психологиялық  және  жас 
ерекшеліктерін  ескеру,  тұлғаны  оның  рухани  мәдениеті,  танымдық 
қызығушылығы,  әлеуметтік  ақпаратты  объективті  қабылдауға  мүмкіндік 
беретін  сын  тұрғысынан  ойлау  және  әлеуметтік  рөлдердегі  практикалық 
қызмет көзқарас жағынан дамытуға назар аудару қажет. 
Осы  негізде  сынып  сағаттарын  өткізу  кезінде  тәрбиенің  жаңа 
технологиялары мен белсенді формаларын өнімді пайдалану ұсынамын.   
Жоба аясында сабақта жұмыс істеу үшін «Қоржын» инновациялық 
әдісін қолдану 
«Идеялар қоржыны» –  «қызығушылықтар өрісін» анықтайтын әдіс.  
«Идеялар  қоржынымен» жұмыс жасау алгоритмі: 
Сабақтың тақырыбы жарияланады. 
Жеке  жұмыс.  Әр  білім  алушы  тақырып  бойынша  өзінің  білгенін 
дәптеріне  қысқаша жазады. Бұл кезең – 2-3 минутқа созылады.  
Топпен  немесе  жұппен  жұмыс  жасау.  Қатысушылар  қай  жерде 
ойларының  сәйкес  келгенін  және  сәйкес  келмегенін  түсіндіре  отырып, 
ақпарат алмасады. Жүргізілу уақыты –  3 минут. 
Сыныппен  жұмыс.  Бұл  кезеңде  әрбір  топ  тақырып  бойынша  өз 
білімдерін  көрсетіп,  пікірлерін  білдіреді,  берілген  сұрақтар  бойынша 
идеяларын  айтады.  Оның  үстіне  жауаптар  қайталанбауы  тиіс.  Барлық 
айтылғандарды мұғалім тақтаға қысқаша жазып тұрады.  
«Қоржынға»  тақырыпқа  қатысты:  идеялар,  есімдер,  күндер,  фактілер, 
жорамалдар, терминдер және тағы басқалары салынады.  
«Блумның алты қадамы» әдісі. Әрбір қадамға сұрақтар беріледі:  
1. Неге? - Why? 
2. Түсіндір - Explain 
3. Ата - Tell 
4. Ұсын - Offer 
5. Ойлан тап - Invent 
6. Бөліс – Share 

 «Ақыл  картасы»  әдісі.  Ақыл  картасымен  жұмыс  істеу  технологиясын 
Тони  Бьюзен  қатысушылардың  визуалды  ойлау  қабілетін  дамыту  үшін 
құрастырған. 
Ережелер  орындалуы  керек.  Қағаз  көлденең  жатуы  тиіс.  Ең  негізгі 
элементі ең ортасында орналасады. Осы карта туралы адамның аты, кітаптың 
атауы, жоспардың атауы. Орталық міндетті түрде түрлі-түсті болуы тиіс, кем 
дегенде үш түсті! Ал қалғандары осы орталықтың айналасында орналасады. 
Карта – бұл ағаш. Тұтастық – ол дөңгелек. Дөңгелек – тұтастықтың белгісі. 
Барлық  тақырыпшалар  міндетті  түрде  бір-бірімен  байланысты  болуы 
керек.  Әйтпесе  ол  карта  емес,  тағы  мәтін  болып  кетеді.  Әсіресе  центрдегі 
тақырыпты  басқа  тақырыпшалармен  байланыстыратын  сызықтар  маңызды. 
Бұл  сызықтар  әрқайсысының  өзіндік  түсі,  формасы  болады  және  бұл 
сызықтарда  сөздер  (тек  сөйлем  емес)  жазылуы  мүмкін.  Мысалы, 
тақырыпшаларды  гүл  түрінде  құрастыруға  болады.  Жасыл  түсте  –  аса 
маңызды  емес  шаруалар,  көк  түсте    -  міндетті  шаруалар,  қызыл  түсте  – 
шұғыл  шаруалар.  Суреттер  ақыл  картасындағы  ең  маңызды  элементтер, 
осының арқасында картаны оқу және түсіну біршама жылдам болады. 
Әрбір  маңызды  желі  немесе  тораптан  келесі  топиктердің  желі 
сызықтары тарайды (бұл, мысалы, шеңбер, немесе сопақша, немесе ромб). 
Жобалық  дискуссия.  Бұл  белгілі  бір  тақырыпта  жоба  дайындау  және 
қорғау  әдісіне  негізделген.  Топтық  талқылаудың  тиімділігін  асыру  үшін 
қажет әдістерді дискуссия жасау арқылы білуіміз керек:  
1.  Ойды  дәлелдеуге  және  рәсімдеуге  арналған  нақтылайтын  сұрақтар 
(«Сіз мұнымен нені айтқыңыз келіп тұр...?», «Сіз мұның дұрыс екенін қалай 
дәлелдейсіз?»). 
2.  Парафраз  –  айтылғандарды  түсініп,  нақтылау  және  қайта 
ойластыруға  ынтылындыру  үшін  кейбір  сөздерді  қайталау  («Сіз  былай  деп 
айттыңыз...сонда?», «Мен сізді былай түсіндім...?»)  
3.  Түсініспеушілік  таныту  –  қатысушылардың  пікірлерді  нақтылап 
түсінуге,  қайталауға  итермелеу  («Мен  сізді  түсінбедім,  сіз  не  дегіңіз  келіп 
тұр, өтінемін, түсіндіріңізші...?»). 
4. «Күмәндану» – әлсіз және мұқият ойластырылмай айтылған ойларды 
сиретеді («Солай ма еді?», «Сіз осы айтқаныңызға сенімдісіз бе?»). 
5.  «Баламалы»  –  жүргізуші  қарама-қарсы  жағдайға  назар  аударып  
басқа көзқарасты ұсынады. 

6.  «Ешбір  қисынға  сыймайтын  жағдайға  дейін  жеткізу»  –  жүргізуші 
айтылған бекітумен  келіседі де, бірақ содан кейін одан қисынға сыймайтын 
қорытындылар шығарады.  
«РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» ЖОБАСЫНЫҢ ІШКІ МАЗМҰНЫ 
Ғылыми негізі: 
  ҚР  президенті  Н.Назарбаевтың  «Болашаққа  бағдар:  рухани 
жаңғыру» бағдарламалық мақаласы 12.04.17 
Өткізілу кезеңі:  
 І этап 2018-2019 жылдар аралығы.  
 Мақсаты: 
Мәңгілік еліміздің ұлттық құндылықтары мен мәдениетін насихаттау.  
Рухани жаңғырудың бағдарламасы: 
  Тәрбиелік білім  
  Атамекен 
  Рухани қазына 
  Ақпарат толқыны 
Базалық жобасы: «Кітап -  білім бұлағы» 
Жұмыс түрі:  «Оқы және өзгеге ұсын!»  акциясы. 
Күтілетін нәтижесі: 100 кітап көрмесі  
Базалық жобасы: «Отаным-тағдырым» 
Жұмыс түрі: Менің инициативам-менің отаныма  
Күтілетін  нәтижесі:  Идеялар  қоржыны.    «Ұлы  жаңалыққа  алғашқы 
қадам»  
Базалық жобасы: «Өлкетану» 
Жұмыс түрі:  «Туған жерге тағызым» жобасы бойынша шәкірт ізденісі     
Күтілетін нәтижесі:  «100 жаңа есім» жинағы 
Базалық жобасы: Саналы азамат  
Жұмыс  түрі:  «Кәсіби білім және бизнес: серіктестер диологы» ашық 
марафон.  
Күтілетін нәтижесі: Ашық марафон