Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Гуманитарлық - педагогикалық факультеті
Психолоия және педагогика кафедрасы
Психология және адамның дамуы пәнінен

күндізгі оқу бөліміде оқитың студентерге арналған

Павлодар

Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

Құрастырушы: аға оқытушы А.К.Шаймерденова______________

Психолоия және педагогика кафедрасы

«Психология және адамның дамуы » пәнінен

Кафедра меңгерушісі ______________ Е.И.Бурдина 20__ж. «____» ________

Факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған_____________________________ 20 _ж. «_____»____________№____ хаттама
ОӘК төрағасы________________ Е.Н.Жуманкулова 20 _ж. «_____»___________

КЕЛІСІЛГЕН

Жас психологиясы – жантану ғылымның негізгі салаларының бірі. Оның зерттеу объектісі – адамның дүниеге келген күнінен бастап , қартайғанға дейінгі әртүрлі жас кезеңдеріңдегі психологиялық ерекшеліктері.

-жас ұғымының психологиялық ерекшеліктерін, жас даму заңдылықтары мен механизмдерін зерттеу;

-даму психологиясының жалпы және жеке әдістерімен танысу;

• 
  -кәсіби, сараптап ойлауды, байқағыштықты, зейінділікті дамыту. Және гуманитарлық ғылыми пән ретінде психологияны ашу;
  
• 
  субъектінің іс-әрекеті, танымы және қарым-қатынасы ретінде адамды жаратылыстану психологиялык тұрғыда талдау;
  

жас ұғымының психологиялық ерекшеліктерін, жас даму заңдылықтары мен механизмдерін зерттеу;

-даму психологиясының жалпы және жеке әдістерімен танысу;

• 
  -кәсіби, сараптап ойлауды, байқағыштықты, зейінділікті дамыту. Және гуманитарлық ғылыми пән ретінде психологияны ашу;
  
• 
  субъектінің іс-әрекеті, танымы және қарым-қатынасы ретінде адамды жаратылыстану психологиялык тұрғыда талдау;
  

Осы пәнді менгеру нәтижесінде студенттердің:

- Жаңа ғылыми мәліметтерге сәйкес, адаммен қабылданатын кез келген ақпарат жедел жадыда аталмыш 15-20 минут ағымында айналып, одан соң сақтау үшін ұзақ мерзімді жадыға барады. Сондықтан адам аз ғана уақытта негізін қалаушы және әрекет етуші білім мен біліктілікті үлкен аумағын игеру;

- Балаң жастағылардың арасында ой- армандарын күнделік бетіне түсіріп отыратындары да кездеседі. Күнделік бетіне түсіріп отыратындары да кезеседі.

- Оқытудың техникалық жүйелерінің бөлігі бойынша курсты оқып үйрену мақсаты болашақ мамандардың оқытудың жаңа техникалық құралдарын игере білумен оларды оқыту – тәрбиелік, мәдени – демалыс шараларында қолдана білуі;

6. Пререквизиттер

биология, валеология, жалпы педагогика

8. Пәннің тақырыптық жоспары

Жас психологиясы – жантану ғылымның негізгі салаларының бірі. Оның зерттеу объектісі – адамның дүниеге келген күнінен бастап , қартайғанға дейінгі әртүрлі жас кезеңдеріңдегі психологиялық ерекшеліктері.

Сана психиканың дамуының жағары сатысы ретінде. Сана мен санасыздықтың әрекеттестігі. Психологиялық қорғаудың тәсілдері. Жанды және жансыз табиғатындағы бейнелеудің деңгейі мен формасы. Жануарлардағы психикалық бейненің даму деңгейі мен сатысы жайлы А.Н. Леонтьевтің болжамы, оны анықтауы және К.Э. Фабридың ары қарай жетілдіруі.

Адамның іс-әрекетінің құрылымы. Іс-әрекеттің түрлері және оның сипаттамасы. Психиканын іс-әрекетті табиғаты туралы Л. Рубинштейн және А.Н. Леонтьевтің ой-пікірі.

Қарым-қатынастың туралы түсінік. Қарым-катынастың сан салалары. Коммуникативті қатынас.Интерактивті және персептивті қаныстар.Қатынас жасау және хабар алмасу.Қарым-қатынас және тіл. Қатынас адамдардың өзара іс-әрекеттерін реттеп отыру туралы. Қоғамдық өмірде адамдардың әлеуметтік қарым-қатынас процесіндегі концепциясы.

Топтар және оның классификациясы. Топтардың даму деңгейі. Топтардың даму деңгейінің өсуіне карай бөлінуі: ұжымдар,әлеуметтік ассоциациялар,корпарациялар және аралас топтар. Ұжым топтың ең жоғарғы түрі. . Ұжым ішінде адамдардың ісәрекеті аркылы өзара қатынастардың сипаты. Топтар мен үжымдардын майда бөлшектерге бөлінуі. Өзара таңдау. Социометрия. Референттік іріктелген топ және оны зерттеп білудің әдісі. Лидерлік жетекшілік топ. Оқушылардьң бірлесіп атқаратын істері үжымдастықты өрістетіп отырушы фактор. Үжымдастық және оқытуды топтастыра отырып, шебер үйымдастыра білу.

Қазіргі замандағы жеке адам теориялары. Тұлғаның дамуында естің рөлі. Тұлғаның түрткілері мен қасиеттері. Қызығу, дүниетаным, сенім, мұрат.

Жаңа туған нәресте "адам" деп аталғанымен, "тұлға" деген атқа көпке дейін ие бола алмайды. Өйткені, кісі болып, ержету үшін бала оңы мен солын, өзінің "менің" басқа "мендерден", яғни басқа адамдардан ажырата білуі тиіс.

Тақырып 8 Зейін.

Зейін теориясы және оның физиологиялық механизмдері. Зейіннің түрлері және кызметтері. Зейіннің негізгі қасиеттері.

Зейін деп — адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуын көрсететін құбылысты айтады. яғни, зейін дегеніміз айналадағы объектілердің ішінен керектісін бөліп алып, соған психикалық әрекетімізді тұрақтата алу.

Тақырып 9 Түйсік пен қабылдау.

Түйсік пен қабылдау туралы түсінік. Түйсіктердіц рефлекторлық табиғаты. Рецепторлар мен талдағыштар. Түйсіктің түрлері. Түйсіктін қасиеттері. Сезгіштік табалдырығы. Адаптация. Синестезия. Сенсибилизация. Қабылдаудың зат түрінде болуы, тұтастығы, қүрылысы, түрақтылығы және мәнді түрде реттелуі. Апперцепция.

Ес туралы жалпы түсінік. Ес туралы теориялар. Аристотель, А.А.Смирнов, В.П.Запорожец. Естің физиологиялың негіздері. Естегі елестер. Естің түрлері: қысқа, ұзақ, оперативті, механикалық, логикалық, ерікті, еріксіз, мнемониялық. Естің типтері: керу, есту, қимыл, аралас. Ес процестері. Есте қалдыру және іс-әрекет. Қыска мерзімді есте қалдыру мен түпкілікті есте қалдыру. Есте қалдырудың мақсаттары. Мағынасына қарай есте калдыру мен жаттау аркылы есте қалдыру. Қайта жаңғырту түрлері: іргелестік, ұқсастық, қарама-қарсылық заңдылыктары.

Ойлау әрекеті туралы түсінік. Ойлау және жеке адам. Ойлаудьң физиологиялық негізі. Ойлау әрекеттері. Ойлаудың түрлері және олардың өзіне тән даралық ерекшеліктері. Ойлау таным процестерінін жоғарғы сатысы. Сөзбен ойдың бірлестігі. Сөйлеу туралы жалпы үғым.

Қиял туралы түсінік. Қиялдың тарихи даму жолдары: қиял және ауыз әдебиеті. Қиял және ғылыми прогресс. Қиялдың еріксіз және ерікті түрлеріне сипаттама. Арман және практикалық іс-әрекет. Қиялдың талдау мен біріктіруші сипаты.

Сезім туралы түсінік. Сезімнің когнетивтік процестерде, жеке бас көрініетерінде атқаратын ролі. Сезім мен эмоцияның психофизиологиялық негіздері. П.В.Симонов, П.М.Якобсон эмоцияның психологиялық теориялары. Ч.Дарвин, У.Джеймс, КЛанге, С.Шехтер. Сезім және жеке адам. Аффектер. Кеңіл күйі. Эмоциялық стресс. Жоғарғы сезімдердің мазмүны мен мәні. Ақыл-ой және эстетикалық сезімдер, сезімнің бүл түрлерін мектеп оқушыларының бойына қалыптастыру. Сүйіспеншілік сезімі.

Ерік туралы түсінік. Еріктің когнетивті процестермен байланысы. Мотивтердің ішкі күресі, ерік әрекетінің басталуы, тоқтамға келуі. Ерікті әрекет сатылары. Ерікті әрекет және оның құрылысы. Ерік сапаларын қалыпастырып отырудың жолдары. Ерікті әрекеттерді қалыптастыруда үжымның рөлі. Бақылауды шектеу. Жауапкершілік. Ерік және адамның өз еркін тәрбиелеудің міндеттері.

Темперамент туралы жалпы ұғым. Жеке адамныцң дамуындағы темпераменттің турақтылығы мен орнықтылығы. Темпераменттер туралы ілім терминологиясының тарихи мәні. Темпераменттерге тән психикалық қасиеттердін. ауқымы. Жеке темперамент типтер және олардың психологиялық сипаттамасы. Темпераменттін физиологиялық негіздері. Жоғаргы нерв қызметінің типтері және темперамент.

Мінез туралы жалпы түсінік. Мінез және адамның даралық өзгешелігі. Мінез бітістері. Мінездің қүрылысы. Мінез қасиеттерінің жиынтығы арқылы адамның жеке басының сипатталуы. Адамның жеке мінез-қүлық ерекшеліктерінін әлеуметтік орта мен өмір сүрген жағдайына байланысты өзгеруі. Мінез сапаларындағы айрықша ерекшеліктер. Мнез бітімі мен оның көрінісі.

Қабілет - белгілі бір істі үздік орындауға мүмкіндік беретін адамның әр түрлі жеке қасиеттерінің (музыкалық саңылау, түстерді жақсы ажырата алу, қолдың икемділігі т. б.) қиысып келуін, яғни адам қасиеттерінің синтезі деп атайды. Қабілет және нышан. Бейімділік және қабілет.

Әртүрлі бағыттар мен кезеңдер критерилері (Д.Б.Әльконин, А.Н.Леоньтев, Л.И.Божович, Д.И. Фельдштейн). Л.С.Выготскийдің жұмыстарындагы периодизация мәселесі. "Жас ерекшелік және педагогикалық психологиясы" ұғымдары. Баланың психикалык дамуындағы дағдарыстардың мәнін түсіну. Жетекші іс-әрекет түсінігі. Жетекші іс -әрекет және жастагы негізгі психологиялык жаңа құрылулар. Онтогенездегі жетекші іс -әрекеттердің ауысуы.

Құрбылар ұжымы және ондагы өз ара әрекет қоғамның ересек мүшелерінің катынастарын модельдеуі ретінде. Тұлғаның онтогенезде қалыптасуы және оқу іс-әрекеті. Танымдык, қоғамдық қызығулардын, мінез құлық мотивінің калыптасуы. Оку әрекетіне таңдамалы қатынас. Кәсіби бағдарлану мәселесі.Еңбек іс әрекеті, оның жас еспірімнің жеке басының қалыптасуындагы рөлі. Аффекті-қажеттіліктер сферасының дамуы. Мінездің даму сипаты.

Баланын мектепке дейінгі психологиялык дайындық мәселесі. Мектепке дейінгі кезеңнің соңындағы балалардың анатомо-физиологиялык ерекшеліктері. Алты жасар баланың жеті жасар баладан айырмашылығы. Мектепке дейінгі баланың мектепке оқуға дайындығын анықтайтын психологиялық және мінез-кұлықтык ерекшеліктер.

Бастауыш мектеп жасындағылардың дамуының жалпы шарты. Оку іс әрекеті кіші мектептегілердің жетекші іс әрекеті ретінде. Оқу іс әрекетінік жалпы күрылымы, қалыптастыру заңдылықтары. Мектептегі алғашкы теориялык ойлаудың калыптасуы (Д.Б.Әльконин, В.В.Давыдов).

Жасөспірім жасының дағдарысы мәселесін шетел және кеңес психологиясында зерттеу. Жасөспірім жасына өтудің анатомиялык-Аизиологиялық және психологиялык алғы шарттары. Жасөспірімдердің физикалык, ақыл-ой, әлеуметтік дамуындағы индивидуалды және жыныстық айырмашылықтар. "Есею сезімі" жасөспірім жасының негізгі психологиялық қүрылымы ретінде, оның түрлері. Жасөспірім жасындағы жетекші іс-әрекет. Жасөспірімнің ерекшелік психологиясының қолданбалы мәнділігін және ден саулық сақтауда.оқыту мен тәрбиеде, диагностика мен коррекцияда практикалық сұрактарды шешу мүмкіндіктерін көрсету. Жасөспірімнің ерекшелік психологиясының басқа ғылымдармен байланысы. Қазіргі жасөспірімнің ерекшелік психологиясының мәселелері. Жасөспірімнің ерекшелік психологиясының негізгі категориялары (жас, даму және т. б.) Жасөспірімнің ерекшелік психологиясының білімдері.

Физикалық, ақыл-ой, әлеуметтік дамудағы индивидуалды айырмашылықтар. Ерте жастық шақтың психологиялык жалпы және басқа да қырлары. Ерте жастық шақтағы махаббат. Ерте жастық шақ жасындағы психикалык өмір ерекшеліктері. Әмоциялық ерекшеліктері. Мотивтері мен кұнды бағдарланулары. Творчестволық белсенділіктің дамуы өзін көрсету кажеттілігі ретінде. Ойлау ерекшелігі, оны тәрбиелеу шарты. Ғылыми кезқарастардың даму жолдары.

Психологтың өзін-өзі тәрбиелеу психология шеберлікті қалыптастырудың құралы ретінде.Психологтың өз бетінше тәрбилеу білім жетілдіруі. Тәрбиелеу психологиясы іс- әрекеттің компонентті өзін-өзі мәдениетін көтеруі. Тәрбиелеу психологиясының сана-сезімі және рефлексиясы. Психолог шығармашылығы өзін- өзі шеберлігін дамыту факторы.Тәрбиелеу психологиясы шығармашылығының құрылымдық компоненттері.Психолог қызметінің әр деңгейінедегі өзін- өзі шығармашылығы. Болашақ психологтың өзін-өзі тәрбиелеу . Студенттердің өзін тәрбиелеуінің мақсаты мен міндеттері, оның қозғаушы күштері. Өзін-өзі тәрбиелеудің құралдары мен әдістері. Студенттер мен педагог- психологтардың өзін-өзі тәрбиелеу арасындағы өзара байланысы.

Оқу және оқыту психологиясы.Оқыту психологияның пәні. Оқыту психологиян әдіснамалық кызметтері. Психологияның принциптері: бейнелеу, субъе (антропологиялық), даму, сана мен іс-әрекеттің бірлігі, психикал; құыблыстардың жүйелік детерминациясы. Тұрмыстык және ғылым психологияның негізгі айырмашылықтары және жүйелі талдау. Ғылым психологиялык зерттеудің нәтижелері, олардың теориялық және колданба^ мәні.

Психологиялык білімдердің өздеріне тән ерекшеліктері. Психолоп ' жануар мен адамдардың іс-әрекетіндегі психикалық бейнелеудің қүрылым мен пайда болуы туралы ғылым ретінде.

Тақырып 26 Педагогикалық іс-әрекетінің және педагогикалық тұлғасының психологиясы.

Дағдыны калыптастыру және жаттаудың негізгі заңдылықтары: дағдының құрылысы. Дағдының бір-біріне әсері. Ептіліктің пайда болуы. Әдет және оның адамныц мінез-қүлқы мен іс-әрекетіндегі маңызы. Адамнын негізгі іс-әрекет түрлері. Ойын және оның психологиялык сипаты. Ойының баланың дамып жетілуіндегі рөлі. Оқу әрекеті және оның психологиялық сипаты. Еңбек әрекетінің психологиялық сипаты. Ұстаздық сипат. Педагогикалық техника мұғалімнің жүріс- тұрысының формасы және оның компоненті мұғалім іс-әрекетіндегі техниканың мәне . Жас мұгалімнің педагогикалық техникасында әдеттегі кемшіліктер.Педагогикалық шеберліктегі басқару техникасы .Мұғалімнің өзін- өзі басқара білу шеберлігі, өзін-өзі қалыпқа келтіру техникасының негізі. Өзінің психофизикалық жағдайын менгеру техникасы, өзін жөнге келтірудің негізгі.Педагогикалық өзара қызметте ауызша қатынас құрадары.Өзара жалғасу кезіндегі қимыл мен бет қимылының / мимика / ролі. Педагогикалық қарым-қатынастағы пантомимика мен пластика.Зиянды әдеттер.Педагогтің сыртқы пішіні; киімі, тұрысы, жүрісі,беті,шашы,әсемдік бұйымдары.Мұғалімнің сыртқы пішінінің мәдениеті.

Психология пәні ғылым ретінде анықтамасы. Психология тарихының негізгі кезеңдері.Балаларды оқытуға және тәрбилеуге арналған психологиялық білімінің мәні.

Заманауи психология, ғылым жүйесіндегі оның міндетерімен және орны. Психологиялық ғылымның философиялық-әдіснамалық принциптері Тақырып 3 Сана мен психиканың дамуы

Жанды және жансыз табиғатындагы бейнелеудің деңгейі мен формасы. Жануарлардағы психикалық бейненің даму деңгейі мен сатысы жайлы А.Н. Леонтьевтің болжамы, оны анықтауы және К.Э. Фабридың ары қарай жетілдіруі.

Сана психиканың дамуының жағары сатысы ретінде. Сана мен санасыздыктың әрекеттестігі. Психологиялык қорғаудың тәсілдері.

Адамның іс-әрекетінің құрылымы. Іс-әрекеттің түрлері және оның сипаттамасы. Психиканын іс-әрекетті табиғаты туралы Л. Рубинштейн және А.Н. Леонтьевтің ой-пікірі.

Іс-әрекет туралы түсінік. Адамның іс-әрекетінде құрал-саймандарды қолдануы.Іс-әрекет пен субьекттің белсенділігі. Адамның қажеттілігі мен іс-әрекетке ниеттілігі.Адам санасы мен Іс-әрекеттің құрылысы.Әрекеттену адамның алдына қойған мақсат-мүддесін орындауға ұмтылуы.Әрекет және қимыл.Адамның өз әрекетін реттеуі және оны бақылауы.

Тақырып 5 Қарым-қатынас.

Қарым-қатынас және тіл. Қатынас адамдардың өзара іс-әрекеттерін реттеп отыру туралы. Қоғамдық өмірде адамдардың әлеуметтік қарым-қатынас процесіндегі концепциясы.

Қарым-қатынастың туралы түсінік. Қарым-катынастың сан салалары. Коммуникативті қатынас.Интерактивті және персептивті қаныстар.Қатынас жасау және хабар алмасу.

Тақырып 6 Топ және ұжым психологиясы.

Ұжым ішінде адамдардыц ісәрекеті аркылы өзара қатынастардың сипаты. Топтар мен үжымдардын майда бөлшектерге бөлінуі. Өзара таңдау. Референттік іріктелген топ және оны зерттеп білудің әдісі. Лидерлік жетекшілік топ. Оқушылардьщ бірлесіп атқаратын істері үжымдастықты өрістетіп отырушы фактор. Үжымдастық және оқытуды топтастыра отырып, шебер үйымдастыра білу. Топтар және оның классификациясы. Топтардың даму деңгейі. Топтардың даму деңгейінің өсуіне карай бөлінуі: ұжымдар,әлеуметтік ассоциациялар,корпарациялар және аралас топтар. Ұжым топтың ең жоғарғы түрі.

Жаңа туған нәресте "адам" деп аталғанымен, "тұлға" деген атқа көпке дейін ие бола алмайды. Өйткені, кісі болып, ержету үшін бала оңы мен солын, өзінің "менің" басқа "мендерден", яғни басқа адамдардан ажырата білуі тиіс.

Қазіргі замандағы жеке адам теориялары. Тұлғаның дамуында естің рөлі. Тұлғаның түрткілері мен қасиеттері. Қызығу, дүниетаным, сенім, мұрат.

Тақырып 8 Зейін.

Зейін деп — адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуын көрсететін құбылысты айтады. яғни, зейін дегеніміз айналадағы объектілердің ішінен керектісін бөліп алып, соған психикалық әрекетімізді тұрақтата алу. Зейін теориясы және оның физиологиялық механизмдері. Зейіннің түрлері және кызметтері. Зейіннің негізгі қасиеттері.

Түйсік пен қабылдау туралы түсінік. Түйсіктердіц рефлекторлық табиғаты. Рецепторлар мен талдағыштар. Түйсіктіц түрлері. Түйсіктін қасиетгері. Сезгіштік табалдырыгы. Адаптация. Синестезия. Сенсибилизация. Кабылдау.

Ойлау әрекеті туралы түсінік. Ойлау жэне жеке адам. Ойлаудьщ физиологиялык негізі. Ойлау әрекеттері. Ойлаудың түрлері және олардың өзіне тән даралық ерекшеліктері.

Қиял туралы түсінік. Қиялдың тарихи даму жолдары: қиял және ауыз әдебиеті. Қиял және ғылыми прогресс.

Сезім туралы түсінік. Сезімнің когнетивтік процестерде, жеке бас көрініетерінде аткаратын ролі. Сезім мен эмоцияның психофизиологиялық негіздері. П.В.Симонов, П.М.Якобсон эмоцияның психологиялық теориялары. Ч.Дарвин, У.Джеймс, КЛанге, С.Шехтер.

Ерік туралы түсінік. Еріктің когнетивті процестермен байланысы. Мотивтердің ішкі күресі, ерік әрекетінің басталуы, тоқтамға келуі. Ерікті әрекет сатылары. Ерікті әрекет және оның құрылысы.

Темперамент туралы жалпы ұғым. Жеке адамныц дамуындагы темпераменттің турақтылығы мен орнықтылығы. Темпераменттер туралы ілім терминологиясының тарихи мәні..

Мінез туралы жалпы түсінік. Мінез және адамның даралық өзгешелігі. Мінез бітістері. Мінездің қүрылысы. Мінез қасиеттерінің жиынтыгы арқылы адамның жеке басының сипатталуы.

Қабілет - белгілі бір істі үздік орындауға мүмкіндік беретін адамның әр түрлі жеке қасиеттерінің (музыкалық саңылау, түстерді жақсы ажырата алу, қолдың икемділігі т. б.) қиысып келуін, яғни адам қасиеттерінің синтезі деп атайды.

Әртүрлі бағыттар мен кезеңдер критерилері (Д.Б.Әльконин, А.Н.Леоньтев, Л.И.Божович, Д.И. Фельдштейн). Л.С.Выготскийдің жұмыстарындагы периодизация мәселесі.

Құрбылар ұжымы және ондағы өз ара әрекет қоғамның ересек мүшелерінің катынастарын модельдеуі ретінде. Тұлғаның онтогенезде қалыптасуы және оқу іс-әрекеті.

Баланын мектепке дейінгі психологиялык дайындық мәселесі. Мектепке дейінгі кезеңнің соңындағы балалардың анатомо-физиологиялык ерекшеліктері.

Бастауыш мектеп жасындағылардың дамуының жалпы шарты. Оку іс әрекеті кіші мектептегілердің жетекші іс әрекеті ретінде.

Жасөспірім жасының дағдарысы мәселесін шетел және кеңес психологиясында зерттеу. Жасөспірім жасына өтудің анатомиялык-Аизиологиялық және психологиялык алғы шарттары. Жасөспірімдердің физикалык, ақыл-ой, әлеуметтік дамуындағы индивидуалды және жыныстық айырмашылықтар. "Есею сезімі" жасөспірім жасының негізгі психологиялық қүрылымы ретінде, оның түрлері. Жасөспірім жасындағы жетекші іс-әрекет.

Физикалық, ақыл-ой, әлеуметтік дамудағы индивидуалды айырмашылықтар. Ерте жастық шақтың психологиялык жалпы және басқа да қырлары. Ерте жастық шақтағы махаббат.

психологтың өзін-өзі тәрбиелеу психология шеберлікті қалыптастырудың құралы ретінде.Психологтың өз бетінше тәрбилеу білім жетілдіруі. Тәрбиелеу психологиясы іс- әрекеттің компонентті өзін-өзі мәдениетін көтеруі. Тәрбиелеу психологиясының сана-сезімі және рефлексиясы. Психолог шығармашылығы өзін- өзі шеберлігін дамыту факторы.Тәрбиелеу психологиясы шығармашылығының құрылымдық компоненттері.Психолог қызметінің әр деңгейінедегі өзін- өзі шығармашылығы. Болашақ психологтың өзін-өзі тәрбиелеу .

Оқу және оқыту психологиясы.Оқыту психологияның пәні. Оқыту психологиян әдіснамалық кызметтері. Психологияның принциптері: бейнелеу, субъе (антропологиялық), даму, сана мен іс-әрекеттің бірлігі, психикал; құыблыстардың жүйелік детерминациясы. Тұрмыстық және ғылыми психологияның негізгі айырмашылықтары және жүйелі талдау. Ғылым психологиялык зерттеудің нәтижелері, олардың теориялық және қолданба мәні.

Дағдыны калыптастыру және жаттаудың негізгі заңдылықтары: дағдының құрылысы. Дағдының бір-біріне әсері. Ептіліктің пайда болуы. Әдет және оның адамныц мінез-қүлқы мен іс-әрекетіндегі маңызы. Адамнын негізгі іс-әрекет түрлері. Ойын және оның психологиялык сипаты. Ойының баланың дамып жетілуіндегі рөлі. Оқу әрекеті және оның психологиялық сипаты. Еңбек әрекетінің психологиялык сипаты. Ұстаздық сипат.

Тақырып 1. Сезім-Эмоция туралы түсінік. В.Вундтың сезімдердің үш өлшемді концепциясы.Эмоцияларды интерпретациялау және негізгі тенденциялар, олардың сипсттамалары.Ч.Дарвиннің эмоцияның көрінуі туралы түсінігі.Эмоцияның физиологиялық теориясы.И.П.Павлов эмоция туралы.

Тақырып 2. Жеке адам. Жеке адам теориялдың жүйелеудегі бес параметр бойынша негіз.Олар: мінез-құлықты түсіндіру тәсілі; жеке адам туралы мағлұмат алу тәсілі, жеке адамға деген көзқарас тұрғысы;жастық диапазоны;жеке адамды суреттеудегі пайдаланатын ұғымдар.

Тақырып 3. Мектеп жасына дейінгі балаларда ойлау мен сөйлеудің даму деңгейі. Сейлеудін түрлері және ойлаудың мәні. Іштей және сырттай сойлеу. Диалогты және монологгы сөйлеу. Ауызша және жазбаша сөйлеу. Ойлау мен сөйлеуді дамытудың жолдары.

Тақырып 4. Естің адамдардыц жас ерекшелігіне қарай езгеру деңгейі. Мотивациялық жэне эмоциялық реакциялар, ішкі дайындалудың рөлі. Мнемикалық тапсырмаға субьектінің қатынасы. Мотивация деңгейінің үйренуге, еске әсері. Іс-эрекеттің үзілісінің еске эсері. Зейгарник эффектісі. Аффективті реакциялардьщ еске эсері. Субьектінің материалды ұйымдастыруының мэні. Ритмикалық, конфигурациялық және семантикалық топтау. Стимулды перцептивті үйымдастыру: Жаттау тэсілінің еске, схемалар рөліне әсері. Үмыту және реминисценция. Уақыт аралығында естіңөзгеруі.

Тақырып 5. Мектеп психологының кәсіби әрекетінің ерекшеліктері.

Оқушылармен психокоррекциялық және қолданбалы жұмыс. Окушыларды, олардың ата-аналары мен мүғалімдеріне кеңес беру және ағарту. Кеңес берудің негізгі бағыттары. Әлеуметтік-диспетчерлік іс-әрекет. Орта мектеп буынында оқитын оқушының психологиялық-педагогикалық мәртебесінің мазмүны. Жоғары сынып оқушысының психологиялық-педагогикалық мәртебесі. Психолог - мектеп әкімшілігі. Психолог - педагогикалық ү_жым. Психолог - оқушылар. Психолог -ата-аналар. Психолог - мектеп әкімшілігі: бағыну мәселесі. Тәуелсіздік пен дербестік дәрежесі. Мектеп пихологының кәсіби даярлыгы мәселесі.

Тақырып 6. Психологиядағы қарым-қатынас мәселелері. Өзара қарым-катынастың нығайып, араларында кездескен кедергілерді жеңіп отыру жолында ұстаздардың тиімді ықпалы. Қарым-катынаста адамдардың бір-бірін жете түсінуі. Қарым-катынастағы кері байласыстарды болдырмау жолдары. Әлеуметтік ортадағы карым-қатынаста психолог маманның қызметі.

Тақырып 7. Психологияны оқыту әдістемесіндегі негізгі концепция. Оку

пәні мазмұнын таңдаудың негізгі принциптері. Меңгеруді ұйымдастырудың психологиялык ерекшеліктері. Жалпы және абстрактілік сипатты білдіретін білімді меңгеру. Оқу пәнін конструктілейтін білім немесе оның негізгі тараулары. Психологиялық білім объектісінің мазмұны және кұрылымы. Білімді үлгі түрғысынан қайта шығару. Жекеленген білімдердің жүйесінде зерттелетін объектінің алғашқы, барлығына жалпы қатынасты нақтылау.

Тақырып 8. Сөйлеу. Сойлеуді психологиялық талдау. Сөйлеу
процестерінің 4 түрі: айту, тыңцау, оқу, хат. Психолингивистиканың әдістері мен
негізгі мәселелері, сөйлеу іс-әрекеті мен сөйлеу әрекет түсінігі. Сөйлеудің түрі және
функциясы. Ауызша, жазбаша, диалогты, монологті сөйлеу, ішкі сөйлеу. Сөйлеудің
функциялары: коммун и кативті, экспрессивті, интеллектуады.

Тақырып 9. Қабілет және пішін. Нышан және қабілет. Қабілет - белгілі бір істі үздік орындауға мүмкіндік беретін адамның әр түрлі жеке қасиеттерінің (музыкалық саңылау, түстерді жақсы ажырата алу, қолдың икемділігі т. б.) қиысып келуін, яғни адам қасиеттерінің синтезі деп атайды. Қабілет және нышан. Бейімділік және қабілет.

Тақырып 10. Дарынды балалардың қабілетінің психологиялық ерекшеліктері. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетінің дамуының жалпы шарты. Оқу іс әрекеті кіші мектептегілердің жетекші іс әрекеті ретінде. Мектептегі алғашқы теориялық ойлаудың қалыптасуы (Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов). Ақыл-ой әрекеті мен ұғымдарды сатылар қалыптастыру (П.Я.Гальперин). Бастауыш мектеп жасындығы баланың психикалық процестерінің дамуының негізгі заңдылықтары. Жеке басының дамуы. Эмоция-ерік сферасының дамуы (Г.Г.Кравцова). Бастауыш мектеп жасындығы баланың мінезінің дамуы. Рефлексияның алғашқы формалары.Қүрбыларымен қарым қатынасы.

Тақырып 11. Адам психикасының дамуы және пайда болуы.

Адам психикасының қоғамдық - тарихи табиғаты. Адамзаттың тарихи дамуға өтуі. Қоғамдық өндіріс адам тіршілігінің тәсілі ретінде. Еңбекке етудің биологиялык алғышарттары. Еңбек іс-әрекетінің сипаты: үжымдық, қүралдық, жемістілік (жаңа заттарды өндіру).

Тақырып 12. Сана туралы түсінік.

Жер бетіндегі тіршілік эволюциясының қолы жеткен ең жоғары жетістігі — ойлай білетін адамның дүниеге келуі. Адамның еңбек етуі, еңбек құралдарын жасап, оны пайдалануы оның санасының дамуына зор ықпал жасады. Адамды жаратқан да осы өндіруші еңбек. Еңбек ету арқылы ол өзінің түрлі тіршілік қажеттерін қанағаттандырып қоймай, айналасындағы дүниені тани түсінуге де мүмкіндік алды.

Тақырып 13. Темперамент және мінез

Адамның сыртқы ортамен байланысуы үшін жасайтын осындай қатынастарының жиынтығы оның мінезін күрайды. Мінез бітістері. Типтік мінез бітістері. Мінезді тәрбиелеу жолдары.

Тақырып 14. Жеке адам. Жеке адам теорияларын жүйелеудегі бес

Тақырып 15. Жеке адам және оның бағыты. Жеке адамды психологиялық тұргыдан қоргау. Жеке адамды калыптастыру. Жеке адамды қалыптастырудағы психология мен педагогикадагы түсініктер. Жеке адамды дамытудың қоргаушы күші. Оқушының жеке басын зерттеу әдістері. Жеке адамды зерттеуде эксперименттік тәсілдің мәні. Л.Ф.Лазурский, Г.Олпорт, Р.Кеттел зерттеулерінін құнды жақтары. А.Н.Леонтьевтің жеке адам жоніндегі негізгі пікірлері.

Тақырып 16. ХХ ғасыр психологиясындағы ғылыми бағыттар мен әдістер.

ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы психологиялық дағдарысы. Бихевиоризм, гештальтпсихология, генетикалық психология, фрейдизм. Батыс психологияның бүгінгі жағдайы. Ғылыми психология принциптері мен жалпы зерттеу әдістері.

Тақырып 17. Қазіргі замандағы жеке адам теориялары.

Қазіргі замандағы жеке адам теорияларын жүйелеудегі бес параметр бойынша негіз. Олар: мінез-құлықты түсіндіру тәсілі; жеке адам туралы мағлұмат алу тәсілі, жеке адамға деген көзқарас тұрғысы; жастық диапазоны; жеке адамды суреттеудегі пайдаланатын ұғымдар. Осыларға байланысты психодинамикалық, социодинамика--лық, интеракционистік теориялардың типтері. К.Левин ұсынған формуласы бойынша теориялар типтерін жіктеу. Бұрынғы замандағы ойшылдардың жеке адам белсендігінің қайнар көзі және адам өмірінің мәні жөніндегі пікірлері. З.Фрейдтің психоаналитикалық теориясы. Бихевиоризм. Гештальт психология. А.Маслоудың өзін-өзі актуалды ету теориясы. Жеке адам дамуының кезеңдері туралы Э. Эриксонның концепциясы.

Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі кафедра мәжілісінде бекітілді. Хаттама № . «___» _________ 2011.

Кафедра меңгерушісі Бурдина Е.И.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

1. 
   Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заны. –Алматы 2007,
   
2. 
   Педагогика. Оқулық , Алматы; Print-S, 2009-3646 .
   
3. 
   Педагогика.Дәріс жинағы ;Алматы: Нұрлы Әлем,2007
   
4. 
   Әбденов С.Ш. Тәрбие теориясы мен әдістемесі.Оқу құралы.Алматы, Дарын 2008
   
5. 
   Әбиев Ж. Педагогика тарихы : өқу құралы-Алматы: Дарын.-2007-480 бет.
   
6. 
   Педагогика: оқулық/Абай атындағыҰлттық Педагогикалық Университетінің педагогика кафедрасының авторлар ұжымы-Алматы: Print-S, 2007-430c.
   
7. 
   Губашева С.Г..Отарбай А.Ж., Тәрбие жұмысының әдістемесі ; Оқу әдістемелік құрал.- Астана:Фолиант, 2007-244 ,бет
   

8. Коянбаев Ж.. Педагогика.- Астана.2007

9.Дуйсенбаев К.А., Илеуова А.К. Мониторинг школьного образования на основе проекта информационных систем управления. Материалы Форума Информатизация образов. Казахстана и стран СНГ. – Алматы. 2008

10.Дуйсенбаев К.А., Абдукаримова У.С. Системный подход как научно-теоретическая основа системы управления. // Поиск. – 2007. - №3. – С. 109

11. Бап- Баба (Бабаев), С. Б. Жалпы психология : (Жантану негiз-
дерi):жоғары оқу орындары студ. арнал∙ан дәрiсбаяндама.-Алматы:Дарын,2007.-313 б.
12.www.koob.ru

13.www.book.ru