ПоәҚ 042-18-31 09/01-2014 Баспа №2 11. 09. 2014 ж

Семей

Құрастырушы: ___________ 30.08.2015 ж. Джумажанова Г.К., псх.ғ.к., доценті, кафедра «Педагогикалық психология»

2.1 Кафедра мәжілісінде «Педагогикалық психология»

Хаттама № 1 «03» 09. 2015 ж.

Кафедра меңгерушісі _______________ Джумажанова Г.К.

Хаттама № 1 «05» 09. 2015 ж.

3 БЕКІТІЛГЕН

Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды

Хаттама № 1 «11» 09. 2015 ж.

№ 2 БАСЫЛЫМЫ

05.09.2013 жылғы №1 басылым орнына

Мазмұны

1 Жалпы ережелер

2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша сағаттарға бөлу

3 Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар

4 Курс форматы

5 Курс саясаты

6 Бағалау саясаты

7 Әдебиеттер

Джумажанова Гульжанар Какимжановна, психология ғылымдарының кандидаты, доцент

Кафедра «Педагогикалық психология»

Байланыс ақпарат – тел: 30-43-41, оқу ғимараты №2, кабинет №302

Сабақ өткізу орны – дәрісхана №422

Пән бойынша кредит саны – 3

Психологияны оқыту әдістемесі курсы «Педагогика және психология» мамандығының студенттеріне міндетті пән ретінде оқытылады. Берілген оқу курсы болашақ педагог-психологтарды оқытушы іс-әрекетіне даярлауда маңызды қызмет атқарады.

Қазіргі қоғамда психологиялық білімнің рөлі артуда, оның тәжірибелік бағыты күшеюде. Психология оқу пәні ретінде әртүрлі оқу мекемелерінде оқытылады және түрлі білім беру бағдарламалары құрамына енгізілген. Мектептегі психологиялық білім берудің сапасы артуда. Орта кәсіби білім беру мекемелерінде психологияны оқыту пәні ретінде оқытудың мүмкіндігі кеңейе түсуде. Меңгерілген курстың көлемі мен тереңдігіндегі мәнді айырмашылықтарына қарамастан, түрлі мамандарды даярлау үшін барлық психология пәнінің оқытушыларына бұл пәнді оқытудың әдістемесін меңгеру міндетті болып табылады.

Психологияны оқыту әдістемесі, психологиялық білім мен іскерлік, тәжірибелік дағдыларды қалыптастырудың оқыту әдістемесі және пәні ретінде қарастырылады. Студенттердің психологияны оқыту әдістемесін меңгеруі білім беру іс-әрекетіндегі тәжірибелік міндеттерді шешуде маңызды болып табылады (психологиялық-педагогикалық диагностикада, кеңес беру жұмысында, оқу іс-әректінің тиімділігінің психологиялық шарттарын анықтауда, психологиялық міндетті қалыптастыруда және оқушының жеке даратұрғалық дамуында, мұғалімдермен,ата-аналармен жұмыс жасауда және т.б).

Психологияны оқыту әдістемесін оқу процесінде алынған білім, білік және дағдылар педагог-психологтың болашақта психология пәнінің оқытушысы ретінде өз міндеттерін атқаруына септігін тигізеді. Берілген курсты меңгеру психологиялық білімнің түрлі салаларының қосымша теориялық мәліметтерін игеруге және тәжірибелік -психологиялық білікті игеруге жол ашады.

Алынған білімдер қазіргі білім беру процесіндегі психологияның рөлі мен орны, орта білім берудегі жарғылардың психологиялық ерекшеліктері, мектептегі білім беру және оқыту технологиясының қазіргі заманғы жобасы, оқушыларды кәсіби бағдарлауының психологиялық ерекшеліктері және т. б. секілді сұрақтарға жауап алуға мүмкіндік береді.

- психологияны оқу пәні ретінде оқыту ерекшеліктері және алынған білімді психологияны оқыту тәжірибесінде қолдана алу біліктілігін жүзеге асыра білу туралы ғылыми-әдістемелік білімдерді қалыптастыру.

- орта білім беру мекемелеріндегі психологияны оқытудың теориялық және әдістемелік негіздерімен таныстыру;

- психологияның оқу пәні ретіндегі құрылымның принциптері туралы және оның мазмұнын ұйымдастыру тәсілдері туралы түсініктерді қалыптастыру

- психологияны оқытуды ұйымдастырудың дәстүрлі стратегиясынан осы пәннің мазмұндық ерекшеліктерін және оның оқытудың мақсаттарымен байланыста инновациялық стратегияға көшудің міндетті екенін түсіндіру;

- психология курсы сабақтарында біртұтас оқу-тәрбие жағдайын ұйымдастыруға нақты талаптарды жүйелеу;

- педагогикалық үрдісті басқару дағдысы мен біліктіліктерді қалыптастыру;

- кәсіптік өзіндік білім алу және өзін-өзі тәрбиелеудің тәсілдерін меңгеру;

- таңдалған мамандық шеңберінде білім алушының қабілеттері мен тұлғалық сапаларын дамыту.

Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы міндетті:

Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:

-орта оқу мекемелерігдегі психологияны оқытудың теориялық және әдістемелік негізін;

- психологияны оқытудың мақсатын, принциптерін және мазмұнын;

- психологиялық білімді игерудің ерекшеліктерін;

-психологияны оқу пәні ретінде құрастырудың ғылыми негіздерін білуі керек.

Игеру керек:

-психология бойынша сабаққа қойылатын жалпы, әдістемелік, психологиялық, тәрбиелік, физиологиялық-гигиеналық талаптарды;

- сабақ типтері, оның құрылымдық компоненттерін;

- психология сабағында жұмысты ұйымдастыру әдістемесін.

- педагогикалық колледжде психологияны оқытудың классикалық және жаңа әдістерін;

- оқу іс-әрекетінің психологиялық теориясын және оқу іс-әрекетінің қалыптасу жолдарын;

- оқытудың негізгі концепцияларын;

- психология бойынша сабақ ұйымдастырудың классикалық және интерактивті формаларын;

- психология сабағында жұмысты ұйымдастыру әдістемесі;

- психология бойынша бақылауды ұйымдастыру принциптері;

- сабақ конспектілерін, оқу және календарлық жоспарларды жазуға талаптарды.

- педагогикалық колледжде психологияны оқытудың классикалық және жаңа әдістерін;

- психология бойынша сабақ ұйымдастырудың классикалық және интерактивті формаларын;

- сабақ конспектілерін, оқу және календарлық жоспарларды жазуға талаптар.

- негізгі ұғымдарды: білім, іскерлік, дағды, оқу, білім беру, тәрбие, моделдеу, оқу үрдісі, оқыту әдістері, сабақ түрлері, қарым-қатынас қағидалары, оқу іс-әрекеті, оқыту субъектісі, проблемалық оқыту, интерактивті оқыту, педагогикалық үрдіс;

- оқытудың негізгі концепцияларын;

-психология бойынша сабаққа қойылатын жалпы, әдістемелік,психологиялық, тәрбиелік, физиологиялық-гигиеналық талаптарды;

- психология бойынша әртүрлі өздік жұмыстарды ұйымдастыру және өткізуге талаптар;

- сабақ конспектілерін, оқу және календарлық жоспарларды жазуға талаптарды.

- психология бойынша сабақ ұйымдастырудың классикалық және интерактивті формаларын;

- сабақ типтері, оның құрылымдық компоненттері;

- психология сабағында жұмысты ұйымдастыру әдістемесі;

- психология бойынша әртүрлі өздік жұмыстарды ұйымдастыру және өткізу.

Иемдену керек:

- педагогикалық колледжде психологияны оқытудың классикалық және жаңа әдістерін;

- оқу іс-әрекетінің психологиялық теориясын және оқу іс-әрекетінің қалыптасу жолдарын;

- білім беру саласында оқыту және оқу концепцияларын;

- психология бойынша сабақ ұйымдастырудың классикалық және интерактивті формаларын;

-психология бойынша сабаққа қойылатын жалпы, әдістемелік, психологиялық, тәрбиелік, физиологиялық-гигиеналық талаптарды;

- сабақ типтері, оның құрылымдық компоненттері;

- психология бойынша бақылауды ұйымдастыру принциптерін.

1.6.1 Психология мамандығына кіріспе;

1.6.2. Психология және адам дамуы;

1.6.3. Педагогика.

1.7.1Педагогиканы оқыту әдістемесі;

1.7.2 Педагогикалық колледждегі өндірістік практика.

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРІ БОЙЫНША САҒАТТАРҒА БӨЛУ
Кесте 1

Мақсаты: студенттерді курс бойынша тиісті теориялық біліммен қаруландыру.

Міндеттері:

- әр тақырыпты меңгерту мақсатымен жүйелі білім беру;

- әр тақырып бойынша негізгі түсініктермен таныстыру және меңгерту;

- пәнге қызығушылығын тудыру және ары қарай өздігінен жұмыс істей білуге үйрету;

- курс бойынша тиісті білімді меңгеру үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету. Жоғары оқу орындарында оқытуды ұйымдастырудың негізгі формаларының бірі - дәріс болып табылады. Ол студенттерге олар үшін күрделі және жаңа ақпараттарды беруге тиімді. Дәріс студенттерде пәнге қызығушылық тудырады, алынған білімді практикалық міндеттерді шешуде қолдануға көмектеседі, тақырыптың және қарастырылып отырған материалдың теориялық жақтарын ашып көрсетеді.

Дәріс - студенттерде өздігінен терең білім алуға ізденіс туғызады. Дәрісті тыңдау – бұл өзара бір-бірімен байланысқан танымдық үрдістердің (зейін, түйсік, қабылдау, ес, қиял, ойлау) бірлігі.

Сіздің курс бойынша жан-жақты білім алуыңыз дәріс сабақтарын толық тыңдауыңызға байланысты екенін еш ұмытпаңыз. Сондықтан бағдарлама мазмұнында берілген дәріс сабақтарын алдын-ала қарастырып жүріңіз. Сіздің білімініңізің деңгейі тек өзіңіздің жауапкершілігіңіз және өздігіңізден жұмыс жасау қабілетіңізге тікелей байланысты болады.

Дәріс сабағын тыңдау және жазуға даярлық: сабаққа кешікпеңіз; дәріс дәптеріңіз және қаламыңызды ұмытпаңыз; дәріс барысында мәтінді қалмай жазып отыруға талпыныңыз, ол тәжірибелік сабақтарға, өздік жұмыстарға даярлануда негіз болады.

Мақсаты: студенттердің дәріс және тәжірибелік сабақтарында алған білімдері негізінде өздігінен жұмыс істей білу іскерлігін қалыптастыру.

Міндеттері:

- дәріс және тәжірибелік сабақтарында алған білімдерін тереңдету;

- теорияны практикамен байланыстыру;

- библиографиямен жұмыс істеу іскерлігі мен дағдыларын жетілдіру;

- алынған білімі негізінде мәселелік сұрақтарды өздігінен шешу;

- психологиялық-педагогикалық бақылау жүргізудің практикалық дағдыларын жетілдіру;

- зерттеушілік, ізденушілік іскерліктерін жетілдіру;

- өздігінен жұмыс істеу іскерліктері мен дағдыларын дамыту;

- ойын еркін жеткізе білуге және оны қорғай білуге үйрету.

Өздігіңізден орындайтын өздік жұмысыңыз Сіздің курс бойынша меңгеретін біліміңізге және рейтинг бойынша жинайтын ұпайыңызға айтарлықтай ықпал жасайтынын ұмытпаңыз, сол себепті әрбір өздік жұмыс тапсырмасын өзіңіз дербес орындаңыз, тапсырманы орындауға мұқият қараңыз, әрі жауапты болыңыз. Өздік жұмыс тапсырмаларын орындау барысында басқадан көшіргеніңіз немесе басқаға көшірткеніңіз үшін жұмысыңыз мүлдем есептелінбеуі немесе бағасы төмендетілуі мүмкін.

Өздік жұмысын орындау формалары әр түрлі: кесте, таблица құру, реферат, коллоквиум, сөзжұмбақ, пікірталас, конспект бойынша талдау, аннотация жазу және т.б. Оларды орындау үшін оқу әдістемелік кешеннің мазмұнында жалпы әдістемелік нұсқаулар берілген.

Білім алушылардың өздік жұмыстарды орындауларына жалпы кеңестер:

1. 
   Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.
   
2. 
   Біліммен нәтижелі шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында даялануға дағдылану.
   
3. 
   Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.
   
4. 
   Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі оқытушылардан, кітапхана қызметкерлерінен ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.
   
5. 
   Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.
   
6. 
   Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.
   
7. 
   Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.
   

Өздік жұмысты орындау барысында ерік қалыптасады, жұмысқа қабілет, зейін, оқу еңбегі, тәртібі тәрбиеленеді.

Берілген тақырыпты конспектілеуге қойылатын негізгі талаптар:

1. 
   Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
   
2. 
   Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
   
3. 
   Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
   
4. 
   Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс.
   
5. 
   Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
   

Реферат жазуға әдістемелік нұсқау

Реферат – ғылыми-ақпараттық бағытта болады, тақырыпты объективті тұрғыда толық баяндаумен қатар, онда ғылыми теориялар мен ғылыми қорытындыларға талдау жасалынып, сын айтылады. Реферат ғылыми теориялар мен ғылыми қорытындыларға талдау жасалып, сын айтылады. Реферат ғылыми мекемелер мен жоғары оқу орындарында қолданылады. Арнаулы орта оқу орындары, жалпы білім беретін мектептер оқушыларының үйірме, клубтарда жасаған баяндамалары да реферат деп аталады. Ғылыми кандидаты және ғылым докторы дәрежесіне диссертация қорғаушының авторефераты да рефератқа жатады.

Реферат жазуда не ескеріледі?

1. Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты кішігірім зерттеулер жасау. Ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасау.

2. Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестеп алғаны абзал.

3. Реферат жазуда негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдылану.

4. Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасау.

5. Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін қайдан алынғанын (сілтеме), қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсету қажет.

6. Реферат аудиторияда талқыланады.

Рефератты талқылау - шығармашылық жұмыстың бір көрінісі, яғни білімділік, қызығушылық тұрғысынан және тәрбиелік мән-амазмұны зор әрекет жұмыс. Бұл кезде сөйлесушілер негізгі мәселеден ауытқымай,нақты тұжырымды ой айтуға көңіл бөлуі тиіс.

Рефератты талқылап, қорытындысын шығару - маңызы зор жауапты сәт, белгілі бір тақырып төңірегінде ғылыми дәйекті тұжырымдар жасап үйрену. Соңында оқытушы реферат жазған студенттің, пікір айтушылардың сөздерін жинақтап, қажетті толықтырулар енгізеді, мәселенің түсініксіз тұстарын анықтап, түзетулер жасайды, толықтырады, өзгертеді.

Рефератмазмұны:

- тақырыпқа сай реферат құрылымының деңгейі;

- тақырыптың өзектілігі және ақиқаттылығы;

- зерттеулердің көлемі және басқа да жаңалықтардың қайнар көзі;

- мазмұнның стилі және сауаттылығы;

- рефераттың өңделуінің талапқа сәйкестілігі

• 
  Жеке көзқарастың көрінісі;
  
• 
  Фактілі дәлелдер (аргументтер);  
  
• 
  Теоретикалық негіздеме;  
  
• 
  Цитаталарды келтіру;
  
• 
  Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;
  
• 
  Логикалық заңдылықтың сақталынуы;
  
• 
  Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану;
  
• 
  Сауаттылыққа мән беру.
  

Кітаппен (негізгі әдебиетпен жұмыс жасағанда) жұмыс жасауда басты назар аударылады:

1. Кітаптың сыртқы мұқабасымен танысу (кітаптың аталуы, авторы, шыққан жылы, баспаның аты, кітаптың редакторы, алғы сөздің немесе кіріспе сөздің авторы); оның тұтастай көлеміне;

2. Мазмұны арқылы кітаптың жоспарымен (бөлім, тарауларымен) және қандай жүйеде жазылғанымен танысу;

3. Кітаптың алғы сөзімен, кіріспесімен мазмұнын, мақсатын түсіну үшін үстірт танысып шығу;

4. Негізгі мәтіннің құрылымымен (жеке тарауларға; мәтіннің жеке бөліктерге бөлінуіне (тақырыптарға, параграфтарға) танысу;

5. Безендірілу сипатына;

6. Қайталауға берілген сұрақтарға;

7. Қолданылған әдебиеттер тізіміне және т.б.

Келесі кезекте назарды қосымша әдебиеттерге аударған дұрыс.

Семинарға дайындық кезінде студент мұғалімнің дәрісін назарға ұстай отырып, біршама ізденіс жұмыстарын жасау қажет. Ғылыми мақалалар мен монографиялар, сондай-ақ интернет желісінен алынған материалдардағы керекті деректер конспектіленіп алынады. Семинар студенттің ізденіс жұмысы болғандықтан, бір емес бірнеше дереккөздерді пайдалануға тиісті. Курс бойынша білуге тиісті терминдер мен шартты ұғымдарды оқытушы қамтып, түсіндіреді. БӨЖ тақырыптары берілген сұрақтарды қамти отырып, жазбаша және ауызша жұмыс түрінде орындалады. БӨЖ-ді конспект түрінде дәптерге жазып өткізу қажет. Сабақ барысында студенттің теориялық білімі, белсенділігі, ынтасы және шығармашылық шешім таба білу дағдысы бағаланады.

Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып, жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырманы орындауы, сабаққа қатысуы, БӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Курсты оқу барысында алынған барлық ұпайлар жинақталып, бір-біріне қосылады. Осы курстан алған жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырама мен рейтинг бақылауынан алынған баға және емтихан бағаларының қорытындысы бойынша орташа балл есептеледі. Барлық тапсырмаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды қабылдап алу емтиханға 7 күн қалғанда аяқталады. Барлық тапсырманы өткізбеген студенттер емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру арқылы жұмыс көлемін ұлғайтылады; Тапсырмалар оқытушы тағайындаған уақытта қабылданады. Емтиханға келмесеңіз: орынды себеп болса, бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы орындауыңыз қажет және осы мәселеге қатысты университет саясаты есепке алынады. Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест арқылы тексеріледі. Тест алдын ала ескертілмей өткізіледі. Аудиториялық сабақтарды босатпау, кешікпеу міндетті. Себепсіз сабақтан қалсаңыз: қосымша шығармашылылық жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау т.б.); Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі. Оқу үрдісіне белсенді түрде қатысу қажет.

Кесте 2

1.Бадмаев Б.Ц. Методика преподавания психологии. - М., 2004.

2.Бапаева М.К. Психологияны оқыту әдістемесі. - Алматы, 2006.

3.Жарықбаев Қ.Б., Беріков Н.Б. Психология пәнін оқытудың кейбір мәселелері. - Алматы.,1987.

4.Герасимова В.С. Методика преподавания психологии. - М., 2007.

5.Карандашев В.Н. Методика преподавания психологии. - Спб., 2006.

6.Попова М.В. Психология как учебный предмет в школе. - М., 2000.

7.Подвойская М.А. Уроки психологии в школе.Конспекты занятий и дневник практического психолога. - М., 1993.

Қосымша әдебиеттер тізімі

1.Балл Г.А. Теория учебных задач. - М., 1990

2.Вербицский А.А. Новая образовательная программа и контекстное обучение. - М., 2000

3.Бапаева М.К. Жоғары мектепте психологиялық білім берудің ғылыми теориялық негіздері. - Алматы, 2006

4.Жанпейісова М.М. Модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы ретінде. - Алматы, 2002

5.Жарықбаев Қ.Б. Жантану негіздері.- Алматы, 2002

6.Джакупов С.М. Психология позновательной деятельности.- Алма- Ата, 1992.

7.Карандашев В.М. Методика преподавания психологии в начальной школе. - Вологда, 2002

8.Климов Е.А. Психология: Учебник для средней школы. – М., 1996

9.Ляудес В.Я. Методика преподавания психологии. – М., 2003

10. Психология Учебные пособие для начальной школы \Под ред.И.В. Дубровиной - М., 1998

11.Практическая психология для преподавателей\ под.ред. И.К.Татушкиной. - М 1998

12.Преподавание психологии: опыт междунородного исследования и преспективные проекты сотрудничества\\ Психологический журнал. – 2001. - №2 том.- 22.- 86-89 с.

13.Рогов Е.И. Псхология познания для старшеклассников. - М.-2002

14.Самоукина Н.В. Практическая псхология в школе: лекции, консультирование, тренинги. – М., 2007

15.Тұрғынбаева Б.А. Дамыта оқыту технологиялары. – Алматы, 2002

жүктеу 176 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: