Программа развития Жамбылской области

2011 жылы жұмысты, қызметті өндіру көлемі 26,6 млрд. теңгені құрады, НКИ-125,9%, электр қуатын өндіру 1,7 есеге өсіп, 1057,7 млн. кВт/сағ құрады, жылу энергиясын – 1,1 есеге (2272,0 мың Гкал) артты. 2012 жылы – 21,8%-ға (31,9 млрд.теңге), электр энергиясы – 48%-ға, жылу – 24,8% өскен, 2013 жылы – салада төмендеу 1,3% (37,7 млрд. теңге), жылу энергиясында төмендеу – 31,2%, электр энергиясында өсім – 1,1 есе.

Жамбыл облысы электр қуатын өндірудің төмен деңгейімен сипатталады, электр қуатын магистралды тасымалдаумен және диспетчерлеумен айналысатын «КЕГОК» АҚ өңірлік филиалы Шымкент қаласында орналасқан.

Жамбыл облысындағы электр қуатының жеткіліксіздігі, бір жағынан, облыс экономикасының электр сыйымдылығының жоғарылығына және халықтың тұрмыстық қажеттілікке электр энергиясын пайдалану үлесінің жоғарылығына, ал екінші жағынан, энергия көздерінің тиімсіз құрылымына, өзіндік электр энергиясын өндірудің бәсекеге қабілетсіздігіне байланысты.

Энергетика саласындағы энергия тиімділігі мен энергия үнемдеу бойынша негізгі іс-шаралар мыналар:

• электр және жылу энергияларын бірлесе өндіруді қамтамасыз ететін жабдықтарды кең көлемді ендіруге негізделген өндіру қуаттарын техникалық қайта жарақтандыру, газ нығыздау жабдықтарын ендіру;

• энергетикалық баланс құрылымын өзгерту және оны әртараптандыруды арттыру – көмір мен мазутты жағудың алдыңғы қатарлы және экологиялық таза технологияларын пайдалануға дайындау, отын мен энергия көздерінің қайта жаңғыртылған және дәстүрлі емес түрлерін қолдану мен дамытуға бағыттау;

• электр тарату желісі мен кіші стансалардың жаңаларын салу және қолда барларын қайта жаңғырту, электр энергиясын беру мен таратудағы шығынды төмендету мақсатында есепке алудың (АСКУЭ) қазіргі заманғы жүйесін енгізу.

Индустриаландыру Картасының аясында 2013 жылы 2 инвестициялық жоба енгізілді «Компания A & T - энерго» ЖШС – Тасөткел су қоймасындағы шағын ГЭС, қуаттылығы жылына 9,2 млн. мВт; «ЭнергоСтройПроект» ЖШС – Қарқыстақ өзеніндегі шағын ГЭС, қуаттылығы – 10,13 млн. кВт/сағ, 2014 жылы - «Vista International» ЖШС – Қордай жел-электростанциясы.

Электр энергетика саласы облыс экономикасының басты бөлшектерінің бірі және барлық шаруашылық нысандардың қызметіне ықпалын тигізеді. Электр қуатының негізгі жабдықтаушылары «ЖМАЭС» АҚ-ы қуаттылығы 1230 МВт, «ТаразЭнергоОрталық» АҚ қуаттылығы 60 МВт құрайтын станциялардан құралған, сонымен бірге, бірқатар жаңартылатын энергия көздері объектілері де бар, атап айтқанда «Гидроэнергетикалық компания» АҚ қуаттылығы - 2,1 МВт, Меркі ГЭС - 3 – 1,5 МВт, «Изен-Су» ЖШС ВЭС «Кордай 1» - 1,5 МВт, Күн электр станциясы Отар ауылы – 0,5 МВт, Тас-Өткел ГЭС-і – 9,2 МВт, Қарақыстақ ГЭС-і – 2,1 МВт. Жеке энергия көздерінің жалпы қуаттылығы 1307,0 МВт құрайды. Сондай-ақ өңірдің аймағында Шу 500 және Жамбыл 500 АҚ «KEGOC» ұлттық подстанциялары орналасқан, олардың қуаттылығы өнеркәсіптің дамуы және облыстың электр қуатымен қамтамасыз етілетіндігіне көз жеткізеді.

Облыстағы электроэнергиясын тұтынудың қуаттылығы 375-380 МВт құрайды, оның ішінде «ЖЭЖ» ЖШС 152 МВт. Шығарылатын электроэнергия жалпы тұтынудың 45% құрайды, ал қалған 55% Екібастұз ГРЭС 1,2 станциясынан алынады.

Облыс бойынша электр қуатын тасымалдау және таратумен «ЖЭС» ЖШС-гі айланысады, оның балансында 15094,0 км электр тасымалдау жүйелері 0,4-110 кВ және 3213 трансформаторлық қосалқы бекет 6-10-35-110—220 кВ бар, оның жиынтық қуаттылығы 1961,15 мВА құрайды.

Облыс бойынша электр энергиясының тұтыну көлемі 2011 жылы 3,3 млрд.кВт/сағ, оның ішінде «ЖЭЖ» ЖШС – 966,9 млн.кВт/сағ, 2012 жылы – 3,9 млрд.кВт/сағ (сәйкесінше 1,3 млрд.кВт/сағ), 2013 жылы – 3,6 млрд.кВт/сағ (1,27 млрд.кВт/сағ), 2014 жылдың қаңтар-желтоқсанында – 3,7 млрд.кВт/сағ. (1,4 млрд.кВт/сағ.) құрады.

2011 жылы облыс бойынша жалпы энергияны өндіру көлемі 1,057 млрд.кВт/сағ жетті, оның ішінде «Жамбыл ГРЭС» АҚ өндірісі - 868,1 млн.кВт/сағ және 2010 жылмен салыстырғанда өндіріс көлемі 1,7 есеге өскен. 2012 жылы энергия өндіру көлемі – 1,6 млрд.кВт/сағ, (өсім 1,5 есе), 2013 жылы – 1,8 млрд.кВт/сағ (өсім 1,2 есе), 2014 жылдың қаңтар-желтоқсанында – 2,7 млрд.кВт/сағ, (өсім 1,5 есе).

Тараз қаласында «Байтерек» мөлтек ауданында халықты және локалдық қызындықтарды электрмен қамту мақсатныда 2012 жылы ЛЭП-110 кВ және ПС-110/10 кВ ПС «Байтерек» құрылыстық монтаждық жұмыстар аяқталған. ПС 110/10 кВ «Байтерек» екінші кезеңінің құрылысына ЖСҚ әзірленді.

Жамбыл облысындағы электр желілерінің құрылысы ХХ ғасырдың 60-жылдары, ауыл шаруашылығы, химия және жеңіл өнеркәсіп түрлері белең алып жатқан кезеңде басталды. Әрине, қазіргі кезде электржелілік шаруашылықтың 60%-нан артығы физикалық ресурстары әлсіреген және ауыстыруды, қайта жөндеуді және модернизацияны қажет етеді.

Осының бәрі аталған бағытта жүйелік жұмысты бастауға мүмкіндік берді. Үдемелі индустриаландыру жағдайында қуат секторы өңір экономикасының өмір сүруді қамтамасыз ететін салаларының бірі болып табылады. Өңірді қуатпен қамтамасыз етудің мәселесін шешу үшін қалпына келтірілетін қуат көзін дамытуға көп көңіл бөлінеді. Бұл жұмыс республикамызда "Жасыл экономика" тақырыбында «ЭКСПО-2017» Халықаралық көрмесін өткізуге байланысты өзекті болып шешіледі.

Соңғы үш жылда Жамбыл облысында қуаттылығы 186 МВт және құны тартылған инвестициялардың 390 млн. АҚШ долларын құрайтын ЖЭК 9 жобасы басталып, іске асырылуда.

2010-2012 жылдар аралығында қуаттылығы 1,5 мВт құрайтын Меркі ГЭС, Қазақстанда бірінші рет қуаттылығы 1,5 мВт құрайтын Қордай ЖЭС-1 жел электростанциясы пайдалануға берілді, бұл өңірлік электрлік желілік компаниясының желісінде өз электр қуатын беруде.

Қордай ауданы Отар с. 2011 жылы Қазақстандағы бірінші өнеркәсіп масштабындағы күн электростанциясы пайдалануға берілген және Қазақстанның біріңғай қуаттық жүйесіне қосылған. Бірінші кезеңнің қуаттылығы 504 кВт құрайды. Стансаның бірінші кезеңін пайдалануға беру тәжірибесінің нәтижесі бойынша оның қуаттылығын 7 МВт дейін ұлғайту жоспарлануда.

Сонымен бірге, 2013 жылы Индустриаландыру картасының шеңберінде қуаттылығы 2,1 МВт құрайтын Қарақыстақ ГЭС және қуаттылығы 9,2 МВт құрайтын Тас-Өткел ГЭС құрылысы аяқталып, пайдалануға берілді.

Мәселелер:

- энергия жабдықтарының қатты тозуы және осыған байланысты электроэнергиясы шығындарының және пайдалану шығындарының көп болуы, электрэнергияны беруде бәсекенің болмауы және электрсыйымдылықтың жоғары болуы;

- дәстүрлі отын ресурстарының болмауы;

- өз электроэнергиясының тапшылығы, сапаның тұрақсыз болуы;

- энергоресурстарға бағаның жоғары болуы;

- қолданыстағы гидростанцияларда су тапшылы.

2013 жылы максаттар мен міндеттерге кол жеткізу және жүзеге асыру тиімділігін бағалау нәтижелері бойынша (жоспар 1,9%, орындалуы 0,7%) «Энергияны пайдаланудың жалпы көлеміндегі баламалы энергия көздері үлесінің ұлғаюы» көрсеткіші 1,2 пайыздық тармаққа орындалмағандығы «Жамбыл облысының өнеркәсіптік әлеуетін арттыру» мақсатының және «Электр қуатының альтернативтік көздерін дамыту» міндетінің орындалмауына әкелді, бұл жаңартылатын энергия көздері объектілерімен электр қуатын өндіру көлемінің төмендеуіне байланысты. Жазғы маусым кезінде су көлемінің жеткіліксіздігіне байланысты (ауыл шаруашылық жайылымдарын суару) Тасөткел СЭС-ның төрт турбинасын бір уақытта іске қосу мүмкіндігі болмады. Нәтижесінде станция генерациясының қуаттылығы 9,2 МВт-тың орнына небәрі 3-3,2 МВт-ты құрады.

Жоспарланған көрсеткішке қол жеткізу, алға қойған міндеттер мен мақсаттарды орындау үшін 2015 жылы қуаттылығы 100 МВт құрайтын Жаңатас ЖЭС құрылысы және оны іске қосу жоспарлануда. Оның инвесторы «Central Asia Green Power» компаниясы. Fonroche Energie Француз компаниясымен Жамбыл ауданында қуаттылығы 24 МВт құрайтын күн электр станциясының құрылысын бастау жоспарлануда. Жобаның құны жобамен 80 млн. АҚШ долларын құрады. «TarazGreenPowerJenco» Ресей компаниясымен қуаты 19,8 МВт құрайтын Меркі ГЭС каскадының құрылысы жүргізілмек. Жобаның құрылысын 2015 жылдың желтоқсанында аяқтау жоспарлауда. Құны 32,7 млн млн. АҚШ долларын құрайды.

Жоғарыда аталған жобаларды іске асыру облысымызды 40%-дан астам "жасыл қуатпен" қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. "Жасыл" технологиялардың бәсекеге қабілеттілігі тез өсуде, альтернативтік қуат технологиялардың көбісі алдағы уақытта ескі қуат көздерімен салыстырғанда электр қуаты өндірісіне шығындарды азайтуға алып келеді.

«220...35 кВ таратушы электр желілерін дамыту және 2020 жылға арналған 2015 жылғы 10 және 0,4 кВ желілердегі жұмыс көлемін бағалау жоспарына сәйкес жуық арада «Отар» СЭС қуаттылығын 7 МВт дейін арттыру жоспарлануда.

2009 жылы 1,1 млрд. теңгенің өнімі өндірілді, бұл 2008 жылғы деңгейден 37,6%-ға кем. 2010 жылы жұмыс пен қызметті өндіру көлемінің өсімі жинау, өңдеу және қалдықтарды жою қызметтері көлемінің 2,6 есеге өсуінің есебінен 26,3% құрады (1,5 млрд. теңге).

2011 жылы табиғи суды беру қызметінің 5,1%-ға төмендеуінің есебінен жұмыс пен қызметті өндіру көлемі 1,9%-ға (1,6 млрд. теңге) төмендеді.

2012 жылы қалдықтарды жою - 1,7 есеге, су - 7,2%-ға, кәріз жүйесі - 5,9%-ға өсуінің нәтижесінде салада өндіріс көлемі 1,3 есеге өскен (2,1 млрд.теңге).

Салада жұмыстар, жұмыс, қызметтер өндірісінің көлемі 2013 жылы суды өңдеу және бөлу, жинақтау бойынша көлемнің – 1,7%-ға (суды есепке алу құралдарын орнату, «Теміржолсу Тараз» ЖШС-гі және «Теміржолсу Шу» ЖШС-гі кәсіпорындарының бірігуі) және қалдықтарды жинау, өңдеу және жою – 17,1%-ға төмендеуі есебінен НКИ-87,4%, 2,6 млрд.теңгені, құрады.

2014 жылдың қаңтар-желтоқсанының қорытындысы бойынша қалдықтарды жинау, өңдеу және жою көлемдерінің 53,6%-ға, суды бөлу – 1,7%-ға қысқаруы есебінен жұмыс және қызмет өндірісінің көлемі 21,8%-ға төмендеп 2,4 млрд. теңгені құрады.

• 
  негізгі өндірістік қорларды жаңарту деңгейнің төмендігімен олардың тозуының жоғары деңгейі;
  
• 
  облыста шикізаттың кокс және аммиак сияқты негізгі түрлері өндірісінің болмауы шығындардың өсуіне әсер етеді;
  
• 
  өнеркәсіп салаларының жоғары энергия сыйымдылығы;
  
• 
  қайта өндіретін қуаттарды жаңғыртудың төмен деңгейі;
  
• 
  білікті кадрлардың және инновациялық менеджмент саласында кадрлардың жетіспеушілігі;
  
• 
  өзіндік электроэнергиясының тапшылығы.
  

Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы «2011-2014 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының мемлекеттік үдемелі индустриалды-инновациялық даму бағдарламасы және Қазақстан Республикасы Президентінің бірқатар жарлықтарын күші жойылған деп тану туралы» №958 Жарлығына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі №302 Қаулысына сәйкес Өңірлік Индустриалдандыру картасы әзірленді, ол облыс әкімдігінің 2010 жылғы 2 маусымдағы №156 қаулысымен бекітілді.

Облыста Үдемелі индустриалды-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасына сәйкес экономика салаларын әртараптандыру бойынша жүйелі жұмыстар жүргізуде. Облыс кәсіпорындарында жаңа өнім түрлері игерілуде, жаңа технология желісі ендірілуде, қосымша құны жоғары бәсекеге қабілетті өнім шығару артуда. Өнеркәсіптік кәсіпорындар өндірістік желісін компьютерлеу процестерін кең қолдануда және өндірісте жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануда.

Сонымен 2010-2014 жылдары индустриаландыру Картасының аясында облыста 123,3 млрд. теңге инвестиция салынған 33 өндірістер соғылып, жаңғыртылды және қайта құрылды. 4958 жұмыс орындары ашылды.

1. «Жасұлан және К» ЖШС - өнеркәсіптік негізде гүл өндірісі, қуаттылығы жылына 10 млн. дана гүл, құны – 1050,0 млн. теңге, 100 жаңа жұмыс орны ашылды.

2. «АльБасар» ЖШС - гранит пен одан жасалатын бұйымдар өңдейтін цех, құны – 570,0 млн. теңге, 165 жаңа жұмыс орны ашылды. Жобанын қуаттылығы 50 мың ш/м жиектер.

3. «Амангелді ГӨЗ» ЖШС - шикі мұнай өңдейтін зауыт, қуаттылығы жылына 100 мың тонна мұнайды құрады құны – 3,0 млрд. теңге, 100 жұмыс орны ашылды.

4. «Фабрика ПОШ-Тараз» ЖШС - фабрикада жұмыс істеп тұрған цех базасында ТОПС өндіру, құны – 1116,4 млн. теңге, 100 жаңа жұмыс орны ашылды. Қуаттылығы жылына 800 тонна топс.

5. «Мыңарал Тас Компани» ЖШС - қуаты жылына 1,2 млн. тонна цемент шығаратын цемент зауыты, құны – 34,9 млрд. теңге, 350 жаңа жұмыс орны ашылды.

6. «Тараз металлургия зауыты» ЖШС - ферроқорытпа өндірісін кеңейту мен жетілдіру, құны – 11505 млн. теңге, 300 жұмыс орны ашылды. Қуаттылығы 72 мың тонна ферросиликомарганец.

7. «Запчасть» АҚ - электрометаллургиялық кіші-зауыты, құны – 3250,0 млн. теңге, 843 жаңа жұмыс орны ашылған. Қуаттылығы жылына 180 мың тоннаны құрайды.

1. «Алтыналмас АК» АҚ - «Ақбақай кластері» құрамында алтыны бар кендерді өңдеу, құны - 9620 млн. теңге. 450 жұмыс орны құрылды. Құрамында алтыны бар кендерді өңдеу жобасының қуаттылығы жылына 1 млн. тоннаны құрайды (немесе 1,3 тонна бағалы металл өндірісі).

2. «Энерджи Тараз» ЖШС – кең спекторлы шамдарды өндіру зауытының құрылысы, қуаттылығы - жылына 5 мың шам. Жобаның құны - 129,6 млн. теңге. 20 жұмыс орны құрылды.

3. «Луговой жылқы зауыты» ЖШС - құны 3400 млн. теңгені құрайтын жаңа технологиялар қолданылатын 30000 басқа арналған бордақылау кешенінің құрылысы. 150 жұмыс орны құрылды. Жобаның қуаттылығы жылына 2500 тонна етті құрайды.

4. «ACIG»АҚ – қуаттылығы жылына 500 мың тоннаны құрайтын цемент зауытының құрылысы. Жобаның құны - 8250 млн. теңге, 250 жұмыс орны құрылды.

5. «SUPER PHARM» ЖШС – құны 520 млн. теңгені құрайтын медициналық бұйымдарды өндіру зауытының құрылысы. 100 жұмыс орны құрылды. Жобаның қуаттылығы жылына 15 млн. дана медициналық киімдер шығару.

6. «Бином Строй - Деталь» ЖШС - темірбетоннан бұйымдар өндіру зауытының құрылысы. Жобаның қуаттылығы жылына 10 мың текше метрді құрайды, құны - 150 млн. теңге. 100 жұмыс орны құрылған.

2012 жылы құны 2,1 млрд. теңгені құрайтын 6 жоба іске асырылып, 310 жаңа жұмыс орны құрылды, оның ішінде:

1. «Куликов сүт өнімдері» ЖШС - сүт зауытының құрылысы (1 кезең). Жобаның қуаттылығы - жылына 3,6 мың тонна сүтті өңдеу, құны – 225,7 млн. теңге. 50 жұмыс орны құрылды.

2. «Kaz-Ir-Agro» ЖШС - майлы дақылдарды өңдеу зауытының құрылысы, жобаның қуаттылығы - жылына 600 тонна майлы дақылдарды өңдеу, құны - 855,0 млн. теңге. 100 жұмыс орны құрылды.

3. «База-Servis» ЖШС - 1814400 дана кірпіш шығару зауытының құрылысы, құны - 300,0 млн. теңге. 20 жұмыс орны құрылды.

4. «Карат-V» ЖШС - жиһаз ламинатын қаптау және әрлеу бойынша цехын іске қосу, құны 50,0 млн. теңге, қуаттылығы - 3000 м² акрилденген ламинат, 10 жұмыс орны құрылды.

5. «Казфосфат» ЖШС - натрий гексаметафосфатын және тағамдық фосфатты өндіруді ұйымдастыру, қуаттылығы – жылына 5000 тонна, құны - 500,0 млн. теңге. 20 жұмыс орны құрылды.

6. «Та-Мак» ЖШС - макарон өнімдерін өндірудің технологиялық желісін құру. Жобаның құны 180 млн. теңге, 110 жұмыс орындары құрылды. Қуаттылығы - жылына 2 400 тонна.

2013 жылы 20,9 млрд. теңгеге 8 жоба іске қосылып, 626 жұмыс орны құрылды.

1. «Құрылыс-Полимер» ЖШС - пластмасс бұйымдарын өндіретін зауыт. құны - 1776,0 млн. теңге, қуаттылығы - жылына 32 млн. м² пленка және тор бұйымдары, жылына 30 000 млн. м² изоляторлық плиталар, 270 жұмыс орындары құрылды.

2. «Үміт Қордай» ЖШС - сүт өнімдерінің өндірісі, құны - 124,0 млн. теңге, қуаттылығы - жылына 3,0 мың тонна сүт өнімі, 100 жұмыс орындары құрылды.

3. «Компания A & T - энерго» ЖШС - Тасөткел су қоймасында ГЭС, құны - 1050,0 млн. теңге, қуаттылығы - жылына 9,2 мВт, 20 жұмыс орындары құрылды.

4. «Бірлік Энерго» ЖШС - шикі мұнайды өңдеу бойынша зауыт, құны - 199,0 млн. теңге, қуаттылығы - жылына 35 мың тоннаға дейін мұнайды өндіру, 38 жұмыс орындары құрылды.

5. «Казфосфат» ЖШС - күкірт қышқылы цехының құрылысы, құны - 14,0 млрд. теңге, қуаттылығы - жылына 600,0 мың тонна моногидрат, 138 жұмыс орындары құрылды.

6. «Тараз құбыр зауыты» ЖШС - полиэтиленді құбырлар, фитингтер мен тамшылап суару құбырларын өндіру бойынша зауыт, құны - 2424,0 млн. теңге, қуаттылығы - жылына 3,5 мың тонна құбыр өнімдері, 20 жұмыс орындары құрылды.

7. «ЭнергоСтройПроект» ЖШС – Жамбыл облысының Қарақыстақ өзеніндегі шағын ГЭС құрылысы, құны - 1018,0 млн. теңге, қуаттылығы - 10,13 млн. кВт/сағатына, 10 жұмыс орындары құрылды.

1. 
   «БиномСтройДеталь» ЖШС – құрылыс материалдары комбинатының базасындағы үй салу комбинатының құрылысы, құны – 500,0 млн. теңге. қуаттылығы – жылына 19 500 м³. 65 жаңа жұмыс орындары құрылды.
   
2. 
   «Talas Investment Company» ЖШС – натрий цианидін өндіру зауытының құрылысы, құны – 12,9 млрд.теңге, қуаттылығы – жылына 15000 тонна. 491 жаңа жұмыс орындарын құрылды.
   
3. 
   «Vista International» ЖШС – Қордай жел-электростанциясының құрылысы. Құны – 6362,0 млн.теңге, қуаттылығы – 21 мВт. 13 жаңа жұмыс орындары құрылды.
   
4. 
   «Арайстроймаркет» ЖШС – радиаторлар өндіретін шағын зауыт құрылысы, құны – 300,0 млн.теңге, қуаттылығы – жылына 250 мың дана. 25 жаңа жұмыс орындары құрылды.
   
5. 
   «Central Asia Gold Production» ЖШС – бағалы металл қойрытпаларын өндіру бойынша зауыты, құны – 2100,0 млн. теңге, қуаттылығы – жылына 500 кг. 150 жаңа жұмыс орындары құрылды.
   
6. 
   «Мын-Арал Компаниясы» ЖШС – балық өндеу бойынша зауытын қайта жаңғырту, құны – 600,0 млн. теңге, қуаттылығы – жылына 1200 тонна. 250 жаңа жұмыс орындарын құру жоспарлануда.
   

- шикізаттың болмауынан «Тараз металлургиялық зауыты» ЖШС өндірістік куаттылығын игермеуі.

ИСО сапа менеджменті жүйесі 2009 жылы облыстағы 233 кәсіпорындар мен ұйымдарда енгізілді.

Оның ішінде мемлекеттік қызмет көрсету саласында 34 ұйым, телекоммуникациялық және байланыс қызметін көрсетуде – 2, стандарттау қызметтерінде – 3, құрылыс-монтаж жұмыстары өндірісінде – 123, денсаулық сақтау саласындағы қызметтер – 3, білім беруде – 3, металлургия өнеркәсібінде және дайын металл өнімдерін өндіруде – 4, химия өнеркәсібінде – 1, жеңіл өнеркәсіпте – 2, сусындар мен темекіні қоса алғанда тамақ өнімдері өндірісінде – 10, басқа салаларда – 48.

Сұраныс халықаралық стандарттармен үлестірілген мемлекеттік стандарттарға, менеджмент, құрылыс өнеркәсібі, метталургия, машына жасау, энергетика жүйесінің стандарттарына 2009 жылмен салыстырғанда 30%-ға артқан.

Облыста шығарылатын өнімнің, жұмыстың, қызметтің халықаралық стандарттар сапасы (ISO – 9000, ISO – 14000 және басқалары) 589 шаруашылық субъектілерінде оның ішінде 2009 жылы – 71, 2010 жылы – 97, 2011 жылы 85, 2012 жылы – 36, 2013 жылы – 92, 2014 жылы – 131, кәсіпорындарында енгізілген.

Облыста менеджмент жүйесін енгізу мәселелері бойынша халықаралық стандарттарға көшуге отандық өндірушілердің дайындығын анықтау жөнінде Жұмысшы топ құрылды. Техникалық регламенттер мен стандарттарды ендіру және оларға бейімделу мәселелері бойынша «дөңгелек үстелдер» мәжілістері өткізіледі, кәсіпорындарда менеджмент жүйесін енгізу мониторингі жүргізіледі. Облыс әкімінің сайтында техникалық реттеу мәселелері жөнінде ақпарат орналастырылған, кәсіпорындарда менеджмент жүйесін ендірудің мониторингі жүргізілуде.

«Казфосфат» ЖШС, «Тараз металлургия зауыты» ЖШС, «Имсталькон» ЖШС, Тараз желілік-өндірістік УМГ «ИнтергазОрталықАзия» кәсіпорындарында интеграцияланған менеджмент жүйесі енгізілген, оқыған білікті мамандары, аккредитацияланған тексеру орталықтары мен аттестациядан өткен зертханалары бар.

Нормативтік құжаттар (мемлекеттік және мемлекетаралық стандарттарға сұраныс) бойынша кәсіпорындардың: «Казфосфат» ЖШС, «Жамбылдық цемент компаниясы» ЖШС және «Запчасть» АҚ тапсырыстары қаралды.