қатысымдық-сөйлесімдік бөлім

қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:

48. 
    «Денсаулық – зор байлық» – 10/6 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: қос сөздер. Топтау сан есімдер. Демеулік шылаулар. Тіркесті сөздердің емлесі. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       

    2. қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:

49. 
    Оқу-еңбек аясы – 24 /14 сағат. «Интернет. Интернет маған не үшін керек?» – 10/6 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: интернационалдық терминдер. Интернационалдық терминдердің орфографиясы. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

50. 
    «Интернеттен қазақша ақпарат іздеймін?» – 14 /8 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: қимыл есімдері. Ауыспалы осы шақ. Сан есім түрлері. Тұйық етістіктің емлесі. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       

51. 
    Оқыту орыс тілінде жүретін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат, оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат бөлінген.
    
52. 
    Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
    
53. 
    Әлеуметтік- тұрмыстық ая – 32 /24 сағат. «Отбасы сыйластығы» – 12 /10 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: құрмалас сөйлемдер. Сабақтас, салалас түрлері, ырықсыз етіс, ортақ етіс, бұйрық рай. Сын есімдер. Құрмалас сөйлемдер интонациясы. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа байланысты әңгімелер, мәтіндер оқу;

айтылым: монологтік сөйлеу: жоспары, баратын жағы, істейтін ісі жайлы;

жазылым: тақырыпқа қатысты әңгімелер жазу, өз ойын жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстандағы отбасы мүшелерінің сыйластығы мәселелері; тақырыпқа байланысты әңгімелесу.

54. 
    «Мен ата-анама көмектесемін» – 10/7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: құрамалас сабақтас салалас сөйлемдер. Етістер. Есімше. Құрмалас сөйлемдер интонациясы. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқып, мазмұнын түсіндіру;

айтылым: монологтік сөйлеу: жасаған ісі, істейтін ісі, күнделікті ісі, ертеңгі істейтін ісі және т.б. туралы айту;

жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: әртүрлі ұлт өкілі отбасында балалары әке-шешесіне қалай көмектесетіні туралы әңгімелер айту.

55. 
    «Асханада тамақ ішемін» –10/7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: өтініш, тілек айтуға қатысты этикеттік орамдар. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

айтылым: асханада ішкен тамағы туралы баяндау;

жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;

тілдесім: ұсынылған тақырып бойынша сөйлесу. Тамақтану әдебі туралы достарымен пікірлесу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: өзге ұлт өкілдерінің тамақ мәзірі, дағдысы туралы әңгімелесу.

56. 
    Әлеуметтік-мәдени ая – 46 /30 сағат. «Қазақстан қалаларын аралағым келеді» – 16 /10 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: күрделі сөздер, біріккен сөздер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;

айтылым: монологтік сөйлеу: қалалар туралы әңгіме айту, баяндау;

жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: басқа ұлт өкілдерімен Қазақстан қалалары туралы әңгімелесу.

57. 
    «Қазақстан балалар жазушылары» – 16 /10 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: тұйық етістік. Жалқы есімдер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;

айтылым:монологтік сөйлеу: жазушының өмірбаяны туралы баяндау;

жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас: қазақ және орыс балалар жазушылары туралы пікірлесу.

58. 
    «Шарын» шатқалына бардың ба?» – 14/10 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: туынды зат есімдер. Бұйрық рай. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқу;

айтылым: өз ауылы /қаласы/облысының экологиясы туралы баяндау;

жазылым: тақырыпқа байланысты әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: табиғат туралы әр ұлт өкілдерінің мақал-мәтелдері.

59. 
    Оқу-еңбек аясы – 24 /14 сағат. «Уақытты жоспарлап үйренейік» – 12/7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: біріккен сөздер. Модаль сөздер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;

айтылым: монологтік сөйлеу: мектепте не істегенін, әдетте не істейтінін айту;

жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: білім алуға қатысты қазақ халқының мақал -мәтелдері.

60. 
    «@-поштада қазақша сөйлесейік» – 12 /7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: қимыл есімдері. Сын-қимыл үстеулері. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: тақырыпқа қатысты мәтіндер оқу;

айтылым: монологтік сөйлеу: е-поштамен не істегенін, әдетте не істейтінін айту, баяндау;

жазылым: әңгіме жазу, өз іс әрекеті туралы тақырыпқа байланысты жазу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: тілдік қарым-қатынасқа қатысты қазақ халқының мақал-мәтелдері.

61. 
    Оқыту орыс тілінде жүретін мектептерде аптасына 3 сағаттан, барлығы 102 сағат, оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүргізілетін мектептерде аптасына 2 сағаттан, барлығы 68 сағат бөлінген.
    
62. 
    Курстың білім мазмұны төмендегідей тақырыптардан тұрады:
    
63. 
    Әлеуметтік-тұрмыстық ая – 32 /22 сағат. «Біз тату тұрамыз» – 16 /11 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: тұрақты тіркестер. Олардың сөйлем ішіндегі экспрессивті мәні. Кейінгі ықпалды қайталау. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: қазақ отбасы туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Болған жағдайға байланысты, сезімге әсер ететін сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;

айтылым: қазақ отбасы туралы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып өз ойын айту.

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Қазақ отбасы туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жаза білу, өз ойын қысқаша білдіре алу;

тілдесім: қазақ отбасы жайындағы сұхбаттарға қатысу. Қазақ отбасы туралы көзқарасын айтып, пікір білдіру. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: отбасы тәрбиесі туралы қысқа мәтіндер, өлеңдер.

64. 
    «Қазақ отбасында тұрғым келеді» – 16 /11 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: этнолингвистикалық атаулар. Көмекші есімдер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;

айтылым: қазақ отбасындағы өзара сыйласымдылық туралы пікір білдіру;

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндерді жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып әңгіме жазу, өз ойын қысқаша білдіру;

тілдесім: қазақ отбасы жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ұсынылған қазақ отбасылары туралы мәтіндерді оқу.

65. 
    Әлеуметтік-мәдени ая – 48/32 сағат. «Сурет галлереясына барамыз» – 16 /11 сағат: ­
    
    1. 
       тілдік бөлім: қалау рай. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: суретшілер, сурет көрмесі, картиналар туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;

айтылым: белгілі бір сурет туралы өз пікірін білдіру. Сурет галлереясындағы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Суретші мен суреттер туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;

тілдесім: сурет, суретшілер жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Ә.Қастеевтің туындылары туралы пікір алмасу.

66. 
    «Мұражайға саяхат» – 16/11сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: неологизмдер. Қос сөздер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: мұражай, мұражайдағы экспонаттар туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну;

айтылым: ойын жеткізу барысында түрлі туындылар, экспонаттар жайлы айту. Мұражайдағы өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу;

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мұражай туралы өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша жазбаша түрде білдіру;

тілдесім: мұражай жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет. Диалогке қатысу;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: ұлттық аспаптар мұражайы туралы әңгімелесу.

67. 
    «Мен ұнататын теле/радио хабар» – 16/10 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: өздік етіс. Лепті сөйлемдер. Лексика: тақырып көлеміндегі лексикалық бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу, түсіну;

айтылым: өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлеу;

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Теледидардан көрген бағдарлама туралы жазу;

тілдесім: теледидардан көрген, кино, бағдарламалар мен радиодан естіген жаңалықтар жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: Қазақстан телеарнасындағы танымдық бағдарлама туралы әңгімелесу.

68. 
    Оқу-еңбек аясы – 22 /14 сағат. «Біздің елде орта мектепте білім алу. Қандай емтихандар тапсырамын?» – 11 /7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: зат есім. Зат есімнен сын есім тудырушы жұрнақтар. Лексика: тақырыпқа қатысты тілдік бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

тыңдалым: мәтінді тыңдап айтылған ойды түсіну. Естіген сөйлемдерді түсіну, қолдана алу;

оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру;

тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-әңгіме, диалог-талқылау. Полилог-ойбөліс;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: орыс тілді, қазақ тілді мектептерде оқылатын тілдер туралы әңгімелесу.

69. 
    «Менің арман мектебім» – 11/7 сағат:
    
    1. 
       тілдік бөлім: мақсатты келер шақ. Лексика: тақырыпқа қатысты тілдік бірліктер;
       
    2. 
       қатысымдық-сөйлесімдік бөлім:
       

оқылым: көрген, естіген ақпараттары туралы мәтіндерді дұрыс оқу және түсіну. Сөздер мен сөйлемдердің мағынасын ұғу;

айтылым: ойын жеткізу барысында көрген, естіген мәліметтері жайлы айту. Өзіне таныс жағдайлар бойынша конструкцияларды пайдаланып сөйлесу.

жазылым: өзара байланысты қысқа мәтіндер жазу. Мәтін бөліктеріне ат қойып, қысқаша мазмұндап жазу. Өзі білетін мәліметтерді қатыстырып сөйлем жазу, өз ойын қысқаша білдіру.

тілдесім: естіген, оқыған жаңалықтары жайындағы сұхбаттарға қатысу. Диалог-сұрақ. Диалог-мәлімет;

3) мәдениетаралық қарым-қатынас бөлімі: сыныптағы оқушылар өз арман мектебі туралы ой алмасады.

70. 
    Пәндік нәтижелер бойынша 5-сыныптың соңында оқушылар:
    
    1. 
       600-620 лексикалық минимумды;
       
    2. 
       сөз құрамын және түбірлес сөздерді ажыратуды;
       
    3. 
       сөзжасамның негізгі (сөз тудырушы, сөз түрлендіруші) тәсілдерін;
       
    4. 
       лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің көптелу, тәуелдену, септелу, жіктелу ерекшеліктерін;
       
    5. 
       етістіктің болымсыз түрін және «жоқ», «емес» сөздерін пайдалануды;
       
    6. 
       жай сөйлем құру тәсілдерін;
       
    7. 
       мәтіндегі сөздердің өзара байланысын, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін;
       
    8. 
       сөз тіркесінің сөзден, сөйлемнен өзгешелігін білуі тиіс.
       
71. 
    Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
    
    1. 
       тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді; өзі және өз отбасы туралы, мектеп өмірі туралы, мекен жайы туралы, оқуы жайлы айтылған сөздерді; жай сөйлем түрінде қысқаша айтылған сөйлемдерді, хабарландыруларды түсіну дағдыларын;
       
    2. 
       оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну; өзіне таныс тақырыптар бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқу; тақырып көлеміндегі мәтіндерден өзіне қажетті сөзді оқып түсіну; мәтіннен тірек сөздерді табу, ұқсас заттарды салыстыра сипаттау; қазақ тіліндегі өлеңдерді жаттау дағдыларын;
       
    3. 
       айтылым: қарапайым сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, өз отбасы және басқа адамдар туралы, өздерінің өмірі, оқуы, мектебі жайлы айта алу; өз ойын қысқа сөйлемдер арқылы білдіру дағдыларын;
       
    4. 
       жазылым: тақырыптар көлемінде қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жазу; мәтіні оңай хат жазу; біреуге жазбаша алғыс білдіру; тақырып аясында түрлі мәліметтер жазу дағдыларын;
       
    5. 
       тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзіне таныс тақырыптар бойынша қысқаша сөйлесе алу; күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдай алу; еркін сөйлесу үшін қарапайым сөздер мен тіркестерін түсіну, диалог пен полилогке қатыса алу дағдыларын меңгеруі тиіс.
       

72. 
    Пәндік нәтиже бойынша 6-сыныптың соңында оқушылар:
    
    1. 
       720-740 лексикалық бірлікті;
       
    2. 
       ұсынылған лексикалық бірліктердің мағыналарын;
       
    3. 
       сөздің бір және көп мағыналы болатындығын;
       
    4. 
       лексикалық минимумға кіретін қос сөздер, біріккен сөздердің жасалу жолдарын;
       
    5. 
       тілдік қатынаста сөз құрамын ажыратуды, сөз таптарының (лексикалық бірліктер аясында) сөзжасамдық ерекшеліктерін;
       
    6. 
       лексикалық минимум көлеміндегі сөздердің түрлену ерекшеліктерін;
       
    7. 
       септік, тәуелдік, жіктік, көптік жалғауларын;
       
    8. 
       етістіктің болымсыз түрін және «жоқ», «емес» сөздерін қолданатын жағдайларды;
       
    9. 
       жай сөйлем құру тәсілдерін;
       
    10. 
        сөйлемде үшін, туралы, сияқты атау септігін меңгеретін септеуліктерді;
        
    11. 
        мәтіндегі жай сөйлемдердің байланысын;
        
    12. 
        жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің қарапайым үлгілерін қатысымдық тұрғыда қолдану жолдарын білуі тиіс.
        
73. 
    Сөйлесім әрекетінің түрлері бойынша:
    
    1. 
       тыңдалым: жеке сөз тіркестерін және сөйлесу кезінде өзіне қатысты жиі қолданылған сөздерді, жеке басына байланысты айтылған мәліметтерді, сұрақтарды түсіну (жасы, туған жері, тұратын жері, қызығушылығы, оқуы, сүйікті нәрселері); үнтаспадан тыңдаған қысқа хабарлардың дұрыс, бұрыстығын түсіну; өзінің достары, тұрған жерінің табиғаты және өз отбасы туралы, мектеп өмірі, сүйікті кейіпкерлері жайлы айтылған сөздерді түсіну; қысқаша айтылған хабарландырудағы ақпараттарды түсіну дағдыларын;
       
    2. 
       оқылым: қысқа, нақты, қарапайым мәтіндерді түсіну; өзіне таныс тақырыптар бойынша күнделікті қолданылатын сөйлемдерді тауып оқи алу; түрлі жанрдағы мәтіндерді дауыс ырғағын, фонетикалық және орфоэпиялық ережелерді сақтай отырып, мәнерлеп және жүргізіп оқу; тақырып көлеміндегі мәтіндерден өзіне қажетті сөзді оқып түсіну; мәтіннің тақырыбы, берілген қосымша суреттер бойынша мәтіннің негізгі мазмұнын болжай немесе анықтай алу дағдыларын;
       
    3. 
       айтылым: қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолдана отырып, өз отбасы және басқа адамдар туралы, олардың өмірі, оқуы, мектебі жайлы айта алу; жеке басы, отбасы, досы, жақсы көретін ісі, кейіпкері және мектептегі үйірмелері, Астана, өзі тұратын жердің табиғаты т.б. туралы әңгімелей білу; оқыған мәтін бойынша хабарлама жасау, өз ойын жеткізу дағдыларын;
       
    4. 
       жазылым: қысқаша сөйлемдер мен хабарландырулар жаза алу; мәтіні оңай хат жазу; біреуге жазбаша алғыс білдіру; түрлі мәлімет жеткізе алу; оқыған мәліметтерді жазу; жеке басы, отбасы, досы, жақсы көретін спортшысы, әншісі т.б. туралы мәліметтерді қосып хат жазу; тірек сұрақтарға сүйене отырып, берілген тақырыпта шағын шығарма жазу дағдыларын;
       
    5. 
       тілдесім: қарапайым жағдаяттарда өзіне таныс тақырыптар бойынша қысқаша сөйлесе алу; күнделікті тұрмыста қолданылатын сұхбаттарды қысқаша сөйлемдер арқылы қолдай алу; еркін сөйлесу үшін қарапайым сөздер мен тіркестерін түсіну; әңгімені бастау, жалғастыру және аяқтау; амандасу, қоштасу, танысу сияқты жағдаяттарда диалог құрау, полилогке қатысу дағдыларын меңгеруі тиіс.