ПОӘК 042-18-28.1.10/01-2013
|
____ 2013 жылғы №_____басылым
|
_____беттің _______ беті
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3-деңгейлі СМЖ
құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-18-28.1.10/01-2013
|
ПОӘК «Прагмалингвистика» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар
|
______2013 жылғы
№ басылым
|
5В 012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына арналған
«Прагмалингвистика»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2013
КІРІСПЕ
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Жақсыбаева Фарида Задақызы
_____________ «___» ___________20___ жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова Ә.М.
2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Төрайым _________________Мұқанова Қ.Қ.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________20 ___жыл.
ОӘК төрағасы _________________Искакова Г.К.
4 «____» __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны
1 Қолданыс аясы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5 Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ
«Прагмалингвистика» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының мамандығының студенттеріне арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы ««Прагмалингвистика» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің бекітілген және қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 Мемлекеттік білім беру стандарты;
- 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-СГУ-5-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
Прагмалингвистика» курсы – жоғары оқу орындарының қазақ тілі мен
әдебиеті мамандықтарына оқылатын ғылыми-теориялық пән. Фонетика саласында тілдің дыбыстық жүйесі, дауысты, дауыссыз дыбыстарды, үндестік заңы, орфография мен орфоэпия, қазақ тілінің даму заңдылықтары анықталады. Фонетиканың зерттелу нысаны, дамуы, қалыптасуы сараланады.
3.2. Пәнді оқытудың мақсаты: студенттерді прагмалингвистика ғылымының теориялық негіздерімен таныстыру, қазақ әдеби тілінің стилистикалық құралдары, стильдік тармақтары туралы мағлұмат беріп, оларды ажыратудың жолдарын көрсету, студенттерге стилистикалық норманы меңгерту, сөздердің, басқа да тілдік тұлғалардың қолданылуына қарай туындайтын мағыналық реңктерін, стильдік қырларын ажырата білуге үйрету.
3.3. Пәнді оқыту міндеттері.
Прагмалингвистика – тіл саласының негізгі саласының бірі. Тілдік элементтердің дұрыс, әсерлі қолданылуын өзінің объектісі санайтын стилистика тіл білімінің барлық салаларымен тығыз байланысты екендігі, оның ғылымдар арасында алатын орны, басқа ғылым салаларымен байланысы, оның зерттеу әдістері жайлы түсінік беру.
Тәжірибе сабақтары теориялық материалдарды меңгеруді қамтамасыз етеді.
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Прагмалингвистиканың өзекті мәелелерін білуі керек;
- алған білімдерін практикада қолдана білу;
- сөйлеудің негізгі әдістерін меңгеру керек;
- теориялық талдау жасай алу;
- сөйлеу мәдениеті тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- өзіндік пікір айта алу;
- негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
3.5 Курстың пререквизиттері:
“Баспасөз тілі”, “Когнитивті лингвистика” пәндері оқылды. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі мен фонетикалық заңдылықтары туралы жүйелі мәліметі болу керек.
3.6 Курстың постреквизиті:
Әлеуметтік лингвистика, «Тілдік қатынас негіздері». Студент қазақ тілінің фонетикалық жүйесін, дыбыстық құрамы мен ерекшеліктері, үндестік заңы, орфоэпия мен орфографияның тілдік даму заңдылықтарын білуі керек.
1-Кесте
Курс
|
Семестр
|
Кредит саны
|
Дәріс
|
Тәжіри
белік
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау формасы
|
4
|
7
|
3
|
30
|
15
|
22,5
|
67,5
|
135
|
емтихан
|
4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
Кесте 2
№
|
Дәрістің тақырыбы мен мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
Прагмалингвситика семиотика мен лингвитиканың аралығында пайда болған ілім екендігі. Прагмалингвистиканың лингвистикалық зерттеу саласына айналуы.
|
2
|
2
|
Прагмалингвистиканың зерттеу нысаны, мақсаттары, негізгі ұғымдары, мәселелері. Қазақ прагмалингвситиканың зерттелу жайы.
|
2
|
3
|
Семантиканың семантика, синтактика, прагматика деп үш топқа бөлінетіндігі. Олардың прагматикабағытындағы орны мен рөлі.
|
2
|
4
|
Прагмалингвистиканың мәтіннің эмоционалды әсер ету теориясының мәселелері.
|
2
|
5
|
Ғылыми сөздің прагматикалық аспектісі.
|
2
|
6
|
Публицистикалық стильдегі ақпаратты жеткізуші тілдік бірліктер.
|
2
|
7
|
Прагматикалық лингвитиканың қатысымдық табиғаты
|
2
|
8
|
Газет мәтініндегі әсер ету қызметінің көрінісі.
|
2
|
9
|
Газет мәтінінің әсер ету қызметінің көрінісі.
|
2
|
10
|
Прагматикадағы тілге әсер ететін экстралингвитикалық мәнділері (коммуникативтік жағдаят, мақсат, стратагиялық, тактика)
|
2
|
11
|
Мәтінді прагматикалық аспект негізінде зерттеу мәселесі жайында
|
2
|
12
|
Коммуникативтік мақсат және оқырман дүниетанымы
|
2
|
13
|
Прагмалингвитиканың хабарламалық аспектілері
|
2
|
14
|
Прагмалингвистикалық қызметтің көркем мәтіндегі қолданысы.
|
2
|
15
|
Прагмалингвистиканың өзекті мәселелері
|
2
|
Тәжірибелік сабақтар.
|
1
|
Прагмалингвситика семиотика мен лингвитиканың аралығында пайда болған ілім екендігі. Прагмалингвистиканың лингвистикалық зерттеу саласына айналуы.
|
1
|
2
|
Прагмалингвистиканың зерттеу нысаны, мақсаттары, негізгі ұғымдары, мәселелері. Қазақ прагмалингвситиканың зерттелу жайы.
|
1
|
3
|
Семантиканың семантика, синтактика, прагматика деп үш топқа бөлінетіндігі. Олардың прагматикабағытындағы орны мен рөлі.
|
1
|
4
|
Прагмалингвистиканың мәтіннің эмоционалды әсер ету теориясының мәселелері.
|
1
|
5
|
Ғылыми сөздің прагматикалық аспектісі.
|
1
|
6
|
Публицистикалық стильдегі ақпаратты жеткізуші тілдік бірліктер.
|
1
|
7
|
Прагматикалық лингвитиканың қатысымдық табиғаты
|
1
|
8
|
Газет мәтініндегі әсер ету қызметінің көрінісі.
|
|
9
|
Газет мәтінінің әсер ету қызметінің көрінісі.
|
1
|
10
|
Прагматикадағы тілге әсер ететін экстралингвитикалық мәнділері (коммуникативтік жағдаят, мақсат, стратагиялық, тактика)
|
1
|
11
|
Мәтінді прагматикалық аспект негізінде зерттеу мәселесі жайында
|
1
|
12
|
Коммуникативтік мақсат және оқырман дүниетанымы
|
1
|
13
|
Прагмалингвитиканың хабарламалық аспектілері
|
1
|
14
|
Прагмалингвистикалық қызметтің көркем мәтіндегі қолданысы.
|
1
|
15
|
Прагмалингвистиканың өзекті мәселелері
|
1
|
5 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1. Прагмалингвистиканың зерттеу нысаны, мақсаттары, негізгі ұғымдары, мәселелері. Қазақ прагмалингвситиканың зерттелу жайы.
5.2 Семантиканың семантика, синтактика, прагматика деп үш топқа бөлінетіндігі. Олардың прагматикабағытындағы орны мен рөлі.
Прагмалингвистиканың мәтіннің эмоционалды әсер ету теориясының мәселелері.
Ғылыми сөздің прагматикалық аспектісі.
Публицистикалық стильдегі ақпаратты жеткізуші тілдік бірліктер.
Прагматикалық лингвитиканың қатысымдық табиғаты
Газет мәтініндегі әсер ету қызметінің көрінісі.
Газет мәтінінің әсер ету қызметінің көрінісі.
5.9 Прагматикадағы тілге әсер ететін экстралингвитикалық мәнділері (коммуникативтік жағдаят, мақсат, стратагиялық, тактика)
5.10 Мәтінді прагматикалық аспект негізінде зерттеу мәселесі жайында
Коммуникативтік мақсат және оқырман дүниетанымы
5.12 Прагмалингвитиканың хабарламалық аспектілері
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Кесте 3
Дәріс сабағының
тақырыбы
|
Семинар сабағының тақырыбы
|
Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер
|
Өз бетімен дайындалу сұрақтары
|
Бақылау түрі
|
1
|
2
|
4
|
5
|
6
|
Прагмлингвистика семиотика мен лингвитиканың аралығында пайда болған ілім екендігі. Прагмалингвитиканың лингвистикалық зерттеу саласына айналуы.
|
Прагмлингвистика семиотика мен лингвитиканың аралығында пайда болған ілім екендігі. Прагмалингвитиканың лингвистикалық зерттеу саласына айналуы.
|
Дәріс тезисі, сызба нұсқа слайдтар
|
Сөздіктермен жұмыс
|
Жазбаша, ауызша
|
2. Прагмалингвистиканың зерттеу нысаны, мақсаттары, негізгі ұғымдары, мәселелері. Қазақ прагмалингвситиканың зерттелу жайы.
|
2. Прагмалингвистиканың зерттеу нысаны, мақсаттары, негізгі ұғымдары, мәселелері. Қазақ прагмалингвситиканың зерттелу жайы.
|
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде
|
Тілдік таңбаларға сипаттама беру
|
Жазбаша, ауызша
|
3.Семантиканың семантика,синтактика, прагматика деп үш топқа бөлінетіндігі. Олардың прагматикабағытындағы орны мен рөлі.
|
3.Семантиканың семантика,синтактика, прагматика деп үш топқа бөлінетіндігі. Олардың прагматикабағытындағы орны мен рөлі.
|
Дәріс тезисі, слайд
|
Диалектология-лық сөздікпен жұмыс
|
Жазбаша
|
4. Прагмалингвистиканың мәтіннің эмоционалды әсер ету теориясының мәселелері.
|
4. Прагмалингвистиканың мәтіннің эмоционалды әсер ету теориясының мәселелері.
|
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде
|
Фразеологиялық сөздікпен жұмыс
|
Ауызша
|
5. Ғылыми сөздің прагматикалық аспектісі.
|
5. Ғылыми сөздің прагматикалық аспектісі.
|
Дәріс тезисі кесте слайд түрінде
|
Тілдік белгілерді ажырату.
|
Ауызша
|
6. Публицистикалық стильдегі ақпаратты жеткізуші тілдік бірліктер.
|
6. Публицистикалық стильдегі ақпаратты жеткізуші тілдік бірліктер.
|
Дәріс тезисі таблица слайд түрінде
|
Үлестірмелі карточкамен жұмыс
|
Ауызша
|
7. Прагматикалық лингвитиканың қатысымдық табиғаты
|
7. Прагматикалық лингвитиканың қатысымдық табиғаты
|
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
|
Тест тапсырмалары-мен жұмыс
|
Жазбаша
|
8. Газет мәтініндегі әсер ету қызметінің көрінісі.
|
8. Газет мәтініндегі әсер ету қызметінің көрінісі.
|
Дәріс тезисі, мысалдарды ноутбуктан көрсету
|
Картотека теру
|
Жазбаша
|
9. Газет мәтінінің прагматикалық қызметі.
|
9. Газет мәтінінің прагматикалық қызметі.
|
Дәріс тезисі, кесте-слайд
|
Психологиялық оқулықтармен жұмыс
|
Ауызша
|
10. Прагматикадағы тілге әсер ететін экстралингвитикалық мәнділері (коммуникативтік жағдаят, мақсат, стратагиялық, тактика)
|
10. Прагматикадағы тілге әсер ететін экстралингвитикалық мәнділері (коммуникативтік жағдаят, мақсат, стратагиялық, тактика)
|
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
|
Сөздікпен жұмыс
|
Ауызша
|
11. Мәтінді прагматикалық аспект негізінде зерттеу мәселесі жайында
|
11. Мәтінді прагматикалық аспект негізінде зерттеу мәселесі жайында
|
Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде
|
Үлестірме карточкамен жұмыс
|
Жазбаша
|
12. Коммуникативтік мақсат және оқырман дүниетанымы.
|
12. Коммуникативтік мақсат және оқырман дүниетанымы.
|
Дәріс тезисі
|
Кестені толтыру
|
Жазбаша
|
13. Прагмалингвитиканың хабарламалық аспектілері
|
13. Прагмалингвитиканың хабарламалық аспектілері
|
Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде
|
Үлестірмелі карточкамен жұмыс
|
|
14. Прагмалингвистикалық қызметтің көркем мәтіндегі қолданысы.
|
14. Прагмалингвистикалық қызметтің көркем мәтіндегі қолданысы.
|
Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде
|
Сөздікпен жұмыс
|
Жазбаша
|
15.Прагмалингвистиканың өзекті мәселелері.
|
15.Прагмалингвистиканың өзекті мәселелері.
|
Дәріс тезисі, кестені слайд негізінде
|
Тест сұрақтарына жауап беру
|
Жазбаша
|
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
4-Кесте
Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
|
Саны
|
Студенттердің саны
|
Қамтамасыз ету пайызы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1. М.Балақаев, Е.Жанпейісов, М.Томанов, Б.Манасбаев Қазақ тілінің стилистикасы - Алматы, 2005
|
5
|
11
|
50%
|
Б.Шалабай Қазақ тілінің стилистикасы - Алматы, 2006
|
12
|
11
|
100%
|
Б.Шалабай Көркем әдебиет стилистикасы - Алматы, 2000
|
3
|
11
|
30 %
|
ӘДЕБИЕТТЕР
Қарашева Н.В. Грамматические особенности казахской публистики начала ХХ века (на материале журнала «Айқап»). Автореф. Дисс. канд. филол. наук. Алматы, 1959. - 15с.
Әбiлқасымов Б.А. «Дала уалаяты» газетiнiң тiлi (1988-1902). Филол. ғыл.канд. дисс. Автореф. Алматы, 1964. - 24б.
Алдашева А. Қазiргi қазақ тiлiндегi лексикалық жаңа қолданыстар. Фил. ғыл. канд. дисс. Алматы, 1992-143б.
Бүркiтов О. Қазақ әдебиет тiлiнiң публицистикалық стилi. (Мерзiмдi баспасөз материалдары бойынша). Филол. ғыл. канд. дисс. Автореф. Алматы, 1996. - 27б.
Момынова Б.І. «Қазақ» газетiндегi қоғамдық-саяси лексика. Филол. ғыл. канд. дисс. Автореф. Алматы, 1973. - 27б.
Стриженко А.А. Роль языка в системе средств пропаганды. Томск: Красное знамя, 1980. - 273с.
Кайда Л.Т. Эффективность публицистического текста. М.: Изд. МГУ, 1989. -198с.
Моррис Ч. Основания теории знаков //Семиотика. М., 1983.
Арутюнова Н.Д. Прагматика //Лингвистический энциклопедический словарь. /Под редакцией В.Н.Ярцевой. М.: Советская энциклопедия. 1990. С-389-390.
Дейк Т.А. Вопросы прагматики текста //Новое в зарубежной лингвистике. Выпуск 8-е. М.: Прогресс, 1978. С-259-336.
Богданов В.В. Речевое общение. Прагматический и семантический аспекты. Л.: ЛГУ, 1990. - 83с.
Алдашева А. Қазiргi баспасөз тiлi: жанрлық-стильдiк ерекшелiктер //Мемлекеттiк тiл: терминология, iс қағаздары мен бұқаралық ақпарат құралдарының тiлi. Қ.Жұбановтың 100 жылдығына арналған Республикалық ғылыми-тәжiрибелiк конференция материалдары. Астана, 1999. 364-370б.б.
Момынова Б. Газет лексикасы (жүйесi мен құрылымы). Алматы: Арыс, 1999. -228б.
Аташев С. Тiлдiк нормалар жүйесiнiң бұқаралық ақпарат құралдарында әрекет ететiн параметрлерiнiң маңызды сәттерiнен //Мемлекеттiк тiл: терминология, iс қағаздары мен бұқаралық ақпарат құралдарының тiлi. Қ.Жұбановтың 100 жылдығына арналған Республикалық ғылыми-тәжiрибелiк конференция материалдары. Астана, 1999. 439-443б.б.
Хасанов Ғ.Қ. Сөздiң лексикалық мағынасының құрылымы. Филол. ғыл. канд. дисс. Алматы, 1997. -176б.
Балақаев М. Қазақ тiлi мәдениетiнiң мәселелерi. Алматы: Қазақстан, 1965.-187б.
Әмiров Р. Ауызекi сөйлеу тiлiнiң синтаксистiк ерекшелiктерi. Алматы: Мектеп, 1977.-92б.
Серғалиев М. Синтаксис және стилистика. Алматы: Қазақ университетi, 1997. - 196б.
Ахметжанова З.К. К вопросу о национально-культурной специфике речевого общения //Теория и практика русистики в мировом контексте: Тезисы международной конференции, посвященной 30-летию МАПРЯЛ. М., 1997. С-16-18.
Оразбаева Ф.Ш. Тiлдiк коммуникацияның негiздерi. Алматы: Республикалық баспа кабинетi.,1995. - 252б.
Алдашева А. Аударматану: Лингвистикалық және лингво-мәдени мәселелер. Филол. ғыл. док. дисс. Автореф. Алматы, 1999. - 48б
Смағұлова Г. Фразеологизмдердiң варианттылығы.Көмекшi оқу құралы. Алматы: Санат, 1996.-129б.
Леонтьев А.А. Язык, речь, речевая деятельность. М.: Просвещение, 1969. - 214с.
Исаев М. Мерзiмдi баспасөзде ұштастыратын стильдiк қателер
туралы //Тiл мәдениетi және баспасөз. Баспасөз тiлiнiң мәдениетi жөнiндегi ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. Алматы: Ғылым, 1972. 122-131б.б.
Әбiлқасымов Б.А. Алғашқы қазақ газеттерiнiң тiлi. Алматы: Ғылым, 1971.
Момынова Б.Қ. «Қазақ» газетiндегi қоғамдық-саяси лексика. Алматы: Арыс, 1998.-110б.
Момынова Б.Қ. Газет лексикасы (жүйесi мен құрылымы). Филол. ғыл. докт. Дисс. Автореф. Алматы, 1999.
Балақаев М. Тiл мәдениетi және қазақ тiлiн оқыту. Алматы: Мектеп, 1989. - 96б.
Қордабаев Т.Р. Қазақ жазбалары тiлiнiң синтаксисi. Алматы, 1966.-165б.
Сарыбаев Ш. Бұқаралық ақпарат тiлдерiндегi жаңа қолданыстар //Мемлекеттiк тiл: терминология, iс қағаздары мен бұқаралық ақпарат құралдарының тiлi. Қ.Жұбановтың 100 жылдығына арналған Республикалық ғылыми-тәжiрибелiк конференция материалдары. Астана, 1999. 34-42б.б.
Қайдар Ә. Қазақ тiлiнiң өзектi мәселелерi //Актуальные вопросы казахского языка. Алматы: Ана тiлi, 1998. - 304б.
Айтбайұлы Ө. Қазақ сөзi //Қазақ терминологиясының негiздерi. Алматы: Рауан, 1997.-240б.
Қалиұлы Б. Қазақ тiлiнiң көкейкестi мәселелерi. Алматы: Дайк-пресс, 1997. - 150б.
Болғанбаев Ә. Тiл және шеберлiк //Өнер алды қызыл тiл. Мақалалар жинағы. Алматы: Жазушы, 1986. 153-170б.б.
Достарыңызбен бөлісу: |