ПоәК 042-18-12 7/01-2016 Баспа №4 2016 ж

жүктеу 135 Kb.

Дата	17.02.2020
өлшемі	135 Kb.
	#29242

3 Жалпы ережелер
№ Тақырыптар атауы

ПОӘК 042-18-12.1.7/01-2016

Баспа №4 ________2016 ж.

11.06.2015 ж. №3 баспа орнына

беттің -сі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМЖ құжаты	ПОӘК	ПОӘК 042-18-12.1.7/01-2016
ПОӘК «Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы	Баспа №4 ________2016 ж. 11.06.2015 ж. №3 баспа орнына

«Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы»

пәнінің оқу-әдістемелік кешені

5В070300 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей

2016

Алғы сөз
1. Әзірленді

Құрастырған ___________ «____» ____ 2016 ж. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ақпараттық жүйелер» кафедрасының аға оқытушысы Жаксыгулова Д.Д.

2. Талқыланды

2.1. Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ақпараттық жүйелер» кафедрасының мәжілісінде

Хаттама № ___, « __ » _________ 2016 ж.

Кафедра меңгерушісі __________ С.К. Смагулов

2.2. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» факультетінің оқу-әдістемелік бюросының мәжілісінде

Хаттама № ___, « ____» ___________ 2016ж.

Төрайымы__________ Б.Ш. Турусбекова

3. бекітілді

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау алды және басып шығаруға ұсынылды

Хаттама № __, « ___» __________ 2016ж.

ОӘК төрайымы _______________ Г.К. Искакова

4 11.06.2015 ж. №3 баспа орнына енгізілді

Мазмұны

1	Қолдану аясы
2	Нормативтік сілтемелер
3	Жалпы ережелер
4	Оқу пәнінің мазмұны
5	Білім алушылардың өздік жұмыстарына арналған тақырыптар тізімі
6	Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
7	Әдебиеттер

1 Қолдану аясы
«Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен 5В070300 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығының білім алушыларына арналған. Ол білім алушыларды курс мазмұнымен, оның актуалдылығымен және қажеттілігімен, курс саясатымен, білім алушылардың оқу процесінде алған білімдерімен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешен пәнді оқу кезінде негізгі бастама болып табылады.

2 Нормативті Сілтеме

1. «Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені 5В070300 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығына арналған Мемлекеттік стандарт бойынша жасалынған.

«Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені осы пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және төмендегі құжаттардың талаптары мен сілтемелеріне сай келеді:

- 5В070300 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығы бойынша жалпыға бірдей білім стандарты, ҚР МЖБС, Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінің 2012 жылғы 23 тамызда № 1080 бұйрығымен бекітілген және іске қосылған;

- 5В070300 – «Ақпараттық жүйелер»мамандығы бойынша типтік оқу жоспары;

- СТУ 042-ГУ-4-2014 университет стандарты «Пәннің оқу әдістемелік кешенін дайындау және өңдеуге жалпы талаптар»;

- ДП 042-01.01-2014 Құжаттық процедура «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрамы мен құрлымы»;

3 Жалпы ережелер

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны

«Ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасы» пәні курсында деректер базасын практикалық жобалау және әр түрлі нысан аймақтарында түрлі ақпараттық платформаларда қазіргі кездегі ДББЖ қолданылған ақпараттық қосымшаларды құру дағдысы болуы керек.

3.2. Пәнді оқыту мақсаты: ақпараттық жүйелердегі мәліметтер базасын құрудың теориялық негіздерін, ақпараттық жүйелердегі мәліметтерге қолданылатын негізгі операцияларды, ақпараттық жүйелердегі мәліметтерді өңдеуге қолданылатын негізгі операцияларды, ақпараттық жүйелердегі мәліметтерге өңдеу және іздеу әдістерін ұйымдастыруды, мәліметтерді суреттейтін және қимылға келтіретін құралдарды, мәліметтердің негізгі модельдерінің принциптерін құруды және олардың қазіргі кездегі мәліметтер базасын басқару жүйесінде (МББЖ) қолдануды үйрету.

3.3. Пәннің негізгі міндеттері:

деректер базасы жүйелерін құру принциптерін;
деректерді ұсыну модельдерін;
деректер базасын жобалау модельдерін;
модельдер көмегімен деректерді көрсетіп жұмыс істеу әдістерін үйрету.

3.4. Пәнді оқу нәтижесінде білім алушы:

деректер базасы құру принциптерін;
деректерді ұсыну модельдерін;
деректер базасын жобалау модельдерін пайдаланып, өз деректер базасын құра алады.

3.5. Курс пререквизиттері:

Информатика
Алгоритмдеу және программалау тілдері
Программалау технологиялары

3.6. Курс постреквизиттері:

АЖ жобалау
Ақпарат қауіпсіздігі және ақпаратты қорғау
Web-технологиялар

3.7 Пәннің жұмыс бағдарламасынан үзінді:

Кесте 1

Курс

Семестр

Кредиттер

Дәр

(сағ.)

Пр

(сағ.)

Лаб

(сағ.)

БАӨЖ

(сағ.)

БАОӨЖ

(сағ.)

Барлығы

(сағ.)

Қортынды бақылау формасы

2+0+1

67.5

67,5

22.5

22,5

135

Емтихан

4 ОҚу пәнінің (модуль бойынша) мазмұны

Кесте 2 – Пән мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу

№	Тақырыптар атауы	Сағат саны
№	1	2
1 Модуль. Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі
1	Ақпарат және мәліметтер. Мәліметтер құрылымы. Ақпараттық қатынастар және мәліметтердің өзара байланыстары. Мәліметтер базасы – пәндік аймақтың ақпараттық моделі.	2
2	Мәліметтер банкі - ақпараттық жүйелер. МББЖ –і мәліметтер базасын құру және өңдеу құралы. Мәліметтер банкін қолданушылар. Мәліметтер базасының әкімшілігі және оның қызметтері. Мәліметтер банкінде сұраныстарды өңдеу. Мәліметтер базасында қолданысқа ие болатын мәліметтердің құрылымы: тәуелсіздік, интеграция, қорғау, қосалқылау. Мәліметтердің тұтастығы. Схема және оның бөлшектері.	2
3	Мәліметтер банкінде қолданылатын тілдер: мәліметтерді суреттеу тілі, мәліметтерді қимылға келтіру тілі, сұраныстар тілі.	2
4	Мәліметтерді көрсету деңгейлері: сыртқы, концептуалды, ішкі.	2
5	Базадағы мәліметтерге қолданылатын негізгі операциялар: жүктеу, түзету, іздеу, сұрыптау, қайта ұйымдастыру, қайта құрылымдау.	2
6	Ақпараттық жүйелер үшін мәліметтер базасын құру. Мәліметтер базасымен жұмыс жасау үшін арналған басқару элементтері, олардың қасиеттері және әдістері.	2
2-Модуль. Мәліметтер модельдері
7	Мәліметтердің негізгі модельдері. Мәліметтер моделін таңдау. Мәліметтердің үш моделі және олардың сипаттамалары. Мәліметтердің реляциялық моделі. Қатынас, атрибут. Мәліметтер базасында қатынастарды реттеу. Реляциялық алгебра және реляциялық есептеу. Қатынастың дәрежесі. Қатынастың қуаты. Теориялық көпшілік операциялар. Арнаулы реляциялық операциялар. Реляциялық МББЖ – лер. Заманауи реляциялық МББЖ- лер туралы жалпы мағлұмат. Реляциялық модельдердің артықшылықтары мен кемшіліктері.	2
8	Мәліметтердің иерархиялық моделі. Өріс, сегмент, жазба. Иерархиялық модельде мәліметтерді көрсету мысалдары. Иерархиялық модельдің артықшылығы мен кемшіліктері.	2
9	Мәліметтердің тораптық моделі. Элемент, жазба, жиынтық. Тораптық модельде мәліметтерді көрсету мысадары. Тораптық модельдің артықшылығы мен кемшіліктері.	2
10	SQL және QBE сұраныс тілдері, қызметтері, қасиеттері және ерекшеліктері. SQL тілінің операторлары. SQL тілінің құрылымы. SQL тілінің операторларына мысалдар.	2
3- Модуль. Ақпараттық жүйелерде мәліметтер базасын жобалау
11	Мәліметтер база жүйелерін жобалау. Өмір кезеңдеріндегі фазалар. Талдау және жобалау фазасындағы кезеңдер. Іске асыру және қолдау фазасындағы кезеңдер. Іске асыру және қолдау фазасындағы атқарылатын жұмыстар және олардың нәтижелері.	2
12	Талаптарды түрге келтіру және талдау. Астарлы жобалау. Астарлы жобалаудың нәтижелері.	2
13	Логикалық жобалау. Логикалық модельдерді жасау алгоритмі. Құрастыру тәсілдерінің категориялары.	2
14	Физикалық жобалау. Физикалық жобалау кезеңінде шешілетін есептер. Мәліметтерді тығыздау тәсілдері. Физикалық жазылымды мәліметтер элементтерін орналастыру жолдары. Мәліметтер база жүйелерін жобалау кезіндегі іске асыру және қолдау фазалары.	2
15	Мәліметтер базасын іске асыру кезеңінің нәтижелері. Мәліметтер базасын қолдау және оның қызметін талдау кезеңінің нәтижелері. Мәліметтер базасының бейімделу және түрлендіру кезеңінің нәтижелері.	2
	Зертханалық сабақтар
1	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында мәліметтер базасын және схемасын құру.	2
2	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ – де мәліметтерді өңдеу.	2
3	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында қарапайым сұраныстар құру.	1
4	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында құрама сұраныстар құру.	1
5	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында параметрлік сұраныстар құру.	1
6	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында байланыспаған кестелер бойынша пішін құру.	2
7	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында байланыспаған кестелер бойынша есеп беруді құру.	2
8	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында байланысқан кестелер бойынша құру.	2
9	Ақпараттық жүйе үшін нақты МББЖ ортасында байланысқан кестелер бойынша есеп беруді құру.	2

5 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА арналған ТАҚЫРЫПТАР
№1 БАӨЖ тақырыптары
5.1. Деректер базасының заттық салада ақпараттық модель ретінде көрсетілуі.

5.2. Деректер банкі. Деректер сөздігі.

№2 БАӨЖ тақырыптары

5.2.1 Деректердің бүтіндігі. Схема және схема бөлшектері.

5.2.2 Деректерді ұсыну деңгейлері: сыртқы, концептуалды, ішкі.

№3 БАӨЖ тақырыптары

5.3.1 Иерархиялық, тораптық және реляциялық модельдер, олардың құрылым түрлері.

5.3.2 Реляциялық алгебра мен реляциялық есептеу.

№4 БАӨЖ тақырыптары
5.4.1 SQL тілінде деректерді өңдеудің негізгі операторлары. Реляциялық модельдердің кемшіліктері мен артықшылықтары.

5.4.2 Деректер базасын құру.

№5 БАӨЖ тақырыптары
5.5.1 Концептуалды, логикалық және физикалық жобалау.

5.5.2 Деректер базасының ғылымда, техника мен бизнесте қолданылуы.

№6 БАӨЖ тақырыптары
БАӨЖ тапсырмасын орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар:

Төмендегі пәндік аймақтардың біреуін таңдап алып, сипаттама беру.
Сипатталған пәндік аймақ бойынша мәліметтер қорының тұжырымдық моделін жасау.
Аталған MS Access ортасында мәліметтер қорын құру.

Жұмыстың мақсаты: мәліметтер қорының тұжырымдық моделін құру үшін пәндік аймақты сипаттау қерек: пәндік аймақты сипаттау тәсілдері, пәндік аймақты ақпараттық көрсетуді сипаттау, пайдаланушының ақпараттық қажеттілігін сипатау.

6 ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

Әдебиет, оқу-әдістемелік құралдар атаулары	Экземпляр саны	Білім алушылар саны	Қамтамасыз ету проценті
1	2	3	4
Бидайбеков Е.Ы., Елубаев К., Шекербекова Ш.Т. Мәліметтер қоры және ақпараттық жүйелер. Алматы., 2010.	20	11	100%
Балғабаева Л.Ш. Мәліметтер және білім базасы. – Алматы, ҚазҰТУ, 2002ж.	15	11	100%
Абдуллина В.З., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. Access жүйесімен жұмыс істеу: Лабораториялық практикум. Оқу құралы. – Алматы, ЖТИ, 2005 ж.	15	11	100%
Смайлова Ұ.М. Деректер базасын жобалау және қодану: ERWIN, INTERBASE/FIREBIRD, DELPHI. Электрондық оқу құралы. – Алматы: Асыл ктап, 2011 ж.	15	11	100%
Ицик Бен-Ган. Microsoft SQL Server 2008. Основы T-SQL: перевод с англ.- СПб.: БХВ-Петербург, 2009.	10	11	95%

7 Әдебиет

7.1. Негізгі
7.1.1. Бидайбеков Е.Ы., Елубаев К., Шекербекова Ш.Т. Мәліметтер қоры және ақпараттық жүйелер. Алматы., 2010.

7.1.2. Балғабаева Л.Ш. Мәліметтер және білім базасы. – Алматы, ҚазҰТУ, 2002ж.

7.1.3. Абдуллина В.З., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. Access жүйесімен жұмыс істеу: Лабораториялық практикум. Оқу құралы. – Алматы, ЖТИ, 2005 ж.

7.1.4. Смайлова Ұ.М. Деректер базасын жобалау және қодану: ERWIN, INTERBASE/FIREBIRD, DELPHI. Электрондық оқу құралы. – Алматы: Асыл ктап, 2011 ж.

7.1.5. Абдуллина В.З. Системы баз данных. Учебник. – Алматы, ҚазҰТУ, 2009ж.

7.1.6. Абдуллина В.З. и др. Работа с Access: Лабораторный практикум. Учебное пособие – Алматы, ИНТ, 2004

7.2.Қосымша:
7.2.1. Ицик Бен-Ган. Microsoft SQL Server 2008. Основы T-SQL: перевод с англ.- СПб.: БХВ-Петербург, 2009.

7.2.2. Бобровский Стив. Oracle Database 10g XE для Windows. Эффективное использование. – М.: Лори, 2009

жүктеу 135 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

ПоәК 042-18-12 7/01-2016 Баспа №4 2016 ж

пәнінің оқу-әдістемелік кешені

3 Жалпы ережелер

№

Тақырыптар атауы

Сағат саны

1

2

7.1.3. Абдуллина В.З., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. Access жүйесімен жұмыс істеу: Лабораториялық практикум. Оқу құралы. – Алматы, ЖТИ, 2005 ж.