ПоәК 042-18-10 108/03-2013 18. 09. 2013 ж. №1 басылым

Мысалы, 50 құлын алатын мүмкіншілігі болса, 30 туылған. Жаңа туылған құлынның бағасы орташа 45000 теңге болса, туылмаған құлыннан қанша шығынға ұшырағанын анықтайық:

Ш''' = 1 * (50 - 36) * 45000 = 420000 теңге шығын шеккен.

Ең соңында, биенің бедеулігінен шаруашылыққа келтірілген жалпы экономикалық шығынды анықтайық:

ЖШ = Ш'+ Ш″+ Ш'''

ЖШ = 157500 + 435600+900000 = 1493100теңге.

Бұдан қарағанда, биенің бедеулігінің салдарынан жалпы 602500 теңге шығын шегілген.

Дәрілерге жұмсалған шығын:

• 
  Жергілікті өңдеуге кеткен спирт мөлшері
  

1. 
   Бір басқа норма бойынша 5 грамм, ал 6 басқа30 г (6 * 5).
   

1литр спирт -300 теңге болғанда, 500 грамм 150 теңге болады.

-кеткен мақта мөлшері және бағасы:

1. 
   Бір басқа 2 грамм жұмсалады, 6 басқа бес рет өңдесек (6 *2)*2= 24 г мақта; 1 кг 380 теңге болса, 24г (0,024 * 380)=9,12 = 10 теңге
   
2. 
   Норсульфазол- 30теңге 10дана 0,25г
   
3. 
   Пенициллин- 20 тенге х 2 рет х 14= 560 тенге
   
4. 
   Глюкоза – 300 тенге
   

1. 
   Айлық жалақысы 50000 теңге, бір күндік жұмыс күні (50000 / 25,6) -1953,1 теңге, ал 1 сағатына(1953,1/7) - 279 теңге
   

Эз= 1619 + 279 = 1898 теңге

Мал дәрігерлік шараларды жүргізгенде қосымша баға және жұмсалған еңбек пен материалдық қаражаттар, мына формуламен есептеледі:

Эв= Пш- Зв Экономикалық эффект Пш -нақтылы шығын Зв -төлем ақы

Эв= 4260 теңге –279 т = 3981теңге

Білімді бақылау бөлімі

1-модуль бойынша тапсырма
Модуль 1 бойынша тапсырма (оқу үрдісінің 3 аптасында):

Студент жоғарыдағы қарастырылған бес практикалық тақырыптар бойынша ( бес тақырып 1 модульдің ішіне кіреді) төмендегі сұрақтарға жауап беріп, тапсырмаларды орындау керек.

2.1 Ауру малмен жұмыс жүргізген уақытта жалпы клиникалық зерттеу жүргізу тәртібін үйрену және оларды меңгеруді атаңыз.

3.1 Дәрілік заттарды таза күйіде тағайындалмайды олар тиімді түрде қолданылатындығын атаңыз.

3.2. Дәрі түрін жасап үйрену мен оларды меңгеруді атаңыз

4.1. Дәрілік заттарды енгізу жолдарын, және жалпы терапевтік процедуралар техникасын меңгеруді атаңыз

5.1. Инструменттер – қолданылатын саймандар мен таңғыш заттар мен танысып, таңу техникасын меңгеруді атаңыз

5.2.Асептика және антисептикаға түсінік беріңіз.
2-модуль бойынша тапсырма

Модуль 2 бойынша тапсырма (оқу үрдісінің 10 аптасында):

Студент жоғарыдағы қарастырылған бес практикалық тақырыптар бойынша бес тақырып 2 модульдің ішіне кіреді) төмендегі сұрақтарға жауап беріп, тапсырмаларды орындау керек.

1. Азық қорыту жүйесін тәртібімен әдістерімен танысып. Жұмыс барысында малға алғашқы көмек көрсетудің кейбір тәсілдерін үйрену

2.1. Сап, туберкулез және буцеллез (көз бен тері аралық сынама тәсілдерін қою) жяне реакция оқу принциптерін үйрену мен әртүрлі аллергендерге баға беру (маллеин, туберкулин т.б.)

2.2. Ауырған малдармен жұмыс жүргізгенде жеке бас гигиенасын білу.

2.3. Мал түліктеріне және құстарға қолданылатын өлексе сою әдісін білу

2.4. Індетті аурулардан экономикаға келтіретін зиянын есептейтін тәсілді білу .
1-межелік бақылау тестілері

$$$ 1

$$$ 2

AЛихорадка

B.Дистрофия

C.Аллергия

D.Агония

E.Аритмия

$$$ 3

Жануарларда аурулардың пайда болу себебін оқытуды атаңыз

$$$ 4

$$$ 5

$$$ 6

A. Патогенді микробтар

B. Фильтрленген вирустар

C. Кейбір саңрауқұлақтар

D. температура

E. Протозоа

$$$ 7

Патологиялық физиологиядағы ауыл шаруашылық малдарының ауруының желісі, даму ерекшеліктері, сипаты және механизімі мен таралу жолы туралы оқытатын бөлімді атаңыз

A.Патогенез

B. Филогенез

C. Онтогенез

D. Этиология

E. Фагоцитоз

$$$ 8

Жойылған және бузылған функциялардың реттелуінің қайта қалыпқа келу үрдісін қай жүйе орындайды

A. Нерв жуйесі

B. Тыныс алу жүйесі

C. Жыныстық жүйесі

D. Тамыр жүйесі

E. Азық қорту жүйесі

$$$ 9

$$$ 10

Жасуша элементерінің көлемі мен санының өсу нәтижесінде мүшелермен ұлпалардың шамадан тыс өсуін атаңыз

Организімнің қалыпты жағдайында кез – келген органның үлкеюі мен және функциясының нығаюімен сипатталатын – гипертрофия

A.Жұмыстық

B.Жалған

C.Физиологиялық

D.Патологиялық

E.Шынайы

$$$ 13

А. Регенерация

B. Трансплантация

C. Некроз.

D. Метастазы

E. Гиперемия

Организімнің регенерацияға икемділігі неге байланысты:

A. Трансплантацияға

B. Атрофияға

C. Гипертрофияға

D.Қысымға

E.Эволюциялық даму дәрежесіне

$$$ 15

A. Трансплантация

Органның бір бөлігінде қанның шамадан тыс толуы–ол:

А. Гиперемия

B. Анемия

C. Ишемия

D. Атрофия

E Гипертрофия

$$$ 17

A.Анемия

B.Гиперимия

C.ишемия

D.Атрофия

E.Гипертрофия

$$$ 18

Жергілікті қан аздылық -ол

B.Гиперимия

C. Ишемия

D.Гипертония

E.Атрофия.

$$$ 19

А.Анемия

В.Ишемия

С.Инфаркт

Д.Инсульт

Е.Тромбоз

$$$ 20

Қоршаған ортаға тамырлардан қанның талалуынан туындайтын потологиялық үрдісті анықтаңыз:

В.Тромбоз

Д.Ишемия

Е.Диарея.

$$$ 21

Қан тамырларындағы тығыз массаны атаңыз:

B. Инфаркт

C.Тромбоз

D.Ишемия

E.Эмболия

$$$ 22 Қабынудың сыртқы бегілері - олар:

А.Қызару

B.Домбығу

C.Ауырсыну

D.Ыстықтың көтерілуі

E.Аталғанның барлығы

$$$ 23

А. Гиперглекемия

В. Гипертония

С.Кетонурия

D.Ишемия

Е.Токсикоз

$$$ 24

Ауру мәнінің қысқаша қортындысын атаңыз.

С. Қарап, байқау

Д.Пальпация

Е.Перкуссия

$$$ 25

Ауру желісі жөнінде алдын- ала жору.

В.Диагноз

С.Прогноз

Д.Пальпация

Е. Аускультация

$$$ 26

Жылқының дене қызуы

A.37,5-39,5

B.38,5-40,0

C.38,5-40

D37,6-38,6

E.38,0-40,0

$$$ 27

A.37,5-39,5

B.38,5-40,0

C.38,5-40

D.37,6-38,6

E.38,0-40,0

$$$ 28

Шошқанаң тамыр соғысын атаңыз:

В.26-48

D.24-42

$$$ 29

А.Coл жағы 11 Оң жағы10 Иық буыны8

В.Сол жағы 16 Оң жағы16 Иық буыны 10

С.Сол жағы 11 Оң жағы11 Иық буыны 7

D.Сол жағы 11 Оң жағы16 Иық буыны 8

E.Сол жағы 11 Оң жағы16 Иық буыны 8

$$$ 30

Ауру мал туралы дереқтер жиынтығын сұрау арқылы, немесе ветеринариялық дәрігердің жазбалары және зоотехникалық есеп кітабының құжаттық жазбасынан алу арқылы жинауды атаңыз:

Организімнің жалпы реакцияға оның ішінде инфекциялық агентке және зиян келтірушіге әсер еруі -ол:

В.Тартылу

С.Қабыну

D.Қызару

Е.Ісіну.

$$$ 2

А. Гипогликимия

В. Гиперглекемия

С.Кетонурия

D.Ишемия

Е.Токсикоз

$$$ 3

Несептің бөлінуінің көбеюі -ол.

В.аретмия

С.Диарея

Д.Водянка (бөсір)

Е.Асцит

$$$ 4

А. Габитус

В. Прогноз

В Анамнез

С.Диагноз

D.Симптом

$$$ 5

Мал шаруашылығының тиімділігін арттыруда және мал денсаулығын жақсартуға бағыталған жоспарлы, емдік, профилактикалық шара жүйесі қалай аталады?

D. Диспансеризация

$$$ 6

Механикалық, термикалық, биологиялық тітіркендіргіштер арқылы туындайтын стоматиттерді атаңыз:

В. Екінші

С. Афтозды

D. Везикулярлы

Е. Пустулезды

$$$ 7

А.фарингит

В.Стоматит

С.Ларингит

$$$ 8

А.Тимпания

В.Сапонина

С.Атония

$$$ 9

А.Гастрит

С.Энтерит

$$$ 10

А. Авитаминоз А

В. Авитаминоз В¹

С. Авитаминоз В²

D. Авитаминоз С

E. Авитаминоз Д

$$$ 11

Жараны зарассыздандыру тәсілін атаңыз:

В. Антисептика

С. Терапия

D. Профилактика

Е. Диагностика

$$$ 12

А. Механикалық антисептика

В. Физикалық антисептика

С. Химиялық антисептика

D. Биологиялық антисептика

Е. Диагностикалық антисептика

$$$ 13

Грек тілінен аударғанда жара деп:

В. Травматизм

С. Инфекция

D. Абсцесс

Е. Флегмона

$$$ 14

А.Азық травматизмі

В.Транспорттық травматизм

С.Эксплуатациялық травматизм

D.Дұрыс күтімнің болмауынан болған травматизм

Е.Спорттық травматизм

$$$ 15

Малдарды тасымалдаудан туындайтын травматизм – ол:

В.Транспорттық травматизм

С.Эксплуатациялық травматизм

D.Дұрыс күтімнің болмауынан болған травматизм

Е.Спорттық травматизм

$$$ 16

А. Ыдырау - бөліну

В.Созылу

С.Жара

Е.Күйік

Аурудан кейінгі мал организмінің қайта ауруы

A. Реинфекция

B.Суперинфекция

C.Рецидив

D.Инфекция

E.Аралас инфекция

$$$ 18

A. Реинфекция

B.Суперинфекция

C.Қарапайым инфекция

D.Инфекция

E.Аралас инфекция

$$$ 19

Қоздырғыштың екі немесе бірнеше түрі организмге енген –ол:

B.Суперинфекция

C.Қарапайым инфекция

D.Инфекция

E.Аралас инфекция

$$$ 20

A. Продромалды кезең

B. инкубациялық кезең

C. сөну кезеңі

D. реконвалисценция

E.резистенттілік

$$$ 21

Аурудың екінші сатысы – ол аурудың бастама кезеңі

B. инкубациялық кезең

C. сөну кезеңі

D. реконвалисценция

E.резистенттілік

$$$ 22

A. Продромалды кезең

B. инкубациялық кезең

C. сөну кезеңі

D. реконвалисценция

E. клиникалық белгілері

$$$ 23

Клиникалық белгілерінің бірте-бірте әлсіреп, функционалдық бұзылулардың жоғалуы

B. инкубациялық кезең

C. сөну кезеңі

D. реконвалисценция

E. клиникалық белгілері

$$$ 24

A. Продромалды кезең

B. инкубациялық кезең

C. сөну кезеңі

D. реконвалисценция

E. клиникалық белгілері

$$$ 25

Малдарға ғана тән аурулар :

B.антропоздар

C.зооантропоздар

D.антропозооноздар

E.инфектозооноздар

$$$ 29

A. Триматодтар

B.Аскаридалар

C.Дөңгелек құрттар

D.Цестодтар

E.Нематодтар

$$$30

Қүйіс қайратын малдардың бауыр – гельментозды ауруы :

B.фараморфоз

C.дикроцелиоз

D.описторхоз

E.простогонимоз
Емтихан сұрақтары

«Ветеринария негіздері» пәнінен студенттеріне арналған емтихан сұрақтары

1. 
   Аурудың даму кезеңдерің атаңыз
   
2. 
   Ауру агенттерінің таралу жолын атаңыз
   
3. 
   Организмнің тосқаулды әдетке айналу құрылымдарын атаңыз
   
4. 
   Этологиялық факторлардың класификациясы
   
5. 
   Атрофия және оның класификациясы
   
6. 
   Патогенездің анықтауын атаңыз
   
7. 
   Иммунитет және оның түрлері
   
8. 
   Стрессор дегеніміз не
   
9. 
   Реактивтілік және оның түрлері
   
10. 
    Артериалды гиперемия белгілері
    
11. 
    Ишемия және оның түрлері
    
12. 
    Зілсіз ісіктердің негізгі қасиеттері
    
13. 
    Кабыну белгілері
    
14. 
    Аллергия және оның классификациясы
    
15. 
    Организмнің сусыздануының себебін атаңыз
    
16. 
    Лихорадканың стадияларын атаңыз
    
17. 
    Қабыну тудырғыштардың себебін көрсетіңіз
    
18. 
    Домбығудың этиологиясы бойынша класификациясы
    
19. 
    Аллерген болатын заттарды анықтаңыз
    
20. 
    Несеп бөлу мөлшерінің бұзылуы
    
21. 
    Май алмасуының бұзылуының себептерім
    
22. 
    Гипогликемия және оның белгілері
    
23. 
    Алдыңғы қарындарың моторлық функциясының бұзылу формаларының негіздері
    
24. 
    Ас қорытудың ауыз қуысындағы бұзылуы
    
25. 
    Қан айналымының жетіспеушілігінің негізгі белгілерін атаңыз
    
26. 
    Жоғарғы тыныс жолдарының функциясының бұзылуы
    
27. 
    Асфикция және оның белгілері
    
28. 
    Перикардит дегеніміз не
    
29. 
    Бруцеллездің желісі
    
30. 
    Авитаминоз А
    
31. 
    Сібір жарасында өлексенің қатуы қалай сипатталады
    
32. 
    Заразды ауруларға қандай аурулар жатады.
    
33. 
    Ботулизмді қабылдаушы мал түрлері
    
34. 
    Эпизоотиялық жаға ошақ атауын атаңыз
    
35. 
    Қандай инфекциялық ауруға клиниқалық белгілері тән келеді:
    

36. 
    Карантин кезінде эпизоотиялық ошақта жүргізілетін шаралар
    
37. 
    Дезинфекция түрлерін атаңыз
    
38. 
    «Сібір жарасы» ауруының анықтамасы
    
39. 
    Қой эстрозы
    
40. 
    Септицимия құбылысы немесе әртүрлі көлемде карбункул түзуші инфекциялық ауруды атаңыз
    
41. 
    Кандай жәндіктер ауру таратушы және ауру қоздырғышы болады.
    
42. 
    Столбняк қоздырғышын атаңыз
    
43. 
    Гельминтоздардың диагностикасының әдәстерін атаңыз
    
44. 
    Трипаносомоздар (жылқының жағылыс ауруы)
    
45. 
    ІҚМ трихомонозы
    
46. 
    Шошқа аскаридозы
    
47. 
    Жыртқыштар токсокароз
    
48. 
    ІҚМ гиподерматозы
    
49. 
    Ауру классификациясы
    
50. 
    Ауру желісі
    
51. 
    Ыстық соғудың себебін анықтаңыз
    
52. 
    Рециссивті жолмен тұқым қуалаушы ауруды атаңыз
    
53. 
    Организмде ауру тудырушы агенттердің таралу жолын атаңыз
    
54. 
    Аурудың даму себебінің маңызы
    
55. 
    Антителалардың химиялық табиғаты
    

56. 
    Лихорадка стадияларын атаңыз
    

58 Ишемия және оның түрлері

59 Қабыну белгілері

60 Аллергия және оның реакция жылдамдығы бойынша классификациясы

61 Жұректің сол жақ жартысының жетіспеушілігін атаңыз

62 Морфология бойынша қабыну классификациясын атаңыз

63. 
    Азық токсикоздары (этиология, клиника)
    
64. 
    Асфексия және оның себептер
    
65. 
    Остеодистрофия (этиология, клиникасы)
    
66. 
    Жаралар (анықтауы, түрлері
    
67. 
    Хирургиялық сепсис (анықтауы)
    
68. 
    Эпизоотияға қарсы өткізілетін шаралар қандай бөлімдерден тұрады
    
69. 
    Гастроэнтерит (этиологиясы, анықтауы
    
70. 
    Дезинфекцияның мақсатын атаңыз
    
71. 
    Өңештің бітелуі
    
72. 
    Бірнеше мал түріне тән жалпы ауруды атаңыз
    
73. 
    Лептоспироз
    
74. 
    Ботулизмның негізгі белгілерін атаңыз
    
75. 
    Шешек
    
76. 
    Сібір жарасы қоздырғышының төзімділігі
    
77. 
    Инфекция қоздырғышының таралу жолдары
    
78. 
    Құс пуллорозы (анықтамасы, клиникасы)
    
79. 
    Дезинфекция түрлері
    
80. 
    Ценуроз (анықтамасы, клиникасы
    
81. 
    Энзоотия анықтамасы
    
82. 
    Күйіс қайыратын малдар монезиозы (анықтамасы)
    
83. 
    Травматикалық перикардии
    
84. 
    Описторхоз
    
85. 
    Мал монезиозы (анықтамасы, клиникасы)
    
86. 
    Двастация дененіміз не
    
87. 
    Гастрофилездер (анықтамасы, этиологиясы)
    
88. 
    Домбығу түрлері
    
89. 
    әр түрлі затқа сезімталдылыңтың шамадан тыс ұлғайуынын қалай атайды
    
90. 
    Мочевинамен улану
    
91. 
    Кальцеферолдың жетіспеуі (рахит)
    
92. 
    Жас төлдер диспепсиясы
    
93. 
    Фаренгит (анықтауы, клиникасы)
    
94. 
    Фурункул (анықтауы)
    
95. 
    Жылдың қай мезілінде сібір жарасы ауруы жиі кездеседі
    
96. 
    Резистентіліктің анықтауын атаңыз
    
97. 
    Гипертрофия және оның түрлері
    
98. 
    Венозды гиперемия белгілері
    
99. 
    Столбвняктың клиникалық белгілері
    
100. 
     Қой сібір жарасы ауруының желісі
     
101. 
     Инфекциялық аурулардың экономикалық шығынын анықтаңыз
     
102. 
     Инфекциялық аурулардың диагностикалық әдістері. Ашығу түрлері
     
103. 
     Экссудат сипаты бойынша қабыну классификациясы