Мақсаты : Негізгі сұрақтары

Экрандық дидактикалық құралдардың жалпы талаптарын жеке – жеке қарастырсақ. Дәстүрлі құралдар - приборлар, лабораториялық құралдар, кестелер – барлық оқу құралдарының 2/3 бөлігін құрайды. Оның ішінде экрандық құралдар шамамен 1/3 бөлігі, бұлардың ішінде кинофильмдер 1/5 бөлігін құрайды.

Экрандық құралдар химиядан дидактикалық құралдар жүйесінің бір бөлігі ретінде қарастырылады. Бұл бөлікке келесі компоненттер – кинофильмдер, диапазотивтер және т.б. жатады. Компоненттердің әрқайсысы ұсақ құраушы бөліктерге бөлінеді. Мысалы: кинофильмдер дауысталған және мылқау, түсті және ақ – қара. Экранды құралдар сонымен қатар статикалық әрі динамикалық та болуы мүмкін.

Экрандық құралдардың жүйешесін дидактикалық құралдардың толық жүйесі ретінде қарастырса, ол тұрақсыз, әрдайым өзгеріп отыратын, жаңа құралдармен толықтырылып отыратын жүйе.

Экрандық құралдардың қорын әртүрлі сипаттауға болады:

1. 
   8,9,10,11 сыныптардағы химия бағдарламасының тақырыптары бойынша;
   

а) негізгі химиялық түсініктер, заңдар, теориялар;

ә) химиялық элементтер, олардың қосылыстары;

б) химиялық өндіріс;

в) ғалым – химиктер мен химия өндірісінің жұмысшыларының өмірі мен еңбектері.

Материалдарды беру сипатына қарай:

а) тақырыпқа кіріспе;

ә) иллюстративті;

б) инструктивті;

в) оқушылардың өздік жұмыстарына арналған.

Экрандық құралдардың қорының сипаттамасының әртүрлі әдістерінен мектеп практикасында химия бағдарламасын толық қамтитын әдіс қолданылады. Ол бағдарлама бойынша нақты сұрақтарға жауап беретін экранды құралдарды қолдану дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді. берілген мәліметтер бойынша мұғалім сабақ құралдарын рационалды таңдауға, оларды оқу процесіндегі ретін анықтауға, бір құралды екінші құралмен алмастыруға мүмкіндігі болады.

Кейбір жағдайларда экрандық құралдардың әртүрлі формаларының атаулары бойынша жақын немесе бір болуы мүмкін. Солай болса да оларды әртүрлі дидактикалық құралдар ретінде қарап, оларды құрамы мен құрылысы жағынан ерекшеленетіндігін, сабақта қолдану кезінде әртүрлі әдістемелік қолдану керектігін есте сақтаған жөн. Мысалы: диафильмдер мақсатты түрде оқушылардың өздік жұмысы кезінде тақырыпқа кіріспе, проблемалық ситуация туғызу үшін, тақырыпты қорытындылау кезінде қолданылады. Осы кездің өзінде диапозитивтердің сериясы сұрақтың бір бөлігін қарастыру кезінде қажетті иллюстративті материал таңдауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар қажетті диапозотивтерді әртүрлі сериялардан, соның өзінде тек химиядан ғана емес, басқа да оқу пәндерінен таңдауға болады. Осының арқасында пәнаралық байланысты орнатуға болады.

Экрандық құралдар – аудиовизуалды құралдардың негізгі бөлігі.

Экрандық құралдар қоры жалпы құрамы бойынша 4 топқа бөлінеді:

1-топ. Химияның негізгі түсініктері, заңдары мен теориялары.

2-топ. Жай заттар мен химиялық қосылыстардың қасиеттері.

3-топ. Химия өндірісі. Химия өндірісі әртүрлі экрандық құралдармен көрсетілген. Сұрақтар бойынша кинофильмдер, диафильмдер, диапозитивтер, кинофрагменттер мен транспаранттар бар.

4-топ. Химия бойынша білімді қорытындылау. Бұл топқа қатаң локализацияланбаған құралдарды жатқызамыз. Олар әртүрлі тақырыптарда, әртүрлі сыныптарда, сонымен қатар 10 сынып курсын толық қайталауда: «Адсорбция», «Аллотропия», «Бутлеровтың құрылыс теориясы», «Дисперсті жүйелер», «Зауыттық химиялық аппараттар», «Изотоптар», «Изомерия», «Катализ және катализаторлар», «Тотығу – тотықсызданы реакциялары», «Халық шаруашылығында маңызды өнімдерді қолдану» және т.б.

Қарастырылған экрандық құралдар қоры мазмұны бой ынша толықтырылуы мүмкін. Бұл жағдайда фильм мазмұны белгілі мөлшерде оның құрылысын да анықтайтынын есте сақтаған жөн. Фильмдердің бірінші бөлігінде фактілерді хабарласа, келесісінде теориялық сұрақтар қойылады. Бірақ фильмнің мазмұны мен формасына тәуелсіз, сонымен қатар басқа да экрандық құралдар келесі талаптарға сай болуы керек:

• 
  Ғылымилылығы;
  
• 
  Жаңалылығы;
  
• 
  Қолжетімділігі;
  
• 
  бағдарламаға сәйкестігі;
  
• 
  көрнекілігі;
  
• 
  қысқалығы;
  

Фильмдер қорын сәйкестік көзқарасы бойынша талдауда талаптарға сәйкес сабаққа толық емес, фрагменттер мен кадрлар ғана енгізіледі.

Соңғы жылдары мектептер үшін оқу және ғылыми – белгілі фильмдерден құрастырылған кинофрагменттер шығарылған. Фрагменттердің көп бөлігі химия сабағына жақсы енгізілген.

«Оқулық» деп аталатын көптеген фильмдерді «ғылыми – әйгілі» фильмдер категориясына жатқызған жөн. Себебі олардың ішінде тақырыпқа қатысы жоқ, артық заттар көп. Оларда көпсөзділік, кадрлардың өте тез ауысуы, көргенді есте сақтау қиындығы басым. Берілген материалдар логикалық ойлауды дамытуға әсер етпейді. Сондықтан мұндай фильмдерді оқу процесінде қолдану алдында дұрыс таңдалуы керек. Мұғалім фильмді толық көрсетпей, белгілі фрагменттерді ғана көрсетіп, ауызша түсіндіруді, суреттерді көрсетумен шектеледі.

Экрандық құралдарды қолдану үшін алдымен келесісұрақтарға жауап берген жөн:

1. 
   Фильмнің дидактикалық маңызы неде?
   
2. 
   Берілетін ақпарат қаншалықты анық және түсінікті?
   
3. 
   Артық ақпарат жоқ па?
   
4. 
   Материалды беру темпі дұрыс па?
   
5. 
   Бөгет жасайтын музыка және басқа да дыбыстық эффектілер жоқ па?
   

Кинофильм. Байқағанымыздай оқытушы киноларда заттардың қүрылысын көрсетуге болады . яғни олардың қалыптасуы даму және өзгеруі ол обьектінің белгілі-бір бөлігін ерекшелеу арқылы немесе жеке жақтарын ғана , шынайы объектілердің жылдамдатылған немесе баяулатылған түсірімдерін келтіруге болады(Мысалы:кристалдардың өсуі мен еруін бақылау).Немесе эртүрлі мультипликация колдану арқылы (мысалы: реакцияның механизімін суреттеу , катализатордың эсері) Кино арқылы жалпы жоспарды (цехтағы өнеркэсіптік апарат ) орташа жоспары (химиялық реакция орналатын прибордың негізгі бөлігін көрсету).Және прибор детальі кинокамераның жақындауы мен алыстауы қабылдауды күшейтеді.Осы тәсілдердің көмегімен шынайылықтың бейнесі фильмда байытылған өзгеше боп көрінуі мүмкін ,-қарапайым бақылауға қарағанда.

Сонымен қатар қарапайым бақылауға қарағанда кино атомдардың микро әлемі аспан денесіні әлеміне енуіне мүмкіндік береді және таныс нәрсені басқа көз қараспен қарағанда көптен күтпеген жаңалықтарды күтуге болады.

Оқытушы фильмдерді сабақтың кіріспе бөлімінде мотивация қүралы ретінде қолданылады. Қарастырылған эпизод фильмі немесе фрогменті оның тірек нүктесі болып табылады. Сабақтың бүкіл құрамы соның маңайында шоғырланған. Бүндай тэсіл оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттырады, оны белсенді оқуда алдын ала нүсқаулар жасайды. Ситтуация мэселесін жасау негізінде бөлек эпизодтар қызмет ете алады. Бірақ негізгі белгіленген фильм сабақты оқыту информациясының негізі болады.( Бұл мақсатта ойлануын жақсарту) сүрақты ауызша қою арқылы оқушылардың ойлауын жақсартуға болады. Қарастырылғанның негізін ашу фильмде тек астарлап көрсетілгендерге толықтыру жасау. Мысалы: сәйкес көрнекі тәжірибе көрсету, зертханалық жүмысты жасату, прибордың қүрылымын немесе өнеркэсіп аппаратын бөлшектеп қарауға, қарастырылғанға сайсұрақтары бар бетке жауап жазу,жаттығулар жасау, фильмнің мазүнын жаңа мэлеметпен толықтыру.

Кинофильм сондай - ақ тақырыпты жалпылау немесе программа бөлімін тиімді бөлімін тиімді құралын атқарады.

Бүрын көрсетілген фильм тақырыптың аяақталуында оқушыларға жаңа жақтарын ашады, бұрын байқалмаған детальдердің ерекшелігін , объектіні жаңа қырлы көзбен қарастыруға рүқсат береді.

Мәлім болғандай мектеп фильмотекадан кинофильм алады. Әр фильмге монтажды беттер қоса беріледі. Қатаң салдарда ,біріншіден соңғы кадрдан бастап , бейнелеу қатары жазылған , дикторлық мэтін , съемканың тэсілі жэне т.б көрсетілген .

Монтажды бетпен танысқаннан кейін мүғалім 2-Зрет фильм сабағы басталарда шолу жасалады жэне фильмнің дидактикалық жүйесінің амалын анықтайды.Көбіне маңызды эпизодтар мен фильмдер белгіленеді. Сабақ қүрылымымен байланысқан. Сосын кіріспе мәтінні мен сұрақтар құрастырылады. Әдетте көрсетілген фильмі 10 мин.ға дейін созылады. Ұзақ фильмдер де қолданылады - жалпылаушы - өткен бөлімді қайталау үшін. Көбінесе көп бөлімді фильмдер фрогменті немесе дайын кинофрогменті көрсетілімдерді басқа дидактикалық амалдарымен үйлесуі: табиғи объектілер, модельдер, таблицамен, химиялық эксперимент және т.б. Соңғы уақытта пайда болған химияны оқытушы фильмдерді толығымен қайталауға немсе жаңа материалдарды игертуде жеке фрагмент ретінде қолдануға болады. Ондай фильмдерге мысал ретінде төмендегілерді атай аламыз: «Химиялық реакциялар»(Бейорганикалық заттар үшін) - 3 6.7 фрагмент «Органикалық заттардың реакциялары» -2 6. және т.б

Жоғарыда айтқанымыздай, сабақта кинофильмді қолдану оның барысын ерекшелеп, өзгертеді. «Химиялық реакциялар » фильмі көмегімен химиялық өзгерістерді түсіндіруде қолданылып, мүғалімнің жүмысын жеңілдетеді. Соңғысының атқарар қызметі де оңай емесдажетті сауалдар тізбегін қолдану арқылы, оқушылардың тақырыпты игеруінің сапасын тексереуге болады.

Бақылау сұрақтары:

Дәріс № 11,12Химияны оқытуда экрандық проекциялардың ролі жэне әдістемесі

Негізгі сұрақтары:

Дәріс № 13-15Химияны оқытуда мультимедиалық ресурстар

Мақсаты :

Негізгі сұрақтары:

1. 
   Мультимедиалық ресурстарды дайындаудың бағдарламалық
   

2. 
   Медиатека, медиаорталық
   
3. 
   Мультимедианың техникалық құралдары
   

1. 
   Мультимедиалық ресурстарға арнайы бағдарламалық жабдықтар көмегімен дайындалған мультимедиалық қарапайым өнімдер (мәтін, сурет, анимация т.б.) мен мультимедиалық оқыту бағдарламаларын жатқызуға болады.
   

Мультимедиалық ресурстарды жасау үшiн қолданылатын инструменталдық құралдар арнайы (авторлық орта) және әмбебап (бағдарламалау жүйелерi) болып бөлiнедi. Бiрiншi түрде электрондық материалдар автоматты түрде авторлық орта негiзiнде, ал, екiншi түрде бағдарламалау тiлдерiн пайдалану негiзiнде жасалынады. Visual Basic немесе Delphi т.б. визуалды жобалау жүйелерiнiң пайда болуына байланысты бұл екi түрдiң арасындағы айырмашылық азаюда.

Қарапайым мультимедиалық өнім дайындау бағдарламаларын қарастырайық.

Сурет, графика өнімдерін дайындау бағдарламалары.

Adobe Photoshop – сандық кескіндермен, растрлық графикамен жұмыс жасауға арналған. Бұл бағдарлама кескіндерді әртүрлі жағдайда әсерлеу, безендіру жұмыстарын орындайды. Растрлық графика файлдары GIF және JPEG форматында сақталады. Бұл форматтағы кескіндер боялған нүктелер мен пиксельдердің дискретті тізбегінен құралады. Кескін көлемін үлкейту кезінде пиксельдер анық байқалады.

Macromedia Flash анимациялық өнімдер жасауға арналған. Бұл бағдарлама пайдаланушыға растрлық графикамен қатар векторлық графиканы да пайдалануға мүмкіндік береді. Векторлық графикада кескінді ұсыну кезінде геометриялық формулалар пайдаланылады. Сондықтан да векторлық графиканың растрлық графикаға қарағанда көлемі аз болады, тез өңделеді.

Қазіргі кезде бұл бағдарламаның жетілдірілген түрі Flash MX бағдарламасы интерактивті векторлық анимация жасауды іске асырады.

Дыбыстық ақпаратпен жұмыс істеу бағдарламалары.

Sound Recorder – дыбыстық файлдарды өңдеуге арналған Windows операциялық жүйесінің қосымша бағдарламасы. Бұл бағдарлама дыбыстық файлды құру, ашу, өңдеу (дыбыстық файлды үзінділерге бөлу, қиып алу, оны басқа дыбыстық файлмен біріктіру, дыбысты беру жылдамдығын өзгерту, дыбыстық файлды қандай да бір эффектімен толықтыру т.б.) сақтау жұмыстарын орындайды.

Dragon Naturally Speaking Sound Record - Dragon Naturally Speaking лингвистикалық тіл үйрету бағдарламасының қосымшасы. Мұнда дыбыстық файлды іске қосу, тоқтату, дыбыстық жазба жұмысын жүргізу функциялары орындалады.

Бейнеақпаратпен жұмыс жасау бағдарламалары.

IuVCR бағдарламасы - Microsoft DirectShow технологиясының базасында құрылған. Ол бейнемәліметтерді AVI және WMV типті форматта жазып алуды жүзеге асырады. TV-тюнермен немесе бейнеграббер тақшасымен жабдықталған компьютерді іuVCR бағдарламасының көмегімен сандық бейнемагнитофонның атқаратын жұмысын қоса орындау үшін пайдалануға болады. Бағдарлама сонымен қатар, компьютерді теледидарлық каналдарға бейімдеуді жеңілдетеді.

Canon Home Edition Video – бейнемәліметтерді өңдеу, клиптерді импорттау, дыбыстық ақпаратты бейнеақпаратқа кірістіру, нәтижені түрлі бейнеформатта сақтау жұмысын атқарады.

Adobe Premiere - бейнемәлімет өңдеу, бірнеше бейнеүзінділерден жаңадан бейнефильм құрастыру және мультимедиа, презентацияларға бейнероликтер дайындау үшін қолданылады. Adobe Premiere 6.0 нұсқасында RealNetworksRealMedia, Microsoft WindowsMedia, Apple QuickTime web-форматтары көмегімен сандық бейнемәліметтерді Интернетке шығару мүмкіндігі қарастырылған. Сонымен қатар, бұл бағдарлама Adobe компаниясының After Effects, Photoshop, GoLive секілді бағдарламаларымен байланыста жұмыс атқара алады.

Мультимедиалық оқыту бағдарламаларын дайындау үшін көп жағдайда әртүрлі HTML- редакторлар қолданылады.

HTML (Hyper Text Markup Languge) тілі мәтін, сурет, музыка, бейнемәлімет, анимация секілді ақпарат түрлерін гиперсілтеме негізінде байланыстыру үшін қолданылады. HTML-редактордың жетілдірілген MS Front Page, Macromedia Dreamweaver секілді нұсқалары бар.

Front Page редакторы MS Office бағдарламалық жабдығының құрамына кіреді. Бұл редактордың негізгі кемшілігі – шектен тыс, өте көп кодтармен жұмыс істейді.

Ал, Macromedia Dreamweaver бағдарламасы негізгі кодтарды ғана генерациялайды. Мұнда бағдарламаның визуалды мүмкіндігінің көмегімен HTML кодтарды жазбай-ақ, жобаның дизайнын тез құруға, өзгертуге болады. Dreamweaver визуалды редакторларға жататындықтан, жұмыс нәтижесін экраннан бірден көріп отыруға болады. Бұл бағдарламаның тағы бір ерекшелігі дайындалған мультимедиалық оқыту бағдарламасын тікелей Интернет желісіне шығаруға мүмкіндік береді.

2.Қазіргі таңда ақпараттық технологияларды оқыту процесiнде қолданудың перспективалық бағыттарының бірі - оқу орындарында медиаорталықтар құру және оны дамыту деп нақты айтуымызға болады.

Медиатеканы ұйымдастыру мынадай мақсатты жүзеге асыру қажеттілігінен туындайды: оқыту сапасын жоғарылату мақсатында білім саласындағы барлық тұтынушылардың ақпараттық сұранысын қанағаттандыру.

Медиатека латынның media – орта, жиынтық деген сөзінен, гректің theke –қойма деген сөзінен шыққан. Яғни, визуалды, дыбыстық, бейнелік, телекоммуникациялық құралдардың бір ортаға жинақталуын білдіреді.

Медиатека - кітап, мерзімді басылым, дыбыстық және бейнелік таспалар, CD, DVD секілді құралдарда ақпараттық ресурстарды жинақтау ортасы. Медиатека – кітапханалар мен ақпараттық технологияларды өзара байланыстыра пайдалану. Медиатека – оқу орындарының ақпараттық инфрақұрылым орталығы.

Медиатеканы ұйымдастырудың негізгі шарттарының бірі – оқушылар мен студенттерге тек қажеттi ақпаратты жеткiзiп берудi ғана емес, олардың түрлi шығармашылық жұмыспен айналысуына мүмкiндiк туғызуы тиіс. Осыған байланысты медиатеканың қазіргі заманға сай ақпараттық технологиялармен жабдықталуы және интернетке қосылу мүмкiндiгi қарастырылған болуы керек. Медиатека құрамына тек кiтапханалық қор ғана емес, әртүрлi ақпарат көздерiн пайдаланушы орта: бейне-, дыбыстық қорлар, электрондық оқулықтар мен оқытушы бағдарламалық қамсыздандыру бөлiмi, оқу залы, телестудия орталығы, мультимедиалық лекциялар өткiзуге арналған бейнепроектормен жабдықталған оқу дәрiсханасы, бейнежазбаларды пайдалануға арналған оқу кинозалы, лингофондық дәрiсханалар, интернет-зал т.б. кiредi. Мұндай медиатеканы ұйымдастыру бiр жылдың ғана жұмысы емес, өйткенi, ол, белгiлi бiр мөлшерде материалдық шығын мен педагог мамандар ұжымының шығармашылық еңбегiн қажет етедi.

Медиатеканы әсіресе, жоғары оқу орындарында ұйымдастыру, шын мәнінде іс жүзіне асыруға мүмкін болатын процесс. Өйткені, жоғары оқу орындарының материалдық-техникалық базасы кітапханалар негізінде қазіргі талапқа сай медиатекалар ұйымдастыруға толық мүмкіндік береді. Сондықтан да, кiтапханалар жоғары деңгейдегi сұранысты толық қамтамасыз ету үшiн түрлi ақпаратты пайдалануға жағдай туғызатын орталық болып қайта жабдықталуы қажет. Өйткені, көпшілікке арналған кітапханалардың басым бөлігі қазіргі күні баспа өнімдерінде (кітап, газет-журналдар) берілген ақпаратты ұсыну қызметімен ғана айналысып келеді. Визуалды, аудитивтi, аудиовизуалды ақпарат түрлерiн сол кiтапхананың немесе басқа кiтапханалардың қорынан, ғылыми орталықтардан, бейнеқорлар мен дыбыстық қорлардан компьютерлiк желiлiк байланыс арқылы алып пайдалануды жүзеге асыру үшiн медиатекалар ұйымдастырудың қажеттілігі айқындала түседі.

Медиатеканың тағы бір артықшылығы: сирек кезедесетін кітаптардың электрондық нұсқасын әлемнің кез келген түкпіріндегі кітапханалардан іздеп табуға мүмкіндік береді. Дүниежүзіне танымал әлем классиктерінің кездесе бермейтін шығармаларын әлемдік кітапханалардан электрондық нұсқасын көшіріп алып, пайдалануға болады. Ал, қандай кітапты қай кітапханалардан табуға болатыны жөнінде Интернетте орналасқан арнайы анықтамалық Web-сайттар арқылы табуға болады. Мысалы: http://www.online.ru/sp/eel/russian/ Ресей онлайн серверінен орыстың ұлы классиктері А.Блок, М.Булгаков, Н.Гоголь, Ф.Достоевский, А.С.Пушкин, Л.Н.Толстой шығармаларына қол жеткізуге болады.

Медиатекаларды ұйымдастыруды және пайдалануды кезең-кезеңмен жүзеге асыруға болады:

1-кезең:

1) Нормативтік құжаттарды дайындау (мысалы, медиатеканы пайдалану ережесі т.б.).

2) Медиатеканың материалдық-техникалық базасын құру.

2-кезең:

1) Педагогикалық процестің барлық қатысушыларына ақпараттық қажеттіліктеріне сәйкес ақпараттық қор ұйымдастыру.

2) Білім беру процесіне қатысушылардың кәсіптік, өзіндік т.б. іс-әрекеті үшін әртүрлі ақпарат көздерін пайдалануды қамтамасыз ету.

3) Медиатека базасындағы пайдаланушылардың барлық іс-әрекетінің сұранысын қанағаттандыру.

4) Медиатеканың материалдық-техникалық базасын кеңейту.

Медиатеканы ұйымдастыруда орындалуға тиісті міндеттер қатарына мыналарды жатқызуға болады:

• 
  білім мазмұнына қатысты ақпаратты жинау, өңдеу, жүйелеу және оны пайдаланушыға жеткізу;
  
• 
  компьютерлік каталог жасау;
  
• 
  мәліметтер банкін құру;
  
• 
  қажетті ақпаратты іздеп табу және оны пайдалана білу әдістемесін оқытушылар мен студенттерге меңгерту;
  
• 
  дыбыстық және бейнелік материалдар, слайдтар дайындау, программалық жабдықтар құру, олармен тұтынушыларды қамтамасыз ету.
  

4. 
   Мультимедиа құралдарына оқыту процесінде әртүрлі типті ақпараттарды ұсынушы кез келген оқыту құралдарын жатқызуға болады. Атап айтқанда:
   

• 
  дыбыстық құралдар (CD-ойнатқыш, магнитофон т.б.);
  
• 
  телерадио жүйелері (телеқабылдағыш, радиоқабылдағыш, оқыту теледидары, DVD-ойнатқыш т.б.);
  
• 
  проекциялық құрылғылар (графопроектор, мультимиедиалық проектор, оверхед проектор, бейнепроектор, интерактивті проектор);
  
• 
  интерактивті тақта;
  
• 
  ақпарат көбейткіш құралдар (микрофильмдеу құралдары, ксерокс, ризограф);
  
• 
  компьютерлік құралдар;
  
• 
  телекоммуникациялық жүйелер мен желілер (кабельдік, спутниктік, оптоволокондық желілер т.б.).
  

Интерактивті тақта – дәстүрлі тақтаның барлық оң сипаттамаларына ие; кең ауқымды графикалық мүмкіндіктермен қамтылған; аз уақытта көп мәлімет ұсына алатын; оқу мотивациясын арттырудың тиімді құралы болып табылатын; оқытуды диалогты түрде ұйымдастыратын аппаратты-бағдарламалық құрал.

Интерактивті тақтаның жұмыс принципі компьютердің монитор экранындағы кескінді проектор арқылы электрондық тақтаға кескіндеу.

Интерактивті тақтада қолданылатын бағдарламалық жабдық (SMART Board Software) келесі құралдардан тұрады:

• 
  жазба кітапшасы (SMART Notebook);
  
• 
  бейнежазба құралы (SMART Recorder);
  
• 
  бейнеплеер (SMART Video Player);
  
• 
  маркерлік құралдар (Floating Tools);
  
• 
  виртуалды пернетақта (SMART Keyboard ).
  

Интерактивті тақтаның қарапайым тақтадан айырмашылығы:

• 
  статикалық, динамикалық тұрғыда дидактикалық материалдар дайындауға болады;
  
• 
  әртүрлі сызбалар мен сұлбаларды, диаграммалар мен графиктерді жылдам салуға мүмкіндік беру арқылы уақыт үнемдейді;
  
• 
  оқушылардың зейінін нақты, қажетті ақпаратқа аудару үшін сол ақпараттарды ерекшелеуді, оқшаулауды жүзеге асыратын аппараттық-бағдарламалық құрал-саймандармен жабдықталған;
  
• 
  ұсынылған ақпаратты оқытушы немесе оқушы бүкіл сабақ бойында бірнеше мәрте қайталап көре алады;
  
• 
  жұмыс алаңы ауқымды аймақты қамтиды;
  
• 
  экранға шығарылатын слайдтардың саны шектеусіз;
  
• 
  оқу материалына дыбыстық қосымша енгізуге болады;
  
• 
  сабақ барысында пайдаланылып, файл түрінде сақталған ақпараттың электрондық немесе баспалық нұсқасын оқушыларға көшіріп беруге болады;
  
• 
  интерактивті тақтаның бейнедатчиктермен жабдықталуы экран бетіндегі кез келген нүктеге берілетін әсерлерді бірмезетте жылдам анықтайды, соның нәтижесінде тақтада бірнеше пайдаланушылар бірмезгілде жұмыс жасай алады;
  
• 
  экрандағы басқару батырмалары интерактивті тақтадан проекторді ажырату арқылы, оны қарапайым тақта ретінде пайдалануға мүмкіндік береді.