– дәріс. Майлылығы жоғары кілегейге арналған НРДМ маркалы сорғы – дозаторы

сонымен қатар сары май өндіруде бактериялық ашытуда пайдаланылады.

НРДМ маркалы сорғы - дозатор майлылығы жоғары кілегейге арналған – бір-бірімен кинематикалық байланысты ротациялы сорғы мен ашытуға арналған плун жерлі типті дозалаушы құрылғыдан тұрады .

Ротациялы сорғы құрылысы бір тісті бәсеңдеткіштен және де 2 роторы

мен корпустан тұратын сорғыдан құралған. Жетек – конусты электроқозғаушы қозғалысты үйкелісті вариаторға берілуі арқылы жұмысқа қосылады . Үйкелісті

вариатор тез жүрісті төмендеткіштің білігінің жүрісін қадағалауға арналған.

Реттеуші винттің сағат тілі бойымен айналысында ,тез жүрісті біліктің айна-

лыс жиілігі азаяды. Осыған байланысты ротациялық сорғы мен дозалық

құрылғының өнімділігі азаяды . Винттің сағат тіліне кері айналысы , керісін-

ше біліктің айналыс жиілігінің , сонымен қатар сорғы мен дозалық құрыл-

ғысының өнімділігін арттырады.

Дозалаушы құрылғыны төмендеткіш корпусындағы қақпағында орнатады. Бұл құрылғы плунжерлік сорғы болып табылады, сонымен қатар сорғыш және айдау келте құбырлары бар жұмысшы цилиндрден тұрады . Клапандарды бұрандалы жалғастырғышпен жалғанған сорғыш және айдау келте құбырларына байланысына орнатылады.

Электроқозғауыш қозғалысты беру арқылы конусты үйкелісті вариатор мен төмендеткіш арқылы плунжердің жетегі іске асырылады. Төмендеткіштің үстіңгі білігінде орнатылған жұдырықша қайтарымды-түсуші іс-әрекеттерді (қозғалыстарды) плунжерді қозғалтады. Жұдырықшаның профилінің өзгергіштігі плунжердің үлкен жүрісін, сонымен қатар дозалаушы құрылғының горизонталь жазықтықта қозғалғанда өнімділігін өзгертеді. Осы мақсатпен төмендет-

кіштің қақпағында реттеуші және бағалаушы винт орнатылады . Винттің са-

ғат тілімен айналысы кезінде дозалаушы құрылғы алдыға қарай жылжиды

(ротациялық сораптың жұмысшы бөлігіне қарай) .

Дозалаушы құрылғысының плунжер ролигі жұдырықшада табады. Бұл жағ-

дайда плунжер жүрісі үлкейеді , яғни өнімділігі де. Винт сағат тіліне кері ай-

налса , дозалаушы құрылғының өнімділігі 0-ге дейін азаяды .

Дозатор – стационар сорап болып саналады ; оны 3 тіректен еденге бекіте-

ді .

Қышқыл сары майды өңдеуде кілегейдің бактериялдық ашытуы өтпелі

өткізіледі. Кеспек – дозаторды сорғыш клапанның деңгейінен 150 мм-ге жо-

ғары етіп орнатып , дозатордың вертикаль штуцерінде бекітеді.

Майлылығы жоғары кілегей мен қосылатын ашытқы %-ті ,сораптың өнім-

ділігінің өзгеруі – сораптың жұмыс процесінде реттеуші винттердің көмегімен

іске асырылады.

Май түзушінің қосылу периоды кезінде жұмысшы режимінде , стандартқа

сай емес майды нормалаушы ванналарға жіберіледі. Ал , дозалаушы құрылғы

бұл кезде 0-дік жағдайда болады .

Май түзгіштен май шыққан кезде қажетті t- ға жетуде , дозалаушы құрыл-

ғыны қажетті ашытуға кететін %- ке жету үшін , реттегіш винтті белгілі бір

деңгейге қойылады.

Бұл желi ВНИИМС-пен бiрге МосЗМО шыққан ОЛП желiсiнiң модернизациясы болып табылады. Ол майлылығы 30—40% кілегейден әр түрлі майларды өндіру үшін арналған: тәтімай, таңдамалы, шаруа, бутербротқа арналған және т. б.. Желіні май өндіретін кәсіпорындарда 1000 – 1500т көлемде дайын өнім өндіруде қолданады. Желінің негізгі технологиялық жабдығы (Т1-ОУК немесе ПТ-2 құбырлы пастерлегіштер, ОСД-500 майлылығы жоғары кілегейлерге арналған сеператор, ВН-600 мөлшерлегіш ваннасы және Т1-ОМ-2Т цилиндрлі май-тәріздегіш) өнеркәсіптерде шығарылады.

Желінің құрамына кіретіндер: сиымдылығы 250 л қаймаққа арналған қалтқылы деңгей реттегіші бар РЗ-ОНС багі, кілегейге арналған Г2-ОПБ маркілі 361Ц2,8-20 ортадантепкіш электросорғы, Т1-ОУК (ПТ-2) құбырлы пастерлегіш, кілегейдің иісін кетіруге арналған ОДУ-3 иіс кетіру (дезодоратор) қондырғысы, КВН-4 вакуум-сорғысы, қалтқылы деңгей реттегіші бар РЗ-ОНЯ бак-толтырғыш, майлылығы жоғары кілегейге арналған екі сепараторлар, май суына арналған Р3-ОБЯ багі, май суына арналған Г2-ОПА маркілі 361 Ц1,8-12 ортадантепкіш электорсорғы, мөлшерлейтін үш ВН-600 ванналары, майлылығы жоғары кілегейге арналған НРДМ сорғы-дозатор, Т1-ОМ-2Т үшцилиндрлі майтәріздегіш, РН-50Ш13М-1 таразылары (2 дана), таразыларға арналған үстел, ауаны сығуға арналған СО-7А (0-38Б) компрессоры, аспаптарды қосатын және бақылау - өлшегіштерді басқару пульті, майлылығы жоғары кілегейді тасмалдауға арналған науалардың толық жинағы (комплект), сүт құбырларының толық жинағы, арматуралар және ТЭ050-71120 электрлі таль.

Желінің жабдықтарын өндірістік-технологиялық процестердің жолы бойымен жабдықтайды және орналастырады, мұнда майцех заводының ауданнының шамаларын және орналастыруы, басқа бөлмелерімен байланысы және табиғи жарығы, сонымн қатар жабдықты қамтамасыз ету ыңғайлылығы, майды өлшемдеу (фасовка), буып түю және тасмалдануы есепке алынуы тиіс.

Жабдықтардың құрастыру сұлбасының ұсынылуына сәйкес желінің жұмысы келесідей жүзеге асады (1 сурет). Сыйымдылықты резервуарларда сорталып толтырылған бастапқы майлылығы 30-40% температурасы 10-12 °С кілегейдің сапасын тексеріп болғанан кейін сорғымен сорып диаметрі 35 мм құбырмен немесе өздігінен берілетін диаметрі 50 мм құбырмен қабылдайтын багіне беріледі (жергілікті завод жобаларының бөлмелеріне және қабылданған жабдықтың құрастырма сұлбасы бойынша), осыдан ортадан тепкіш сорғымен 3 құбырлы пастерлегішке 4 сорылады, екі секциядан өткенен кейін 85—96°С температураға дейін ысытылып сорағыдан болған арынмен тікелей құбыр бойымен жинақтайтын багіне 8 немесе бірінші иісін және ашшы дәмін кетіру үшін вакуум-иіскетіргіш қондырғысына 5 (егер қажет жағдайда) беріліп содан кейін сорғымен 17 жинақтайтын багіне 8 жіберіледі.

Жөндеу сұлбасымен және иіс кетіргіш қондырғысымен (немесе қондырғысыз) желідегі жұмыс істеу мүмкіндігі қарастырылады. Сүт жүретін жүйесінен иіс кетіргішті ажырату екі үшжірісті крандар көмегімен жүргізіледі.

Бактегі ыстық пастерленген кілегей өздігінен құбыр жүйесі арқылы майлылығы жоғары кілегей алу үшін істеп тұрған сепаратордың 9 біреуіне беріледі. Бірінші сепаратордың барабаны кірге толған кезде, өшіріліп екінші сепаратор іске қосылады, бұл кезде бірінші сепаратор жуылуға тоқтайды. Сонымен сепаратор кезектесіп жұмыс істейді. Құбыр жүйесінде орнатылған крандар жұмысы істеу кезінде жинақтайтын бактегі кілегейді сепараторға жіберуі қосылады. Сепаратордан шыққан майлылығы жоғары кілегей науамен 15, 16 біріңғайлайтын ванналарға 10, ал бактегі 6 майдың суы сорғымен 7 құбыр жүйесіне беріліп ары қарай өңдеулерге жіберіледі.

Ванналар кезек бойынша жұмыс істейді. Ванналардың (мысалы, бірінші) толғанша, екіншісінде (анализдері бойынша қажет жағдайда) майлылығы жоғары кілегей талабына дейін ылғалдың мөлшерін біріңғайлау жүзеге асырылады, ал үшіншісінен біріңғайланған кілегей ротоционды сорғы-дозатормен 11 үшцилиндрлі майтәріздегішке 12 беріледі. Майтәріздегіштің цилиндрлеріндегі майлылығы жоғары кілегей салқындатылып қарқынды механикалық өңделінеді, осыдан қажетті сары майдың құрлымы мен консистенциясы алынады.

12—15°С температурадағы дайын май арнайы кран арқылы таразыда 14 орнатылған жәшіктерге түседі. Жәшіктің біреуі майға толғанан кейін кранның
9 – дәріс. Бағдарланған даналық бұйымдарға арналған автоматты мөлшерлегіштер
Технологиялық машинаның негізгі циклына порциялармен немесе жекелеп бункерлі және магазиндік құрылғылардың толассыз ағынынан шығатын белгілі бір жағдайда бұйымды бір-бірінен бөліп алу қажет.

Осы функцияны орындайтын механизмдар даналық бұйымдарды автоматты мөлшерлегіштер деп аталады.

Жалпы жағдайда мұндай мөлшерлегіштер жеке элементтерден тұрады:

- отсекателдер, бергіштер және дистанционерлер.

Отсекателдер бір бұйымды ағыннан немесе үйіндіден бөліп алады. Одан әрі бұйым арнайы механизмдердің көмегінсіз тасымалдана алады.Бұл жағдайда отсекатель мөлшерлегіш қызметін атқарады.

Бергіштер деп белгіленген орынға бір-бірінен бөлектенген бұйымдарды беретені арнайы механизмді айтады.

1 сурет. Штифті отсекателдердің схемасы

Штифтердің ұзындығын штифтердің бейтарап жағдайында дайындамалардың қозғалысы болмайтын болу керек.

1в сурет. Жұлдызшалы дистанционер-отсекательдің схемасы

1г – сурет. Бөтелке жуғыш машиналарды беретін Мотылевый отсекателі.

Мотыльдың 1 оңға бұрылуы кезінде қармауыш табан 4 науаларға 2 тіреледі, және серіппенің 5 әсерін жеңіп, қармайды, бұл кезде кезекті бөтелке 3 түседі.

1д - сурет. Дистанционерің шнекті қоректенгішінің схемасы.