79
6. Мемлекеттік ақша-несие саясатын жасау және оны жүргізу. Валюталық реттеу және
валюталық бақылауды жүзеге асыру. Қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге
кӛмектесу.
7. Ұлттық банктің капиталы, резервтері және табысы.
8. Ұлттық банктің басқару органдарын құру тәртібі
Тапсыру уақыты: 8- апта
9-Тақырып. Қазақстан Республикасы Ҧлттық банкінің функциялары мен
операциялары
1. Ақша дағдарыстары. Ақша реформаларының тарихи маңыз-мағынасы.
2. КСРО-дағы 1922-1924 жылдардағы ақша реформасы және оның кезеңдері.
3. КСРО-дағы 1947 жылғы ақша реформасы және оның экономиканы дамытудағы
маңызы.
4. 1961 жылғы КСРО-дағы баға масштабының ӛзгеруі.
5. Қазақстан Республикасындағы 1993 жылғы ақша реформасы және оның қажеттілігі мен
жүргізілу ерекшеліктері.
6. Инфляция. Инфляцияның себептері. Инфляцияның түрлері.
7.Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары және мемлекет тарапынан оған
қарсы күрес әдістері.
Тапсыру уақыты: 9- апта
10-Тақырып. Коммерциялық банктер, атқаратын қызметтері мен олардың
қызметін ҧйымдастыру
1. Банктердің негізгі қызметтері.
2. Банктің іс-әрекетін қалыптастыру, қайта ұйымдастыру және оны тоқтату тәртібі.
3. Банктік лицензия түсінігі.
4. Банктердің банкротқа ұшырауы барысындағы қолданылатын іс-қимылдары.
Тапсыру уақыты: 10- апта
11- Тақырып. Банктердің активті және пассивті, комиссиондық-делдалдық
операциялары
1.Банктердің актив және пассив операцияларының сипаттамасы.
2.Пассив операциялары.
3.Банктердің ӛз қаражатын құру әдістері.
4. Банктердің ӛз қаражатының және тартылған қаражатының құрылымы.
5. Банктердің актив операциялары. Несиелік операциялар.
6. ―Несиелік желі‖ түсінігі, қозғалмайтын мүліктерді кенілдеп берілетін ссудалар.
7. Вексельдер және басқа бағалы қағаздармен операциялар.
8.Инвестициялық, факторингтік, лизингтік, консорциялдық операциялар.
9.Банктердің комиссиялық-делдалдық және сенім (траст) операциялары. Банктер
интерактивті бизнесте.
Тапсыру уақыты: 11- апта
80
12- Тақырып. Бағалы қағаздар нарығы.
1.Бағалы қағаздар және олардың түрлері: акциялар, облигациялар, мемлекеттік
қазыналық міндеттемелері, жинақ сертификаттары, вексель.
2.Бағалы қағаздар эмиссиясының тәртібі.
3.Бағалы қағаздарды шығару және айналысқа түсіру тәртібі.
Тапсыру уақыты: 12- апта
13 -Тақырып. Қор биржасы
1. Қор биржасының пайда болуы мен дамуы.
2. Дамыған нарықты елдердегі қор биржаларын басқару мен ұйымдастыру.
3.Қазақстан Республикасындағы қор биржаларының қызметі мен мақсаты.
4. Қор биржасы мүшелерініңміндеттері мен құқықтары. Биржалық мәмілелер.
5. Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар. Оның кәсіби мамандары: брокерлер мен
диллерлердің қызметі.
6.Бағалы қағаздар нарығының институционалды инвесторлары.
Тапсыру уақыты: 13- апта
14-Тақырып. Валюта жүйесі және валюталық қатынастар
1.Валюта жүйесін ұйымдастыру формалары: ұлттық, аймақтық (халықаралық),
дүниежүзілік. 2.Валюта жүйесінің элементтері.
3.Дүниежүзілік валюта жүйесінің даму кӛздері: 1867 ж. Париж конференциясы, 1922 ж.
Генуя, 1944 ж. Бреттон-Вудс, 1976 ж. Ямайка конференциялары.
4.Тӛлем балансы және оның құрылымы. Есеп айырысу балансы және оның тӛлем
балансынан айырмашылығы.
5.Тӛлем балансына әсер етуші факторлар: инфляция, халықаралық саудадағы ӛзгерістер.
6.Валюта курсы туралы түсінік. Шетел валютасымен несиелеу мен есеп айырысу, оларды
ұйымдастырудың ерекшеліктері.
7.Валютамен халықаралық есеп айырысуды жүргізудің тәртібі.
8.Валюта саясаты және банктің валюта-қаржы портфелін басқару.
Тапсыру уақыты: 14- апта
15- Тақырып. Халықаралық валюталық-несиелік институттар
1.Халықаралық валюта қоры (ХВҚ–МФВ) және оның халықаралық қатынастарда алатын
орны мен қызметі.
2.Әлемдік банк тобы, оның құрылым бӛліктері: халықаралық қаржы корпорациясы (ХҚК–
МФК), халықаралық даму ассоциациясы (ХДА–МАР), Инвестициялардың кепілдігі
жӛніндегі кӛп жақты агенттік (КЖКА-МАГИ), халықаралық қайта құру және даму банкі
(ХҚКДБ-МБРРР).
3. Әлемдік банктің (ХҚКДБ) міндеті мен мақсаты және оның құрылымдық
ұйымдастырылуы мен басқарылуы.
Тапсыру уақыты: 15- апта
81
8. ПӘНДІ МЕҢГЕРУГЕ АРНАЛҒАН
ӘДІСТЕМЕЛІК НҦСҚАУЛАР МЕН ҦСЫНЫСТАР
Ақша, несие, банктер» пән – кең профильді маман ретінде банкирлер дайындауға
негіз бола алатын теориялық курс. Бұл пән экономикалық теория, макро және микро
деңгейдегі экономика, қаржы, бухгалтерлік есеп және аудит, менеджмент және тағы да
басқа оқу пәндерімен қосыла отырып, ақша-несиелік қатынастар, банктік қызмет
теориясы және оны ұйымдастыру негіздерінің мәні туралы білімді қалыптастыра отырып,
олардың экономикадағы маңызы мен қолдану механизмін тереңірек түсінуге мүмкіндік
береді.
«Ақша, несие, банктер» оқу пәні келесідей мақсаттарды кӛздейді:
• студенттерге ақшаның, несиенің және банктердің теориялық аспектілері бойынша,
ақша және несие жүйелерінің қызмет істеу негіздері бойынша, халықаралық несиелік-есеп
айырысу және валюталық қатынастар, бағалы қағаздар нарығының негіздері бойынша
біртұтас білім жүйесін қалыптастыру;
• пәннің мәні мен мазмұнын сипаттайтын терминологиялық-ұғымдық аппарат беру;
• барлық ұғымдардың ӛзара байланысы мен олардың ішкі логикасын ашу.
Ағымдағы бақылау оқу семестріндегі әрқайсысы баллдық жүйемен бағаланатын,
студенттердің түрлі тапсырмаларды орындаудан тұрады. СӚЖ түрлері және тапсырылу
мерзімі мен кӛлемі келесі кестеде кӛрсетілген:
Тапсырма тҥрлері:
тапсырма түрлері
Тапсыру
мерзімі
Тапсырма көлемі
1.Эссе (тақырып 1)
1-апта
Жазбаша; А4 1бет.
2.Аннотация (тақырып 2)
2-апта
Жазбаша; А4 1бет
3.Презентация (шағын топтарда жұмыс,
тақырып 3-4)
3-4 апталар Жазбаша; А4 3 беттен кем
емес. Ауызша -5 минут.
4.Ситуациялық есептер шығару және
құрастыру (шағын топтардағы жұмыс)
5-10
апталарда
А 4 1-1,5 бет. Жазбаша.
5.Блок – сызба (тақырып 5-10)
11-12 апталар Жазбаша, А4 2 беттен кем
емес.
6.Экономикалық талдау жасау (әр салық
түрлерінен)
13-14 апталар
Жазбаша. А 4 2-4 бет.
7.Шолу және аннотация (тақырып 14-15)
15 - апта
Жазбаша, А4 2-3 бет.
1. Эссе – белгілі бір тақырып бойынша еркін түрдегі пікір келтіру. Негізгі мақсаты -
ӛзінің кӛзқарасын аргументтер келтіріп, дәлелдей білу. Эссенің құрылымы, әдетте,
кіріспеден, негізгі бӛліктен және қорытындыдан тұрады. Кіріспеде тақырыптың ӛзектілігі,
тақырыпқа байланысты пікірлердің айырмашылықтары қарастырылады. Негізгі бӛлімде
автор аргументтер келтіріп, ӛз пікірін (пайымдауын) білдіруге пайдаланылатын негізгі
ұғымдарға анықтама береді; кейбір жағдайда қарама – қайшы келетін пайымдаулар да
келтірілуі мүмкін (мұнда, басқалардың пікірі неге әлсіз, автордың пікірі неге ӛз күшінде
қалатындығына дәлел болуы керек). Қорытындыда резюме (пікір) ретінде бір – екі сӛйлем
келтіріледі. 1-тақырыпты оқып – үйрену барысында «Салықтардың мән мен мазмұны
бойынша пікірталастар» тақырыбында эссе жазу қарастырылған. 1 не 2 беттен тұрады (А
4).
2. Аннотация – қандай да бір мақалаға (сынап –мінеу, түсіндіру) талдау жасау. Жұмыс
мерзімді басылымдарға шолу жасаумен түсіндіріледі. «Қазақстан Республикасының салық
жүйесі: құрылу кезеңдері мен бүгіңгі жағдайына сипаттама» (тақырып 2) деген тақырып
